E-materiały do kształcenia zawodowego

Maszyny indukcyjne

ELE.01 Montaż i obsługa maszyn i urządzeń elektrycznych - Elektromechanik 741201

bg‑yellow

Silniki indukcyjne, elementy i podzespoły

GALERIA ZDJĘĆ

1
RAiCl6pMTZ4Xy

Wirnik klatkowy silnika indukcyjnego

Opis ilustracji: Ilustracja przedstawia przyrząd o kształcie walca. Przy podstawie znajduje się element mający formę złączonych ze sobą pierścieni. Pierścienie mają większą średnicę niż korpus. Przez podwójnym pierścieniem, na korpusie, widoczny jest pierścień, do którego przytwierdzone są prostopadle małe elementy o kształcie łopatek. Ze środka podwójnego pierścienia, od drugiej strony od korpusu, wystaje podłużny element o kształcie walca o średnicy znacznie mniejszej niż korpus.
Poniżej znajduje się pasek odtwarzania o treści tożsamej z poniższą:
Wirnik klatkowy silnika indukcyjnego wykonany jest z blach elektrotechnicznych izolowanych dwustronnie, ze żłobkami wypełnionymi nieizolowanymi prętami o dużym przekroju. Pręty mogą być aluminiowe lub miedziane. Na końcach połączone są pierścieniami zwierającymi. Konstrukcja taka przypomina klatkę – stąd nazwa tego elementu. Klatka wirnika widocznego na zdjęciu jest wykonana z odlewu aluminiowego. Pręty i pierścienie zwierające stanowią jeden element.

Wirnik pierścieniowy silnika indukcyjnego

Opis ilustracji: Ilustracja przedstawia przyrząd złożony z elementów o kształcie walca. Część o największej średnicy wykonana jest z podłużnych, ułożonych jedna obok drugiej, blaszek. Ze żłobków części wystają uzwojenia. Kolejnym elementem są pierścienie okalające wał przechodzący przez środek urządzenia. Bliżej blaszek znajduje się największy pierścień, na dalszej długości powierzchni: mniejsze.
Poniżej znajduje się pasek odtwarzania o treści tożsamej z poniższą:
Wirnik pierścieniowy (zwany też ślizgowym) silnika indukcyjnego wykonany jest z blach elektrotechnicznych, których żłobki wypełnione są uzwojeniem. W odróżnieniu od wirnika klatkowego obwód nie jest zwarty. Uzwojenie z jednej strony połączone jest w gwiazdę, a z drugiej strony wyprowadzone do pierścieni ślizgowych znajdujących się na wale wirnika. Przylegające do pierścieni szczotki pozwalają na przyłączenie dodatkowych obwodów, np. rozrusznika oporowego. Dzięki temu wirniki pierścieniowe mogą mieć niższe wartości prądu rozruchowego.

Stojan silnika indukcyjnego
Opis ilustracji: Ilustracja przedstawia duży element o kształcie walca bez podstaw. Jego płaszczyzna pokryta jest podłużnymi żłobieniami, w których znajdują się miedziane uzwojenia z drutu. Przedmiot umieszczony jest w okrągłym otworze masywnego kadłuba z żeliwa. Poniżej znajduje się pasek odtwarzania o treści tożsamej z poniższą:
Zdjęcie przedstawia stojan silnika indukcyjnego trójfazowego dużej mocy umieszczony w kadłubie z odlewu żeliwnego. Są to elementy silnika dużej mocy stosowanego m.in. w przemyśle, energetyce, rolnictwie.
Stojan silnika indukcyjnego wykonany jest z blach elektrotechnicznych izolowanych dwustronnie, ze żłobkami, w których ułożone jest uzwojenie w postaci drutu miedzianego. Gałęzie uzwojenia przesunięte są względem siebie o 120 stopni elektrycznych. Końce uzwojenia połączone są w gwiazdę lub trójkąt. Uzwojenie stojana (podobnie jak uzwojenie wirnika) jest tym elementem maszyny, na którym indukowane są prądy.

