E-materiały do kształcenia zawodowego

Schematy technologiczne i procesowe w przeróbce kopalin stałych

Organizacja procesu przeróbki kopalin stałych wyodrębnionej w zawodzie Technik przeróbki kopalin stałych 311706

bg‑gold

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
brykietowanie
brykietowanie

formowanie z miału węglowego zwięzłych brykietów

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

filtr próżniowy
filtr próżniowy

służy do oddzielenia wody od węgla. Uzyskuje się to przez wytworzenie różnicy ciśnień za pomocą pompy próżniowej po obu stronach przegrody utworzonej z siatki filtracyjnej. Po odciągnięciu wody na siatce pozostaje muł węglowy. W przeróbce mechanicznejprzeróbka mechanicznaprzeróbce mechanicznej metodę tą stosuje się do odwadniania mułów surowych i koncentratów flotacyjnych

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

flotacja
flotacja

metoda wzbogacaniawzbogacaniewzbogacania stosowana do rozdziału bardzo drobnych ziarn mineralnych, oparta na wykorzystaniu różnic we własnościach fizykochemicznych powierzchni surowców mineralnych. Proces flotacji przebiega w zawiesinie wodnej drobno zmielonego surowca mineralnego i polega na selektywnym przyczepianiu się rozpraszanych w tej zawiesinie pęcherzyków powietrza do wybranych ziarn mineralnych. Tak powstały agregat – pęcherzyk powietrza i ziarno – jest lżejszy od wody i wypływa na powierzchnię zawiesiny tworząc na jej powierzchni pianę i może zostać zebrany jako produkt pianowy

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

hydrocyklon
hydrocyklon

służy do oczyszczania i zagęszczaniazagęszczaniezagęszczania osadów, klarowania, wzbogacaniawzbogacaniewzbogacania i separacji cząstek ciał stałych. Stanowi skuteczne rozwiązanie w procesie zagęszczania osadów piasku, węgla czy innych surowców mineralnych

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

klasyfikacja
klasyfikacja

rozdział nadawynadawanadawy na grupy ziarn o określonych wymiarach. Klasyfikacji dokonuje się przez przesiewanieprzesiewanieprzesiewanie na sitach (klasyfikacja mechaniczna) lub osadzanie w wodzie lub powietrzu (klasyfikacja hydrauliczna)

Gra edukacyjna Schematy technologiczne i procesowe w przeróbce kopalin stałychD1TFYrCWeGra edukacyjna Schematy technologiczne i procesowe w przeróbce kopalin stałych

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

klasyfikacja hydrauliczna
klasyfikacja hydrauliczna

polega na oddzieleniu klas ziarnowych z mieszaniny materiałowej w strumieniu płynącej wody lub w strudze powietrza. Wykorzystuje się przy tym zależność prędkości opadania ziarn w ośrodku ciekłym lub gazowym od ciężarów właściwych tych ziarn, a częściowo również od ich kształtu i wymiarów

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

kruszarka
kruszarka

kruszy minerały o średnim i dużym stopniu twardości – (na przykład szczękowa, stożkowa, młotkowa, walcowa)

Gra edukacyjna Schematy technologiczne i procesowe w przeróbce kopalin stałychD1TFYrCWeGra edukacyjna Schematy technologiczne i procesowe w przeróbce kopalin stałych

krzywe składu ziarnowego
krzywe składu ziarnowego

są opisem graficznym zawartości poszczególnych klas ziarnowych. Krzywe składu ziarnowego informują nas więc o uziarnieniu danego materiału i umożliwiają analizę i ocenę przebiegu procesów przeróbczychoperacje przeróbczeprzeróbczychrozdrabnianiarozdrabnianierozdrabnianiaprzesiewaniaprzesiewanieprzesiewania po wykreśleniu krzywych składu dla nadawynadawanadawy oraz produktów tych procesów

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

maszyna flotacyjna/ flotownik
maszyna flotacyjna/ flotownik

maszyna umożliwiająca wzbogacaniewzbogacaniewzbogacanie fizykochemiczne za pomocą metody flotacyjnejflotacjametody flotacyjnej. Wykorzystuje różnice we właściwościach powierzchniowych drobin surowca i zanieczyszczeń pochodzących z urobku rozproszonych w zawiesinie flotacyjnej. Różnice te są przyczyną odmiennej zwilżalności ciał stałych, co z kolei wynika m. in. z napięcia powierzchniowego oraz określonego powinowactwa cząstek faz obecnych w zawiesinie względem siebie. Na proces wzbogacania mają wpływ kształt i masa ziaren oraz lepkość zawiesiny flotacyjnej. W skład zawiesiny wchodzą odczynniki flotacyjne, które stabilizują w pożądanym stopniu pianę wytwarzaną dzięki napowietrzaniu zawiesiny. Zastosowanie metody jest możliwe dla urobku węglowego o uziarnieniu poniżej 1 mm. Zatem jest to metoda powszechna podczas wzbogacania węgli koksowych czy też odzysku ziaren czystego węgla z obiegów wodno‑mułowych. Może być także wykorzystywana w procesie wzbogacania rud metali i innych kopalin stałych o określonych właściwościach powierzchniowych.

