Słownik pojęć dla e‑materiału
Haki, uchwyty, obejmy, śruby itp. – różne drobne elementy służące do mocowania większych części systemu odwodnienia dachu do budynku. Na ogół wykonane są ze stali ocynkowanej lub lakierowanej proszkowo.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Urządzenie służące do wyginania arkuszy blachy.
Gra wcielanie się w rolę – Wykonaj odwodnienie połaci dachowejGra wcielanie się w rolę – Wykonaj odwodnienie połaci dachowej
Zdolność substancji do wiązania się z wodą lub pochłaniania wilgoci. Woda w tych procesach może pochodzić zarówno z wilgoci w gruncie, jak i pary wodnej w powietrzu czy rosy osadzającej się na substancji.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Zaślepki, narożniki, osłony przeciwrozpryskowe. Elementy służące do zakończenia rynien, zapewniające połączenie między rynnami przy narożnikach budynku, zabezpieczające przed rozpryskiwaniem się wody opadowej. Podobnie jak rynny i rury spustowe, mogą być wykonane ze stali, miedzi, aluminium lub tworzywa sztucznego. Ich kształt jest dopasowany do rynien i innych elementów systemu odwodnienia dachu.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Rodzaj izolacji zabezpieczający przed przenikaniem pary wodnej, zwykle w formie jednowarstwowych przekładek z papy lub folii polietylenowej ułożonych bez przyklejania do podłoża.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Rodzaj izolacji budynków chroniącej ich części podziemne przed wilgotnością gruntu. Stosowane, gdy budynek posadowiony jest w gruntach przepuszczalnych, takich jak żwiry i piaski, ponad poziomem zwierciadła wody gruntowej.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Rodzaj izolacji stosowany, gdy dom stoi na gruntach spoistych (pozwalających na zaleganie wody w pobliżu budynku), bądź budynek posadowiony jest poniżej zwierciadła wody gruntowej, a także w sytuacji zagrożenia okresowym podnoszeniem się poziomu wody gruntowej ponad poziom podłogi piwnicy.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Element systemu odprowadzania wody z dachu, który pozwala na odchylenie rury spustowej od pionu.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Łączniki między sztucerem a rurą spustową.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Spoiwa, stopy na osnowie srebra i miedzi, służące do lutowania, czyli ciekłego wypełnienia szczeliny lutowniczej. Temperatura topnienia lutu twardego przekracza 450 °C.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Spoiwa służące do lutowania, czyli ciekłego wypełnienia szczeliny lutowniczej. Ich temperatura topnienia nie przekracza 450 °C, zaś skład chemiczny bazuje najczęściej na cynie z dodatkiem miedzi, srebra, antymonu, bizmutu i indu.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Gazowe bądź elektryczne urządzenie służące do łączenia metali (np. miedzianych rynien) i stopów metali przez lutowanie. Posiada masywny miedziany grot.
Gra wcielanie się w rolę – Wykonaj odwodnienie połaci dachowejGra wcielanie się w rolę – Wykonaj odwodnienie połaci dachowej
Element pozwalający na łączenie dwóch prefabrykowanych odcinków rynien.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Mieszanka lepiszcza, wypełniacza i kruszywa wykorzystywana w budownictwie.
Gra wcielanie się w rolę – Wykonaj odwodnienie połaci dachowejGra wcielanie się w rolę – Wykonaj odwodnienie połaci dachowej
Do materiałów pomocnicznych należą m.in.: zmywacz służący do czyszczenia i odtłuszczania materiałów przeznaczonych do lutowania; salmiak do usuwania tlenków z miedzianych grotów lutownic; kamień do lutowania - oczyszczający i usuwający tlenki oraz pobielający miedziany grot lutownicy; butelki przeznaczone do przechowywania płynów lutowniczych; pędzle do nanoszenia past, płynów i topników na lutowane elementy; czyściki do szlifowania i oczyszczania wszystkich rodzajów powierzchni, wygładzania profilowanych przedmiotów, polerowania, szorstkowania przed lakierowaniem.
