E-materiały do kształcenia zawodowego

Organizacja rekreacji i turystyki konnej w gospodarstwie rolnym

ROL.07. Szkolenie i użytkowanie koni – technik hodowca koni 314203

Słownik pojęć dla e‑materiału

Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik zawiera pojęcia ułożone w kolejności alfabetycznej. Pojęcia zawierają odnośniki do elementów składowych e‑materiału, w których zostały zastosowane. Za pomocą wyszukiwarki „Filtruj pojęcie” można wyszukać odpowiednie pojęcie w słowniku.

1
agroturystyka
agroturystyka

forma turystyki na terenach wiejskich polegająca na spędzaniu czasu wolnego w gospodarstwach rolnych; obejmuje: turystykę pobytową, weekendową i wycieczkową. Często jest związana z aktywnym wypoczynkiem, polegającym na włączaniu się do wykonywania drobnych prac w gospodarstwie i spożywaniem zdrowej żywności. Agroturystyka może mieć formę indywidualną lub zbiorową, np. pobyt dla osób niepełnosprawnych połączony z hipoterapiąhipoterapiahipoterapią; jest także formą aktywizacji terenów wiejskich, źródłem dodatkowych miejsc pracy.

Moje gospodarstwoDOOWnNe3pMoje gospodarstwo

bryczesy
bryczesy

spodnie do jazdy konnej

Moje gospodarstwoDOOWnNe3pMoje gospodarstwo

czaprak
czaprak

inaczej potnik; podkład wsadzany pod siodło, okrycie wykonane z filcu, bawełny, ale może być także z sukna czy futra; chroni grzbiet konia przed otarciami, wchłania koński pot podczas intensywnego ruchu

RcnzUGPsqtRPr
Czaprak pod siodłem
Źródło: Alex brollo, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 4.0.

Moje gospodarstwoDOOWnNe3pMoje gospodarstwo

derka
derka

okrycie konia; zasłania cały tułów, zad, czasem również szyję; może pełnić funkcję chłodzącą, chronić przed owadami lub przed deszczem

RY76sAq8iOnR8
Koń okryty derką
Źródło: 4028mdk09, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Moje gospodarstwoDOOWnNe3pMoje gospodarstwo

galop
galop

rodzaj chodu konia, w którym są chwile jednoczesnego oderwania wszystkich czterech nóg od ziemi; szybki bieg; chód trójtaktowy/trzytaktowy

Rw33d2aAVeQjE
Galop
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Szlaki i ścieżki konne w PolsceD9Gwq6G8vSzlaki i ścieżki konne w Polsce

hipoterapia
hipoterapia

(gr. híppos – koń + therapeía – opieka, leczenie) forma rehabilitacji i terapii, rodzaj gimnastyki leczniczej z wykorzystaniem konia; to zarówno jazda konna, jak i m.in. psychopedagogiczna jazda konna i woltyżerka, terapia kontaktem z koniem, terapia ruchem konia, fizjoterapia na koniu. Wykorzystywana w leczeniu dzieci np. z mózgowym porażeniem dziecięcym, zespołem Downa, zaburzeniami emocjonalnymi i trudnościami z przystosowaniem społecznym.

R1J7iAjCq2t5j
Hipoterapia – oprowadzanie
Źródło: karakal, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Moje gospodarstwoDOOWnNe3pMoje gospodarstwo

kantar
kantar

rodzaj uproszczonej uzdy bez wędzidła dla konia, osła czy muła (oraz innych zwierząt hodowlanych); posiada kółko do mocowania uwiązu, dzięki czemu umożliwia czyszczenie, wykonywanie prac przy zwierzęciu oraz jego prowadzenie. Kantary najczęściej zrobione są z nylonu, rzemienia lub skóry; skórzane są stosowane podczas trzymania konia w boksie, gdyż nie powodują odparzeń.

R1K8nRVynRL6z
Kantar
Źródło: Wikimedia Commons, licencja: CC BY 3.0.