RSjIpPVhrLsiT
Maszyna flotacyjna
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R1XZzb5KMiFOz
Maszyna flotacyjna
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RWwo4b6y7sMUB
Maszyna flotacyjna
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

młyn bębnowy (np. kulowy, prętowy)
młyn bębnowy (np. kulowy, prętowy)

stosowany jest do rozdrabnianiarozdrabnianierozdrabniania na sucho lub mokro różnego rodzaju materiałów do bardzo drobnej postaci

Gra edukacyjna Schematy technologiczne i procesowe w przeróbce kopalin stałychD1TFYrCWeGra edukacyjna Schematy technologiczne i procesowe w przeróbce kopalin stałych

nadawa
nadawa

wydobyty urobek, mieszanina ziarn o różnych rozmiarach oraz kształtach i o różnym składzie mineralnym

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

odpylanie i odmulanie
odpylanie i odmulanie

polega na usunięciu z nadawynadawanadawy ziarn o wielkości do 1 mm

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

odwadnianie i suszenie
odwadnianie i suszenie

sprowadza się do usunięcia z nadawynadawanadawy nadmiaru wilgoci

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

operacje pomocnicze przeróbki mechanicznej węgla
operacje pomocnicze przeróbki mechanicznej węgla

należą do nich: odwadnianie i suszenieodwadnianie i suszenieodwadnianie i suszenie, odpylanie i odmulanieodpylanie i odmulanieodpylanie i odmulanie, brykietowaniebrykietowaniebrykietowanie, transport wewnętrzny i magazynowanietransport i magazynowanietransport wewnętrzny i magazynowanie

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

operacje przeróbcze
operacje przeróbcze

czynności wykonywane w odpowiednio dobranej kolejności, na materiale surowym (surowej kopalinie użytecznej) oraz na otrzymanych produktach wzbogacaniawzbogacaniewzbogacania (produktach procesu przeróbczego), które mają na celu wyodrębnienie z materiału surowego maksymalnej ilości składnika użytecznego

Gra edukacyjna Schematy technologiczne i procesowe w przeróbce kopalin stałychD1TFYrCWeGra edukacyjna Schematy technologiczne i procesowe w przeróbce kopalin stałych

operacje zasadnicze przeróbki mechanicznej węgla
operacje zasadnicze przeróbki mechanicznej węgla

należą do nich: klasyfikacjaklasyfikacjaklasyfikacja, rozdrabnianierozdrabnianierozdrabnianie, wzbogacaniewzbogacaniewzbogacanie

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

osadzarka
osadzarka

służy do wzbogacaniawzbogacaniewzbogacania głównie surowego węgla kamiennego oraz pozyskiwania żwiru i piasku przy równoczesnym wydzielaniu zanieczyszczeń organicznych i mineralnych. W procesie bierze udział ciecz będąca ośrodkiem podziału, jest wprowadzana w pulsacje. W zależności od sposobu ich generowania wyróżnia się:

  • osadzarki tłokowe,

  • z ruchomym łożem roboczym,

  • beztłokowe,

  • membranowe.

R19L1jt0YUct3
Model osadzarki trójproduktowej.
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1XvAQ10ga5O3
Osadzarka
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R1UtzB2uyBKCK
Osadzarka
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

prasa filtracyjna
prasa filtracyjna

urządzenie służące do mechanicznego oddzielenia zawiesin zawierających niewielkie ilości cząstek stałych

Ra89u0dEYZJxa
Prasa filtracyjna
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RsrMunGVW7Qnt
Prasa filtracyjna
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R1HrpAEGJ5Tf4
Filtry prasy filtracyjnej
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

przenośnik
przenośnik

służy do transportu i dozowania materiału surowego, produktów wzbogacaniawzbogacaniewzbogacania do maszyn i urządzeń oraz odbioru produktów z tych urządzeń – (na przykład taśmowy, podajnik wózkowy, wibracyjny)

R1FWQXYonv36K
Przenośnik taśmowy
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

przeróbka mechaniczna
przeróbka mechaniczna

zespół czynności (operacji) mechanicznych i technologicznych, którym poddaje się surową kopalinę użyteczną w celu uzyskania jej przydatności przemysłowej, przez usunięcie z jej składu zanieczyszczeń skałą płonną, zwiększenie koncentracji składnika użytecznego oraz przygotowanie tej kopaliny do określonych procesów technologicznych przetwarzania jej na produkty końcowe