Wał silnika

Opis ilustracji: Ilustracja przedstawia podłużny wał o kształcie walca, zorientowanego poziomo, wystający z podstawy silnika.
Poniżej znajduje się pasek odtwarzania o treści tożsamej z poniższą:
Wał silnika umożliwia przenoszenie momentu obrotowego. Ponadto w konstrukcji maszyny pełni funkcję mocująca dla wirnika, a osadzone na nim łożyska umożliwiają swobodny obrót wału, przy niezmiennym położeniu. Ten element konstrukcyjny silnika indukcyjnego musi cechować wytrzymałość i sztywność.

Silnik indukcyjny klatkowy

Opis ilustracji: Ilustracja przedstawia silnik z otwartą obudową. Powierzchnia obudowy pokryta jest umiejsowionymi w równych odstępach od siebie, prostopadle do powierzchni walcowatej łopatkami. W środku widać mniejszy walec, z którego z jednej z podstaw wystaje podłużny wał, również o kształcie walca. Na wale na wysokości końca obudowy nałożony jest metalowy pierścień. Poniżej znajduje się pasek odtwarzania o treści tożsamej z poniższą:
Stojan i wirnik stanowią elementy czynne w budowie silnika indukcyjnego. Elementy bierne, konstrukcyjne, to: kadłub, wał lub piasta, tarcze łożyskowe, tabliczka zaciskowa. Silniki małej mocy mogą być pozbawione kadłuba. Wał umieszczony jest wówczas bezpośrednio w obudowie. Silniki dużej mocy zwykle posiadają kadłub w postaci odlewu żeliwnego lub aluminiowego bądź konstrukcji spawanej. W dużych silnikach, stosowanych w trudnych warunkach eksploatacyjnych (np. w hutnictwie), kadłuby odlewa się ze stali stopowej z dodatkiem niklu, chromu czy wanadu. Obudowa silnika pełni szereg funkcji, m.in. pozwala na mocowanie elementów czynnych i ochronę maszyny przed zanieczyszczeniami pochodzącymi z zewnątrz. Pełni również istotną rolę w procesie chłodzenia maszyny. Dla prawidłowej wentylacji znaczenie ma zarówno kształt obudowy (który ma wpływ na obwód wentylacyjny), jak i wielkość jej powierzchni.

Blachy stojana i wirnika – przekrój i żłobkowanie

Opis ilustracji: Ilustracja przedstawia okrągłą blaszkę z okrągłym otworem w środku. Otwór okalają dwie rozety otworów o pociągłym kształcie. Otwory ułożone są na okręgach w równych odstępach od siebie, promieniście rozchodzą się do zewnętrznej strony.
Poniżej znajduje się pasek odtwarzania o treści tożsamej z poniższą:
Blachy stojana i wirnika stanowią rdzeń ferromagnetyczny, który jest obwodem dla indukowanego w maszynie strumienia magnetycznego. Elementy przewodzące strumień zmienny wykonuje się z cienkich izolowanych blach z wykrojami na żłobki. Rodzaj wykroju może być różny, w zależności od konstrukcji maszyny. Rdzeń wykonany z blach może być podzielony na pakiety przy pomocy odstępników – blaszanych elementów o znormalizowanych wymiarach, których zadaniem jest wytworzenie szczelin wentylacyjnych umożliwiających odprowadzanie nagrzanego powietrza z rdzenia (wentylacja promieniowa). Stojan i wirnik powinna dzielić jak najmniejsza szczelina powietrzna. Zdjęcie przedstawia przekrój blach stojana i wirnika ze żłobkowaniem.

