E-materiały do kształcenia zawodowego

Uruchamianie sieci rozległych

INF.09 Uruchamianie i utrzymanie sieci telekomunikacyjnych - Technik telekomunikacji 352203

bg‑green

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik pojęć do e‑materiału zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑materiału, w których zostały użyte.

Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej w e‑materiale.

1
abonent
abonent

podmiot uprawniony do korzystania z usługi lub urządzenia na podstawie pisemnej umowy z dostawcą, zobowiązany w zamian do uiszczania regularnej opłaty, czyli abonamentu

adapter PowerLine
adapter PowerLine

czyli adapter linii napięcia; nadajnik, który umożliwia przesyłanie sygnałów sieci komputerowej dzięki instalacji elektrycznej; adapter włożony do gniazda elektrycznego uzyskuje komunikację z routerem poprzez kabel sieciowy

adres IP
adres IP

(ang. Internet Protocol – protokół internetowy) to adres karty sieciowejkarta sieciowakarty sieciowej, którą posiada dane urządzenie mające dostęp do sieci w celu komunikacji pomiędzy innymi urządzeniami; do takich urządzeń należą m.in: komputery, tablety, telefony komórkowe, przełączniki oraz punkty dostępowepunkt dostępupunkty dostępowe, a także routery; urządzenia mogą posiadać wiele adresów IP, w zależności od ilości kart sieciowych; do takich należą np. routery; adres IP w sieci lokalnej przypisuje administrator lub poprzez DHCP na serwerze; adres jest przypisany na stałe bądź może ulec zmianie, dlatego jest nazywany adresem logicznym

access point
access point

patrz: punkt dostępupunkt dostępupunkt dostępu

call center
call center

czyli centrum telefoniczne; zespół sprzętów telefonicznych i oprogramowań, które umożliwiają masową obsługę i komunikację firmy oraz ich klientów; system call center realizuje kampanię połączeń wychodzących oraz przychodzących, poprzez realizację komunikacji połączeń telefonicznych, poczty głosowej, e‑maili, SMS‑ów, fax2mailów itp.; system działa w oparciu o łącze internetowe

centrala abonencka
centrala abonencka

inaczej centrala PBX (ang. Private Branch Exchange - centrala prywatna); wewnętrzna sieć telefoniczna zastosowana w przedsiębiorstwach lub instytucjach w celu wymiany zbiorów informacji i komunikatów wewnątrz grupy użytkowników oraz poza nią (na zewnątrz); centrala abonencka połączona jest najczęściej kilkoma liniami z centralą operatora telekomunikacyjnego

centrala telefoniczna
centrala telefoniczna

inaczej węzeł komutacyjnykomutacjakomutacyjny; to zespół urządzeń komutacyjnych odpowiedzialnych za zestawienie połączeń wewnętrznych i zewnętrznych między abonentamiabonentabonentami na czas przesyłania danych oraz urządzeń pomocniczych‑badaniowych lokalizujących uszkodzenia podzespołów

Ethernet
Ethernet

standardowy zestaw technologicznych rozwiązań stosowany w lokalnych sieciach komputerowych; rozwiązania te zachodzą w warstwie łącza danych oraz w warstwie fizycznej; ethernet podlega organizacji IEEE (ang. Institute of Electrical and Electronics Engineers – Instytut Inżynierii Elektrycznej i Elektroniki); standardy tej technologii opisane są numerem 802.2, który nawiązuje do funkcji związanych z podwarstwą kontroli łącza logicznego, tj. LLC (ang. Logical Link Control) oraz 802.3 przynależnej podwarstwie MAC oraz warstwie fizycznej modelu OSI

fast ethernet
fast ethernet

rodzaj skrętki o prędkości 100Mbps wykorzystywanej do szybkiego przesyłu danych; fast ethernet sprawdza swoje zastosowanie przy połączeniu z wydajnym serwerem i dużą ilością stacji roboczych przy zastosowaniu przełącznika dzielącego sieć na kilka segmentów

gigabit Ethernet
gigabit Ethernet

określenie wielu standardów transmisji ramekkomutacja ramektransmisji ramek ethernetowych z szybkością 1 Gbit/s