Gra wcielanie się w rolę – Wykonaj odwodnienie połaci dachowejGra wcielanie się w rolę – Wykonaj odwodnienie połaci dachowej
Element, który utrzymuje rurę spustową i łączy się ze wspornikiem rury. Niekiedy obejma rury i wspornik rury są jednym elementem.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Łączą rynny z rurami spustowymi, zapewniając odpływ wody opadowej.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Materiał budowlany wykorzystywany w izolacjach przeciwwodnych i przeciwwilgociowych elementów budynków, wytwarzany poprzez nasączenie i/lub pokrycie smołą lub masą asfaltową osnowy (z włókna poliestrowego, szklanego lub tektury).
Gra wcielanie się w rolę – Wykonaj odwodnienie połaci dachowejGra wcielanie się w rolę – Wykonaj odwodnienie połaci dachowej
Element rury spustowej, który dzięki małym drzwiczkom rewizyjnym pozwala na czyszczenie rur bez ich demontażu.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Pionowy element systemu odprowadzania wody z dachu, montowany do ścian budynku.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Profile o otwartym przekroju zamocowane do krawędzi dachu, których zadaniem jest odbiór wody z opadów i jej transport do rur spustowych. Rynny powinny być zamocowane z niewielkim spadkiem w kierunku rur spustowych, aby umożliwić swobodny przepływ wody. Mogą być wykonane:
ze stali – nierdzewnej, powlekanej cyną lub warstwą tytanowo‑cynkową, ocynkowanej blachy stalowej, stali lakierowanej lub powlekanej warstwą tworzywa sztucznego,
z miedzi – taśmy blaszanej z czystej miedzi lub miedzi powlekanej akrylem albo cynkiem,
z aluminium – lakierowanej blachy aluminiowej,
z tworzywa sztucznego – polichlorku winylu pokrytego akrylem lub tlenkiem tytanu.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Substancja spajająca, wiążąca; zdolność substancji do wiązania się z wodą lub pochłaniania wilgoci.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Ostatni, umieszczony w podłożu element systemu odwodnienia dachu, do którego podłączona jest rura spustowa. Służy do odprowadzenia wody opadowej do kanalizacji lub zbiornika na deszczówkę.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
System odprowadzenia wody opadowej i ochrona dachu przed uszkodzeniem lub zniekształceniem pod wpływem wilgoci. Podstawowymi elementami owego systemu są: rynny, rury spustowe, elementy łączące, kształtki, uchwyty do mocowania rynien i rur, akcesoria (np. siatki natynkowe zatrzymujące zanieczyszczenia).
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Poza systemem grawitacyjnym i podciśnieniowym dla dachów płaskich stosuje się także awaryjny system odwodnienia wewnętrznego. Może być on potrzebny w przypadku bardzo silnych opadów, gdy system główny (grawitacyjny lub podciśnieniowy) okaże się niewystarczający. W czasie awaryjnego odprowadzania wody opadowej powinna ona swobodnie przepływać na działkę, nie uszkadzając budynku.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Systemy odwodnienia wewnętrznego stosowane są w przypadku budynków z dachem płaskim. Systemem prostszym jest wewnętrzny – grawitacyjny, nazywany także tradycyjnym. Wpusty wykorzystywane w tym systemie odwodnienia nie zawierają żadnych elementów ograniczających tworzenie się wirów w płynącej przez nie wodzie, powodujących zasysanie powietrza do rur spustowych. Woda płynie rurami spustowymi jedynie dzięki sile grawitacji. Oznacza to, że rury spustowe muszą być montowane w budynku ze spadkiem w kierunku przepływu wody opadowej.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Wewnętrzny – podciśnieniowy system odwodnienia dachu – pozwalający na sprawniejsze odprowadzanie wody opadowej niż system grawitacyjny. Zastosowane wpusty, wyposażone w specjalne przegrody, uniemożliwiają, po przekroczeniu pewnego poziomu wody, zasysanie powietrza do rur spustowych. Dzięki temu rury są całkowicie wypełnione wodą i występuje w nich podciśnienie, powodujące, że woda płynie szybciej. Dzięki temu rozwiązaniu rury nie muszą być montowane ze spadkiem.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Najbardziej tradycyjny system odwodnienia stosowany w domach z dachem spadzistym.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Strój roboczy dekarza powinien być wzbogacony o elementy asekuracyjne: szelki bezpieczeństwa, liny asekuracyjne, kas ochronny, rękawice chroniące dłonie przed otarciami i innymi urazami, a jednocześnie umożliwiające pewny i mocny chwyt, a także wysokiej jakości buty robocze, chroniące stopy. Niezbędne mogą okazać się również środki ochrony oczu i słuchu.
