E-materiały do kształcenia zawodowego

Ocena stopnia zanieczyszczenia środowiska oraz planowanie i realizacja zadań na rzecz ochrony środowiska

CHM.05. Ocena stanu środowiska, planowanie i realizacja zadań w ochronie środowiska - Technik ochrony środowiska 325511

Słownik pojęć dla e‑materiału

Wpisz do poniższego okna słowo lub frazę, w celu ich wyszukania w poniższym słowniku.

1

Poniżej zamieszczono słownik pojęć występujących w lekcji „Ocena stopnia zanieczyszczenia środowiska oraz planowanie i realizacja zadań na rzecz ochrony środowiska”. Pojęcia zostały uszeregowane w kolejności alfabetycznej. Dodatkowo na koniec każdej definicji zamieszczono podświetloną na niebiesko nazwę multimedium, z której pochodzi pojęcie. Kliknięcie na nazwę multimedium umożliwia przeniesienie do odpowiedniego materiału.

Bezodpadowe metody odsiarczania spalin
Bezodpadowe metody odsiarczania spalin

Metoda odsiarczania spalinOdsiarczanie spalinodsiarczania spalin, w której produkty procesu odsiarczania wykorzystywane są do innych celów, rekompensując tym samym koszty prowadzenia procesu.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyD1C6mq7gSFilm edukacyjny: Źródła zanieczyszczeń i metody ochrony powietrza.

Brony talerzowe
Brony talerzowe

Urządzenie rolnicze zbudowane z osi, do których przymocowane są dyski o zębatej powierzchni. Maszyna ta stosowana jest do wyrównania powierzchni oraz polepszenia struktury gleby przed rozpoczęciem siewu.

R2Y4m40JzpXzd

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDz5lYU0RRPlansza interaktywna: Źródła ochrony gleb oraz metody ochrony gleb przed degradacją.

Cedzenie
Cedzenie

Proces polegający na usuwaniu zanieczyszczeń o znacznych rozmiarach poprzez przepuszczenie wody przez rzadkie kraty.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyDkOQZIHVYFilm edukacyjny: Metody ochrony wód i oczyszczania ścieków.

Cylindry Kopeckiego
Cylindry Kopeckiego

Metalowe urządzenie o cylindrycznym kształcie służące do pobierania próbek profilu glebowegoProfil glebowyprofilu glebowego.

R1FYclEGZ6Mbm

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDz5lYU0RRPlansza interaktywna: Źródła ochrony gleb oraz metody ochrony gleb przed degradacją.

Cykl hydrologiczny
Cykl hydrologiczny

Cykl hydrologiczny, znany również jako cykl wodny, to proces, w którym woda na Ziemi przechodzi przez różne fazy i cykle, włączając w to parowanie, kondensację, opady atmosferyczne, infiltrację, transport wód powierzchniowych, a także procesy zachodzące w organizmach żywych i w ekosystemach. Cykl hydrologiczny obejmujący działalność człowieka rozpoczyna się od pobrania wody za pomocą różnego rodzaju ujęć wód powierzchniowych i podziemnych. W zależności od charakterystyki pobranej wody poddaje się ją odpowiednim procesom uzdatniania, które pozwalają na jej wykorzystanie do celów gospodarczych i przemysłowych.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyDkOQZIHVYFilm edukacyjny: Metody ochrony wód i oczyszczania ścieków.

Dezynfekcja
Dezynfekcja

Końcowy proces uzdatniania wody, którego celem jest unieszkodliwienie zanieczyszczeń mikrobiologicznych występujących w uzdatnianej wodzie.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyDkOQZIHVYFilm edukacyjny: Metody ochrony wód i oczyszczania ścieków.

Detektory jakości powietrza
Detektory jakości powietrza

Zautomatyzowane urządzenia, które dokonując pomiarów obecności pyłów, związków siarki oraz azotu w sposób ciągły lub okresowy.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyD1C6mq7gSFilm edukacyjny: Źródła zanieczyszczeń i metody ochrony powietrza.

Drenaże i urządzenia wodno‑melioracyjne
Drenaże i urządzenia wodno‑melioracyjne

Grupa urządzeń, których celem jest regulacja ilości wody w gruncie.