GSM
GSM

(ang. Global System for Mobile) globalny zestaw usług telefonii komórkowej dostarczający wysoką jakość wymiany informacji w formie głosowej, tekstowej i pakietowej (faks, poczta głosowa) również za granicą dzięki automatycznej aktywacji roamingu GSM

host
host

dowolne urządzenie z określonym adresem IP biorące udział w wymianie zbiorów informacji i komunikatów lub udostępnianiu sieci komputerowej poprzez protokół komunikacyjny

hub
hub

patrz: koncentratorkoncentratorkoncentrator

identyfikacji numerów
identyfikacji numerów

(CLIP - ang. Calling Line Identification Presentation) identyfikacja numeru abonentaabonentabonenta dzwoniącego) funkcja umożliwiająca rozpoznanie numeru dzwoniącego w komunikacji cyfrowej, analogowej i VoiP

internet rzeczy
internet rzeczy

(ang. Internet of Things) system urządzeń elektronicznych, które po podłączeniu do sieci tworzą strukturę wzajemnej wymiany, gromadzenia oraz przetwarzania informacji bez udziału człowieka; połączenie internetowe zachodzi w sposób przewodowy lub bezprzewodowy

kabel koncentryczny
kabel koncentryczny

przewód telekomunikacyjny, który wykorzystuje się do transmisji sygnałów telewizyjnych i radiowych o dużej częstotliwości; kabel koncentryczny składa się z przewodu elektrycznego, izolacji wewnętrznej, ekranu i izolacji zewnętrznej, która zabezpiecza kabel przed wilgocią i uszkodzeniami mechanicznymi; kabel koncentryczny umiejscowiony jest między urządzeniem wytwarzającym sygnał a urządzeniem odbierającym

kabel światłowodowy
kabel światłowodowy

przewód optyczny wykonany z włókna szklanego i tworzyw sztucznych; służy do transmisji danych między nadajnikiem a odbiornikiem za sprawą fali świetlnej w postaci impulsów przewodzonych przez włókna; kabel światłowodowy nie jest podatny na zakłócenia elektromagnetyczne, a transmisja danych przebiega w nim sprawnie i z dużą prędkością; wykorzystywany jest w sieciach telekomunikacyjnych, teleinformatyce i sieciach monitoringu

karta sieciowa
karta sieciowa

element złożony z układów elektronicznych zastosowany w systemie komputerowym stacjonarnym i bezprzewodowym oraz wszystkich innych urządzeniach, które mają możliwość wymiany danych w sieci internetowej, np. WiFiWiFiWiFi lub Bluetooth

komutacja
komutacja

procedura sygnalizacyjna mająca na celu zestawienie kanałów transmisyjnych tylko i wyłącznie podczas trwania połączenia dwóch urządzeń telekomunikacyjnych; komutacja posiada kilka metod przesyłania danych:

komutacja łączy
komutacja łączy

proces natychmiastowej transmisji danych połączenia dwukierunkowego (proces transmisji danych połączenia jednokierunkowego to komutacja łączy) między urządzeniami komunikującymi się ze sobą, aż do momentu ich rozłączenia; metoda komutacji łączy jest tworzone przez zajmowanie odcinków drogi kanałów między węzłami sieci telekomunikacyjnej

komutacja komórek
komutacja komórek

inaczej komutacja ATM (ang. Asynchronous Transfer Mode – asynchroniczny tryb przesyłania) – odmiana komutacji pakietów, w której transmisja danych ulega podziałowi na krótkie komórki o stałej długości; komutacja komórek to forma szybkiej techniki transmisji, spełniająca ważną funkcję łączy, przede wszystkim światłowodowych, nadając jej dobrą jakości

komutacja pakietów
komutacja pakietów

sposób transmisji danych polegający na dzieleniu strumienia danych na kawałki (pakiety), a następnie wysyłaniu ich za pomocą łączy komunikacyjnych pomiędzy węzłami sieci; każdy pakiet podlega osobnemu trasowaniu – może podążać do celu ścieżką niezależną od ścieżek wcześniej przesyłanych pakietów

komutacja ramek
komutacja ramek

inaczej komutacja Frame Relay; unowocześniona odmiana komutacji pakietów; ramkę jest jednostką danych zastosowaną w warstwie łącza danych (w przeciwieństwie do pakietów, który jest jednostka danych protokołu warstwy sieci); ramka składa się ze znaczników, które przedstawiają początek i koniec, oraz adresy do wysyłania i odbierania

komutacja wiadomości
komutacja wiadomości

proces telegramowej transmisji danych przesyłanych między urządzeniami na adres urządzenia docelowego; dane mogą być przechowane na pewien okres czasowy w węzłach sieci; w tej metodzie kanał transmisyjny jest zajęty tylko w rzeczywistym momencie przesłania danych

