Słownik pojęć dla e‑materiału
wzajemne oddziaływanie na siebie różnych gatunków roślin, rosnących razem lub uprawianych kolejno po sobie, może być zjawiskiem dodatnim, ale jednostronnym
Ekologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanieEkologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanie
rodzina roślin z klasy dwuliściennych (jedna z najliczniejszych), licząca ok. 700 rodzajów i blisko 18 tys. gatunków, są to drzewa, krzewy, byliny i rośliny krótkotrwałe; liście z przylistkami, złożone pierzasto lub dłoniasto; kwiaty zwykle obupłciowe, zebrane w kwiatostany typu: grona, baldachogrona, kłosa lub główki; owoc — strąk, nasiona bezbielmowe, z dużym zarodkiem i materiałami zapasowymi (skrobia) zgromadzonymi w liścieniach; bobowate mają olbrzymie znaczenie gospodarcze; ich korzenie współżyją z bakteriami brodawkowymi, wiążącymi wolny azot z powietrza, wzbogacają glebę w związki mineralne, głównie azotowe (zielone nawozy); wiele bobowatych (np. koniczynę, seradelę, lucernę) uprawia się jako cenne rośliny pastewne, nasiona zaś tzw. roślin strączkowychstrączkowych (np. grochu, fasoli, soczewicy) są cennym źródłem białka
Korzyści dla ludzi i środowiska wynikające z ekologicznej uprawy roślinKorzyści dla ludzi i środowiska wynikające z ekologicznej uprawy roślin
porażenie roślin przez choroby, które przenoszone są na roślinę następczą przez glebę i resztki pożniwne
Ekologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanieEkologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanie
niepożądane rośliny występujące wśród roślin uprawnych na polach, łąkach, pastwiskach oraz w lasach; konkurują z roślinami uprawnymi o składniki pokarmowe, wodę, światło i miejsce; powodują zmniejszenie i pogorszenie jakości plonów; ponadto mogą być roślinami żywicielskimi grzybów chorobotwórczych i szkodników roślin uprawnych; charakteryzujące się bujnym wzrostem, zdolnościami przystosowania się do zmiennych warunków, wysokim współczynnikiem rozmnażania i żywotnością nasion
Ekologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanieEkologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanie
zbiorowa nazwa gleb, które mają w swoim składzie piaski, lekkie gliny, żwir; są to głównie gleby bielicoziemne, płowe i brunatne; należą do gleb mniej przydatnych rolniczo, z powodu niskiej zawartości związków próchnicznych, ubóstwa składników pokarmowych, kwaśnego odczynu i struktury rozdzielnocząsteczkowej; zajmują ok. 50% powierzchni gleb w Polsce, podnoszenie ich żyzności osiąga się przez nawozy zielone, wapnowanie, zatrzymywanie wody w glebie i stosowanie tylko niezbędnych upraw, żeby ograniczyć parowanie wody
Ekologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanieEkologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanie
wszystkie rośliny uprawiane w plonie głównym, w czystym siewie lub w mieszankach z przeznaczeniem na skarmianie zwierząt. Należą do nich rośliny jednoroczne pastewne bobowatebobowate, niebobowate oraz ich mieszanki. Do roślin niebobowatych jednorocznych zaliczyć można: zboża jarezboża jare, życicę wielokwiatową, facelię, słonecznik, kapustę pastewną, kukurydzę, gorczycę białą i inne
Zabiegi agrotechniczne stosowane w ekologicznej uprawie roślin motylkowatychZabiegi agrotechniczne stosowane w ekologicznej uprawie roślin motylkowatych
zaplanowane z góry na kilka lat zmianowaniezmianowanie gatunków dla określonej powierzchni uprawnej. Podczas stosowania należy wziąć pod uwagę wymagania poszczególnych gatunków oraz znaczenie każdej rośliny jako przedplonu dla kolejnej, uprawianej w ramach zmianowania rośliny
Ekologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanieEkologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanie
sole mineralne lub inne związki chemiczne dodawane do gleby w celu wyrównania ubytku niektórych pierwiastków
Korzyści dla ludzi i środowiska wynikające z ekologicznej uprawy roślinKorzyści dla ludzi i środowiska wynikające z ekologicznej uprawy roślin
tworzą rośliny uprawiane w plonie głównym, po zbiorze międzyplonu ozimegoozimego, zbierane tego samego roku. Siew tych roślin jest dość późny, dlatego mogą być uprawiane tylko te gatunki, których termin siewu jest zbliżony do terminu zbioru międzyplonu ozimego. Najczęściej uprawia się kukurydzę na zielonkę, rośliny prosowate, ziemniaki późne, trawy (życica trwała, wielokwiatowa, westerwaldzka, kupkówka pospolita), rośliny bobowatebobowate (koniczyna czerwona, lucerna mieszańcowa i ich mieszanki, lucerna chmielowa, seradela), strączkowestrączkowe oraz mieszanki strączkowych i zbożowych. Rośliny uprawiane w plonie wtórym wymagają większego nawożenia, szczególnie azotowego
Ekologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanieEkologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanie
