E-materiały do kształcenia zawodowego

Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego

MOD.01. Wyprawianie skór – garbarz skór 753501, technik garbarz 311912

Słownik pojęć e‑zasobu

11
Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik posiada strukturę listy. Znajdują się w nim występujące w e‑materiale pojęcia wraz z ich definicjami. Pod każdym pojęciem znajduje się hiperłącze do odpowiedniego multimedium, w którym występuje dane pojęcie. Po kliknięciu w hiperłącze otworzy się strona z odpowiednim multimedium.

W górnej części słownika znajduje się pole do filtracji pojęć. Aby wyszukać jakieś pojęcie, należy je wpisać w polu filtracji. Po wpisaniu widoczne będzie tylko to pojęcie wraz z definicją. Aby wrócić do listy wszystkich pojęć, należy kliknąć krzyżyk w prawej części pola filtracji.

1
adhezja
adhezja

przyleganie warstwy powłoki wykończeniowej do podłoża

E‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”

apretura
apretura

warstwa, którą powleka się dany produkt, np. tkaninę bądź skórę, by zwiększyć jej funkcjonalność

E‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”

apreturowanie
apreturowanie

służy do wytworzenia na powierzchni wykończanej skóry cienkiej powłoki kryjącej, mającej funkcję ochronną oraz wyrównującą kolor skóry; w skład apretury wchodzą zazwyczaj środki barwne, środek wiążący, środki uściślające, podkładowe, środki nadające apreturze połysk

E‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”

barwienie
barwienie

dodawanie barwników w celu uzyskania żądanego koloru

E‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”

barwnik
barwnik

substancja mająca właściwość trwałego barwienia różnego rodzaju materiałów
źródło: https://sjp.pwn.pl/slowniki/barwnik.html

E‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”

bęben obrotowy
bęben obrotowy

najpopularniejsze urządzenie stosowane w różnych fazach produkcji oddziału mokrego, garbowania i wykańczania skór

RYTEmo9jAqxpt
Otwarty bęben garbarski
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY-SA 3.0.

Film z elementami animacji „Funkcjonowanie i budowa bębna garbarskiego”D18nRmAlKFilm z elementami animacji „Funkcjonowanie i budowa bębna garbarskiego”

Galeria zdjęć „Maszyny i urządzenia stosowane w procesie wyprawy skór”Dr4TxupyRGaleria zdjęć „Maszyny i urządzenia stosowane w procesie wyprawy skór”

E‑book„Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”DBf2FNSNkE‑book„Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”

bielenie skór
bielenie skór

wyrównanie i rozjaśnienie naturalnej barwy skór garbowanych

E‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”

cytrok
cytrok

półbeczka, która w górnej części ma zainstalowane mieszadła łopatkowe. Cytroki nie służą do rozbijania skór, stosowane głównie w futrzarstwie

R59qnmJSLlm5R
Cytrok
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY-SA 3.0.

Galeria zdjęć „Maszyny i urządzenia stosowane w procesie wyprawy skór”Dr4TxupyRGaleria zdjęć „Maszyny i urządzenia stosowane w procesie wyprawy skór”

dogarbowanie
dogarbowanie

ma na celu poprawę i wyrównanie struktury skóry oraz zagęszczenie tkanki włóknistej

Film z elementami animacji „Funkcjonowanie i budowa bębna garbarskiego”D18nRmAlKFilm z elementami animacji „Funkcjonowanie i budowa bębna garbarskiego”

dwojenie
dwojenie

polega na uzyskaniu odpowiedniej grubości skóry oraz ewentualnym uzyskaniu warstwy spodniej czyli dwoiny; dwojenie przeprowadza się na dwojarkach z ostrym nożem taśmowym

R1MnEMyxlxvkE
Dwojarka
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY-SA 3.0.

Galeria zdjęć „Maszyny i urządzenia stosowane w procesie wyprawy skór”Dr4TxupyRGaleria zdjęć „Maszyny i urządzenia stosowane w procesie wyprawy skór”

E‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”

Film instruktażowy (tutorial) „Obsługa maszyn i urządzeń do mechanicznej obróbki skór”D4mFnjP0EFilm instruktażowy (tutorial) „Obsługa maszyn i urządzeń do mechanicznej obróbki skór”

garbniki roślinne
garbniki roślinne

kory pochodzące ze świerku, dębu, mimozy, mangowca, sumaku, guebracho

E‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”

garbniki syntetyczne
garbniki syntetyczne

tzw. syntany, to produkty kondensacji formaldehydowej, naftoli

E‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”

garbowanie skór
garbowanie skór

polega na zmienianiu własności skóry poprzez wprowadzenie garbnika (substancje służące do garbowania skóry, mogą być pochodzenia naturalnego lub syntetycznego) do tkanki skórnej

