Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RrGC1jI2I4wWS

Skłonność do rejestrowania wszystkiego co ulotne, twórczość malarska i rzeźbiarska Degasa.

Ważne daty

1834‑1917 – lata życia Edgara Degasa

1854‑1855 – studia u Louisa Lomothe’a a następnie w paryskiej École des Beaux‑Arts

1862 – poznanie Édouarda Maneta

1874 – pierwsza wystawa impresjonistów w atelier Nadara

1909 – całkowita utrata wzroku

1

Scenariusz dla nauczyciela

R12r5DTaY5Jib
Scenariusz zajęć do pobrania.

II. Zapoznawanie z najwybitniejszymi dziełami w zakresie architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:

II.1. wymienia i rozpoznaje najbardziej znane dzieła sztuki różnych epok, stylów oraz kierunków sztuk plastycznych;

II.13.c) w malarstwie i grafice: kompozycji, koloru, sposobów ukazania iluzji przestrzeni, kształtowania formy przez światło, w dziełach figuratywnych stopnia oddania rzeczywistości lub jej deformacji;

II.14. wskazuje środki stylistyczne i środki ekspresji, które identyfikują analizowane dzieło z odpowiednim stylem, środowiskiem artystycznym lub autorem;

II.15. rozpoznaje w dziele sztuki temat i wskazuje jego źródło ikonograficzne;

II.18. formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat dzieł sztuki.

II.3. umiejscawia dzieła w czasie (wskazuje stulecie powstania dzieł sztuki dawnej, a w przypadku dzieł sztuki nowoczesnej i współczesnej datuje je z dokładnością do połowy wieku), w nielicznych przypadkach, dotyczących sztuki nowoczesnej i współczesnej, zna daty powstania dzieł lub datuje je z dokładnością jednej dekady;

II.9. identyfikuje najbardziej reprezentatywne i najsłynniejsze dzieła na podstawie charakterystycznych środków warsztatowych i formalnych oraz przyporządkowuje je właściwym autorom;

III. Zapoznawanie z dorobkiem najwybitniejszych twórców dzieł architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:

III.1. wymienia najistotniejszych twórców dla danego stylu lub kierunku w sztuce;

III.2. zna najwybitniejsze dzieła z dorobku artystycznego wybitnych przedstawicieli poszczególnych epok, kierunków i tendencji w sztuce od starożytności po czasy współczesne, z uwzględnieniem artystów schyłku XX i początku XXI wieku;

III.3. sytuuje twórczość artystów powszechnie uznawanych za najwybitniejszych w czasie, w którym tworzyli (z dokładnością do jednego wieku, a w przypadku twórców sztuki nowoczesnej i współczesnej – z dokładnością do połowy wieku) oraz we właściwym środowisku artystycznym;

III.4. łączy wybrane dzieła z ich autorami na podstawie charakterystycznych środków formalnych;

