E-materiały do kształcenia zawodowego

Narzędzia, maszyny i urządzenia stosowane w technologiach chowu bydła i trzody chlewnej

ROL.02. Eksploatacja pojazdów, maszyn, urządzeń i narzędzi stosowanych w rolnictwie – mechanik operator maszyn rolniczych 834103

ROL.02. Eksploatacja pojazdów, maszyn, urządzeń i narzędzi stosowanych w rolnictwie – technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki 311515

Słownik pojęć dla e‑materiału

Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik zawiera pojęcia ułożone w kolejności alfabetycznej. Pojęcia zawierają odnośniki do elementów składowych e‑materiału, w których zostały zastosowane. Za pomocą wyszukiwarki „Filtruj pojęcie” można wyszukać odpowiednie pojęcie w słowniku.

1
bilans paszowy
bilans paszowy

zestawienie zapotrzebowania na poszczególne pasze w ciągu całego okresu ich skarmiania i możliwości pokrycia tego zapotrzebowania poprzez zaplanowanie odpowiedniej powierzchni paszowej

Zasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierzątDA6pbFsaHZasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierząt

chlewnia
chlewnia

pomieszczenia dla świń wraz z budynkami i urządzeniami pomocniczymi (m.in. magazyn pasz i ściółki, paszarnia ze śrutownikiem, mieszalnikiem i parnikiem)

RczE90tLpVIKe
Chlewnia z kominami wentylacyjnymi
Źródło: Za3ini, wikipedia.org, licencja: CC BY-SA 4.0.

Zasady sporządzania bilansu paszowegoDo2IsFGrgZasady sporządzania bilansu paszowego

chów zwierząt
chów zwierząt

zespół zabiegów stosowanych przez człowieka do utrzymywania i rozrodu zwierząt w celu pozyskiwania produktów pochodzenia zwierzęcego (ch.z. gospodarskich) lub w celu amatorskim

Automatyczne linie zadawania paszDhWw6IdRBAutomatyczne linie zadawania pasz

dawka pokarmowa 
dawka pokarmowa 

określona ilość paszy, która jest przeznaczona w ciągu doby dla określonej liczby zwierząt; do właściwej dawki pokarmowej oraz normowania żywienia jest potrzebna szczegółowa znajomość wartości pokarmowej aktualnie posiadanych przez hodowcę różnych pasz

Zasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierzątDA6pbFsaHZasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierząt

dodatki paszowe
dodatki paszowe

dodatki stosowane w żywieniu zwierząt: kreda, sól pastewna, mieszanki mineralne, aminokwasy syntetyczne, probiotyki, konserwanty, enzymy, premiksy, zioła

Zasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierzątDA6pbFsaHZasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierząt

dojarka mechaniczna
dojarka mechaniczna

urządzenie do mechanicznego dojeniadojeniedojenia krów. Składa się z pompy podciśnieniowej, napędzanej przeważnie silnikiem elektrycznym, i aparatu udojowego (zakładane na strzyki kubki udojowe z komorą podstrzykową i międzyścienną, pulsator zmieniający ciśnienie w komorach z częstością 45–60 cykli na minutę, kolektor, przewody łączące i bańki). Najczęściej są stosowane dojarki mechaniczne dwutaktowe: takt ssania — w obu komorach panuje podciśnienie ok. 41–53 kPa, i takt masażu — w komorze podstrzykowej podciśnienie, w międzyściennej ciśnienie atmosferyczne; są spotykane także dojarki mechaniczne trzytaktowe, z dodatkowym taktem odpoczynku — w obu komorach ciśnienie atmosferyczne.

Rq6HwdgYb8UAJ
Dojarka mechaniczna
Źródło: Andrevruas, wikipedia.org, licencja: CC BY 3.0.

Technika i technologia w produkcji zwierzęcejDXjmNohL8Technika i technologia w produkcji zwierzęcej

dojenie
dojenie

pozyskiwanie mleka z wymion m.in. krowy, owcy, kozy. Ręczne lub mechaniczne za pomocą dojarki elektrycznej

R1HMNJTs4UsCr
Udój krowy
Źródło: Amélie Tsaag Valren, wikipedia.org, licencja: CC BY-SA 4.0.