Gra wcielanie się w rolę – Wykonaj odwodnienie połaci dachowejGra wcielanie się w rolę – Wykonaj odwodnienie połaci dachowej
Skompletowany strój dla dekarza składa się z: kurtki roboczej, spodni roboczych, nakolanników, rękawic roboczych, pasa monterskiego wraz z uchwytem na młotek. Ubranie robocze dekarza powinno charakteryzować się wysoką jakością materiału, elastycznością, trwałością, odpornością na wszelkiego rodzaju uszkodzenia mechaniczne, wodoszczelnością.
Gra wcielanie się w rolę – Wykonaj odwodnienie połaci dachowejGra wcielanie się w rolę – Wykonaj odwodnienie połaci dachowej
Elementem systemu odprowadzania wody z dachu stanowiący przejście z rynny poziomej do rynny pionowej spustowej.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Czujnik służący do pomiaru temperatury składający się z dwóch metalowych przewodów połączonych złączem.
Gra wcielanie się w rolę – Wykonaj odwodnienie połaci dachowejGra wcielanie się w rolę – Wykonaj odwodnienie połaci dachowej
Wody podziemne, które zalegają na większej głębokości niż wody powierzchniowe. Czynniki atmosferyczne nie wpływają na nie bezpośrednio. Cechują się równowagą termiczną - nie podlegają zmianom temperatury zarówno w ciągu dnia, nie są również zależne od pory roku. Znajdują się pod trwałą strefą napowietrzenia.
Gra wcielanie się w rolę – Wykonaj odwodnienie połaci dachowejGra wcielanie się w rolę – Wykonaj odwodnienie połaci dachowej
Wody podziemne, które znajdują się tuż pod powierzchnią ziemi ze zwierciadłem do kilkudziesięciu centymetrów pod powierzchnią gruntu. Często nie stanowią ciągłego poziomu wodonośnego. Gromadzą się w strefie przybrzeżnej jezior, w zagłębieniach terenu lub terasach zalewowych.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Najwyżej zamontowane, umieszczone na dachu budynku elementy systemu odwodnienia dachów płaskich, mające duży wpływ na sprawność i jakość pracy owego systemu. Wpusty stosowane w systemach grawitacyjnych mają prostą budowę, zaś wykorzystywane w systemach podciśnieniowych – wyposażone są w przegrody zapobiegające zasysaniu powietrza do rur spustowych. Wpusty dzielimy na:
poziome, z odejściem bocznym, które pozwalają na odprowadzanie wody opadowej z centralnego punktu odpływu do rury spustowej,
pionowe, służące do odprowadzania wody opadowej do wewnętrznego systemu rur spustowych,
przyścienne, wspomagające system odwodnienia zewnętrznego.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Rodzaj kolana montowanego tuż nad poziomem gruntu. Służy odprowadzaniu wody z rury spustowej na powierzchnię gruntu.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Elastyczna, usuwalna powłoka na bazie kauczuku (lateksu) do zabezpieczania wydzielonych miejsc na płytce drukowanej przed zalutowaniem, podczas operacji lutowania oraz w trakcie pokrywania płytek lakierami ochronnymi.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego
Element zaślepiający koniec rynny. Wyróżniamy zaślepki prawe i lewe.
Plansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowegoPlansza interaktywna – Wykonywanie odwodnienia dachowego