RKCPvvVYYMsvL

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDz5lYU0RRPlansza interaktywna: Źródła ochrony gleb oraz metody ochrony gleb przed degradacją.

Emisje punktowe (skupione)
Emisje punktowe (skupione)

Rodzaj uwalniania zanieczyszczeń lub substancji do środowiska naturalnego, które ma miejsce w ściśle określonym punkcie lub źródle, takim jak komin przemysłowy, rura wydechowa pojazdu, fabryka lub elektrownia. Emisje punktowe zwane są również emisjami skupionymi.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyD1C6mq7gSFilm edukacyjny: Źródła zanieczyszczeń i metody ochrony powietrza.

Emisje rozproszone
Emisje rozproszone

Rodzaj uwalniania zanieczyszczeń lub substancji do środowiska naturalnego, które nie mają ściśle określonego punktu źródłowego, ale pochodzą z wielu różnych, rozproszonych źródeł lub obszarów.

Materiał multimedialny: Film instruktażowyDwGJBF3ofFilm instruktażowy: Przygotowanie tworzyw sztucznych do przetwórstwa.

Erozja gleby
Erozja gleby

Zjawisko prowadzącym do degradacji powierzchniowej warstwy gleby. Zachodzi na skutek przenoszenia fragmentów gleby za pomocą wiatru lub wody.

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDz5lYU0RRPlansza interaktywna: Źródła ochrony gleb oraz metody ochrony gleb przed degradacją.

Filtracja zanieczyszczeń
Filtracja zanieczyszczeń

Proces, w którym woda przepuszczana jest przez filtrujące złoże w celu zatrzymania w nim zanieczyszczeń.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyDkOQZIHVYFilm edukacyjny: Metody ochrony wód i oczyszczania ścieków.

Flotacja
Flotacja

Proces polegający na porywaniu przez pęcherzyki powietrza lub innego gazu lżejszych cząstek od cieczy, w której się znajdują na jej powierzchni. Powoduje to powstanie błony lub kożucha, który następnie może zostać usunięty.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyDkOQZIHVYFilm edukacyjny: Metody ochrony wód i oczyszczania ścieków.

Gazy cieplarniane
Gazy cieplarniane

Gazy cieplarniane to grupa gazów występujących w atmosferze, które wykazują zdolność do pochłaniania i zatrzymywania promieniowania cieplnego emitowanego przez Ziemię. Zalicza się do nich między innymi dwutlenek węgla, metan i tlenki azotu.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyD1C6mq7gSFilm edukacyjny: Źródła zanieczyszczeń i metody ochrony powietrza.

Kolba stożkowa
Kolba stożkowa

Naczynie laboratoryjne służące między innymi do przechowywania substancji, miareczkowania czy ogrzewania.

R1YEZXCPkxOst

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDz5lYU0RRPlansza interaktywna: Źródła ochrony gleb oraz metody ochrony gleb przed degradacją.

Koagulacja zanieczyszczeń
Koagulacja zanieczyszczeń

Proces polegający na dodaniu substancji chemicznych np. siarczanu glinu powodującego zlepianie rozproszonych w wodzie niewielkich cząstek zanieczyszczeń do postaci elementów wykazujących większy potencjał oddzielenia ich od uzdatnianej wody.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyDkOQZIHVYFilm edukacyjny: Metody ochrony wód i oczyszczania ścieków.

Kultywatory
Kultywatory

Urządzenie odpowiedzialne za spulchnianie wierzchniej warstwy gleby uprawnej. Zbudowany jest z ramy, do której przymocowane są zęby. Ich ruch powoduje mieszanie się gleby, przy jednoczesnym jej wyrównaniu i usunięciu resztek wchodzących chwastów. Takie działanie umożliwia przygotowanie gruntu pod zasiew.

Rv4ZblqszWisE

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDz5lYU0RRPlansza interaktywna: Źródła ochrony gleb oraz metody ochrony gleb przed degradacją

Lejek laboratoryjny
Lejek laboratoryjny

Urządzenie laboratoryjne w kształcie stożka zakończonego rurką, służące do przelewania płynów, przesypywania proszków oraz sączenia.