Film z elementami animacji „Funkcjonowanie i budowa bębna garbarskiego”D18nRmAlKFilm z elementami animacji „Funkcjonowanie i budowa bębna garbarskiego”

impregnacja
impregnacja

osadzenie środku impregnującego w przestrzeniach między‑włóknistych, włókien skóry garbowanej

E‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”

keratyna
keratyna

białko tworzące okrywę włosową i naskórek

E‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”

kolagen
kolagen

włókno białka klejodajnego, stanowi główną strukturę skóry właściwej, stanowi ok. 85% wszystkich białek znajdujących się w skórze surowej

E‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”

kombinowane metody garbowania
kombinowane metody garbowania

polega na łączeniu kilku metod garbowania jak np. garbowania roślinno‑chromowego, glinowo‑roślinnego itp.

E‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”

mizdrowanie
mizdrowanie

polega na ścinaniu od strony mizdry tkanki miękkiej, przeprowadza się tę czynność w maszynach do mizdrowania

E‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”

natłuszczanie
natłuszczanie

wprowadzenie do skóry oleju lub tłuszczu w celu nadania skórze wyprawionej określonych właściwości

E‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”DtPJQYSa9E‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”

odwapnianie golizny
odwapnianie golizny

w pierwszej fazie następuje zobojętnienie zasad występujących w roztworze wypełniającym goliznę potem zobojętnienie zasad związanych z golizną oraz usunięcie ze skórą produktów reakcji odwapnienia

Film instruktażowy (tutorial) „Obsługa maszyn i urządzeń do mechanicznej obróbki skór”D4mFnjP0EFilm instruktażowy (tutorial) „Obsługa maszyn i urządzeń do mechanicznej obróbki skór”

piklowanie
piklowanie

poddawanie skór kąpieli złożonej z mieszaniny kwasu i soli obojętnej – tzn. z pikla w celu przygotowania golizny do garbowania chromowego

Film instruktażowy (tutorial) „Obsługa maszyn i urządzeń do mechanicznej obróbki skór”D4mFnjP0EFilm instruktażowy (tutorial) „Obsługa maszyn i urządzeń do mechanicznej obróbki skór”

pistolet natryskowy powietrzny
pistolet natryskowy powietrzny

urządzenie w kształcie pistoletu posiadające pojemnik np. na apreturę, farbę kryjącą itp.; pracuje pod ciśnieniem, jest wyposażony w dyszę z możliwością regulacji strumienia apretury; służy do nakładania na powierzchnię skór roztworów apretury, barwników, farb kryjących, lakierów oraz wszelkich zestawów stosowanych w wykończalnictwie skór wierzchnich

E‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”

płukanie
płukanie

proces wymywania wodą mokrych skór garbowanych

E‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”

powłoka wykańczalnicza
powłoka wykańczalnicza

warstwa wykańczająca skórę, nakładana w końcowym etapie obróbki skóry, po zakończeniu jej barwienia i natłuszczania; powłoka spełnia dwie główne funkcje: ochrony przed zabrudzeniami i uszkodzeniami oraz estetyczną za sprawą nadania pożądanego efektu, np. połysku, matu, dwubarwności; rozróżnia się rodzaje wykończeń ze względu na stopień krycia, stosowane produkty oraz sposób obróbki mechanicznej

E‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”

prasa hydrauliczna
prasa hydrauliczna

maszyna składająca się z ogrzewanego stalowego wału obrotowego, do którego dociska się skórę w czasie przesuwania na przenośniku taśmowym; służy do prasowania m.in. zestawów podkładowych nanoszonych na lico skóry; czynnikiem roboczym w prasie hydraulicznej jest olej; prasowanie lica przeprowadza się w temp. 80‑100°C przy ciśnieniu ok. 30 atm.

E‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”

struganie skór
struganie skór

wyrównywanie grubości skór na maszynach strugarkach z walcem nożowym

R19WdLWyvOAAa
Strugarka
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY-SA 3.0.