koncentrator
koncentrator

(ang. hub) urządzenie bierne, które łączy gniazda urządzeń komputerowych w jedną sieć o topologii gwiazdy; urządzenia te wyrównują czasowy przepływ sygnału i przesyłają go bez konieczności sterowania przepływu informacji

konfiguracja systemu
konfiguracja systemu

dostrojenie parametrów oprogramowania do potrzeb użytkownika, poprzez połączenie instalacji bazy danych z serwerem

maska podsieci
maska podsieci

(ang. subnetwork mask) liczba 32 bitowa, która wyróżnia w adresie IP część adresu podsieci, rozpoczynając od ciągu jedynek jako części sieciowej maski, i część adresu urządzenia końcowego w tej podsieci składającego się z ciągu zer; maska podsieci spełnia funkcję określającą ilość bitów w adresie IP, którą stanowi adres identyfikujący daną podsieci; wartość maski podlega ruterom i komputerom będących częścią danej podsieci

model OSI/ISO
model OSI/ISO

(ISO OSI RM, ang. ISO Open Systems Interconnection Reference Model – model odniesienia łączenia systemów otwartych) rodzaj struktury komunikacji urządzeń w sieci komputerowej; model posiada siedem warstw utworzonych na bazie warstwy poprzedniej, skupiając uwagę na sposób ich współpracy; warstwy te stanowią całość, jednak są odrębnymi poziomami

medium transmisyjne
medium transmisyjne

nośnik transmisji danych w systemach telekomunikacyjnych stacjonarnych, w postaci przewodów kablowych: miedzianych i światłowodowych i koncentrycznych, oraz systemach telekomunikacyjnych bezprzewodowych za pomocą światła podczerwonego, mikrofalowych łączy radiowych i satelitarnych

most sieciowy
most sieciowy

(ang. bridge) urządzenie przeznaczone do łączenia ze sobą segmentów (obszarów) sieci lokalnych; most sieciowy tworzy domenę kolizyjną o metodzie wielodostępu, w układzie logicznej topologii magistrali; most zbiera informacje o adresach MAC (ang. Medium Access Control – kontrola dostępu do medium transmisyjnego) tych domen w celu kontroli ruchu przesyłania danych użytkowników innych domen

numer wewnętrzny
numer wewnętrzny

skrócony numer ułatwiający połączenia między użytkownikami centrali

oprogramowanie
oprogramowanie

(ang. software) zestawienie zintegrowanych informacji umożliwiających sprawną pracę z komputerem, uruchomienie w nim aplikacji, programów użytkowych bądź zabezpieczeń; do oprogramowania należą: system operacyjnysystem operacyjnysystem operacyjny, sterowniki kart sieciowych, a także protokoły komunikacyjne sterujące, nadzorujące i umożliwiające komunikację pomiędzy urządzeniami

protokoły routingu
protokoły routingu

(ang. routing protocols) usprawnienie komunikacji routerów i wymiany informacji, które umożliwiają wybór tras między węzłami w sieci komputerowej oraz budowę tablic routingu

protokół sieciowy
protokół sieciowy

zbiór reguł i kroków postępowania pełniących rolę języka komunikacji komputerów połączonych w sieci; protokoły przeznaczone są do przesyłania plików, prowadzenia rozmów telefonicznych, szyfrowanie danych i innych w miejsce zaadresowane

przekierowanie
przekierowanie

usługa realizowana przez serwer, w której abonent wywołujący skierowany jest do abonenta wywoływanego

przełącznik
przełącznik

(ang. switch) urządzenie sieciowe służące lokalnym sieciom komputerowym, którego założeniem jest prawidłowe sterowanie pakietami informacyjnymi między urządzeniami; przełącznik łączy w jedną sieć wiele urządzeń, tj. OTV, drukarki, smartfony, tablety oraz urządzenia internetowe