Technika i technologia w produkcji zwierzęcejDXjmNohL8Technika i technologia w produkcji zwierzęcej

gnojowica
gnojowica

nawóz organiczny, przefermentowana mieszanina kału i moczu zwierząt gospodarskich (głównie bydła), bez lub z domieszką wody, gromadzona w szczelnych zbiornikach położonych poniżej podłogi oboryoboraobory

RQexx73j3KuqJ
Nawożenie gnojowicą
Źródło: pixabay.com, domena publiczna.

Narzędzia, maszyny i urządzenia stosowane w technologiach chowu bydła i trzody chlewnejD1AMHFoubNarzędzia, maszyny i urządzenia stosowane w technologiach chowu bydła i trzody chlewnej

jednostki pokarmowe
jednostki pokarmowe

mierniki wartości pokarmowej (produkcyjnej) pasz, używane także do określania zapotrzebowania zwierząt na karmę

Zasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierzątDA6pbFsaHZasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierząt

kiszonki
kiszonki

pasze soczyste o wysokiej wartości żywieniowej zakonserwowane naturalnie w wyniku fermentacji lub przez dodanie kwasów organicznych bądź mineralnych (np. mrówkowego lub siarkowego), a także preparatów fabrycznych

R1Xa6hiYDRi7a
Sianokiszonka
Źródło: Przykuta, wikipedia.org, licencja: CC BY-SA 4.0.

Zasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierzątDA6pbFsaHZasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierząt

obora
obora

budynek lub kompleks budynków wraz z obiektami pomocniczymi i usługowymi, stanowiący pomieszczenie dla krów, buhajów, jałowizny i cieląt. Zasadnicze typy: obory alkierzowe — bydło trzymane na uwięzi przy żłobach, obory wolnostanowiskowe — bydło trzymane w grupach bez uwięzi, korzystające z wybiegów w sposób regulowany przez obsługę, dój w dojarni, obory wolnowybiegowe — bydło korzysta bez ograniczeń z wybiegów, dój w dojarni

R1LESvuUT4nTS
Obora
Źródło: pixabay.com, domena publiczna.

Zasady sporządzania bilansu paszowegoDo2IsFGrgZasady sporządzania bilansu paszowego

obornik
obornik

gospodarski nawóz organiczny, składający się z przefermentowanego kału i moczu zwierząt hodowlanych oraz ściółki, przechowywany w wyodrębnionym miejscu. Obornik układany w pryzmy ulega fermentacji, która m.in. powoduje częściową mineralizację składników pokarmowych. Obecnie szerzej wprowadza się obornik bezściółkowy (gnojowicagnojowicagnojowica). Obornik zawiera wszystkie niezbędne dla roślin składniki, ale w małym stężeniu i nie zawsze w odpowiedniej proporcji

RHEyE5wdsoSTq
Obornik
Źródło: AlexanderRahm, wikipedia.org, licencja: CC BY 3.0.

Technika i technologia w produkcji zwierzęcejDXjmNohL8Technika i technologia w produkcji zwierzęcej

opas
opas

obfite żywienie bydła i owiec w celu uzyskania żywca rzeźnego pożądanej jakości; także: zwierzę tuczone w celu zwiększenia jego masy ciała 

RlgJPnSIqZWkW
Opas
Źródło: pixabay.com, domena publiczna.

Zasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierzątDA6pbFsaHZasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierząt

pasza
pasza

produkty pochodzenia roślinnego, zwierzęcego i mineralnego oraz substancje uzyskiwane w wyniku procesów chemicznych (np. mocznik) i biologicznych (np. drożdże paszowe) zawierające składniki pokarmowe, służące do żywienia zwierząt; mogą być: mlekopędne (otręby pszenne), smakowe (sól, cukier, zioła), lecznicze (śruta poekstrakcyjna lniana, otręby, kreda), rozwalniające (ziemniaki, buraki wywary, młode zielonkizielonkazielonki), zatwardzające (siano, susze, kreda), wzdymające (bobik, groch, lucerna, koniczyna)

RviyVurknb47C
Pasza
Źródło: Tractorboy60, wikipedia.org, domena publiczna.

Automatyczne linie zadawania paszDhWw6IdRBAutomatyczne linie zadawania pasz

pasze objętościowe soczyste
pasze objętościowe soczyste

zawierają powyżej 40% wody: zielonkizielonkazielonki, kiszonkikiszonkikiszonki, okopowe, niektóre produkty uboczne przemysłu rolno‑spożywczego

RR9zNLCLxIE1T
Kiszonka z kukurydzy
Źródło: Alexander von Halem, wikipedia.org, licencja: CC BY-SA 2.0.

Zasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierzątDA6pbFsaHZasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierząt

pasze objętościowe suche
pasze objętościowe suche

pasze, które zawierają powyżej 19% włókna surowego, np. sianosianosiano, susze, słoma

R1HOuMtrEqhWP
Słoma
Źródło: pixabay.com, domena publiczna.

Zasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierzątDA6pbFsaHZasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierząt

pasze treściwe
pasze treściwe

pasze bogate odżywczo, do których zaliczamy ziarna zbóż, nasiona roślin strączkowych, otręby, mąki pastewne

R1Cf0xKwvQLJp
Wyka łąkowa
Źródło: pixabay.com, domena publiczna.

Zasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierzątDA6pbFsaHZasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierząt

preliminarz paszowy
preliminarz paszowy

plan żywienia dla hodowli sporządzany na cały rok w dwóch okresach żywienia, uwzględniający zapotrzebowanie na paszę wszystkich zwierząt w gospodarstwie oraz pasze wytwarzane w gospodarstwie

Zasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierzątDA6pbFsaHZasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierząt

siano
siano

rośliny zielone (trawy, rośliny motylkowate), skoszone w początkowym okresie wegetacji i wysuszone w warunkach naturalnych do 15–18% zawartości wody

R1FvWBV4D0NOp
Siano
Źródło: Henning Schlottmann, wikipedia.org, licencja: CC BY-SA 4.0.

Zasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierzątDA6pbFsaHZasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierząt

susz
susz

młode zielonkizielonkazielonki (trawy, rośliny motylkowe), liście buraczane lub rozdrobnione buraki i ziemniaki, pocięte i wysuszone w wysokiej temperaturze

Zasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierzątDA6pbFsaHZasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierząt

system TMR
system TMR

system żywienia krów mlecznych paszą pełnoporcjową (mieszanką pasz objętościowych, treściwych, mineralnych i innych dodatkówdodatki paszowedodatków); krowy mają dostęp do paszy przez całą dobę; do wytworzenia takiej mieszaniny niezbędny jest wóz paszowywóz paszowywóz paszowy

Automatyczne linie zadawania paszDhWw6IdRBAutomatyczne linie zadawania pasz

witaminy
witaminy

związki organiczne o różnej budowie chemicznej niezbędne do prawidłowej czynności organizmu, do wytwarzania składników budulcowych, hormonów, koenzymów, uczestniczące w procesach przemian metabolicznych węglowodanów, białek i tłuszczów; dzielą się na rozpuszczalne w wodzie i w tłuszczach

Zasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierzątDA6pbFsaHZasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierząt

wóz paszowy
wóz paszowy

maszyna rolnicza, ciągnikowa lub samojezdna, służąca do transportu i bezpośredniego zadawania pasz zwierzętom do żłobów

Zasady sporządzania bilansu paszowegoDo2IsFGrgZasady sporządzania bilansu paszowego

zielonka
zielonka

zielone części roślin zebrane na wysokowartościową paszę. Najczęściej na zielonki uprawia się rośliny wieloletnie motylkowate (głównie koniczynę łąkową i lucernę mieszańcową), rośliny strączkowe (łubin żółty, łubin wąskolistny, bobik, groch polny, wykę, seradelę), trawy (kupkówkę pospolitą, życice, tymotkę łąkową, rajgras wyniosły, stokłosę bezostną i uniolowatą, kostrzewę łąkową), rośliny zbożowe (owies, jęczmień jary, żyto, kukurydzę), a także liście roślin korzeniowych i okopowych (głównie buraków cukrowych, także czerwonych, marchwi, brukwi, łęty ziemniaczane); podawane na świeżo lub po odpowiednim przygotowaniu w postaci kiszonekkiszonkikiszonek, suszu lub siana.

RjeSubWK2Is6j
Wyka ptasia
Źródło: El Grafo, wikipedia.org, licencja: CC BY-SA 3.0.

Zasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierzątDA6pbFsaHZasady planowania technologii produkcji dla poszczególnych grup zwierząt

dodatki paszowe
dojenie
gnojowica
kiszonki
obora
zielonka
siano
wóz paszowy