III.5. na podstawie przedłożonych do analizy przykładów dzieł formułuje ogólne cechy twórczości następujących twórców: Fidiasz, Poliklet, Praksyteles, Giotto, Jan van Eyck, Hieronim Bosch, Masaccio, Sandro Botticelli, Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Andrea Mantegna, Piero della Francesca, Rafael Santi, Giorgione, Tycjan, Jacopo Tintoretto, Pieter Bruegel Starszy, Albrecht Dürer, Hans Holbein Młodszy, Donatello, Filippo Brunelleschi, Andrea Palladio, El Greco, Caravaggio, Gianlorenzo Bernini, Francesco Borromini, Diego Velázquez, Bartolomé Esteban Murillo, Georges de la Tour, Nicolas Poussin, Claude Lorrain, Peter Rubens, Anton van Dyck, Frans Hals, Rembrandt van Rijn, Jan Vermeer van Delft, Antoine Watteau, Jacques Louis David, Jean Auguste Dominique Ingres, Antonio Canova, Berthel Thorvaldsen, Francisco Goya, Eugène Delacroix, Caspar David Friedrich, William Turner, John Constable, Gustave Courbet, Jean François Millet, Eduard Manet, Claude Monet, Edgar Degas, August Renoir, Georges Seurat, Vincent van Gogh, Paul Gauguin, Paul Cézanne, Henri de Toulouse‑Lautrec, August Rodin, Gustaw Klimt, Alfons Mucha, Antonio Gaudí, Edward Munch, Henri Matisse, Pablo Picasso, Umberto Boccioni, Wasyl Kandinsky, Piet Mondrian, Kazimierz Malewicz, Marcel Duchamp, Giorgio de Chirico, Salvador Dalí, René Magritte, Marc Chagall, Amadeo Modigliani, Jackson Pollock, Andy Warhol, Roy Lichtenstein, Claes Oldenburg, Francis Bacon, Yves Klein, Niki de Saint Phalle, Christo, Duane Hanson, Victor Vasarelly, Alberto Giacometti, Constantin Brançusi, Henry Moore, Le Corbusier, Frank Lloyd Wright, oraz artystów polskich i działających w Polsce (m.in. takich jak: Wit Stwosz, Bartłomiej Berrecci, Tylman z Gameren, Dominik Merlini, Bernardo Belotto, Marceli Bacciarelli, Piotr Aigner, Piotr Michałowski, Artur Grottger, Henryk Rodakowski, Jan Matejko, Józef Chełmoński, Maksymilian i Aleksander Gierymscy, Józef Brandt, Olga Boznańska, Józef Pankiewicz, Władysław Podkowiński, Jan Stanisławski, Leon Wyczółkowski, Henryk Siemiradzki, Xawery Dunikowski, Stanisław Wyspiański, Józef Mehoffer, Jacek Malczewski, Witold Wojtkiewicz, Witkacy, Leon Chwistek i inni przedstawiciele grupy formistów, przedstawiciele grupy Rytm, kapistów i grupy „a.r.”, Tadeusz Makowski, Andrzej Wróblewski, Tadeusz Kantor, Jerzy Nowosielski, Alina Szapocznikow, Władysław Hasior, Roman Opałka, Magdalena Abakanowicz);

IV. Kształcenie w zakresie rozumienia i stosowania terminów i pojęć związanych z dziełami sztuki, ich strukturą i formą, tematyką oraz techniką wykonania. Uczeń:

IV.4.a) w malarstwie: enkaustyka, mozaika, witraż, fresk, tempera, malarstwo olejne, pastel, malarstwo akwarelowe, akrylowe,

IV.6. właściwie stosuje terminy dotyczące opisu treści i formy dzieł sztuk plastycznych;

V. Zapoznanie ze zbiorami najważniejszych muzeów i kolekcji dzieł sztuki na świecie i w Polsce, a także z funkcją mecenatu artystycznego oraz jego wpływem na kształt dzieła sztuki. Uczeń:

V.3. łączy dzieło z muzeum lub miejscem (kościoły, pałace, galerie), w którym się ono znajduje.

Nauczysz się

charakteryzować twórczość Degasa;

określać technikę artystyczną stosowaną przez artystę;

rozpoznawać tematykę dzieł;

wskazywać nietypowe rozwiązania formalne w dziełach.

