E-materiały do kształcenia zawodowego

Wentylacja i klimatyzacja

BUD.09. Wykonywanie robót związanych z budową, montażem i eksploatacją sieci oraz instalacji sanitarnych - Monter sieci i instalacji sanitarnych 712618 i Technik inżynierii sanitarnej 311218 oraz BUD.20. Organizacja robót związanych z budową, montażem i eksploatacją sieci oraz instalacji sanitarnych - Technik inżynierii sanitarnej 311218

bg‑green

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
agregat chłodniczy
agregat chłodniczy

urządzenie wykorzystywane w układach klimatyzacyjnych, którego zadaniem jest chłodzenie czynnika chłodniczegoczynnik chłodniczyczynnika chłodniczego do odpowiednio niskiej temperatury. Czynnik ten transportowany jest do chłodnicy, która oziębia przepływające przez nią powietrze

anemostaty
anemostaty

elementy znajdujące się na końcu przewodów wentylacyjnych; ich rolą jest doprowadzenie świeżego powietrza do pomieszczenia i usuwanie powietrza zużytego

centrala wentylacyjna z odzyskiem ciepła
centrala wentylacyjna z odzyskiem ciepła

istotny element systemu wentylacji mechanicznej, odpowiedzialny za przepływ powietrza w systemie i jego wymianę w budynku; urządzenia te różnią się budową w zależności od modelu i producenta, ale wszystkie wyposażone są w wentylatory, wymienniki i filtry powietrza.

czerpnia
czerpnia

element doprowadzający świeże powietrze atmosferyczne do systemu wentylacyjnego; jej budowa musi zapobiegać przedostawaniu się do jej wnętrza opadów atmosferycznych, owadów oraz zanieczyszczeń (np. liści)

czynnik chłodniczy
czynnik chłodniczy

substancja podlegająca przemianom termodynamicznym w chłodziarce. Dawniej stosowano freon, obecnie ze względu na ochronę środowiska stosuje się zamienniki freonu, na przykład izobutan lub propan

element dławiący
element dławiący

(zawór rozprężny lub kapilara) znajduje się w jednostce wewnętrznej klimatyzatora i redukuje ciśnienie czynnika chłodniczego opuszczającego skraplacz; element dławiący tworzy na drodze czynnika przewężenie i dławi przepływ; dzięki temu czynnik o wysokiej temperaturze oraz niskim ciśnieniu zostaje przekształcony w czynnik o niskiej temperaturze i wysokim ciśnieniu; w takim stanie kierowany jest do jednostki wewnętrznej

entalpia reakcji
entalpia reakcji

ciepło pochłaniane lub wydzielane w czasie reakcji chemicznej, które zostało zmierzone w stałych warunkach ciśnienia i temperatury w stosunku do reagentów

filtry
filtry

obowiązkowy element wyposażenia każdej centrali wentylacyjnej; służą do oczyszczania powietrza pobieranego z zewnątrz i zatrzymywania zanieczyszczeń oraz cząstek stałych; zapewniają czystość powietrza użytkownikom obiektu, a także chronią centralę wentylacyjną przed zabrudzeniem

instalacja multisplit
instalacja multisplit

daje możliwość podłączenia do jednej jednostki zewnętrznej większej liczby jednostek wewnętrznych; dzięki temu system obsługuje większą liczbę pomieszczeń

inwerter
inwerter

urządzenie elektroniczne wykorzystywane w bardziej złożonych modelach klimatyzatorów. Pozwala ono ochładzać lub ogrzewać powietrze w danym pomieszczeniu dużo szybciej niż w standardowych jednostkach klimatyzacyjnych przy niskim zużyciu energii elektrycznej. Inwerter optymalizuje pracę sprężarki, dzięki czemu jest ona wydajniejsza w użytkowaniu

klimatyzacja typu VRF
klimatyzacja typu VRF

(z ang. Variable Refrigerant Flow) wyróżnia się zmiennym przepływem czynnika chłodniczego. Może ona obsługiwać dużą liczbę pomieszczeń i jednostek wewnętrznych, a także pozwala na indywidualne sterowanie parametrami cieplnymi

