E-materiały do kształcenia zawodowego

Multimedialna anatomia zwierząt

ROL.11. Prowadzenie chowu i inseminacji zwierząt – technik weterynarii 324002

Słownik pojęć dla e‑materiału

Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik zawiera pojęcia ułożone w kolejności alfabetycznej. Pojęcia zawierają odnośniki do elementów składowych e‑materiału, w których zostały zastosowane. Za pomocą wyszukiwarki „Filtruj pojęcie” można wyszukać odpowiednie pojęcie w słowniku.

1
anatomia
anatomia

nauka zajmująca się budową wewnętrzną organizmów, w szczególności budową narządów i ich rozmieszczeniem względem siebie

anatomia topograficzna
anatomia topograficzna

nauka o rozmieszczeniu tkanek i narządów w częściach lub okolicach ciała

Anatomia topograficzna zwierzątDcqFgzTavAnatomia topograficzna zwierząt

buhaj
buhaj

samiec bydła domowego po osiągnięciu dojrzałości rozpłodowej (w wieku od 15 miesięcy)

R1YR67kbMuwlu
Buhaj rasy angus
Źródło: U.S. Department of Agriculture, wikipedia.org, domena publiczna.
jajnik
jajnik

gonada żeńska, najczęściej parzysta, zawiera pierwotne żeńskie komórki płciowe, z których, w wyniku oogenezy, powstają oocyty przekształcające się w komórki jajowe

Położenie narządów wewnętrznychD13gJgVL4Położenie narządów wewnętrznych

kopyto
kopyto

ostatni człon palca u ssaków kopytnych, u parzystokopytnych określany racicą

RJ9C6AHsuNOHK
Kopyto konia
Źródło: pixabay.com, domena publiczna.

Układ powłokowy koniaDbcntn2dzUkład powłokowy konia

kość krzyżowa
kość krzyżowa

odcinek kręgosłupa utworzony przez zrośnięcie kręgów krzyżowych, połączony silnie z kośćmi biodrowymi

Układ kostny psaDUZObMvXkUkład kostny psa

kręg obrotowy
kręg obrotowy

obrotnik; drugi kręg szyjny, posiada tzw. ząb odchodzący od trzonu ku górze, w którym obraca się pierwszy kręg szyjny

Układ kostny psaDUZObMvXkUkład kostny psa

kręg szczytowy
kręg szczytowy

dźwigacz, atlas; pierwszy kręg szyjny, połączony od strony przedniej (górnej) z kością potyliczną czaszki

Układ kostny psaDUZObMvXkUkład kostny psa

krowa
krowa

nazwa samicy bydła domowego, żubra, tura, bawołów i innych gatunków z rodziny krętorogich

R1S0xkhCCzlu1
Krowy rasy holsztyńsko‑fryzyjskiej
Źródło: Verum, licencja: CC BY-SA 3.0.
łamacze
łamacze

ostatni górny przedtrzonowiec i pierwszy dolny ząb trzonowy ssaków z rzędu drapieżnych (m. in. psów i kotów), które służą do rozrywania mięsa i łamania kości

Rhs1D54IaIdBT
Łamacze u psa domowego
Źródło: Kreuzschnabel, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Układ pokarmowy psaD25cEvRTLUkład pokarmowy psa

macica
macica

narząd rozrodczy samic ssaków, silnie umięśniony i unaczyniony, w którym podczas ciąży rozwija się nowy organizm, także końcowy odcinek jajowodów innych kręgowców, oraz część układu rozrodczego bezkręgowców

Położenie narządów wewnętrznychD13gJgVL4Położenie narządów wewnętrznych

miednica
miednica

składa się ze zrośniętych kości: biodrowej, kulszowej i łonowej, łączy kręgosłup z tylnymi kończynami i ochrania istotne narządy wewnętrzne takie jak: pęcherz i jelito grube

Rfxh1vm0pfN4j
Miednica psa
Źródło: fragment modelu 3D układu kostnego psa, dostępnego w zakładce Anatomia porównawcza zwierząt.

Układ kostny psaDUZObMvXkUkład kostny psa

mięsień
mięsień

jest zbudowany z wielu tysięcy wiązek włókien, które biegną równolegle do siebie i zespolone są cienką warstwą powięzi. Każde włókno składa się tysięcy mniejszych włókienek zwanych miofibrylami

RA1hcGcMSEUbl
Mięśnie psa
Źródło: fragment modelu 3D układu mięśniowego psa, dostępnego w zakładce Anatomia porównawcza zwierząt.