PSTN
PSTN

Public Switched Telephone Network, czyli publiczna komutowana sieć telefoniczna; to system telefonii stacjonarnej, służący do komunikacji głosowej, przy zastosowaniu analogowych linii telefonicznych podłączonych z gniazda telefonu stacjonarnego do centrali telefonicznej w pętli lokalnej

punkt dostępu
punkt dostępu

(ang. Access point) urządzenie sieciowe, które gwarantuje sieć bezprzewodową oraz poszerza jej zasięg z korzyścią dla urządzeń multimedialnych; punkt dostępu najczęściej połączony jest z routerem kablem LAN

router
router

urządzenie sieciowe łączące różne sieci komputerowe i stanowiące węzeł komunikacyjny, w którym zachodzi proces kierowania ruchem danymi z sieci źródłowej do docelowej; dane między urządzeniami przesyłane są na podstawie adresu IP pomiędzy różnymi sieciami komputerowymi

routing/ruting
routing/ruting

(ang. routing) trasowanie; proces wyznaczania drogi przepływu pakietów danych w sieci komputerowej do adresata; czynność ruchu sieciowego wykonywana jest poprzez router

serwer
serwer

komputer z zainstalowanym specjalnym oprogramowaniem, oferujący usługi innym komputerom; usługi, jakie może oferować serwer to strony WWW, poczta elektroniczna czy zasoby plikowe

sieć LAN
sieć LAN

(ang. Local Area Networks – lokalna sieć komputerowa) – sieć połączonych ze sobą urządzeń znajdujących się na niewielkim obszarze, (np. dom, budynek wielorodzinny, przedsiębiorstwa itp.), w których dochodzi do wymiany wszelkich informacji i komunikatów; użytkownicy sieci lokalnej posiadają wspólną korzyść posługiwania zasobów; urządzenia sieci LAN to komputery, karty sieciowe, media transmisyjne, urządzenia sterujące przepływem oraz peryferia

sieć MAN
sieć MAN

(ang. Metropolitan Area Network – miejska sieć komputerowa) sieć połączonych ze sobą urządzeń znajdujących się w granicach aglomeracji miejskiej, w których dochodzi do wymiany wszelkich informacji i komunikatów

sieć PAN
sieć PAN

(ang. Personal Area Network – prywatna sieć komputerowa) forma prywatnej sieci komputerowej umożliwiającej połączenie między większymi urządzeniami sieciowymi a urządzeniami osobistymi, np. smartphone, głośniki, na krótki czas użytkowania; prywatną sieć można utworzyć poprzez spięcie urządzeń kablem USB

sieć P2P
sieć P2P

(ang. Peer to peer - równy z równym) sieć komputerowa, w której nie ma centralnego administratora, a urządzenia w układzie funkcjonują indywidualnie jako host; zadaniem sieci P2P jest współdzielenie zasobów cyfrowych między użytkownikami internetu z wykorzystaniem odpowiedniej aplikacji

sieć rozległa
sieć rozległa

patrz: sieć WANsieć WANsieć WAN

sieć SAN
sieć SAN

(ang. Storage Area Network - sieć pamięci masowej) (pamięć masowa służy do przechowywania dużej ilości danych na długi okres czasu) umożliwia transfer danych między wieloma serwerami o różnych systemach operacyjnych, serwerami a urządzeniami pamięci masowej, a także między kilkoma urządzeniami; sieć SAN może posiadać nadmiarowe ścieżki pomiędzy połączonymi urządzeniami; najczęściej wykorzystywana jest w dużych przedsiębiorstwach

sieć telekomunikacyjna
sieć telekomunikacyjna

zbiór określonej liczby węzłów komutacyjnych, czyli central telefonicznych umożliwiających przekaz informacji i komunikatów; zadaniem sieci telekomunikacyjnej jest transfer danych użytkownika, w dowolnej formie, z wybranego urządzenia komunikacyjnego; zależność przesyłania danych wynika tylko z usług oferowanych dla abonenta

sieć WAN
sieć WAN

(ang. Wide Area Network – rozległa sieć komputerowa) rozległa sieć komputerowa o zbiorze oddzielnych sieci LAN; to największa sieć zajmująca obszar globalny, która łączący geograficznie oddalonych od siebie użytkowników obsługujących łącza telefoniczne, komputerowe lub innych media sieciowe

skrętka
skrętka

medium transmisyjnemedium transmisyjnemedium transmisyjne, składające się z kilku skręconych miedzianych kabli, którego budowa korzystnie wpływa na jakość przekazu danych, eliminując zakłócenia sygnału

skrętka FTP
skrętka FTP

(ang. Foiled Twisted Pair – skrętka foliowana) jest to skrętka ekranowana za pomocą folii aluminiowej z przewodem uziemiającym

skrętka STP
skrętka STP

(ang. Shielded Twisted Pair – skrętka ekranowana) podobna w budowie do skrętki FTP z tym, że ekran jest wykonany w formie oplotu, spełniając jednocześnie rolę zewnętrznej koszulki ochronnej