Od wczesnych dzieł po wystawę impresjonistów

Degas od najmłodszych lat interesował się malarstwem portretowym, z wczesnego okresu pochodzą wizerunki rodziny – ojca, siostry i brata, a także autoportrety. W latach 1854‑1855 kształcił się w pracowni Lamothe’a, ucznia Ingresa, natomiast w 1855 roku podjął studia w École des Beaux‑Arts, co zapewniło mu solidne wykształcenie. W tym okresie, oprócz portretów sięga tez po sceny historyczne, pełne patosu i nastrojowości. W późniejszej twórczości kompozycje malarza stały się lżejsze, pojawiły się skośne układy, przecinanie postaci krawędzią obrazu. W dziełach tych wyraźnie widoczny jest wpływ japońskich drzeworytów, później także studium ruchu, na które wpłynął rozwój kinematografii. Jednak największe znaczenie dla stylu artystycznego Degasa miała przyjaźń z Édouardem Manetem, którego spotkał w 1862 roku. Pod jego wpływem odchodzi od sztuki akademickiej, jaką dotychczas uprawiał, a zwraca się ku realizmowi, jaki obserwuje między innymi na wyścigach. Manet wprowadził Degasa w środowisko impresjonistów, chociaż nigdy nie stał się impresjonistą w pełnym tego słowa znaczeniu. O zerwaniu z klasycznym malarstwem świadczą prace rejestrujące wizyty artysty na wyścigach konnych. Jego cechujący się linearyzmem sposób malowania, wyraźnie różnił się od stylu pozostałych reprezentantów tego kierunku. Niemniej jednak, pozostając nieco na uboczu grupy, był jedną z najważniejszych i najwybitniejszych postaci z nią związanych.  W 1874 roku wziął udział w pierwszej wystawie impresjonistów w atelier Nadara. Pokazał wtedy 10 dzieł, ale jego prace charakteryzowały się oszczędnym rysunkiem, studium postaci, a nie analizą naturalnego światła i jego efektów.

RSTDSx9o500T4
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Edgara Degasa „Prasowaczki”. Ukazuje głowy dwu kobiet. Jedna jest starsza i podtrzymując twarz dłonią, w skupieniu przygląda się kobiecie obok. Młodsza, stojąca bokiem do odbiorcy ma na głowie zawiązaną białą chustę. Tło obrazu jest jasne. Dodatkowo na ilustracji zamieszczone zostały informacje: 1. Obraz pojawił się na pierwszej wystawie impresjonistów w 1874 roku. 2. Kompozycja jest ciasna, wypełniona portretem kobiet – prawdopodobnie ukazuje naukę zawodu prasowaczki przez młodszą kobietę, która jest obserwowana przez pełną skupienia starszą postać.
Edgar Degas, „Prasowaczki”, 1870‑1872, Musée d'art moderne André Malraux, Le Havre, Francja, muma‑lehavre.ft, CC BY 3.0

Do roku 1886 Degas prezentował swoje prace wspólnie z impresjonistami, biorąc w sumie udział w siedmiu z ośmiu wystaw. Na drugiej wystawie zaprezentował kolejną wersję Prasowaczek.  W międzyczasie podróżuje, między innymi do Neapolu.

R1A4lpLO6W3eG
Ilustracja interaktywna o kształcie pionowego prostokąta przedstawia obraz Edgara Degasa „Prasowaczka”. Ukazuje kobietę we wnętrzu podczas prasowania. Pochyla się nad żelazkiem, a nad nią wiszą ubrania. Na stole leżą zwinięte ubrania. W tle znajduje się okno. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Dzieło zaprezentowane podczas drugiej wystawy impresjonistów w 1876 roku. 2. Obraz wyróżnia się światłocieniem – ciemna sylwetka kobiety odcina się od białego i świetlistego tła. 3. Modelka malowana jest jakby z zaskoczenia, a jej wysiłek włożony w pracę jest niemal namacalny. 4. Nałożenie suchej, gęstej farby bezpośrednio na surowe, nieprzygotowane płótno daje efekt chropowatości.
Edgar Degas, „Prasowaczka”, 1873, Metropolitan Museum of Art, Stany Zjednoczone, metmuseum.org, CC BY 3.0

Absynt jest kolejnym dziełem zaprezentowanym na drugiej wystawie impresjonistów w 1876 roku pod tytułem W kawiarni. Scena rozgrywa się w kawiarni New Athens na Placu Pigalle, późniejszym miejscu spotkań impresjonistów. Degas wprowadza tutaj innowację w kadrowaniu sceny opartej na asymetrii akcentującej izolację bohaterów – ręka i fajka mężczyzny nie mieszczą się w kadrze, blat stołu jest ucięty. Ten sposób konstruowania kompozycji wskazuje na wpływ fotografii.

