Ślady czasów cesarskich na wyspie Capri - poznajemy zabytki z czasów antycznych
Ważne daty
29 p.n.e. – Capri staje się częścią Imperium Rzymskiego
27 p.n.e. - 14 n.e. – panowanie Oktawiana Augusta
14‑37 n.e. – panowanie Tyberiusza
ok. 120 n.e. – powstają Żywoty Cezarów Swetoniusza
1860 – Capri staje się częścią Królestwa Włoch
1
Scenariusz dla nauczyciela
R44XXLOJQWUov1
Scenariusz zajęć do pobrania
Scenariusz zajęć do pobrania
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
II. W zakresie kompetencji kulturowych. Uczeń: 2. posiada podstawową wiedzę o następujących kluczowych zjawiskach z zakresu historii starożytnej: b) historia Rzymu: – droga do władzy i panowanie Oktawiana Augusta, – Rzym pod władzą cesarzy; sylwetki wybranych cesarzy: Tyberiusz. III. W zakresie kompetencji społecznych. Uczeń: 4. jest świadomy antycznych korzeni kultury polskiej, europejskiej i światowej;
Nauczysz się
opowiadać historię wyspy Capri;
wskazywać starożytne zabytki znajdujące się na wyspie;
tłumaczyć fragmenty dzieła Swetoniusza;
opisywać dzieła malarskie zainspirowane wizytą na Capri.
Podróże starożytnych
Kiedy porównujemy życie starożytnych Greków i Rzymian do życia ludzi współczesnych, zauważamy wiele podobieństw.
R12LJxrBOoevN1
Fotografia Paolo Costy Baldiego przedstawia widok na wyspę Capri. Na pierwszym planie widoczne są budynki oraz tarasy widokowe, na których znajdują się turyści. W oddali widoczna jest kamienna góra ze stromymi zboczami. W oddali widoczne jest morze i pływające po nim okręty. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Podobnie jak my, ludzie antyczni pracowali, zakładali rodziny, szukali rozrywki, zachwycali się literaturą i podróżowali. Podróże mogły wynikać z wielu przyczyn. Starożytni udawali się w podróż ze względów kultowych, aby odwiedzić świątynie czy wyrocznie, które miały im przy‑nieść odpowiedzi na ważne życiowe pytania. Inni w podróżach szukali wiedzy – wyjeżdżali po to, aby uczyć się u najlepszych filozofów czy retorów. Szczególnie często w tym celu wyjeżdżano do Grecji.
Fotografia Paolo Costy Baldiego przedstawia widok na wyspę Capri. Na pierwszym planie widoczne są budynki oraz tarasy widokowe, na których znajdują się turyści. W oddali widoczna jest kamienna góra ze stromymi zboczami. W oddali widoczne jest morze i pływające po nim okręty. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Podobnie jak my, ludzie antyczni pracowali, zakładali rodziny, szukali rozrywki, zachwycali się literaturą i podróżowali. Podróże mogły wynikać z wielu przyczyn. Starożytni udawali się w podróż ze względów kultowych, aby odwiedzić świątynie czy wyrocznie, które miały im przy‑nieść odpowiedzi na ważne życiowe pytania. Inni w podróżach szukali wiedzy – wyjeżdżali po to, aby uczyć się u najlepszych filozofów czy retorów. Szczególnie często w tym celu wyjeżdżano do Grecji.
1
1. Podobnie jak my, ludzie antyczni pracowali, zakładali rodziny, szukali rozrywki, zachwycali się literaturą i podróżowali. Podróże mogły wynikać z wielu przyczyn. Starożytni udawali się w podróż ze względów kultowych, aby odwiedzić świątynie czy wyrocznie, które miały im przy‑nieść odpowiedzi na ważne życiowe pytania. Inni w podróżach szukali wiedzy – wyjeżdżali po to, aby uczyć się u najlepszych filozofów czy retorów. Szczególnie często w tym celu wyjeżdżano do Grecji.
Paolo Costa Baldi (fot.), Widok na wyspę Capri, 2011, wikimedia.org, CC BY 3.0
Były oczywiście podróże, które odbywano po prostu po to, by odpocząć od zwykłego codziennego zgiełku. Jednym z kierunków takich podróży były wyspy Morza Śródziemnego. Do popularnych miejsc należała wyspa Capri, położona w Zatoce Neapolitańskiej na Morzu TyrreńskimMorze TyrreńskieMorzu Tyrreńskim, którą szczególnie upodobali sobie rzymscy cesarze – Oktawian i Tyberiusz.
RISKnxVb8zWDt
Obraz autorstwa Charlesa Caryla Colemana pod tytułem: „W cieniu winnicy. Capri”. Scena przedstawia grupę osób przebywającą w ogrodzie winnym w Capri. W centrum obrazu widoczne są kolumny, na którym rosną pędy winne. W oddali widoczne jest wzgórze. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Cudowne widoki wyspy zachwycały również współczesnych, np. polskiego poetę Leopolda Staffa.
Obraz autorstwa Charlesa Caryla Colemana pod tytułem: „W cieniu winnicy. Capri”. Scena przedstawia grupę osób przebywającą w ogrodzie winnym w Capri. W centrum obrazu widoczne są kolumny, na którym rosną pędy winne. W oddali widoczne jest wzgórze. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Cudowne widoki wyspy zachwycały również współczesnych, np. polskiego poetę Leopolda Staffa.