Galeria zdjęć „Maszyny i urządzenia stosowane w procesie wyprawy skór”Dr4TxupyRGaleria zdjęć „Maszyny i urządzenia stosowane w procesie wyprawy skór”

skóra anilinowa
skóra anilinowa

skóra wykończona głownie przez barwienie kąpielowe

E‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”

skóry lakierowane
skóry lakierowane

skóry wyprawy chromowej pokryte lustrzaną powłoką lakieru

Film instruktażowy (tutorial) „Obsługa maszyn i urządzeń do mechanicznej obróbki skór”D4mFnjP0EFilm instruktażowy (tutorial) „Obsługa maszyn i urządzeń do mechanicznej obróbki skór”

skóra naturalna
skóra naturalna

zewnętrzna okrywa ciała zwierzęcia zabezpieczająca organizm przed czynnikami zewnętrznymi; składa się z okrywy włosowej, naskórka, skóry właściwej i tkanki podskórnej

E‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”

skóra z poprawionym licem
skóra z poprawionym licem

skóra, której uszkodzona warstwa wierzchnia zostaje zeszlifowana, a ewentualne ubytki są wyrównane

E‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”

skóry galanteryjne
skóry galanteryjne

skóry wyprawy roślinnej lub chromowej, skóry świńskie oraz bydlęce przeznaczone na galanterię

E‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”

skóry nappa
skóry nappa

skóry wykończenia anilinowego i kazeinowo‑plastikowego, miękkie

Film instruktażowy (tutorial) „Obsługa maszyn i urządzeń do mechanicznej obróbki skór”D4mFnjP0EFilm instruktażowy (tutorial) „Obsługa maszyn i urządzeń do mechanicznej obróbki skór”

skóry rękawiczkowe
skóry rękawiczkowe

skóry z kóz, jagniąt, saren, jeleni, reniferów, mogą być wykończone jako licowe lub garbowane tłuszczowo jako ircha

E‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”

skóry odzieżowe
skóry odzieżowe

wykonywane ze skór bydlęcych, świńskich, cielęcych przeznaczone na odzież

E‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”

skóry podszewkowe
skóry podszewkowe

stosowane na podszewki w obuwiu, odzieży, galanterii

E‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”

szlifierka
szlifierka

maszyna służąca do szlifowania powierzchni lica skóry

E‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”

suszenie i klimatyzowanie skór
suszenie i klimatyzowanie skór

zachowanie odpowiedniej ilości wody w skórze w celu nadania jej odpowiednich parametrów

E‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”

wapnienie
wapnienie

stosuje się do rozluźniania obsady włosów i modyfikuje włókna kolagenowe

Film z elementami animacji „Funkcjonowanie i budowa bębna garbarskiego”D18nRmAlKFilm z elementami animacji „Funkcjonowanie i budowa bębna garbarskiego” Film instruktażowy (tutorial) „Obsługa maszyn i urządzeń do mechanicznej obróbki skór”D4mFnjP0EFilm instruktażowy (tutorial) „Obsługa maszyn i urządzeń do mechanicznej obróbki skór”

welury
welury

są one wyprawiane od strony mizdry

E‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”

współczynnik napełnienia
współczynnik napełnienia

stosunek objętości użytkowej urządzenia np. bębna do całkowitej objętości tego urządzenia. Współczynnik napełnienia wynosi od 0,2 do 0,9, np. dla bębnów 0,45, a dla cytroków 0,9.

E‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia przemysłu garbarskiego”

wytrawianie
wytrawianie

proces enzymatyczny obróbki golizny w roztworach wodnych

Film instruktażowy (tutorial) „Obsługa maszyn i urządzeń do mechanicznej obróbki skór”D4mFnjP0EFilm instruktażowy (tutorial) „Obsługa maszyn i urządzeń do mechanicznej obróbki skór”

wyżymanie skór
wyżymanie skór

usuwanie nadmiaru wody ze skór za pomocą wyżymarki walcowej

R1AinvZgHLESN
Wyżymarka
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY-SA 3.0.

E‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”

zestaw kryjący
zestaw kryjący

środek służący do uszlachetnienia materiału (skóry)

R1AinvZgHLESN
Wyżymarka
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY-SA 3.0.

E‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”

zobojętnianie
zobojętnianie

proces polegający na neutralizacji skór wygarbowanych chromowo; ma dwa zasadnicze cele: pierwszym jest ułatwienie równomiernego wnikania w skórę garbników, barwników i środków natłuszczających, drugim – ochrona przed negatywnymi skutkami dogarbowywania; w zależności od rodzaju skóry procesy zobojętniania stosuje się w różnym stopniu

E‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”DBf2FNSNkE‑book „Maszyny i urządzenia do wykańczania właściwego skór”