Moje gospodarstwoDOOWnNe3pMoje gospodarstwo

kask
kask

nakrycie głowy podczas uprawiania jeździectwa; jest grubszy i wytrzymalszy od toczkatoczektoczka

Moje gospodarstwoDOOWnNe3pMoje gospodarstwo

kłus
kłus

rodzaj chodu konia, w którym stawia on lub podnosi nogi parami po przekątnej; chód dwutaktowy

R1Wge6rvIrKHo
Koń podczas kłusowania
Źródło: Ealdgyth, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Szlaki i ścieżki konne w PolsceD9Gwq6G8vSzlaki i ścieżki konne w Polsce

kopystka
kopystka

narzędzie służące do czyszczenia kopyt końskich, za jej pomocą usuwa się różnego rodzaju przedmioty, które utkwiły w podeszwie kopyta, np. kamienie, patyki czy fragmenty obornika. Przy operowaniu kopystką należy uważać, by nie uszkodzić wrażliwych okolic strzałki kopytowej.

RPo6MxP0PLsYK
Kopystka
Źródło: Pexels, domena publiczna.

Moje gospodarstwoDOOWnNe3pMoje gospodarstwo

lejc
lejc

część uprzęży, pas lub rzemień mocowany z obu stron uzdy, służy do kierowania koniem w zaprzęgu

lizawka
lizawka

mieszanka soli mineralnych podawana zwierzętom hodowlanym, np. w postaci kostki solnej  wzbogaconej o różne minerały i witaminy

Moje gospodarstwoDOOWnNe3pMoje gospodarstwo

lonża
lonża

(fr. longe) długa, 5‑8-metrowa lina wykorzystywana przy trenowaniu koni

R1MpbAn4uCn6S
Praca na lonży
Źródło: Louis, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 2.0.
munsztuk
munsztuk

rodzaj kiełzna (metalowej części ogłowiaogłowieogłowia umieszczanej w pysku konia) stosowany do powodowania zwierzętami; ma postać metalowych drążków połączonych poprzecznym elementem wkładanym do pyska i łańcuszkiem wokół żuchwy konia; wzmacnia działanie wędzidła; według przepisów Polskiego Związku Jeździeckiego w niektórych klasach ujeżdżenia obowiązkowe jest kiełzno munsztukowe

RJw892aklV8fb
Koń z munsztukiem
Źródło: Montanabw, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Kalkulacja kosztów prowadzenia turystyki i rekreacji konnejDRSR2FKASKalkulacja kosztów prowadzenia turystyki i rekreacji konnej

nakarcznik
nakarcznik

skórzany pas, część uprzęży znajdująca się na karku konia

napierśnik
napierśnik

pas na piersi konia pociągowego, element ciągnący

naszelnik
naszelnik

pas na szyi konia pociągowego, łączy uprząż z końcem dyszla, jego głównym zadaniem jest pomoc przy hamowaniu

natylnik
natylnik

część uprzęży, umożliwia hamowanie wozu

ogłowie
ogłowie

część rzędu jeździeckiego, uprząż ze skórzanych pasków zakładana na głowę konia i pozwalająca na kierowanie zwierzęciem (w jego skład wchodzą m.in. takie elementy jak nagłówek i paski policzkowe, podgardle czy nachrapnik)

Ra1Z9Ap9GH0I0
Ogłowie
Źródło: Ronjamin, Wikimedia Commons, licencja: CC BY 2.5.

Gra wcielanie się w role Moje gospodarstwoDOOWnNe3pGra wcielanie się w role Moje gospodarstwo

podbrzusznik
podbrzusznik

częśc uprzęży, pas zapinany pod brzuchem konia

podogonie
podogonie

część uprzęży, pas przymocowany z jednej strony do siodła, a z drugiej zakończony pętlą przewleczoną przez ogon konia; zapobiega przesuwaniu się siodła

popas
popas

przystanek w podróży konnej w celu nakarmienia i odpoczynku zwierząt

popręg
popręg

element rzędu końskiego, pas przebiegający pod brzuchem konia, umożliwia przymocowanie siodła

Moje gospodarstwoDOOWnNe3pMoje gospodarstwo

spacer
spacer

forma pracy z koniem i narzędzie treningowe; pozwala m.in. na oswojenie konia z człowiekiem, środowiskiem i przygotowuje konia do późniejszej pracy wierzchowej

strychulec
strychulec

ochraniacz zakładany zwierzętom pociągowym i wierzchowym, aby zapobiec kaleczeniu pęcin oraz urazom stawów pęcinowych i leżących nad stawem ścięgien

RA0bi1tD1UidH
Przykład strychulców ochraniających nogi konia.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Kalkulacja kosztów prowadzenia turystyki i rekreacji konnejDRSR2FKASKalkulacja kosztów prowadzenia turystyki i rekreacji konnej

strychowanie
strychowanie

strychowaniem nazywamy ocieranie lub uderzanie przez konia jednej nogi (od wewnętrznej strony) o drugą – w kończynach przednich lub tylnych, co może prowadzić do okaleczeń