Nazwa wyspy pochodzi od łacińskiego wyrazu, które oznacza kozę. Jakie to słowo? Możliwe odpowiedzi: 1. capiceria 2. capra, 3. capillus
Nazwa wyspy pochodzi od łacińskiego wyrazu, które oznacza kozę. Jakie to słowo? Możliwe odpowiedzi: 1. capiceria 2. capra, 3. capillus
Nazwa wyspy pochodzi od łacińskiego wyrazu, które oznacza kozę. Jakie to słowo?
capiceria
capra
capillus
Wyspa Capri
Nazwa Capri, jak już wiesz, pochodzi od wyrazu oznaczającego „kozę”. Jest to wyspa o powierzchni ponad 10 kilometrów kwadratowych, zbudowana w głównej mierze ze skał wapiennych. Znajdują się na niej dwa miasta – Capri i Anacapri. Najwyższym punktem na wyspie jest szczyt wzgórza Monte Salaro (589 m. n.p.m.). Szczegóły topograficzne zostały ukazane na poniższej mapie.
R18dRLWsLw3kw1
Interaktywna mapa przedstawia widok na wyspę Capri. Czerwonymi kropkami oznaczono zabytki i ważne punkty, czerwonymi trójkątami zostały oznaczone szczyty. Zieloną plamą oznaczono park. Dodatkowo na interaktywnej mapie umieszczono następujące informacje: 1. Widok na zatokę Capri. Fotografia została wykonana z jachtu/okrętu i przedstawia port oraz budynki mieszkalne. W oddali widoczne są liczne tereny zielone i pozostałe budynki. Obok umieszczono tekst: Największe miasto na wyspie Capri. 2. Widok na schody Fenickie w mieście Anacapri. Fotografia została wykonana z lotu ptaka i prezentuje widok na kamienne schody fenickie oraz statki pływające po zatoce. 3. Fotografia przedstawia widok na wyspę ze szczytu Monte Solaro – najwyższego szczytu na wyspie Capri (589 metrów nad poziomem morza). Na szczycie widoczne są zielone krzewy i drzewa oraz figurka rzymskiej bogini. W tle widoczne jest miasto Capri, zatoka oraz inne wyspy. 4. Fotografia przedstawia widok na lazurową grotę. Jest to ciemna zalana jaskinia, w której woda ma kolor lazurowy (ciemno‑niebieski). Jest to jedna z atrakcji turystycznych na wyspie Capri. 5. Fotografia przedstawia widok na Villę Iovis – największej willi wzniesionej przez Tybieriusza w I wieku. Obecnie z budynku zostały ruiny. Na fotografii widoczne są pozostałości po budynku – ściany i fundamenty. Na drugim planie widoczne są drzewa, a w tle morze. Fotografia została wykonana w jasny i lekko zachmurzony dzień. 6. Fotografia przedstawia widok na Marina Grande, czyli port morski wyspy Capri. Fotografia została wykonana z łódki i prezentuje widok na inne okręty i jachty cumujące w porcie. W oddali widoczne są zabudowania oraz wysoki szczyt.
Interaktywna mapa przedstawia widok na wyspę Capri. Czerwonymi kropkami oznaczono zabytki i ważne punkty, czerwonymi trójkątami zostały oznaczone szczyty. Zieloną plamą oznaczono park. Dodatkowo na interaktywnej mapie umieszczono następujące informacje: 1. Widok na zatokę Capri. Fotografia została wykonana z jachtu/okrętu i przedstawia port oraz budynki mieszkalne. W oddali widoczne są liczne tereny zielone i pozostałe budynki. Obok umieszczono tekst: Największe miasto na wyspie Capri. 2. Widok na schody Fenickie w mieście Anacapri. Fotografia została wykonana z lotu ptaka i prezentuje widok na kamienne schody fenickie oraz statki pływające po zatoce. 3. Fotografia przedstawia widok na wyspę ze szczytu Monte Solaro – najwyższego szczytu na wyspie Capri (589 metrów nad poziomem morza). Na szczycie widoczne są zielone krzewy i drzewa oraz figurka rzymskiej bogini. W tle widoczne jest miasto Capri, zatoka oraz inne wyspy. 4. Fotografia przedstawia widok na lazurową grotę. Jest to ciemna zalana jaskinia, w której woda ma kolor lazurowy (ciemno‑niebieski). Jest to jedna z atrakcji turystycznych na wyspie Capri. 5. Fotografia przedstawia widok na Villę Iovis – największej willi wzniesionej przez Tybieriusza w I wieku. Obecnie z budynku zostały ruiny. Na fotografii widoczne są pozostałości po budynku – ściany i fundamenty. Na drugim planie widoczne są drzewa, a w tle morze. Fotografia została wykonana w jasny i lekko zachmurzony dzień. 6. Fotografia przedstawia widok na Marina Grande, czyli port morski wyspy Capri. Fotografia została wykonana z łódki i prezentuje widok na inne okręty i jachty cumujące w porcie. W oddali widoczne są zabudowania oraz wysoki szczyt.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
Już w okresie paleolituPaleolitpaleolitu na wyspie przebywali ludzie, a ślady ich bytności odkryto w starożytności, o czym informuje nas Swetoniusz. W VII w. p.n.e. w czasie wielkiej kolonizacji na wyspę przybyli Grecy. Szczególny czas rozwoju przypada na okres rzymski. Wyspa od 29 r. p.n.e. znalazła się w granicach Cesarstwa Rzymskiego i szczególne znaczenie miała za panowania Oktawiana i Tyberiusza, o czym będzie mowa w dalszej części lekcji. Z końcem II wieku wyspa stała się raczej miejscem izolacji. Cesarz Kommodus w 182 roku zesłał tam swoją siostrę Lucillę, po tym jak dowiedział się o spisku na jego życie, w którym kobieta uczestniczyła.