R1aUk5TDvsd4O

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDz5lYU0RRPlansza interaktywna: Źródła ochrony gleb oraz metody ochrony gleb przed degradacją.

Melioracja
Melioracja

Proces, którego celem jest zapewnienie optymalnych warunków użytkowych gleby.

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDz5lYU0RRPlansza interaktywna: Źródła ochrony gleb oraz metody ochrony gleb przed degradacją.

Odazotowanie spalin
Odazotowanie spalin

Proces technologiczny mający na celu zmniejszenie lub usunięcie zawartości związków azotu z gazów spalinowych emitowanych przez takie źródła jak elektrownie, zakłady przemysłowe lub pojazdy silnikowe. Istnieją różne metody odsiarczania spalin, wśród nich wyróżnia się między innymi metodę recyrkulacji spalin, metodę selektywnej redukcji niekatalitycznej oraz metodę selektywnej redukcji katalitycznej.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyD1C6mq7gSFilm edukacyjny: Źródła zanieczyszczeń i metody ochrony powietrza.

Odpadowe metody odsiarczania spalin
Odpadowe metody odsiarczania spalin

Metoda odsiarczania spalinOdsiarczanie spalinodsiarczania spalin, w której produkty procesu odsiarczania są składowane lub odprowadzane do środowiska.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyD1C6mq7gSFilm edukacyjny: Źródła zanieczyszczeń i metody ochrony powietrza.

Odsiarczanie spalin
Odsiarczanie spalin

Proces technologiczny mający na celu zmniejszenie lub usunięcie zawartości związków siarki z gazów spalinowych emitowanych przez takie źródła jak elektrownie, zakłady przemysłowe lub pojazdy silnikowe. Istnieją różne metody odsiarczania spalin, wśród nich wyróżnia się między innymi metody odpadowe, metody półodpadowe i metody bezodpadowe.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyD1C6mq7gSFilm edukacyjny: Źródła zanieczyszczeń i metody ochrony powietrza.

Pipeta
Pipeta

Urządzenia laboratoryjne wykorzystywane do dozowania ściśle określonych i/lub niewielkich objętości cieczy.

R1ZsqQGAJcGGc

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDz5lYU0RRPlansza interaktywna: Źródła ochrony gleb oraz metody ochrony gleb przed degradacją.

Poziom próchniczny gleby
Poziom próchniczny gleby

Wierzchni poziom profilu glebowego, który wyróżnia się obecnością szczątków organicznych w różnym stadium rozkładu, które nazywane są również próchnicąPróchnicapróchnicą.

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDz5lYU0RRPlansza interaktywna: Źródła ochrony gleb oraz metody ochrony gleb przed degradacją.

Profil glebowy
Profil glebowy

Pionowy przekrój, ukazujący budowę danej próbki gleby.

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDz5lYU0RRPlansza interaktywna: Źródła ochrony gleb oraz metody ochrony gleb przed degradacją.

Próchnica
Próchnica

Organiczne szczątki w różnym stadium rozkładu.

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDz5lYU0RRPlansza interaktywna: Źródła ochrony gleb oraz metody ochrony gleb przed degradacją.

Półodpadowe metody odsiarczania spalin
Półodpadowe metody odsiarczania spalin

Metoda odsiarczania spalinOdsiarczanie spalinodsiarczania spalin, w której produkty procesu odsiarczania są wykorzystywane bądź składowane, przy czym sam proces składowania nie stanowi zagrożenia dla środowiska.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyD1C6mq7gSFilm edukacyjny: Źródła zanieczyszczeń i metody ochrony powietrza.

Recyrkulacja spalin
Recyrkulacja spalin

Metoda odazotowania spalinOdazotowanie spalinodazotowania spalin polegająca na schłodzeniu i ponownym wprowadzeniu części spalin z wydechu do cylindrów silnika. Wprowadzanie spalin do komory spalania powoduje obniżenie temperatury procesu spalania, co z kolei zmniejsza ilość tlenków azotu w spalinach.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyD1C6mq7gSFilm edukacyjny: Źródła zanieczyszczeń i metody ochrony powietrza.

