E-materiały do kształcenia zawodowego

Identyfikowanie barier fizycznych i społecznych w życiu osoby z niepełnosprawnością

SPO.01. Udzielanie pomocy i organizacja wsparcia osobie niepełnosprawnej - Asystent osoby niepełnosprawnej 341201

SPO.03. Świadczenie usług opiekuńczo‑wspierających osobie podopiecznej - Opiekun w domu pomocy społecznej 341203

bg‑azure

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
audiodeskrypcja
audiodeskrypcja

dostosowanie materiału dla osób niewidomych i niedowidzących – słowny opis tego, co widzi osoba widząca, nagrany przez profesjonalnego lektora; dotyczy filmów, sztuk teatralnych oraz wszystkich innych przekazów wizualnych

bariera
bariera

przeszkoda lub ograniczenie architektoniczne, cyfrowe lub informacyjno‑komunikacyjne, które uniemożliwia lub utrudnia osobom ze szczególnymi potrzebami udział w różnych sferach życia na zasadzie równości z innymi osobami

bariera architektoniczna
bariera architektoniczna

różne przeszkody zlokalizowane w budynkach, wokół nich i w przestrzeni publicznej, które uniemożliwiają lub utrudniają swobodę ruchu i przemieszczania się osobom z niepełnosprawnościami, a także osobom sprawnym poruszającym się np. z dużym bagażem lub wózkiem dziecięcym

bariera fizyczna
bariera fizyczna

każdego rodzaju przeszkoda fizyczna ograniczająca lub uniemożliwiająca mobilność osób z niepełnosprawnościami

bariera komunikacyjna
bariera komunikacyjna

przeszkoda utrudniająca lub uniemożliwiająca efektywne komunikowanie się odbiorcy z nadawcą komunikatu. Wszelkie utrudnienia w komunikowaniu się z otoczeniem (przekazywaniem informacji)

bariera społeczna
bariera społeczna

postawy i zachowania osób prowadzące do unikania kontaktów z osobami z niepełnosprawnościami, a także zachowania ograniczające dostępnośćdostępnośćdostępność przestrzeni dla osób z niepełnosprawnościami

ciąg komunikacyjny
ciąg komunikacyjny

wszelkiego rodzaju pasy terenu przeznaczone do ruchu pojazdów lub osób pieszych; ciągami komunikacyjnymi są: korytarze, chodniki, klatki schodowe, przejścia

dostępność
dostępność

zapewnienie osobom z niepełnosprawnościami, na zasadzie równości z innymi osobami, dostępu do środowiska fizycznego, środków transportu, informacji i komunikacji, w tym technologii i systemów informacyjno‑komunikacyjnych, a także do innych urządzeń i usług, powszechnie dostępnych lub powszechnie zapewnianych, zarówno na obszarach miejskich, jak i wiejskich, (Art. 9 – Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych)

kontrastowe oznaczenia
kontrastowe oznaczenia

zaznaczenie kontrastowym kolorem w stosunku do koloru jego powierzchni jakiegoś elementu, aby był lepiej widoczny dla osób słabowidzących; najczęściej kontrastowe oznaczenia umieszcza się na schodach, wystających elementach, drzwiach; krawędzie stopni schodów w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych i użyteczności publicznej powinny wyróżniać się kolorem kontrastującym z kolorem posadzki

niskorosłość
niskorosłość

niedobór wzrostu, który może być wywołany przez różne czynniki, takie jak: stan układu kostnego, odżywianie, choroby genetyczne, endokrynologiczne i przewlekłe

odblask
odblask

światło lub coś świecącego odbite od jakiejś powierzchni

ograniczona mobilność
ograniczona mobilność

to trudność w wykonywaniu efektywnego i pełnego ruchu w stawie (stawach)

pas ostrzegawczy
pas ostrzegawczy

podłużne pola uwagi służące do oznaczania miejsc, które są potencjalnym zagrożeniem dla osób z dysfunkcją wzroku; pasy ostrzegawcze stosuje się do oznaczania krawędzi schodów, peronów, przejść dla pieszych; ich wypukła struktura jest wyczuwalna pod stopami, a barwa kontrastująca z podłożem jest lepiej zauważalna przez osoby słabowidzące

pętla indukcyjna
pętla indukcyjna

system transmitujący wzmocniony sygnał wprost do aparatów słuchowych lub implantów słuchowych; pozwala usłyszeć osobie słabosłyszącej to, co istotne w miejscach, gdzie panuje hałas; może być umieszczona w szkole, kościele, urzędzie, teatrze, w miejscu pracy, a także w domu; miejsca, w których są zainstalowane pętle indukcyjne oznaczone specjalną grafiką

pies przewodnik
pies przewodnik

specjalnie szkolony pies, który jest przewodnikiem osób niewidomych i słabowidzących; zadaniem psów przewodników jest bezpieczne prowadzenie osób z dysfunkcją wzroku; psy przewodniki pomagają swobodnie poruszać się w przestrzeni publicznej osobom z dysfunkcją wzroku

piktogram
piktogram

element graficzny zastępujący słowo lub pojęcie pisane, znak pisma obrazkowego np. znaki drogowe, znaki BHP, itp.; piktogramy są również stosowane do komunikacji z otoczeniem osób niemówiących wokalnie lub nieumiejących czytać

pismo Braille’a
pismo Braille’a

punktowe pismo wypukłe dla osób niewidomych, oparte na sześciopunkcie

polski język migowy
polski język migowy

PJM jest pierwszym językiem dzieci, których obydwoje rodzice są głusi; PJM jest językiem o własnej strukturze gramatycznej, odmiennej od polskiej

podjazd
podjazd

rodzaj pochylni lub rampyramparampy umożliwiającej pokonywanie różnic poziomówróżnica poziomówróżnic poziomów (np. schodów) osobom o ograniczonej mobilnościograniczona mobilnośćograniczonej mobilności, w szczególności poruszającym się na wózkach inwalidzkich

projektowanie uniwersalne
projektowanie uniwersalne

projektowanie produktów, środowiska, programów i usług w taki sposób, by były użyteczne dla wszystkich w możliwie największym stopniu, bez potrzeby adaptacji lub specjalistycznego projektowania

ramka do podpisu dla osób niewidomych lub słabowidzących
ramka do podpisu dla osób niewidomych lub słabowidzących

plastikowa lub metalowa ramka wyznaczająca i ograniczająca miejsce, w którym należy złożyć podpis odręczny

rampa
rampa

pochyła powierzchnia ułatwiająca pokonywanie różnic poziomów między dwoma punktami, np. schody, uskoki, krawężniki

różnica poziomów
różnica poziomów

różnica wysokości między dwoma punktami, np. schody, uskoki, krawężniki

stereotyp
stereotyp

funkcjonujący w świadomości społecznej uproszczony i zabarwiony wartościująco obraz rzeczywistości

uchwyty i poręcze
uchwyty i poręcze

element wyposażenia wspomagający osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu i osób starszych; pozwalają utrzymać równowagę i stabilność oraz dają poczucie bezpieczeństwa; zamontowane w łazienkach ułatwiają wchodzenie i wychodzenie z wanny lub siadanie i wstawanie z toalety; poręcze uchylne umożliwią przesiadanie się z wózka inwalidzkiego na toaletę

Interaktywne materiały sprawdzające
Przewodnik dla nauczyciela