Układ mięśniowy psaDN9BoSZv7Układ mięśniowy psa

nerka 
nerka 

parzysty narząd moczotwórczy kręgowców, jeden z najważniejszych narządów uczestniczących w utrzymywaniu stałości środowiska wewnętrznego (homeostaza), dzięki dwóm zasadniczym jej funkcjom: wydalniczej i regulacyjnej

R30xeEZGUI57k
Nerki krowy – widok od strony grzbietowej
Źródło: fragment modelu 3D Położenie narządów krowy - widok z góry, dostępnego w zakładce Anatomia topograficzna zwierząt – atlas interaktywny.

Położenie narządów krowyD13gJgVL4Położenie narządów krowy

płuca
płuca

narządy kręgowców służące do oddychania powietrzem atmosferycznym

RNDltIS94W9oK
Płuca konia, widoczne od strony brzusznej
Źródło: fragment modelu 3D układu oddechowego konia, dostępnego w zakładce Anatomia porównawcza zwierząt.

Układ oddechowy koniaDW6ZKQMXRUkład oddechowy konia

prącie
prącie

męski narząd kopulacyjny kręgowców, u ssaków zasadniczą strukturę prącia stanowią 2 ciała jamiste oraz ciało gąbczaste, które obejmuje bezpośrednio cewkę moczową i tworzy żołądź prącia

R1DQbDzEbY044
Prącie konia
Źródło: fragment modelu 3D układu moczowo-płciowego konia, dostępnego w zakładce Anatomia porównawcza zwierząt.

Układ moczowo‑płciowy koniaDdvmVTiYrUkład moczowo‑płciowy konia

serce
serce

narząd mięśniowy, którego skurcze wywołują krążenie krwi

RWMHZ1hHYVC8O
Serce krowy
Źródło: fragment modelu 3D układu krążenia krowy, dostępnego w zakładce Anatomia porównawcza zwierząt.

Układ krążenia krowyDNlIG5dBWUkład krążenia krowy

śledziona
śledziona

narząd związany z układem krwionośnym, stanowi magazyn krwi (zalegającej w zatokach żylnychżyłażylnych śledziony), ma zdolność regulowania przepływu krwi; jest miejscem produkcji limfocytów i rozpadu słabszych biologicznie krwinek, głównie erytrocytów

R38jDMSk1yaXo
Śledziona konia – obraz laparoskopowy.
Źródło: Malcolm Morley, wikipedia.org, licencja: CC BY-SA 3.0.

Położenie narządów wewnętrznychD13gJgVL4Położenie narządów wewnętrznych

tchawica
tchawica

część układu oddechowego (dróg oddechowych) kręgowców lądowych będąca przewodem znajdującym się pomiędzy krtanią a oskrzelami lub płucamipłucapłucami

Położenie narządów wewnętrznychD13gJgVL4Położenie narządów wewnętrznych

tętnica
tętnica

naczynie krwionośne o nieprzepuszczalnej ścianie, które prowadzi natlenowaną krew z sercaserceserca do narządów ciała; układ naczyń tętniczych jest połączony z układem naczyń żylnychżyłażylnych poprzez sieć naczyń włosowatych; ściany tętnic zbudowane są z grubej i elastycznej tkanki, która złożona jest z mięśnimięsieńmięśni gładkich zdolnych wytrzymać wysokie ciśnienie krwi pompowanej dzięki pracy komór serca

Układ krwionośny psaDGgoQkK6LUkład krwionośny psa

żyła
żyła

naczynie krwionośne, które prowadzi krew odtlenowaną do sercaserceserca; tylko w żyłach płucnychpłucapłucnych i pępowinowych jest ona utlenowana; naczynia żylne mają cienką warstwę mięśniówki gładkiej, ściany są wiotkie, przez co ich przekrój jest owalny; żyły mogą mieć zastawki zapobiegające cofaniu się krwi

Układ krwionośny psaDGgoQkK6LUkład krwionośny psa

wątroba
wątroba

wieloczynnościowy, największy gruczoł kręgowców, funkcjonalnie związany głównie z układem pokarmowym, odgrywający bardzo ważną rolę w przemianie materii

Położenie narządów wewnętrznychD13gJgVL4Położenie narządów wewnętrznych

żołądek 
żołądek 

silnie umięśniona część przewodu pokarmowego (pokarmowy układ) zwierząt między przełykiem a jelitem, gdzie zachodzi rozdrobnienie pokarmu i wstępny proces trawienia w środowisku kwaśnym

Położenie narządów wewnętrznychD13gJgVL4Położenie narządów wewnętrznych

mięsień
płuca
serce
żyła