E-materiały do kształcenia zawodowego

Metody przetwarzania szkła

CES.04. Organizacja procesów wytwarzania wyrobów ze szkła - Technik technologii szkła 311925

Słownik pojęć dla e‑materiału

Poniżej zamieszczono Słownik pojęć, występujących w lekcji „Metody przetwarzanie szkła”. Pojęcia zostały uszeregowane w kolejności alfabetycznej. Dodatkowo na koniec każdej definicji zamieszczono podświetloną na niebiesko nazwę multimedium, z której pochodzi pojęcie. Kliknięcie na nazwę multimedium umożliwia przeniesienie do odpowiedniego materiału.

1
Cięcie Pyro
Cięcie Pyro

Technika cięcia tafli szklanej tzw. szkła ognioodpornego za pomocą piły przeznaczonej do cięcia tego rodzaju szkła.

Materiał multimedialny: Sekwencje filmoweD13K56u0zSekwencje filmowe: Techniki przetwarzania szkła.

Emalie
Emalie

Farby szkliwne nieprzejrzyste, mogą być kryjące barwne lub bezbarwne. Emalie stosowane do zdobienia wyrobów są to szkliwa o dużej lepkości.

Materiał multimedialny: Sekwencje filmoweD13K56u0zSekwencje filmowe: Techniki przetwarzania szkła.

Emaliowanie metodą walcową
Emaliowanie metodą walcową

To technologia zdobienia szkła, polegająca na nałożeniu wzoru z emalii na szkle przy użyciu specjalnego walca.

Materiał multimedialny: Sekwencje filmoweD13K56u0zSekwencje filmowe: Techniki przetwarzania szkła.

Frezowanie w szkle
Frezowanie w szkle

Obróbka szkła, polegająca na wykonywaniu różnego rodzaju wycięć i otworów montażowych w szkle.

Materiał multimedialny: Sekwencje filmoweD13K56u0zSekwencje filmowe: Techniki przetwarzania szkła.

Gięcie szkła płaskiego
Gięcie szkła płaskiego

Operacja polegająca na obróbce cieplnej szkła, pozwalająca uzyskać zarówno typowe, jak i nietypowe kształty elementów. Ze względu na stosowane urządzenia, dużą dostępność form można uzyskać ogromny asortyment szkła giętego, które mają zastosowanie, m.in.: obudowa szybów, balustrady, szkło do akwariów, szkła elewacyjne.

Materiał multimedialny: Sekwencje filmoweD13K56u0zSekwencje filmowe: Techniki przetwarzania szkła.

Hartowanie szkła
Hartowanie szkła

Proces polegający nagrzaniu szkła do odpowiedniej temperatury (630 °C), czyli tzw. temperatury mięknięcia, a następnie gwałtownemu oziębieniu w strumieniu zimnego, sprężonego powietrza. Dzięki procesowi zwiększamy w szkłach wytrzymałość mechaniczną i termiczną.

Materiał multimedialny: Sekwencje filmoweD13K56u0zSekwencje filmowe: Techniki przetwarzania szkła.

Laminowanie szkła
Laminowanie szkła

Rodzaj szkła bezpiecznego, polegający na łączeniu dwóch lub więcej tafli szklanych za pomocą specjalnej folii PVB.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyD1FFeuGL5Film edukacyjny: Zimna obróbka szkła.

Piaskowanie (inaczej matowanie)
Piaskowanie (inaczej matowanie)

To nadanie powierzchni szklanej właściwości równomiernego rozpraszania światła, a w związku z tym uzyskania jej nieprzezroczystości. Szkło poddane matowaniu może stanowić podłoże do zdobienia innymi technikami jak malowanie ręczne, natrysk, rzeźbienie.

Materiał multimedialny: Sekwencje filmoweD13K56u0zSekwencje filmowe: Techniki przetwarzania szkła.

Polerowanie chemiczne szkła
Polerowanie chemiczne szkła

Polega na wygładzeniu powierzchni szkła wskutek działania kwasu fluorowodorowego. Jest on substancją bardzo silnie działającą na szkło i powodującą roztwarzanie jego cząsteczek na powierzchni. Polerowanie chemiczne szkła kryształowego odbywa się mieszaniną polerującą. Składa się ona z kwasu siarkowego, kwasu fluorowodorowego oraz wody.

Materiał multimedialny: Sekwencje filmoweD13K56u0zSekwencje filmowe: Techniki przetwarzania szkła.

Polerowanie szkła
Polerowanie szkła

To jeden z etapów szlifowania szkłaSzlifowanie szkłaszlifowania szkła, który zapewnia połysk szkłom. Polerowanie szkła – proces usunięcia rys na szkle przy pomocy odpowiednich materiałów, np. różowy proszek polerski.

Materiał multimedialny: Sekwencje filmoweD13K56u0zSekwencje filmowe: Techniki przetwarzania szkła.

Przetwórstwo szkła
Przetwórstwo szkła

To zmiana kształtu wyrobów lub wstępnie uformowanych półfabrykatów szklanych przy zachowaniu charakterystyki tworzywa.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyD1FFeuGL5Film edukacyjny: Zimna obróbka szkła.

Rozkrój tafli szklanych
Rozkrój tafli szklanych

To operacja mająca na celu otrzymanie z tafli szklanejTafla szklana (szyba)tafli szklanej określonych elementów szklanych. Są one najczęściej wykrajane z tafli szkła na stołach do rozkroju tafli szklanych. Wyróżnia się stoły do rozkroju ręcznego oraz stoły do automatycznego rozkroju tafli szklanych. Podstawowym elementem stołów do rozkroju jest nóż diamentowy, którego zadaniem jest zarysowanie w celu obniżenia wytrzymałości mechanicznej powierzchni tafli szklanej. Następnie za pomocą działania siły mechanicznej (łamiącej) tafla pęka w miejscu wcześniejszego zarysowania.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyD1FFeuGL5Film edukacyjny: Zimna obróbka szkła.