R8wb6JLRPfQRM
Ilustracja interaktywna o kształcie pionowego prostokąta przedstawia obraz Edgara Degasa „Absynt”. Ukazuje kobietę oraz mężczyznę siedzących obok siebie. Mężczyzna trzyma w ustach fajkę, natomiast kobieta jest zamyślona i ma lekko pochyloną głowę. Przed nią stoi kieliszek. Na stole obok nich na tacy znajduje się karafka. Ściana za postaciami dekorowana jest wzorami, odbijają się na niej cienie osób. Na ilustracji zostały dodatkowo zamieszczone informacje: 1. Dwie reprezentowane postacie, kobieta i mężczyzna, to aktorka Ellen Andrée oraz malarz i grawer Marcellin Desboutin. 2. Kobieta jest przygnębiona lub wydaje się zmęczona. 3. Mężczyzna pali fajkę i spogląda w lewą stronę. 4. W obrazie dominują kolory szare, brązowe i czarne.
Edgar Degas, „Absynt”, 1873, Musée d'Orsay, Paryż, Francja, wikimedia.org, domena publiczna

Bardzo dobrze jest kopiować to, co się widzi, ale dużo lepiej rysować to, co widzieć można już tylko w naszej pamięci. Jest to pewna transformacja, w czasie której wyobraźnia współpracuje z pamięcią. Odtwarzasz wówczas to, co cię uderzyło, czyli to, co jest niezbędne. Wówczas twoje wspomnienia i twoja wyobraźnia stają się wyzwolone od tyranii, jaką wywiera natura.

Źródło: Zdzisław Kępiński, Impresjonizm, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1982, s. 104.

Życie arystokracji – muzyka i wyścigi konne

Od połowy lat 70. Degas fascynuje się życiem nocnym Paryża. Degas chodzi na koncerty, do opery, prowadzi prozaiczne życie, a w niedzielę jeździ na wyścigi konne. W 1870 roku powstał portret zbiorowy przyjaciół artysty, będącymi członkami orkiestry. Orkiestra Opery Paryskiej przedstawia fragment jej członków zwróconych w stronę niewidocznego na obrazie dyrygenta. Centralna postacią tej grupy jest fagocista Désiré Dihau. Degas pokazuje tylko część ciał usytuowanych między ramą obrazu a rampą.  

RWufBsybm8bPb
Edgar Degas, „Orkiestra Opery Paryskiej”, 1870, Musée d'Orsay, Paryż, Francja, wikimedia.org, domena publiczna

Śpiewaczka w czarnej rękawiczce to pastel należący do serii, której tematem są śpiewacy i muzycy koncertujący w kawiarni. Degas był bywalcem tych miejsc, zwłaszcza Cafe des Ambassadeurs i często czerpał stamtąd tematy do wielu swoich najlepszych dzieł. Jego uwagę przyciągają dramatyczne pozy wykonawców i śpiewaków, zwłaszcza gdy są prezentowane z niewielkiej odległości. Przedstawiona w obrazie śpiewaczka Theresa została uwieczniona w trakcie występu.

R1IAUbwGhNFT8
Edgar Degas, „Śpiewaczka w czarnej rękawiczce”, 1878, Fogg Art Museum, Harvard Univercity, Cambridge, Stany Zjednoczone, wikimedia.org, domena publiczna

W latach 80. XIX wieku, malarz coraz częściej preferuje pastelPastelpastel, który czasami łączył z akwareląAkwarelaakwarelągwaszemGwaszgwaszem. Obrazy z tego okresu cechują się wyrazistością koloru i linii. W drugiej połowie XIX wieku tory wyścigowe stały się bardzo modne dla społeczeństwa, w którym paryska burżuazja podkreślała swoje arystokratyczne i brytyjskie pochodzenie. Degasa przyciągały również możliwości studiowania kształtów i ruchu. Obraz Na wyścigach zespala szczegóły detali koni na pierwszym planie z odległą perspektywą. Malarz przesuwa ciężar na prawą stronę, rezygnując tym samym z centralizacji tematu, a jednocześnie akcentując dynamikę przedstawienia.