R4uaoQQhEZlOP
Fotografia Bertholda Wernera przedstawia widok na wyspę Capri z tarasu widokowego. W oddali widoczne jest miasto, port morski oraz wysoki klif. Fotografia została wykonana w jasny i bezchmurny dzień. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. W czasach późniejszych wyspa przechodziła z rąk do rąk. Od IX wieku wchodziła w skład republiki Amalfi (rozwój IX‑XII wiek). Jej dalsze losy jej były burzliwe, gdyż była opanowana przez piratów, a w XVI wieku została zdobyta dla Imperium Osmańskiego. Od 1860 wyspa została włączona w granice zjednoczonego Królestwa Włoch.
Fotografia Bertholda Wernera przedstawia widok na wyspę Capri z tarasu widokowego. W oddali widoczne jest miasto, port morski oraz wysoki klif. Fotografia została wykonana w jasny i bezchmurny dzień. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. W czasach późniejszych wyspa przechodziła z rąk do rąk. Od IX wieku wchodziła w skład republiki Amalfi (rozwój IX‑XII wiek). Jej dalsze losy jej były burzliwe, gdyż była opanowana przez piratów, a w XVI wieku została zdobyta dla Imperium Osmańskiego. Od 1860 wyspa została włączona w granice zjednoczonego Królestwa Włoch.
Widok z Capri, foto: Berthold Werner, wikimedia.org, CC BY-SA 3.0
me90774163d674c70_0000000000006
Kommodus, Marcus Aurelius Commodus Antoninus, ostatni z dynastii Antoninów, ur. 31 VIII 161, zm. 31 XII 192, cesarz rzymski od 180. Odstąpił od ofensywnej polityki swego ojca i zawarł pokój z Markomanami; brutalne zwalczanie opozycji, rozrzutność i cześć, jaką odbierał jako nowy Herkules, doprowadziła Kommodusa do konfliktu z senatem; padł ofiarą spisku.
Turystyka
Ruch turystyczny na Capri ożywił się w XIX i XX w. Na wyspę najczęściej dociera się drogą wodną poprzez port Marina Grande, zbudowany w 1928 r., który obecnie znajduje się w granicach miasta Capri.
RaWBvE8yBBKiT
Fotografia nieznanego autora przedstawia widok na Grotę Meravigiliosa na wyspie Capri. Grota znajduje się w jednej ze ścian klifowych na wyspie. Przed grotą widoczne są dwa małe pojazdy wodne z ludźmi w środku. Ściana skalna ma biały kolor. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Wapienne skały tworzące wyspę pozwoliły na ukształtowanie się wielu grot i jaskiń. Jednym z ulubionych celów turystycznych obecnie jest Lazurowa Grota, która w czasach starożytnych była poświęcona nimfom. Wśród turystów krąży też pogłoska, że we wnętrzu groty Tyberiusz ukrył skarb.
Fotografia nieznanego autora przedstawia widok na Grotę Meravigiliosa na wyspie Capri. Grota znajduje się w jednej ze ścian klifowych na wyspie. Przed grotą widoczne są dwa małe pojazdy wodne z ludźmi w środku. Ściana skalna ma biały kolor. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Wapienne skały tworzące wyspę pozwoliły na ukształtowanie się wielu grot i jaskiń. Jednym z ulubionych celów turystycznych obecnie jest Lazurowa Grota, która w czasach starożytnych była poświęcona nimfom. Wśród turystów krąży też pogłoska, że we wnętrzu groty Tyberiusz ukrył skarb.
Capri, Grota Meravigiliosa, wikimedia.org, CC BY-SA 3.0
RFv6VXCOF09ab1
Fotografia nieznanego autora przedstawia widok na lazurową grotę. Jest to ciemna zalana jaskinia, w której woda ma kolor lazurowy (ciemno-niebieski). Jest to jedna z atrakcji turystycznych na wyspie Capri.
Lazurowa Grota, wnętrze, wikimedia.org, CC BY-SA 1.0
RYKTQpQT48dV61
Fotografia autorstwa Elisabetty Monaco przedstawia widok na morze z Willi San Michele w Capri. W centrum fotografii znajdują się ceglane łuki oraz rzeźba mężczyzny i okno, z którego widoczne jest morze. Fotografia została wykonana w słoneczny dzień.
Widok na morze z Willi San Michele, foto: eliasabetta_monaco, wikimedia.org, CC BY-SA 2.0
Turyści chętnie odwiedzają też znajdujące się w Anacapri Schody Fenickie – 777 wykutych w skale stopni, które prowadzą do willi San Michele, w której znajduje się obecnie muzeum Axela Muntheme90774163d674c70_0000000000007Axela Munthe. Willa ta została zbudowana na przełomie XIX i XX wieku przez tego szwedzkiego pisarza, autora „Księgi z San Michele”. Z jej okien roztacza się panoramiczny widok na Capri i port. W dali widać również Wezuwiusza. W otoczeniu willi znajdują się także ogrody ozdobione licznymi dziełami sztuki. Niektóre z nich pochodzą z czasów starożytnych.
Na Capri znajdują się również tzw. Ogrody Augusta (Giardini di Augusto), które zawdzięczają swą nazwę pierwszemu cesarzowi rzymskiemu – Oktawianowi Augustowi. Pochodzą one jednak z końca XIX wieku. Turyści odwiedzają je nie tylko z powodu ciekawej, śródziemnomorskiej flory – znajdują się tu także wspaniałe tarasy widokowe, które pozwalają podziwiać skalne bloki zanurzone w morzu zwane Faraglioni di Capri oraz zatokę Marina Piccola z widokiem na elegancką uliczkę Via Krupp.