Selektywna redukcja katalityczna (SCR)
Selektywna redukcja katalityczna (SCR)

Metoda odazotowania spalinOdazotowanie spalinodazotowania spalin polegająca na wprowadzeniu do spalin amoniaku lub mocznika i reakcji tych substancji z tlenkami azotu, co powoduje powstanie pary wodnej i azotu. W przeciwieństwie do selektywnej redukcji niekatalitycznej, w tym przypadku reakcja chemiczna zachodzi w obecności katalizatora, który zwykle wykonany jest z takich metali jak wanad lub tytan.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyD1C6mq7gSFilm edukacyjny: Źródła zanieczyszczeń i metody ochrony powietrza.

Selektywna redukcja niekatalityczna (SNCR)
Selektywna redukcja niekatalityczna (SNCR)

Metoda odazotowania spalinOdazotowanie spalinodazotowania spalin polegająca na wprowadzeniu do spalin amoniaku lub mocznika i reakcji tych substancji z tlenkami azotu, co powoduje powstanie pary wodnej i azotu.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyD1C6mq7gSFilm edukacyjny: Źródła zanieczyszczeń i metody ochrony powietrza.

Sedymentacja zanieczyszczeń
Sedymentacja zanieczyszczeń

Proces polegający na opadaniu zawiesiny ciała stałego w cieczy na skutek działania sił grawitacji dochodzi do oddzielenia osadu organicznego.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyDkOQZIHVYFilm edukacyjny: Metody ochrony wód i oczyszczania ścieków.

Smog
Smog

Rodzaj zanieczyszczenia atmosferycznego, który charakteryzuje się obecnością i nagromadzeniem się różnych substancji i czynników, takich jak pyły zawieszone, związki chemiczne, aerozole, tlenki azotu i związki organiczne lotne, w powietrzu na niskiej wysokości, które zmieniają naturalny skład atmosfery ziemskiej.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyD1C6mq7gSFilm edukacyjny: Źródła zanieczyszczeń i metody ochrony powietrza.

Smog typu londyńskiego (smog kwaśny)
Smog typu londyńskiego (smog kwaśny)

Rodzaj smoguSmogsmogu, który charakteryzuje się wysokim stężeniem pyłów zawieszonych oraz związków chemicznych takich jak dwutlenek siarki i tlenki azotu. Ten rodzaj smogu występuje w miastach, zwłaszcza w okresach zimowych, gdy ogrzewanie mieszkań i emisje z komunikacji drogowej prowadzą do nagromadzenia się zanieczyszczeń atmosferycznych. Smog typu londyńskiego zwany jest również smogiem kwaśnym.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyD1C6mq7gSFilm edukacyjny: Źródła zanieczyszczeń i metody ochrony powietrza.

Smog typu Los Angeles (smog fotochemiczny)
Smog typu Los Angeles (smog fotochemiczny)

Rodzaj smoguSmogsmogu, który charakteryzuje się wysokim stężeniem tlenków azotu oraz występowaniem intensywnego promieniowania UV. Ten rodzaj smogu występuje w obszarach o ciepłym i suchym klimacie, gdzie intensywne promieniowanie słoneczne powoduje reakcje chemiczne, prowadzące do powstawania ozonu w niższych warstwach atmosfery. Smog typu Los Angeles zwany jest również smogiem fotochemicznym.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyD1C6mq7gSFilm edukacyjny: Źródła zanieczyszczeń i metody ochrony powietrza.

Zanieczyszczenia antropogeniczne
Zanieczyszczenia antropogeniczne

Zanieczyszczenia środowiska naturalnego, które są bezpośrednim efektem działalności człowieka. Są to substancje lub czynniki wprowadzane do atmosfery, wód powierzchniowych, gleby lub innych elementów środowiska w wyniku procesów przemysłowych, rolniczych, transportowych, energetycznych lub innych działań ludzkich.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyD1C6mq7gSFilm edukacyjny: Źródła zanieczyszczeń i metody ochrony powietrza.