RnM2lPlrxmgX2
Edgar Degas, „Na wyścigach”, 1880, Musée d'Orsay, Paryż, Francja, wikimedia.org, CC BY 3.0

Kobiece akty

Szczególna pozycję zajmują akty, w których kobiety zostały uchwycone jakby z ukrycia, podczas intymnych scen kąpieli, wycierania stóp, suszenia ciała, czesania. W ujęciach kobiet od tyłu, dominują nagie plecy i szyja, a największą uwagę zwraca na ruch i formę oparta na schemacie. Degas maluje kredkami pastelowymi (suchymi, bądź wilgotnymi jeśli chce uzyskać przeźroczysty kolor), czasami kolor nanosi palcem lub proszkuje je, miesza z wodą i rozprowadza szczotką. Malarz nakłada na siebie po kilka kolorów, łączy je. Degas nie zwraca uwagi na kanony klasycznego piękna.

R1PvAMoEuZ05B
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Edgara Degasa „Wanna”. Ukazuje nagą kobietę podczas kąpieli. Kobieta kuca w wannie lewą ręką podpierając się o jej dno w drugiej trzyma gąbkę i myje plecy. Postać usytuowana jest bokiem do widza. Po prawej stronie na stole leżą przybory toaletowe, m.in. Dzban na wodę i szczotka do czesania. W tle wisi zasłona. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Pastel ten, zaprezentowany na ósmej wystawie impresjonistycznej w 1886 roku, należy do serii siedmiu wykonanych przez Degasa w połowie lat 80. 2. Pozycja kobiety, czasem interpretowane przez współczesnych krytyków jako wyraz pewnej zwierzęcości, wywodzi się od pozy starożytnej Afrodyty. 3. Martwa natura z przedmiotami toaletowymi, których perspektywa jest zniekształcona zgodnie z japońską zasadą.
Edgar Degas, „Wanna”, 1886, Musée d'Orsay, Paryż, Francja, pinimg.com, CC BY 3.0
R13Lbxhb1GxfS
lustracja interaktywna o kształcie pionowego prostokąta przedstawia obraz Edgara Degasa „Czesząca się kobieta” Ukazuje siedzącą na rogu łóżka kobietę podczas rozczesywania włosów. Ma przechyloną głowę a na jej pierś opada długi warkocz o kasztanowym kolorze. W tle znajdują się barwne materiały. Na ilustracji dodatkowo zostały zamieszczone informacje: 1. W centrum znajduje się diagonalna płaszczyzna długich, kasztanowych włosów, podkreślająca takie samo ułożenie kobiety ujętej nieco z górnej perspektywy. 2. Malarza nie interesuje twarz – kobieta ma odwróconą głowę. 3. Gest dłoni, która rozczesuje włosy jest wymowny.
Edgar Degas, „Czesząca się kobieta”, 1890, Musée d'Orsay, Paryż, Francja, pinimg.com, CC BY 3.0

Tancerki i baletnice

Degas zasłynął przede wszystkim jako malarz tancerek, które malował głównie w Operze Paryskiej. Powtórzenia, chwile odpoczynku za kulisami, reprezentacja to chwile, które Degas preferuje w poszukiwaniu ruchu i koloru. Degas opanował eliptyczne skróty, praktykę zbliżeń, smak wznoszącego się lub opadającego spojrzenia, zderzające się opozycje, wariacje na temat podświetlenia. Wymyśla rolę w sugestii przestrzeni dla wspaniałych podłóg spryskanych lekkimi, subtelnymi raportami odblaskowymi agencji, źródłami światła, zwracającymi uwagę na nieoczekiwane światła rampy, które rzucają kolorowe plamy na twarze. Artysta ośmiela się wyciąć sekcję. Wie, jak zsyntetyzować serię ruchów, gesty, które sugeruje z rysowaniem coraz bardziej kursywnym, mają zaskakującą wartość ekspresyjną. Degas zaczął przenosić na płótno baletnice w 1873, po powrocie z USA. Zaczynał od szkiców. Serie obrazów z tancerkami zaczyna Klasa tańca.