Kalkulacja kosztów prowadzenia turystyki i rekreacji konnejDRSR2FKASKalkulacja kosztów prowadzenia turystyki i rekreacji konnej

strzemię
strzemię

jeden z dwóch metalowych pałąków zawieszonych na puśliskach po obu stronach siodła, służących jako oparcie dla stóp jeźdźca

RytOOrFXlpwld
Strzemię
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Moje gospodarstwoDOOWnNe3pMoje gospodarstwo

sztyblety
sztyblety

skórzane buty do jazdy konnej, z cholewą, obcasem i płaską podeszwą

Moje gospodarstwoDOOWnNe3pMoje gospodarstwo

sztylpy
sztylpy

cholewki, ochraniacze na łydki używane do jazdy konnej, zakładane na spodnie i buty (zazwyczaj sztybletysztybletysztyblety)

R1euDJl3Qmkpu
Sztyblety wraz z ochraniaczami (sztylpami)
Źródło: Montanabw, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Moje gospodarstwoDOOWnNe3pMoje gospodarstwo

tarnikowanie
tarnikowanie

regularne korygowanie ostrych krawędzi zębów policzkowych (przedtrzonowych i trzonowych) konia przeprowadzane przez specjalistę z zakresu stomatologii koni czy lekarza weterynarii specjalizującego się w stomatologii. Jeżeli zabieg jest wykonywany regularnie i koń nie ma np. wady zgryzu, to wystarczy zaplanować go raz w roku, natomiast w przypadku istniejących wad konieczne są częstsze wizyty weterynarza, co 6‑9 miesięcy.

Kalkulacja kosztów prowadzenia turystyki i rekreacji konnejDRSR2FKASKalkulacja kosztów prowadzenia turystyki i rekreacji konnej

toczek
toczek

nakrycie głowy dla jeźdźca zapinane pod brodą

RbCJmIRPTYaUd
Toczki
Źródło: Travelarz, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Moje gospodarstwoDOOWnNe3pMoje gospodarstwo

trok
trok

rzemień, pas do przywiązywania

tybinka
tybinka

część siodła stanowiąca jego bok z poduszką kolanową, o którą jeździec opiera kolano. Istnieją dwa rodzaje tybinek: tybinka duża, będąca płatem siodła po bokach siedziska, oraz tybinka mała (podtybinka) – leży pod dużą tybinką, przykrywa przystuły, czyli pasy, do których mocowany jest popręgpopręgpopręg

RQcGLeMsIMEF5
Siodło z uniesioną tybinką dużą – widoczna tybinka mała i przystuły do mocowania popręgu
Źródło: licencja: CC BY-SA 3.0.

Moje gospodarstwoDOOWnNe3pMoje gospodarstwo

ujeżdżalnia
ujeżdżalnia

inaczej maneż; miejsce przeznaczone do nauki jazdy konnej oraz treningu koni; może być otwarta lub kryta

R4nOlcgXsi0i9
Ujeżdżalnia kryta
Źródło: DarkScipio, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Moje gospodarstwoDOOWnNe3pMoje gospodarstwo

werkowanie
werkowanie

inaczej rozczyszczanie; przycinanie i korygowanie kształtu kopyt końskich wykonywane przez podkuwaczy lub kowali; powinno być regularnie przeprowadzane co 6–8 tygodni; po werkowaniu kopyto może pozostać niepodkute lub być podkute odpowiednią podkową

R8pwcvnHklf5x
Kopyto w trakcie przycinania cęgami
Źródło: Belinda Hankins Miller, Wikimedia Commons, licencja: CC BY 2.0.

Kalkulacja kosztów prowadzenia turystyki i rekreacji konnejDRSR2FKASKalkulacja kosztów prowadzenia turystyki i rekreacji konnej

zgrzebło
zgrzebło

szczotka do czyszczenia zwierząt, w tym m.in. koni; może być gumowa lub plastikowa; pozwala np. rozczesywać zlepione fragmenty sierści konia oraz usuwać wypadającą sierść w czasie linienia; metalowe zgrzebło służy tylko do czyszczenia szczotek włosianych z wyczesanego włosia i brudu

Moje gospodarstwoDOOWnNe3pMoje gospodarstwo

hipoterapia
ogłowie
popręg
sztyblety
toczek