Tabliczka znamionowa

Opis ilustracji: Ilustracja przedstawia blaszaną tabliczkę. Na tabliczce znajduje się napis: 3 myślnik PHASE INDUCTION MOTOR oraz logo firmy TECO. Po lewej stronie znajdują się dane techniczne. Po prawej widoczne są schematy podłączeń. Na dole widnieje pole do wpisania numeru seryjnego urządzenia. Poniżej znajduje się pasek odtwarzania o treści tożsamej z poniższą:
Tabliczka znamionowa maszyny indukcyjnej zawiera jej dane znamionowe, czyli parametry elektryczne, magnetyczne i mechaniczne decydujące o właściwościach silnika, jak np.: rodzaj silnika (jedno- lub trójfazowy), typ silnika, rodzaj mocowania stojana, temperatura pracy, klasa izolacji, moc znamionowa, napięcie znamionowe, częstotliwość znamionowa, prędkość obrotowa wirnika.

Wirnik klatkowy małego silnika indukcyjnego
Opis ilustracji: Ilustracja przedstawia przyrząd o kształcie walca, Przez jedgo środek przechodzi podłużny, metalowy wał. Z jednej z podstaw wystaje znacznie bardziej. Przy mniej wystającym końcu wału znajduje sie element o kształcie pierścienia, do którego krawędzi przytwierdzone są równolegle części o kształcie łopatek. Odstają one promieniście na boki. Poniżej znajduje się pasek odtwarzania o treści tożsamej z poniższą: Zdjęcie przedstawia wirnik silnika indukcyjnego małej mocy, jednofazowego. Maszyny takie stosowane są powszechnie w urządzeniach gospodarstwa domowego oraz w urządzeniach przemysłowych małej mocy.

Stator małego silnika indukcyjnego

Opis ilustracji: Ilustracja przedstawia wnętrze urządzenia o kształcie walca. Nie ma on górnej podstawy, dzięki czemu w środku widoczne są przylegające do wnętrza walca uzwojenia. Bliżej środka znajduje się otoczka z pionowych, umieszczonych jedna obok drugiej w równych odstępach, blaszek. W środku widoczna jest tarcza, na której znajdują się okrągłe łożyska.
Poniżej znajduje się pasek odtwarzania o treści tożsamej z poniższą:
Zdjęcie przedstawia stojan silnika indukcyjnego małej mocy, jednofazowego. W głębi widoczna jest tarcza łożyskowa, w której osadzone jest łożysko kulkowe.

Wentylator silnika indukcyjnego

Opis ilustracji: Ilustracja przedstawia przyrząd o kształcie walca pokryty podłużnymi wypukłymi elementami, umieszonych w równych odstępach od siebie. Do podstawy przyrządu przymocowana jest równolegle okrągła tarcza z okręgiem na jej środku. Do podstawy wystającego okrągłego elementu przymocowane są w równych odstępach części o kształcie łopatek. Rozchodzą się one promieniście do zewnątrz.
Poniżej znajduje się pasek odtwarzania o treści tożsamej z poniższą:
Podczas pracy silnika indukcyjnego generowane jest ciepło, które powinno być sprawnie oddawane do otoczenia. Proces ten wspomaga praca wentylatorów, często mocowanych na wale przy pomocy połączenia wpustowego. W przypadku mniejszych maszyn skrzydła wentylatora wykonuje się w postaci odlewu na klatce wirnika.

Skrzynka zaciskowa silnika indukcyjnego

Opis ilustracji: Ilustracja przedstawia silnik w obudowie. Z podstawy korpusu o kształcie walca wystaje podłużny element o kształcie walca. Powierzchnia korpusu pokryta jest przymocowanymi prostopadle, w równych odstępach, płytkami. Na powierzchni walcowatej znajduje się skrzynka ze zdjętą obudową. W jej środku znajduje się element o kształcie spłaszczonego prostopadłościana, na którym znajdują się, w trzech rzędach sparowane połączenia.
Poniżej znajduje się pasek odtwarzania o treści tożsamej z poniższą:
Skrzynka zaciskowa umożliwia podłączenie maszyny do zasilania. Zwykle umieszcza się ją na bocznej ścianie obudowy lub na górze maszyny. Na zdjęciu widoczny jest silnik indukcyjny trójfazowy z tabliczką na sześć wyprowadzeń, tj. przewodów połączonych z końcem uzwojenia. Połączenia wykonuje się przy pomocy zacisków i można je rozłączać.

Powiązane ćwiczenia