R1VqWCE99GjiB
Ilustracja interaktywna o kształcie kwadratu przedstawia obraz Edgara Degasa „Klasa tańca”. Ukazuje młode tancerki podczas lekcji tańca. Baletnice obserwowane są przez nauczyciela, wspierającego ręce na lasce. Z przodu znajduje się pulpit z nutami lub tekstem. Na ścianie po lewej wisi duże lustro. Obraz utrzymany jest w jasnych barwach. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Na płótnie widać młode baleriny i ich matki podczas lekcji prowadzonej przez uchwyconego z profilu i w lekkim wykroku baletmistrza, Julesa Perrota w sali prób starej Opery Paryskiej. 2. Plakat do Wilhelma Tella Rossiniego, odnosi się do śpiewaka operowego Jeana-Baptiste Faurego, który kupił od Degasa Lekcję tańca. 3. Kompozycja ujęta jest z ukosa, centralna część wnętrza jest pusta, znajduje się tam tylko figura instruktora. 4. Tancerki zostały usytuowane na obrzeżach sali. 5. Degas operuje jasną, pastelową paletę barw.
Edgar Degas, „Klasa tańca”, 1874, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, wikimedia.org, domena publiczna

Dziewczęta z baletu rysują swymi ruchami cudowne arabeski, ale widząc wysilona technikę, trud i ryzyko operacji, widząc przy ty kulisy sztucznie przygotowanego widowiska pozostajemy najzupełniej wyzuci z chęci zapadnięcia w marzenia. Wszyscy przy ty: dżokeje, prasowaczki, goście biur czy kawiarni ukazują nam najwyraźniej tylko strzępy swojego życia, podczas gdy z jego pozostałych obszarów jesteśmy zdecydowanie wyłączeni. Nawet to, co chwytamy oczyma obserwatorów nie tworzy obrazu, który w swoim imieniu podnieślibyśmy jako morał czy konkluzję, nie daje podstaw do sformułowania wniosków o potrzebie sprzeciwu czy współczucia lub na odwrót – zachęty do solidarnego współżycia. Co więcej, autor wypracowuje sobie taki sposób reżyserowania wydarzeń i komponowania ich obrazu, że widz zostaje pozbawiony wyraźnych wskazówek, ku czemu kierować wzrok i co rozumieć jako naczelny, przewodni motyw dzieła. Nawet jeśli gdzieś mała tancerka osiąga szczyt efektu pozy tanecznej nie wiemy, czy nie ciekawsze mogą być nasze obserwacje na temat jej obojętnie na uboczu stojących lub poprawiających swe stroje towarzyszek.

Zdzisław Kępiński, Impresjonizm, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1982, s. 108‑109

R10VTSpu57KaQ
Ilustracja interaktywna o kształcie pionowego prostokąta przedstawia obraz Edgara Degasa „Primabalerina”. Ukazuje baletnicę podczas występu na scenie, znajduje się ona na pierwszym planie. W tle można dostrzec pozostałe tancerki, jednak są one rozmyte. Scena ujęta jest z góry. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. W obrazie o asymetrycznej, ujętej z góry kompozycji Degas przesuwa centrum obrazu, sytuując tytułową Primabalerinę w prawym dolnym rogu, jednak mimo to baletnica zwraca uwagę bielą sukni i wdziękiem ukłonu. 2. Tło, na które składają się inne tancerki za kulisy jest mniej wyraźne.
Edgar Degas, „Primabalerina”, 1878, Musée d'Orsay, Paryż, Francja, wikimedia.org, domena publiczna

Pogarszający się wzrok Degas przyczynił się do tego, iż ogranicza się jedynie do używania pastelu na papierze. Prace z tego okresu stały się bardziej ekspresyjne, zawierały mniej detali, a kadry bliskie.  