Popularny jest również kościół San Michele, w którym znajduje się malowidło (na posadzce), przedstawiające wygnanie z raju.
Turyści mają okazję również podziwiać pozostałości budowli wzniesionych w czasach cesarskich, które poznasz już za chwilę.
me90774163d674c70_0000000000007
ur. 31 X 1857, Oskarshamn, zm. 11 II 1949, Sztokholm - pisarz szwedzki, tworzący głównie w języku angielskim, z zawodu lekarz. Wiele lat spędził na Capri; autor pełnego humoru pamiętnika „Księga z San Michele” (wyd. ang. 1929, wyd. pol. 1933) opisującego lekarskie i biograficzne doświadczenia Munthe.
Znaczenie wyspy dla cesarzy
Czasy szczególnie pomyślne dla rozwoju wyspy w starożytności, to lata panowania dwóch cesarzy, którzy upodobali sobie Capri. Byli to Oktawian August oraz cesarz Tyberiusz. O tym, dlaczego ta wyspa miała dla nich tak duże znaczenie informuje nas Swetoniusz.
R10rFsr1YjCTw
Fotografia nieznanego autora przedstawia rzeźbę August Prima Porta. August został przedstawiony jako młody mężczyzna o krótkich włosach i gładkiej twarzy, na której nie widać emocji. Ubrany jest w bogato zdobioną zbroję, która przepasana jest materiałem. Jego jedna ręka jest uniesiona ku górze, a druga podtrzymuje szatę. U dołu rzeźby widoczna jest mała postać anioła, który trzyma się zbroi Augusta. Fotografia została wykonana w pomieszczeniu na tle szarej ściany. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Okazuje się, że Oktawian dużą wagę przywiązywał do znaków wieszczych. Na wyspie stało się coś, co odczytał jako rodzaj wróżby. Tak pisze o tym Swetoniusz: Gdy na wyspie Kapri gałęzie sędziwego dębu, już ku ziemi opuszczone i usychające, nagle ożyły w chwili jego przybycia, tak się ucieszył, że zamienił się z miastem Neapolem na wyspy, oddawszy Enarię [wziął Kapri].
Fotografia nieznanego autora przedstawia rzeźbę August Prima Porta. August został przedstawiony jako młody mężczyzna o krótkich włosach i gładkiej twarzy, na której nie widać emocji. Ubrany jest w bogato zdobioną zbroję, która przepasana jest materiałem. Jego jedna ręka jest uniesiona ku górze, a druga podtrzymuje szatę. U dołu rzeźby widoczna jest mała postać anioła, który trzyma się zbroi Augusta. Fotografia została wykonana w pomieszczeniu na tle szarej ściany. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Okazuje się, że Oktawian dużą wagę przywiązywał do znaków wieszczych. Na wyspie stało się coś, co odczytał jako rodzaj wróżby. Tak pisze o tym Swetoniusz: Gdy na wyspie Kapri gałęzie sędziwego dębu, już ku ziemi opuszczone i usychające, nagle ożyły w chwili jego przybycia, tak się ucieszył, że zamienił się z miastem Neapolem na wyspy, oddawszy Enarię [wziął Kapri].
Autor nieznany, August z Prima Porta, I w. n.e., Muzeum Watykańskie, wikimedia.org, domena publiczna
RA7qTRaJ0uWk01
Fotografia nieznanego autora przedstawia rzeźbę cesarza Tyberiusza, który siedzi na tronie. Tyberiusz został przedstawiony jako młody mężczyzna o krótkich i prostych włosach, oraz gładkiej skórze na twarzy. Tyberiusz ma atletycznej budowy ciało. Przepasany jest długą szatą sięgającą do kostek. Fotografia rzeźby została wykonana w pomieszczeniu.
Autor nieznany „Cesarz Tyberiusz”, 37 r n.e., Muzeum Chiaramonti, Watykan, wikimedia.org, CC BY 2.5
Inne powody przywiązania do wyspy miał natomiast cesarz Tyberiusz, który mieszkał tam na stałe od 27 roku aż do swojej śmierci w 37 roku n.e. Przetłumacz fragment jego biografii wg Żywotu cezarów Swetoniusza, aby dowiedzieć się, z jakich względów Tyberiusz lubił spędzać czas na Capri, a następnie rozwiąż zadanie:
[Tiberius] Capreas se contulit, praecipue delectatus insula, quod uno parvoque litore adiretur, saepta undique praeruptis immensae altitudinis rupibus et profundo mari. […]Ceterum secreti licentiam nanctus et quasi civitatis oculis remotis, cuncta simul vitia male diu dissimulata tandem profudit.
R1TwQeq6MM5Jd
Ćwiczenie 2
Na podstawie przetłumaczonego tekstu z dzieła Swetoniusza, z poniższych stwierdzeń wskaż zdanie NIEPRAWDZIWE: Możliwe odpowiedzi: 1. Tyberiusz lubił przebywać na Capri, ponieważ służył mu klimat wyspy. 2. Tyberiusz lubił wyspę Capri, ponieważ dostęp do niej był utrudniony. 3. Tyberiusz na Capri mógł zachowywać się bezkarnie, ponieważ nie był oceniany przez społeczeństwo.
Na podstawie przetłumaczonego tekstu z dzieła Swetoniusza, z poniższych stwierdzeń wskaż zdanie NIEPRAWDZIWE: Możliwe odpowiedzi: 1. Tyberiusz lubił przebywać na Capri, ponieważ służył mu klimat wyspy. 2. Tyberiusz lubił wyspę Capri, ponieważ dostęp do niej był utrudniony. 3. Tyberiusz na Capri mógł zachowywać się bezkarnie, ponieważ nie był oceniany przez społeczeństwo.