skrętka UTP
skrętka UTP

(ang. Unshielded Twisted Pair – skrętka nieekranowana) jest to skrętka czteroparowa nieekranowana – pary przewodów są chronione zwykłą powłoką izolacyjną

standard sieci komputerowych
standard sieci komputerowych

zestaw usług i protokołów sieci komputerowych, który skupia uwagę na opis ich działania; grupa standardów w sieciach komputerowych to IEEE 802; standardy umożliwiają działanie sieci poprzez skrętki, kable koncentryczne, kable światłowodowe lub urządzenia sieciowe, określają ich specyfikację oraz przesyłanie sygnałów

sterowniki urządzenia
sterowniki urządzenia

zainstalowane oprogramowanie urządzenia komputerowego udostępniające komunikację z urządzeniami bądź sprzętami zewnętrznymi i częściami wewnątrz komputera; urządzenia wymagające sterownika to np. modem, karta sieciowa, karta graficzna, karta dźwiękowa, monitor, drukarka itp.

sygnalizacja w telekomunikacji
sygnalizacja w telekomunikacji

zespół środków technicznych i procedur zapewniający sterowaniem informacji między komponentami sieciowymi w trakcie połączenia telekomunikacyjnego

system operacyjny
system operacyjny

(ang. operating system, skrót OS) oprogramowanie zainstalowane w danym urządzeniu, gwarantujące prawidłowe funkcjonowanie, zarządzanie i instalowanie kolejnych programów lub gier komputerowych; system operacyjny posiada zarówno komputer stacjonarny i bezprzewodowy, jak i smartfony czy smartwatche; wyróżnia się trzy najpopularniejsze komputerowe systemy operacyjne: Microsoft Windows, Apple macOS oraz Linux

światłowód jednomodowy
światłowód jednomodowy

(ang. Single Mode Fiber, SMF) są to włókna, które transmitują jedną wiązkę światła (laser) między nadajnikiem a odbiornikiem; sygnał emitowany przez laser półprzewodnikowy jest w niewielkim stopniu zniekształcany; fala świetlna rozchodzi się niemal równolegle do osi światłowodu i trafia na koniec włókna w jednym modzie – tzw. modzie podstawowym; cechą światłowodów jednomodemowych jest mała średnica rdzenia – zwykle od 8 do 10 mikronów, a także skokowa zmiana współczynnika załamania światła

światłowody wielomodowe
światłowody wielomodowe

(ang. Multi Mode Fiber, MMF) charakteryzują się najczęściej średnicą rdzenia 50 lub 62,5 mikrometra; w światłowodzie wielomodowym, jak sama nazwa wskazuje, dochodzi do transmisji wielu modułów, czyli transmisji wiązek światła, o jednakowej długości; liczba transmitowanych wiązek przyczynia się do rozmycia światła; rozmycie światła zachodzi w skutek pokonywania przez modułu różnych dróg między nadajnikiem i odbiornikiem; cechą światłowodu wielomodowego jest więc zjawisko zniekształcenia impulsu wyjściowego czego konsekwencją jest ograniczenie prędkości transmisji i odległości, na jaką może być transmitowana; zjawisko to nazywane jest dyspersją

switch
switch

patrz: przełącznikprzełącznikprzełącznik

trasowanie
trasowanie

patrz: routingrouting/rutingrouting

UTF‑8
UTF‑8

(ang. 8‑bit Unicode Transformation Format - 8‑bitowy format transformacji Unicode) rodzaj systemu kodowania używany podczas zakodowania pojedynczego znaku, który jest dostosowany do standardowego kodu wymiany informacji; system kodowania Unicode jest wykorzystywany do przechowywania napisów w plikach i komunikacji sieciowej

VoIP
VoIP

(ang. Voice over Internet Protocol – protokół przesyłania głosu przez Internet) rodzaj technologii, jaką jest telefonia internetowa, dzięki której użytkownicy mają możliwość wymiany połączeń głosowych za pomocą łączy internetowych lub nadajników naziemnych; wymiana połączeń głosowych dojdzie do skutku, jeżeli urządzenie, z którego korzysta użytkownik, będzie podłączone do adaptera VoIP

WiFi
WiFi

znak towarowy firmy WiFi Alliance dla urządzeń przeznaczonych do usługi sieci bezprzewodowych zgodnie ze standardami IEEE 802.11 o określonych prędkościach i częstotliwościach; WiFi używane jest w budowie sieci lokalnej współzależnej z komunikacją radiową WLAN, czyli bezprzewodowej sieci lokalnej bez użycia dodatkowego okablowania w sieci LAN