RaCSnz3B1fOfP
Edgar Degas, „Tancerki”, 1900, Princeton University Art Museum, New Jersey, Stany Zjednoczone, wikimedia.org, domena publiczna

Mimo że Degas zasłynął z malarstwa, pozostawił po sobie około 150 rzeźb. Największą popularnością cieszy się Czternastoletnia tancerka.  Jest to jedyna rzeźba Degasa, która za życia jego została wystawiona publiczności podczas szóstej wystawy impresjonistów w 1881 roku. Przedstawia Marie van Goethem, modelkę artysty w latach 1878‑1891. Wykonane z wosku dzieło zostało wzbogacone realistyczne efekty – baletnica na głowie ma założoną perukę z prawdziwych włosów i autentyczny strój – tutu (baletowa spódnica), gorset i baletki. Tancerka ustawiona jest w sztywnej, poważnej pozie, w wykroku w pozycji wyjściowej. Ręce dziewczyny są opuszczone i schowane do tyłu, dzięki czemu Degas wyeksponował jej tułów, szczególnie akcentując ramiona.

RPyOuXu7mWI5s
Edgar Degas, „Czternastoletnia tancerka”, 1879–1881, National Gallery of Art, Waszyngton, Stany Zjednoczone, pinimg.com, CC BY 3.0
R1cYYaDHXcSBx1
Ćwiczenie 1
Wymień dzieło Degasa zaprezentowane podczas pierwszej wystawy impresjonistów.
R4d0LJ97TX2g11
Ćwiczenie 2
Podaj tytuły trzech dzieł Degasa związanych z tańcem.
RLwplAWfrA2aH1
Ćwiczenie 3
Podaj dwa tytuły dzieł Degasa: jedno z wczesnego, drugie z późnego okresu twórczości.
Ćwiczenie 4

Uzupełnij dane o obrazie.

R1aMZhbXCdi4n
RrTraQy9NiSAX
Poniżej znajduje się inna wersja zadania.
Inna wersja zadania

Podaj nazwisko muzyka z fagotem, ukazanego na obrazie Edgara Degasa „Orkiestra Opery Paryskiej”.

R1Ul8qPOHlwaF
Ćwiczenie 5
Kim jest osoba przedstawiona jako czternastoletnia tancerka z rzeźby Degasa.
R1f0P4q38Zmub
Ćwiczenie 6
Wymień trzy tytuły obrazów Degasa znajdujących się w Musée d'Orsay .
R1QnVxqPFvtiA
Ćwiczenie 7
Wyjaśnij pojęcia akwarela i pastel.

Słownik pojęć

Akwarela
Akwarela

farba o spoiwie rozpuszczalnym w wodzie, przeważnie z gumy arabskiej, często z dodatkiem miodu, cukru lub gliceryny, które nadają farbie elastyczność; również technika malarska, posługująca się farbami akwarelowymi kładzionymi najczęściej na papierze, a także na kości słoniowej (miniatury), jedwabiu (w tradycyjnym malarstwie Dalekiego Wschodu i w Europie w XVIII i XIX w. służyła głównie do zdobienia wachlarzy); charakterystyczną cechą akwareli jest cienka i przezroczysta warstwa farby, przez którą przebija podłoże; technika akwareli wymaga dużej precyzji ze względu na trudności w dokonywaniu poprawek.

Gwasz
Gwasz

kryjąca farba wodna z domieszką kredy lub bieli (spoiwo — guma arabska, podłoże — papier, pergamin, kość słoniowa); gwasz daje efekt zbliżony do pastelu.

Pastel
Pastel

farba w postaci cienkich, miękkich pałeczek uformowanych z pigmentów, kredy, gipsu i małej ilości spoiwa; także technika malarska posługująca się tymi farbami (mająca charakter pośredni między rysunkiem a malarstwem) oraz kompozycja wykonana w tej technice; pastelami nazywa się też obrazy wykonane tymi farbami.

Słownik pojęć opracowano na podstawie:

encyklopedia.pwn.pl

Galeria dzieł sztuki

Bibliografia

Z. Kępiński, Impresjonizm, Warszawa 1982

S. Bartolena, Klasycy Sztuki; Degas i impresjoniści, Warszawa 2006

F. Kresak, W Kręgu Sztuki: Edgar Degas, Warszawa 1986