Na podstawie przetłumaczonego tekstu z dzieła Swetoniusza, z poniższych stwierdzeń wskaż zdanie NIEPRAWDZIWE:
Tyberiusz lubił przebywać na Capri, ponieważ służył mu klimat wyspy.
Tyberiusz lubił wyspę Capri, ponieważ dostęp do niej był utrudniony.
Tyberiusz na Capri mógł zachowywać się bezkarnie, ponieważ nie był oceniany przez społeczeństwo.
Budowle na Capri
Nie dziwi więc fakt, że obaj cesarze wydawali pieniądze, aby uczynić to miejsce godnym cesarskiego majestatu. Ruiny wzniesionych przez nich budowli zachowały się do naszych czasów.
W pobliżu Capri, w miejscu dzisiejszego portu, Oktawian August wybudował swoją nadmorską willę, przebudowaną później przez Tyberiusza. Do dziś możemy oglądać jej pozostałości.
Tyberiusz, który na wyspie spędził ostatnie lata swojego życia, dopuszczając się tutaj wielu bezwstydnych rzeczy, nie szczędził pieniędzy dla wyspy. Zbudował tutaj 12 willi, które nazwano imionami olimpijskich bogów. Do naszych czasów zachowały się pozostałości Villi Damecuta i Villi Iovis. O zaletach wyspy i pobycie Tyberiusza na Capri pisze historyk rzymski Tacyt w swoich Rocznikach (Annales), pozostawiając nam informację o willach:
Tymczasem Cezar […] ukrył się na wyspie Kaprei, którą od krańców Przylądka Surrentyńskiego oddziela szeroka na trzy mile cieśnina morska. Zapewne jej odludność szczególnie mu się podobała, ponieważ oblewające ją morze nie nastręcza żadnego portu, a zaledwie dla średniej wielkości statków jest kilka stanowisk; nadto nikt nie może tam wylądować, żeby go strażnik nie zauważył. Klimat wyspy w zimie łagodny, gdyż przeciwległa góra powstrzymuje ostre wiatry; lato, wystawione na działanie fawoniusza, jest bardzo przyjemne, bo przy tym dookoła rozlewa się otwarte morze; a roztaczał się stamtąd widok na najpiękniejszą zatokę, zanim wybuch Wezuwiusza wygląd okolicy odmienił. […] Lecz teraz rozpostarł się tu Tyberiusz z dwunastu ogromnymi willami o osobnych nazwach, a jak przedtem gorliwie oddawał się zajęciom publicznym, tak teraz w tym samym stopniu puścił swobodnie cugle bardziej tajemnym zbytkom i złowróżbnej gnuśności.
RBxcEtGU9VIJS1
lustracja przedstawia pozostałości po Villa Damecuta. Widoczne są wystające z ziemi kamienne fundamenty.W tle widoczne jest Morze Tyrreńskie.
Pozostałości po Villa Damecuta, foto: eliasabetta_monaco, wikimedia.org, CC BY-SA 2.0
Villa Damecuta była jedną z willi wzniesionych przez cesarza Tyberiusza. Do jej zabudowy należała też w czasach starożytnych Lazurowa Grota. Obecnie jej pozostałości możemy oglądać w okolicy miasta Anacapri.
Do najważniejszych zabytków należy też Villa Jovis, która została wzniesiona na szczycie wzgórza Monte Tiberio (354 m. n.p.m.). Tacyt w swoich „Rocznikach” informuje nas o tym, że była to największa z willi wzniesionych przez Tyberiusza. Najprawdopodobniej było to miejsce, w którym cesarz przebywał najczęściej. Zachowane ruiny pokazały, że znajdowały się w tym miejscu pomieszczenia typowe dla rzymskich term. Aby zapewnić wszelkie wygody cesarzowi, konieczne było gromadzenie wody deszczowej. Wielka sala, w której ucztowano, połączona była z korytarzem, który prowadził do urwiska skalnego. Cesarz miał strącać z niego swoich wrogów. Stan zachowania willi umożliwił również próby rekonstrukcji, które mogą nam przybliżyć, jak monumentalna była ta budowla dwa tysiące lat temu.
R15Y9lWHMFoW01
Ilustracja przedstawia wysoką, wapienną górę znaną jako Monte Tiberio
Capri, Monte Tiberio, wikimedia.org, CC BY-SA 3.0
RiZ6K81f88aKe1
Ilustracja przedstawia pozostałości po Villa Damecuta. Na tle gór widoczne są ruiny i wystające z ziemi kamienne fundamenty.
Pozostałości po Villa Jovis, foto: Psysch, wikimedia.org, CC BY-SA 2.0
RhIm5Ro3tELQe1
Ilustracja przedstawia czarno-biały rysunek Carla Weichardta ukazujące rekonstrukcję Villa Jovis. Willa usytuowana została na szczycie Monte Tiberio. Bryła budynku ma formę kaskadową ze względu na zróżnicowane ukształtowanie terenu. Dookoła Villi można dostrzec kolumny, rzeźby, fontanny oraz piętrowe ogrody.
