Skąd bierze się chleb?
Skąd bierze się chleb?
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń:
wie, z czego powstaje chleb,
wie, dlaczego chleb otaczany jest szacunkiem,
zna rodzaje chleba.
b) Umiejętności
Uczeń potrafi:
aktywnie słuchać,
rozpoznać rodzaj chleba, określić, z jakiej mąki został wypieczony,
formułować wnioski,
rozróżnić ziarna zbóż.
2. Metoda i forma pracy
Zajęcia praktyczne, praca z tekstem, oglądowa, doświadczenie, praca indywidualna i zbiorowa.
3. Środki dydaktyczne
Różne rodzaje chleba pokrojone na małe kawałeczki, ułożone na talerzykach.
Tekst opowiadania.
Fotosy i rysunki ziaren, kłosów zbóż, łanów zboża.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel przygotowuje kawałki chleba, rozkłada je na talerzykach, ustawia przy każdym podpis (jaki to chleb, z jakiej mąki został wypieczony). Zaprasza dzieci na środek sali.
b) Faza realizacyjna
Nauczyciel pyta dzieci, czy wiedzą skąd bierze się chleb.
Potem czyta opowiadanie Cz. Janczarskiego pt. „Żyto i chleb”.
Dzieci opowiadają swoimi słowami przygody Misia i Ani.
Prowadzący zadaje pytania, by sprawdzić stopień zrozumienia tekstu:
Czy Miś dowiedział się, jak robi się chleb? (nie zrozumiał tłumaczeń Ani i dziadka)
Czy dzieci wiedzą, jak robi się chleb? (zboże rośnie na polu, trzeba je skosić i zrobić z niego we młynie mąkę, potem upiec chleb).
Czego jeszcze uczyła Ania Misia? (nie wolno deptać zboża)
Nauczyciel pyta dzieci, czy widziały, jak powstaje chleb, czy widziały łany zbóż, młyn, żniwa.
Pokazuje fotosy i rysunki:
Różne kłosy – żyto, pszenica, jęczmień.
Łany zbóż, młyn, piec do pieczenia chleba itd.
Dzieci opowiadają, co widzą na fotosach. Opowiadają o własnych doświadczeniach: jak szumią kłosy, jakie odgłosy słychać w młynie, jak wyglądają żniwa.
Nauczyciel pyta, jakie gatunki chleba znają dzieci. Wyjaśnia, że każdy z nich jest robiony z innej mąki, z innymi dodatkami. Dzieci częstują się chlebem i porównują jego smak, zapach. Mówią, który smakował im najbardziej. Wskazują, jakie pieczywo jedzą w domu.
Następnie pyta, czy znają zwyczaje związane z pieczeniem chleba, jedzeniem go, siewem zboża.
Potem podaje przykłady:
Zwyczajów: w czasie pieczenia nie otwierano drzwi izby, by chleb nie miał zakalca, gospodyni podskakiwała, by ciasto dobrze wyrosło itd.
Szanowania chleba: ksiądz święcił pole przed siewem, przed rozkrojeniem bochenka robiono na nim znak krzyża, gdy kawałek spadł na podłogę podnoszono i całowano, nie wyrzucano chleba – jedli go ludzi i zwierzęta.
Pyta dzieci, jak sądzą, dlaczego tak szanowano chleb? (jest darem Boga – modlitwa „Ojcze nasz”, podstawą żywienia, dla biednych ludzi był często jedynym posiłkiem, nie wyrzucano go w obawie, by nigdy go nie zabrakło).
Dlaczego dziś nie szanujemy chleba tak jak kiedyś? – dyskusja.
c) Faza podsumowująca
Na zakończenie nauczyciel pyta: Co jeszcze możemy zrobić z mąki? Co potraficie zrobić? Co lubicie jeść?
5. Bibliografia
Kopaliński W., Słownik symboli, Wiedza Powszechna, Warszawa 1990.
Kotula F., Przeciw urokom, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1989.
Kruk H., Wybór literatury do zabaw i zajęć w przedszkolu z komentarzem metodycznym, WSiP, Warszawa 1980.
Mała encyklopedia powszechna PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
6. Załączniki
brak
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Zajęcia można oprzeć o wiedzę regionalną, szczególnie w zakresie zwyczajów, sposobów pracy, można odwiedzić muzeum, by obejrzeć stare piece, sierpy, cepy.