klimatyzatory typu kompakt
klimatyzatory typu kompakt

najprostsze jednostki klimatyzacyjne, w których parownik i skraplacz zamontowane są w tej samej obudowie

klimatyzatory typu split
klimatyzatory typu split

charakteryzują się dwuczęściową budową, a ich najnowocześniejsze modele mogą pracować w trybie chłodzenia, ogrzewania, a także filtracji pomieszczeń

moc chłodnicza
moc chłodnicza

parametr definiujący moc chłodniczą klimatyzatora, który dobierany jest w zależności od charakteru klimatyzowanego pomieszczenia, m.in. jego usytuowania w danym budynku, ilości okien, mocy urządzeń w nim zainstalowanych oraz ilości osób przebywających w tym pomieszczeniu na stałe

parownik
parownik

element budowy jednostki wewnętrznej, który pozwala odparować czynnik chłodniczy do stanu gazowego, jednocześnie oddając chłód do pomieszczenia, gdy instalacja pracuje w funkcji chłodzenia

przewody wentylacyjne
przewody wentylacyjne

umożliwiają dostarczanie i usuwanie powietrza z systemu wentylacyjnego

punkt rosy (temperatura punktu rosy)
punkt rosy (temperatura punktu rosy)

temperatura nasyconego powietrza, w którym ciśnienie cząstkowe pary wodnej jest takie samo jak w rozpatrywanym powietrzu wilgotnym (nienasyconym)

skraplacz
skraplacz

element budowy jednostki zewnętrznej, który odbiera gorący, sprężony czynnik chłodniczy ze sprężarki; na ożebrowaniu skraplacza przechodzi on w stan ciekły, oddając ciepło do otoczenia, gdy system klimatyzacji pracuje w funkcji chłodzenia

sprężarka
sprężarka

ma największe znaczenie dla przebiegu procesów termodynamicznych w klimatyzatorze; zasysa czynnik chłodniczy, wprawia go w ruch, a następnie spręża, podnosząc jego ciśnienie z 2–5 barów do ponad 25 barów; w efekcie wzrasta temperatura i maleje objętość czynnika chłodniczego; po puszczeniu sprężarki czynnik trafia na skraplacz i tam oddaje ciepło

sprężarki inwenterowe
sprężarki inwenterowe

spotykane m.in. w systemach VRF, wyposażone są w inwerter, czyli przetwornik prądu; inwerter pozwala płynnie regulować obroty sprężarki, a zarazem jej wydajność; dzięki temu urządzenie nie musi pracować w trybie ON/OFF, lecz może płynnie zwiększać lub zmniejszać obroty

sprężarki śrubowe
sprężarki śrubowe

zbudowane są ze śrubowych wirników wzajemnie się zazębiających; wirujące elementy stopniowo ograniczają przestrzeń roboczą i w ten sposób sprężają czynnik chłodniczy

sprężarki rotacyjne
sprężarki rotacyjne

wyposażone są w wirujący tłok, który przez zawór wlotowy zasysa czynnik chłodniczy; poruszający się tłok odcina zawór wlotowy i spręża czynnik, a następnie wypycha go do zaworu wylotowego, który otwiera się w kolejnej fazie ruchu

trasowanie
trasowanie

wyznaczenie linii przebiegu instalacji

wentylacja
wentylacja

zespół urządzeń i elementów tworzących system pozwalający na wymianę powietrza w pomieszczeniu i w rezultacie poprawę jego parametrów

wentylacja grawitacyjna
wentylacja grawitacyjna

tradycyjny sposób wymiany powietrza w pomieszczeniach wykorzystujący kominowe szyby wentylacyjne oraz nieszczelności drzwi i okien lub specjalnie przeznaczone do tego celu nawiewniki

wentylator
wentylator

maszyna wirnikowa o prostej budowie, odpowiedzialna za tłoczenie powietrza przez centralę

wymiennik ciepła
wymiennik ciepła

element budowy centrali pozwalający na odzysk ciepła z powietrza zużytego, które opuszcza system wentylacyjny i jest kierowane na zewnątrz przez wyrzutnie

wyrzutnia
wyrzutnia

element odprowadzający zużyte powietrze atmosferyczne z systemu wentylacyjnego na zewnątrz