Villa Jovis, rekonstrukcja Weichardta, wikimedia.org, domena publiczna
RsHyQgNDkStPa
Ćwiczenie 3
Tyberiusz miał wznieść 12 budowli, które poświęcić miał bóstwom olimpijskim. Dla których bóstw zatem NIE BYŁO willi na Capri? Wskaż łacińskie imiona bóstw. Możliwe odpowiedzi: 1. Iovis, 2. Victoria, 3. Vulcanus, 4. Iuno, 5. Minerva, 6. Luna
Tyberiusz miał wznieść 12 budowli, które poświęcić miał bóstwom olimpijskim. Dla których bóstw zatem NIE BYŁO willi na Capri? Wskaż łacińskie imiona bóstw. Możliwe odpowiedzi: 1. Iovis, 2. Victoria, 3. Vulcanus, 4. Iuno, 5. Minerva, 6. Luna
Tyberiusz miał wznieść 12 budowli, które poświęcić miał bóstwom olimpijskim. Dla których bóstw zatem NIE BYŁO willi na Capri? Wskaż łacińskie imiona bóstw.
Iovis
Victoria
Vulcanus
Iuno
Minerva
Luna
RAQeOeECOAKUV
Ćwiczenie 4
W czasie lekcji zapoznałeś się z najważniejszymi informacjami dotyczącymi wyspy Capri. Połącz w pary pasujące do siebie elementy. Atrakcja: Schody Fenickie Możliwe odpowiedzi: 1. port na wyspie Capri., 2. zabytek znajdujący się w Anacapri, w którym obecnie znajduje się museum Axela Munthe., 3. najwyższy szczyt Capri., 4. najpopularniejsza atrakcja turystyczna Capri, w czasach starożytnych poświęcona była nimfom., 5. 777 stopni wykutych w skale, znany zabytek miasta Anacapri. Atrakcja: Monte Salaro Możliwe odpowiedzi: 1. port na wyspie Capri. 2. zabytek znajdujący się w Anacapri, w którym obecnie znajduje się museum Axela Munthe. 3. najwyższy szczyt Capri. 4. najpopularniejsza atrakcja turystyczna Capri, w czasach starożytnych poświęcona była nimfom. 5. 777 stopni wykutych w skale, znany zabytek miasta Anacapri. Atrakcja: Lazurowa Grota Możliwe odpowiedzi: 1. port na wyspie Capri., 2. zabytek znajdujący się w Anacapri, w którym obecnie znajduje się museum Axela Munthe. 3. najwyższy szczyt Capri. 4. najpopularniejsza atrakcja turystyczna Capri, w czasach starożytnych poświęcona była nimfom. 5. 777 stopni wykutych w skale, znany zabytek miasta Anacapri. Atrakcja: Villa San Michele Możliwe odpowiedzi: 1. port na wyspie Capri. 2. zabytek znajdujący się w Anacapri, w którym obecnie znajduje się museum Axela Munthe., 3. najwyższy szczyt Capri. 4. najpopularniejsza atrakcja turystyczna Capri, w czasach starożytnych poświęcona była nimfom. 5. 777 stopni wykutych w skale, znany zabytek miasta Anacapri. Atrakcja: Marina Grande Możliwe odpowiedzi: 1. port na wyspie Capri., 2. zabytek znajdujący się w Anacapri, w którym obecnie znajduje się museum Axela Munthe., 3. najwyższy szczyt Capri., 4. najpopularniejsza atrakcja turystyczna Capri, w czasach starożytnych poświęcona była nimfom., 5. 777 stopni wykutych w skale, znany zabytek miasta Anacapri.
W czasie lekcji zapoznałeś się z najważniejszymi informacjami dotyczącymi wyspy Capri. Połącz w pary pasujące do siebie elementy. Atrakcja: Schody Fenickie Możliwe odpowiedzi: 1. port na wyspie Capri., 2. zabytek znajdujący się w Anacapri, w którym obecnie znajduje się museum Axela Munthe., 3. najwyższy szczyt Capri., 4. najpopularniejsza atrakcja turystyczna Capri, w czasach starożytnych poświęcona była nimfom., 5. 777 stopni wykutych w skale, znany zabytek miasta Anacapri. Atrakcja: Monte Salaro Możliwe odpowiedzi: 1. port na wyspie Capri. 2. zabytek znajdujący się w Anacapri, w którym obecnie znajduje się museum Axela Munthe. 3. najwyższy szczyt Capri. 4. najpopularniejsza atrakcja turystyczna Capri, w czasach starożytnych poświęcona była nimfom. 5. 777 stopni wykutych w skale, znany zabytek miasta Anacapri. Atrakcja: Lazurowa Grota Możliwe odpowiedzi: 1. port na wyspie Capri., 2. zabytek znajdujący się w Anacapri, w którym obecnie znajduje się museum Axela Munthe. 3. najwyższy szczyt Capri. 4. najpopularniejsza atrakcja turystyczna Capri, w czasach starożytnych poświęcona była nimfom. 5. 777 stopni wykutych w skale, znany zabytek miasta Anacapri. Atrakcja: Villa San Michele Możliwe odpowiedzi: 1. port na wyspie Capri. 2. zabytek znajdujący się w Anacapri, w którym obecnie znajduje się museum Axela Munthe., 3. najwyższy szczyt Capri. 4. najpopularniejsza atrakcja turystyczna Capri, w czasach starożytnych poświęcona była nimfom. 5. 777 stopni wykutych w skale, znany zabytek miasta Anacapri. Atrakcja: Marina Grande Możliwe odpowiedzi: 1. port na wyspie Capri., 2. zabytek znajdujący się w Anacapri, w którym obecnie znajduje się museum Axela Munthe., 3. najwyższy szczyt Capri., 4. najpopularniejsza atrakcja turystyczna Capri, w czasach starożytnych poświęcona była nimfom., 5. 777 stopni wykutych w skale, znany zabytek miasta Anacapri.
