E-materiały do kształcenia zawodowego

Wykonywanie pomiarów i kontroli jakości

DRM.02. Montaż i obsługa maszyn i urządzeń przemysłu drzewnego - mechanik‑operator maszyn do produkcji drzewnej 817212

bg‑green

Słownik pojęć dla e‑zasobu

1
błędy graniczne dopuszczalne (przyrządu pomiarowego)
błędy graniczne dopuszczalne (przyrządu pomiarowego)

Wartości skrajne błędu, dopuszczone przez warunki techniczne lub wymagania dotyczące danego przyrządu pomiarowego.

chropowatość powierzchni
chropowatość powierzchni

Cecha powierzchni ciała stałego, oznacza rozpoznawalne, optyczne lub wyczuwalne mechanicznie nierówności powierzchni, nie wynikające z jej kształtu, lecz przynajmniej o jeden rząd wielkości drobniejsze.

czujnik
czujnik

Element systemu pomiarowego, który dokonuje fizycznego przetworzenia mierzonej wielkości nieelektrycznej na wielkość elektryczną. Wielkości elektryczne są preferowane jako wielkości wyjściowe z czujnika ze względu na łatwość przesyłania i przetwarzania sygnałów elektrycznych.

dalmierz
dalmierz

Narzędzie pomiarowe, które pozwala na pomiar odległości.

dokładność przyrządu pomiarowego
dokładność przyrządu pomiarowego

Zdolność przyrządu pomiarowego do podawania wskazań bliskich wartości prawdziwej (rzeczywistej) wielkości mierzonej.

głębinomierz
głębinomierz

Narzędzie pomiarowe, które pozwala na dokładne pomiary głębokości otworów lub żłobień w drewnie.

jednostka miary
jednostka miary

Wzorcowa wartość danej wielkości fizycznej, umownie uznana za jednostkową. Wyróżnia się jednostki podstawowe i pochodne.

liniał
liniał

Długie, sztywne narzędzie, zwykle wykonane z metalu lub tworzywa sztucznego, które posiada podziałkę w jednostkach metrycznych lub imperialnych.

R11FOMBGUIbuQ
Liniał
Źródło: dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Haarlineal.jpg, licencja: CC BY-SA 2.0.
metoda pomiarowa bezpośrednia
metoda pomiarowa bezpośrednia

 Występuje wówczas, gdy wartość wielkości mierzonej jest otrzymywana wprost, bez konieczności wykonywania obliczeń (np. z odczytania wskazania narzędzia pomiarowego).  

metoda pomiarowa pośrednia
metoda pomiarowa pośrednia

Polega na tym, że poszukiwana wartość wielkości mierzonej jest obliczana na podstawie zależności wiążącej ją z wielkościami, których wartości były mierzone bezpośrednio (np. wyznaczanie objętości stożka na podstawie pomiarów wysokości i średnicy podstawy).

metrologia
metrologia

(gr. métron ‘miara’ + lógos ‘nauka’) nauka o pomiarach, zajmująca się całością zagadnień teoretycznych i praktycznych z nimi związanych.

miara zwijana
miara zwijana

Elastyczna taśma, która jest zwijana wokół rolki; taśma ma podziałkę w jednostkach metrycznych lub imperialnych, a krawędź taśmy jest oznaczona dla łatwiejszego odczytu.

R1DGrTnH7zupE
Miara zwijana
miernik
miernik

Przyrząd pomiarowy wyskalowany w jednostkach miary wielkości mierzonej.

Międzynarodowy Układ Jednostek Miar (SI)
Międzynarodowy Układ Jednostek Miar (SI)

Spójny metryczny układ podstawowych i pochodnych jednostek fizycznych oraz ich pod- i nadwielokrotności.

niepewność pomiaru
niepewność pomiaru

Ryzyko uzyskania błędnego wyniku w pomiarze.

pomiar
pomiar

Czynności doświadczalne służące ustaleniu wartości pewnych wielkości fizycznych.

przyrząd pomiarowy
przyrząd pomiarowy

Narzędzie służące do przetwarzania wielkości mierzonej na wskazania lub równoważną informację.

suwmiarka
suwmiarka

Przyrząd pomiarowy stosowany do pomiaru wymiarów zewnętrznych, wewnętrznych i głębokościowych.

średnicówka
średnicówka

Narzędzie pomiarowe, które pozwala na dokładne pomiary średnic przedmiotów.

twardość
twardość

Jest miarą odporności materiału (ciała stałego) przeciw lokalnym odkształceniom trwałym, powstałym na powierzchni badanego przedmiotu wskutek wciskania w nią drugiego twardszego ciała zwanego wgłębnikiem.

wartość działki elementarnej (rozdzielczość odczytu)
wartość działki elementarnej (rozdzielczość odczytu)

Wartość wielkości mierzonej odpowiadająca działce elementarnej (tj. wartość działki elementarnej stanowiąca różnicę między wartościami odpowiadającymi dwóm kolejnym wskazom podziałki analogowej lub wskazania cyfrowego).

wzorcowanie (kalibracja)
wzorcowanie (kalibracja)

Ogół czynności ustalających relację między wartościami wielkości mierzonej wskazanymi przez przyrząd pomiarowy a odpowiednimi wartościami wielkości fizycznych, realizowanymi przez wzorzec jednostki miary wraz z podaniem niepewności tego pomiaru.

zakres pomiarowy
zakres pomiarowy

Zakres wartości wielkości mierzonej, dla których wskazania przyrządu pomiarowego otrzymane w normalnych warunkach użytkowania i z jednego tylko pomiaru nie powinny być obarczone błędem większym od granicznego błędu dopuszczalnego.