system uprawy ziemi polegający na zaplanowanym na kilka lat następstwie roślin na wyznaczonym do tego celu obszarze podzielonym na pola, dostosowany do specyficznych warunków rolniczo‑ekonomicznych gospodarstwa. Płodozmian określa również strukturę zasiewówstrukturę zasiewów, będącą podstawą do ustalenia typu płodozmianu. Zależnie od potrzeb i możliwości stosować można rotacjęrotację w cyklach kilkuletnich lub kilkunastoletnich, wiążąc je z hodowlą zwierząt (płodozmiany paszowe, pastewne) lub z przemysłem rolniczym (płodozmiany przemysłoweprzemysłowe). Głównym celem stosowania płodozmianu jest wzrost żyzności gleby, zwiększenie ilości azotu wiązanego biologicznie, co ogranicza stosowanie nawozów mineralnychnawozów mineralnych i środków ochrony roślin
Korzyści dla ludzi i środowiska wynikające z ekologicznej uprawy roślinKorzyści dla ludzi i środowiska wynikające z ekologicznej uprawy roślin
rośliny uprawiane pomiędzy dwoma plonami głównymi na paszę dla zwierząt lub jako zielony nawóz; w zależności od umiejscowienia poplonu w czasie i zmianowaniuzmianowaniu wyróżnia się: wsiewki poplonowe, poplony ścierniskowe i ozimeozime
Ekologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanieEkologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanie
do tej grupy zaliczają się zboża i rośliny oleiste
Ekologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanieEkologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanie
rośliny, które pozostawiają mało resztek pożniwnych, a ich uprawa w szerokich międzyrzędziach przyśpiesza rozkład próchnicy i nasilają procesy erozji, należą do nich: rośliny okopowe, warzywa korzeniowe i kukurydza
Zabiegi agrotechniczne stosowane w ekologicznej uprawie roślin motylkowatychZabiegi agrotechniczne stosowane w ekologicznej uprawie roślin motylkowatych
rośliny, których plon przeznaczony jest dla przemysłu, wymagają gleb zasobnych w składniki pokarmowe, są to: rzepak, rzepik, lnianka (ozimeozime), rzepak i rzepik jaryjary, lniankę jarą, len, konopie, gorczycę, rzodkiew oleistą, mak, słonecznik
Ekologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanieEkologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanie
jednoroczne rośliny motylkowe z rodziny bobowatychbobowatych wzbogacające glebę w azot uprawiane ze względu na nasiona zawierające 20–50% białka; niektóre rośliny strączkowe, np. peluszkę, wykę siewną uprawia się na zielonkę, inne, np. łubin żółty, użytkuje się jako nawóz zielony
Zabiegi agrotechniczne stosowane w ekologicznej uprawie roślin motylkowatychZabiegi agrotechniczne stosowane w ekologicznej uprawie roślin motylkowatych
wieloletnie rośliny pastewne, rośliny motylkowatemotylkowate i ich mieszanki z trawami, wpływ na bilans próchnicy mają także międzyplony przyorywane jako zielony nawóz oraz rośliny strączkowestrączkowe
Ekologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanieEkologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanie
kilkuletni cykl następstwa roślinnastępstwa roślin uprawnych na danym obszarze od pierwszego do ostatniego roku
Ekologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanieEkologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanie
procentowy udział poszczególnych gatunków roślin uprawianych w plonie głównym na całkowitej powierzchni gruntów ornych, do obliczeń stosuje się grupy roślin (zbożowe, okopowe, strączkowestrączkowe, przemysłoweprzemysłowe, pastewne, łąki i pastwiska)
Ekologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanieEkologiczne środki ochrony roślin, ich charakterystyka i zastosowanie
rośliny uprawne jednoroczne, które do zakwitania nie wymagają wychłodzenia, a cały cykl rozwojowy przechodzą w jednym sezonie wegetacyjnym; należą do nich owies, proso, gryka, kukurydza, odmiany jęczmienia, żyta i pszenicy
Zabiegi agrotechniczne stosowane w ekologicznej uprawie roślin motylkowatychZabiegi agrotechniczne stosowane w ekologicznej uprawie roślin motylkowatych
jednoroczne rośliny uprawne, które do przebycia całego cyklu rozwojowego wymagają wychłodzenia w okresie zimy; jako rośliny ozime są uprawiane odmiany żyta, pszenicy, jęczmienia, rzepaku i rzepiku
Zabiegi agrotechniczne stosowane w ekologicznej uprawie roślin motylkowatychZabiegi agrotechniczne stosowane w ekologicznej uprawie roślin motylkowatych
kilkuletnie następstwo roślinnastępstwo roślin na tym samym polu, zaplanowane zgodnie z panującymi warunkami przyrodniczymi i agrotechnicznymi oraz potrzebami gospodarstwa, zwykle zaczyna się od uprawy roślin poprawiających warunki glebowe, a kończy na roślinach obniżających jakość gleby
Zabiegi agrotechniczne stosowane w ekologicznej uprawie roślin motylkowatychZabiegi agrotechniczne stosowane w ekologicznej uprawie roślin motylkowatych