W czasie lekcji zapoznałeś się z najważniejszymi informacjami dotyczącymi wyspy Capri. Połącz w pary pasujące do siebie elementy.
najwyższy szczyt Capri., 777 stopni wykutych w skale, znany zabytek miasta Anacapri., najpopularniejsza atrakcja turystyczna Capri, w czasach starożytnych poświęcona była nimfom., port na wyspie Capri., zabytek znajdujący się w Anacapri, w którym obecnie znajduje się museum Axela Munthe.
Schody Fenickie
Monte Salaro
Lazurowa Grota
Villa San Michele
Marina Grande
Odwiedziny wielu znanych artystów
Nie tylko Leopold Staff dał się oczarować urokowi wyspy. Malownicze jej położenie i sprzyjający klimat sprawiły, że wiele znanych osób chętnie kupuje własne domy na Capri. Trzeba również zaznaczyć, że wielu znanych twórców odwiedzało wyspę. Bywali tu często poeci angielscy (np. Graham Greene) czy irlandzki literat – George Bernard Shaw. Widoki na Capri zainspirowały również malarzy, których dzieła możesz tutaj zobaczyć.
R1G3PuJof06SC1
Ilustracja przedstawia obraz Eduarda Hildebrandta pt. „Skały na Capri z rybakami”. Na obrazie znajdują się skały nad brzegiem morza. W dolnej części obrazu widoczna jest łódź oraz rybacy podczas połowu. Z zachmurzonego nieba wyłania się słońce. W dziele przeważają odcienie błękitów oraz brązów.
Eduard Hildebrandt, „Skały na Capri z rybakami”, rok i miejsce przechowywania - nieznane, wikimedia.org, domena publiczna
R7R0b3Fk0dOnf1
Ilustracja przedstawia obraz Jean Benner pt. „Zacieniony zakątek na Capri”. Na obrazie widoczne są schody otoczone wapiennym murem, na których zasiadają kobiety i dzieci chowające przed słońcem.
Jean Benner, „Zacieniony zakątek na Capri”, 1887, kolekcja prywatna, wikimedia.org, domena publiczna
R2IzAW36XERgU
Ćwiczenie 5
Zapoznałeś się z głównymi informacjami dotyczącymi wyspy Capri. Z poniższych stwierdzeń wybierz zdania prawdziwe . Możliwe odpowiedzi: 1. Losy wysp były bardzo burzliwe. Wyspa została zdobyta m. in. przez Imperium Osmańskie. 2. Najwyższym szczytem Capri jest Monte Tiberio. 3. Wyspa Capri była ulubionym miejscem cesarza Oktawiana i cesarza Nerona. 4. Cesarz Tyberiusz opuścił wyspę na kilka lat przed swą śmiercią. 5. Wille zbudowane przez Tyberiusza nosiły imiona 12 bóstw olimpijskich. 6. Na terenie wyspy znajdują się dwa miasta - Capri i Anacapri.
Zapoznałeś się z głównymi informacjami dotyczącymi wyspy Capri. Z poniższych stwierdzeń wybierz zdania prawdziwe . Możliwe odpowiedzi: 1. Losy wysp były bardzo burzliwe. Wyspa została zdobyta m. in. przez Imperium Osmańskie. 2. Najwyższym szczytem Capri jest Monte Tiberio. 3. Wyspa Capri była ulubionym miejscem cesarza Oktawiana i cesarza Nerona. 4. Cesarz Tyberiusz opuścił wyspę na kilka lat przed swą śmiercią. 5. Wille zbudowane przez Tyberiusza nosiły imiona 12 bóstw olimpijskich. 6. Na terenie wyspy znajdują się dwa miasta - Capri i Anacapri.
Zapoznałeś się z głównymi informacjami dotyczącymi wyspy Capri. Z poniższych stwierdzeń wybierz zdania prawdziwe .
Losy wysp były bardzo burzliwe. Wyspa została zdobyta m. in. przez Imperium Osmańskie.
Najwyższym szczytem Capri jest Monte Tiberio.
Wyspa Capri była ulubionym miejscem cesarza Oktawiana i cesarza Nerona.
Cesarz Tyberiusz opuścił wyspę na kilka lat przed swą śmiercią.
Wille zbudowane przez Tyberiusza nosiły imiona 12 bóstw olimpijskich.
Na terenie wyspy znajdują się dwa miasta - Capri i Anacapri.
RZnJJVPwb5qTr1
Ćwiczenie 6
Uzupełnij zdanie: Jedną z najważniejszych atrakcji jest willa zbudowana przez Tyberiusza w I wieku. Mowa tutaj o Tu uzupełnij, która znajduje się na szczycie góry Monte Tu uzupełnij, która mierzy 354 metry nad poziomem morza.
Uzupełnij zdanie: Jedną z najważniejszych atrakcji jest willa zbudowana przez Tyberiusza w I wieku. Mowa tutaj o Tu uzupełnij, która znajduje się na szczycie góry Monte Tu uzupełnij, która mierzy 354 metry nad poziomem morza.
Przyjrzyj się wybranym ilustracjom jeszcze raz i przyporządkuj do nich odpowiednie podpisy.
August z Prima Porta, Villa Jovis, rekonstrukcja Weichardta, Jean Benner, Zacieniony zakątek na Capri 1887, Eduard Hildebrandt, Skały na Capri z rybakami, C.C. Coleman, W cieniu winnicy. Capri
.................
.................
.................
.................
.................
Ruw6iy30NG0Dw
Ćwiczenie 7
Uzupełnij definicje. Wielka Tu uzupełnij to w starożytności proces masowej i zorganizowanej migracji ludności greckiej z Grecji właściwej i miast zachodnich wybrzeży Azji Mniejszej (ok. 750–580 p.n.e.).