Rytowanie (nazywane także grawerowaniem)
Rytowanie (nazywane także grawerowaniem)

To bardzo subtelne rzeźbienieRzeźbienierzeźbienie dekoracji na powierzchni szkła.

Materiał multimedialny: Sekwencje filmoweD13K56u0zSekwencje filmowe: Techniki przetwarzania szkła.

Rzeźbienie
Rzeźbienie

Wykonywanie w szkle żłobin ułożonych w pewnym określonym porządku tworząc kompozycję plastyczną. Dekoracje wykonuje się na wyrobach ze szkła w celu nadania im większych walorów estetycznych.

Materiał multimedialny: Sekwencje filmoweD13K56u0zSekwencje filmowe: Techniki przetwarzania szkła.

Serigrafia
Serigrafia

Technologia zdobienia szkła, w której formą drukową jest szablon nałożony na drobną siatkę tkaną, metalową lub wykonaną z włókien syntetycznych. Wykonanie odbitki polega na przetłaczaniu farby przez matrycę.

Materiał multimedialny: Sekwencje filmoweD13K56u0zSekwencje filmowe: Techniki przetwarzania szkła.

Sitodruk bezpośredni
Sitodruk bezpośredni

Operacja zdobienia, polegająca na przeciskaniu farb przez gęste siatki (sita) celem uzyskania określonego wzoru na szkle.

Materiał multimedialny: Sekwencje filmoweD13K56u0zSekwencje filmowe: Techniki przetwarzania szkła.

Sitodruk pośredni (kalkomania)
Sitodruk pośredni (kalkomania)

Operacja polegająca na przenoszeniu barwnych wzorów z papieru na zdobione szkło przy pomocy transparentnej błony nazywanej kalką. Dekoracja w postaci kalkomanii może być prostym jednobarwnym wzorem, wzorem wielobarwnym lub odwzorowanym zdjęciem.

Materiał multimedialny: Sekwencje filmoweD13K56u0zSekwencje filmowe: Techniki przetwarzania szkła.

Szlifowanie szkła
Szlifowanie szkła

Operacja mająca na celu wyrównanie powierzchni szkła. Przy wykończaniu wyrobów szlifuje się przeważnie obrzeża wyrobów opękanych, aby powierzchnia obrzeży znajdowała się w jednej płaszczyźnie, równoległej do płaszczyzny dna. Na całość szlifowania składa się kilka zasadniczych kolejnych etapów (szlifowanie wklęsłe), a mianowicie:
- zdzieranie,
- gładzenie,
- zbieranie krawędzi,
- polerowanie.

Materiał multimedialny: Sekwencje filmoweD13K56u0zSekwencje filmowe: Techniki przetwarzania szkła.

Szyba ognioodporna
Szyba ognioodporna

Szyba składająca się co najmniej z dwóch tafla szkła, między którymi znajduje się warstwa żelu ognioodpornego, który zabezpiecza przed rozprzestrzenianiem się ognia.

Materiał multimedialny: Sekwencje filmoweD13K56u0zSekwencje filmowe: Techniki przetwarzania szkła.

Tafla szklana (szyba)
Tafla szklana (szyba)

Jeden z rodzajów szkła, jest to przezroczysta lub barwna tafla, otrzymywana za pomocą odpowiednich metod formowania. Najnowszą metodą otrzymywania tafli szklanych jest metoda float.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyD1FFeuGL5Film edukacyjny: Zimna obróbka szkła.

Waterjet
Waterjet

Technologia cięcia różnorodnych materiałów, w tym szkła, za pomocą strumienia wody pod bardzo wysokim ciśnieniem przy użyciu ścierniwa o określonej granulacji.

Materiał multimedialny: Film edukacyjnyD1FFeuGL5Film edukacyjny: Zimna obróbka szkła.

Wiercenie w szkle
Wiercenie w szkle

Operacja polegająca na wierceniu otworów w szkle. Wiercenie polega na wyrywaniu kawałeczków szkła przez krawędzie wiertła o przekroju trójkątnym lub rurkowym i końcach zaostrzonych w odpowiedni sposób pokrytych warstwą proszku diamentowego.

Materiał multimedialny: Sekwencje filmoweD13K56u0zSekwencje filmowe: Techniki przetwarzania szkła.

Zdobienie szkła
Zdobienie szkła

Dodatkowe operacje, wykonywane w trakcie produkcji szkła, wyrobów szklanych, mające na celu zwiększenie wartości estetycznych wyrobów gotowych lub ogólne polepszenie ich właściwości użytkowych.
Istnieją dwie zasadnicze metody zdobienia szkła:
- metoda hutnicza, polegająca na zdobieniu wyrobów podczas ich kształtowania (na gorąco), np. szkła mozaikowe,
- metoda zdobnicza, której istotą jest zdobienie wyrobów już ukształtowanych i odprężonych (na zimno), np. sitodruk.
Innym podziałem metod zdobienie, może być:
- zdobienie szkła metodą ręczną, polegająca na zdobieniu wyrobów przez człowieka, np. ręczne malowanie na szkle,
- zdobienie szkła metodą mechaniczną, polegająca na zdobieniu wyrobów za pomocą odpowiednich maszyn, np. piaskowanie szkła.

Materiał multimedialny: Sekwencje filmoweD13K56u0zSekwencje filmowe: Techniki przetwarzania szkła.