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

przesiewacz (np. wibracyjny)
przesiewacz (np. wibracyjny)

podstawowe urządzenie stosowane do klasyfikacjiklasyfikacjaklasyfikacji materiału surowego lub sortowania produktów wzbogacaniawzbogacaniewzbogacania, które służy do rozdzielania na sitach materiału na ustalone grupy wymiarowe ziarn

R1DkWBESmsA74
Przesiewacz wibracyjny
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

przesiewanie
przesiewanie

proces rozdziału ziarn według ich wielkości. Przeprowadza się go na przesiewaczachprzesiewacz (np. wibracyjny)przesiewaczach, których głównymi elementami są sita. Podczas przesiewania na sicie pozostają ziarna większe od wymiarów otworów w sicie, a pod sito spadają ziarna mniejsze od otworów. W praktyce stosuje się układ przesiewania, w którym każde sito niżej położone ma coraz to mniejsze otwory. Na każdym sicie wydzielają się z nadawynadawanadawy ziarna o większych wymiarach, jako produkt, zaś pozostała część urobku spada kolejno na sita dolne, aż do oddzielenia ziarn najmniejszych

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

rozdrabnianie
rozdrabnianie

przeprowadza się w celu otrzymania ziarn o żądanym wymiarze lub dla oddzielenia węgla od skały płonnej, polega na dzieleniu poszczególnych ziarn materiału na mniejsze części przez ich: zgniatanie, ścinanie, ścieranie, uderzanie lub łamanie

Gra edukacyjna Schematy technologiczne i procesowe w przeróbce kopalin stałychD1TFYrCWeGra edukacyjna Schematy technologiczne i procesowe w przeróbce kopalin stałych

stół koncentracyjny
stół koncentracyjny

w procesie wzbogacaniawzbogacaniewzbogacania na stołach koncentracyjnych wykorzystywane są dwa zjawiska polegające na tym, że: 1 - prędkość przepływu wody jest zawsze najmniejsza w dolnej warstwie, a największa w górnej, 2 – istnieje różnica prędkości opadania w wodzie ziarn o różnych ciężarach właściwych i różnych kształtach

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

suwmiarka Schultza
suwmiarka Schultza

narzędzie to używane jest, do określenia kształtu ziarn kruszywa, jako wskaźnik kształtu.

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

transport i magazynowanie
transport i magazynowanie

dotyczy podawania nadawynadawanadawy z jednej operacji do drugiej

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

wirówka (np. sitowa, sedymentacyjna)
wirówka (np. sitowa, sedymentacyjna)

urządzenie przeznaczone głównie do odwadniania miałów węglowych

RWjtiI87FOlZ2
Wirówka sitowa
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RCS9ZheRG88YX
Wirówka sitowa
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Rou3KcE7Bib6r
Wirówka sedymentacyjna
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

współczynniki krzywych wzbogacalności
współczynniki krzywych wzbogacalności

jest to zespół parametrów (liczb) opisujących przebieg procesu wzbogacaniawzbogacaniewzbogacania. Współczynnikami takimi są na przykład: zawartość interesującego nas składnika w nadawienadawanadawie, koncentracie czy produkcie; uzysk i współczynnik wzbogacenia, a także uziarnienie czy porowatość w przypadku zawiesin wodnych

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

wzbogacanie
wzbogacanie

operacja przeróbczaoperacje przeróbczeoperacja przeróbcza polegająca na wydzieleniu z materiału surowego możliwie czystych ziarn użytecznych, ewentualnie zrostów minerału i możliwie czystych ziarn odpadów

R1RRjokKMZYq5
Wzbogacalnik DISA
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

wzbogacanie chemiczne
wzbogacanie chemiczne

polega na zmianie składu cząsteczkowego lub chemicznego składników wzbogacanego materiału surowego. Ogólnie stosowane metody wzbogacania chemicznego podzielić można na: wzbogacanie mokre, polegające na ługowaniu odpowiednimi odczynnikami użytecznych składników materiału surowego, wzbogacanie suche termiczne (ogniowe), w którym pod wpływem wysokich temperatur ulega zmianie struktura chemiczna użytecznych składników surowych kopalin rudnych

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

wzbogacanie grawitacyjne
wzbogacanie grawitacyjne

opierają się na różnicy ciężarów właściwych kopaliny użytecznej i zanieczyszczającej ją skały płonnej, w przypadku odpadów w różnicy ciężarów właściwych poszczególnych składników wchodzących w skład danego odpadu

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

zagęszczanie
zagęszczanie

proces odzysku mułu zawartego w wodach płuczkowych

R1EZxSS7BvaIS
Zagęszczacz promieniowy
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych

ziarno charakterystyczne d90d75
ziarno charakterystyczne d90d75

ziarna charakterystyczne to takie o określonej średnicy, w tym przypadku odpowiednio 75 mm90 mm

Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowychD1CktlLR9Sekwencje filmowe Zasady tworzenia schematów technologicznych i procesowych