Uzupełnij definicje. Wielka Tu uzupełnij to w starożytności proces masowej i zorganizowanej migracji ludności greckiej z Grecji właściwej i miast zachodnich wybrzeży Azji Mniejszej (ok. 750–580 p.n.e.).
Uzupełnij definicję.
Wielka ...................... to w starożytności proces masowej i zorganizowanej migracji ludności greckiej z Grecji właściwej i miast zachodnich wybrzeży Azji Mniejszej (ok. 750–580 p.n.e.).
Słowniki
Słownik pojęć
Morze Tyrreńskie
Morze Tyrreńskie
część Morza Śródziemnego, między Półwyspem Apenińskim a wyspami: Sycylią, Sardynią, Korsyką i Elbą.
Paleolit
Paleolit
starsza epoka kamienia, termin użyty, po raz pierwszy we Francji 1865 na oznaczenie starszego odcinka epoki kamienia („wieku kamienia łupanego”), w celu odróżnienia go od odcinka młodszego, neolitu („wieku kamienia gładzonego”). Dziś termin ten obejmuje okres pradziejów od czasów, kiedy człowiek zaczął produkować narzędzia (ok. 4–4,5 mln lat temu) do schyłku epoki plejstocenu (ok. 8300 p.n.e. dla terenów środkowej Europy).
Wielka kolonizacja
Wielka kolonizacja
w starożytności proces masowej i zorganizowanej migracji ludności greckiej z Grecji właściwej i miast zachodnich wybrzeży Azji Mniejszej (ok. 750–580 p.n.e.); główne kierunki: południowa Italia i Sycylia (Wielka Grecja), wybrzeże tracko‑macedońskie z Półwyspem Chalcydyckim, okolice Hellespontu, wybrzeża Morza Czarnego, także m.in. Cyrena i Barka w Afryce, Massalia (obecnie Marsylia) na wybrzeżu liguryjskim.
Słownik łacińsko‑polski
RWb2v4C54m5Nnme90774163d674c70_00000000000131
Słownik łacińsko-polski.
Słownik łacińsko-polski.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
me90774163d674c70_0000000000013
me90774163d674c70_0000000000013
adeo, -ire, -ii, -itum tu: zwrócić się o pomoc, podchodzić, przychodzić, dojść, zbliżyć się, pójść do kogoś
altitūdō, -inis (f.) wysokość
civitas, -atis (f.) państwo, społeczeństwo
delecto, -are, -avī, -ātum (1) pass. bawić się, mieć w czymś przyjemność
diū długo
immensus, -a, -um niezmierny
insula, -ae (f.) ziemia otoczona wodą, wyspa
litus, -oris (n.) brzeg
male źle, negatywnie
mare, -is (n.) morze
parvus, -a, -um mały, drobny, słaby
prōfundo, -ere, -fūdi, -fūsum 3 wylewać, rozlewać
removeo , -ere, -movi, -motum (2) usunąć
rupes, -is (f.) skała
simul (adv.) jednocześnie, równocześnie, zarazem
tandem wreszcie, w końcu
undique skądkolwiek, ze wszystkich stron
vitium, -ī (n.) wada
Galeria dzieł sztuki
R1SrsZDErOvgy1
Obraz autorstwa Charlesa Caryla Colemana pod tytułem: „W cieniu winnicy. Capri” Scena przedstawia grupę osób przebywającą w ogrodzie winnym w Capri. W centrum obrazu widoczne są kolumny, na którym rosną pędy winne. W oddali widoczne jest wzgórze.
Fotografia nieznanego autora przedstawia rzeźbę August Prima Porta. August został przedstawiony jako młody mężczyzna o krótkich włosach i gładkiej twarzy, na której nie widać emocji. Ubrany jest w bogato zdobioną zbroję, która przepasana jest materiałem. Jego jedna ręka jest uniesiona ku górze, a druga podtrzymuje szatę. U dołu rzeźby widoczna jest mała postać anioła, który trzyma się zbroi Augusta. Fotografia została wykonana w pomieszczeniu na tle szarej ściany.
Autor nieznany, August z Prima Porta, I w. n.e., Muzeum Watykańskie, wikimedia.org, domena publiczna
RA7qTRaJ0uWk01
Fotografia nieznanego autora przedstawia rzeźbę cesarza Tyberiusza, który siedzi na tronie. Tyberiusz został przedstawiony jako młody mężczyzna o krótkich i prostych włosach, oraz gładkiej skórze na twarzy. Tyberiusz ma atletycznej budowy ciało. Przepasany jest długą szatą sięgającą do kostek. Fotografia rzeźby została wykonana w pomieszczeniu.
Autor nieznany „Cesarz Tyberiusz”, 37 r n.e., Muzeum Chiaramonti, Watykan, wikimedia.org, CC BY 2.5
R1G3PuJof06SC1
Ilustracja przedstawia obraz Eduarda Hildebrandta pt. „Skały na Capri z rybakami”. Na obrazie znajdują się skały nad brzegiem morza. W dolnej części obrazu widoczna jest łódź oraz rybacy podczas połowu. Z zachmurzonego nieba wyłania się słońce. W dziele przeważają odcienie błękitów oraz brązów.
Eduard Hildebrandt, „Skały na Capri z rybakami”, rok i miejsce przechowywania - nieznane, wikimedia.org, domena publiczna
R7R0b3Fk0dOnf1
Ilustracja przedstawia obraz Jean Benner pt. „Zacieniony zakątek na Capri”. Na obrazie widoczne są schody otoczone wapiennym murem, na których zasiadają kobiety i dzieci chowające przed słońcem.
Jean Benner, „Zacieniony zakątek na Capri”, 1887, kolekcja prywatna, wikimedia.org, domena publiczna
