E-materiały do kształcenia zawodowego

Gry awaryjne reagowania na zakłócenia procesów i operacji wytwórczych w energetyce

ELE.07. Montaż, uruchamianie oraz eksploatacja instalacji i jednostek wytwórczych w systemach energetycznych - Technik energetyk 311307

bg‑yellow

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik pojęć do e‑materiału zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑materiału, w których zostały użyte.

Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej w e‑materiale.

1
absorber
absorber

urządzenie służące do pochłaniania określonych składników gazów przez ciecz

agregat absorpcyjny
agregat absorpcyjny

urządzenie wykorzystujące energię cieplną do wytworzenia chłodu

autotransformator
autotransformator

transformator posiadający tylko jedno uzwojenie, pełniące funkcję uzwojenia pierwotnego i wtórnego (galwaniczne połączenie uzwojenia dolnego i górnego); stosowany jest do sprzęgnięcia rozdzielnic o napięciach różniących się o jeden stopień

biomasa
biomasa

pozostałości produkcji rolnej

blok ciepłowniczy
blok ciepłowniczy

zespół współpracujących ze sobą urządzeń elektrociepłowni stanowiący autonomiczny system energetyczny

blok energetyczny
blok energetyczny

zespół współpracujących ze sobą urządzeń elektrowni lub elektrociepłowni stanowiący autonomiczny system energetyczny

ciepło sieciowe
ciepło sieciowe

gorąca woda krążąca w rurach i kaloryferach, dostarczająca ciepła do pomieszczeń

chłodnia kominowa
chłodnia kominowa

urządzenie (budowla) służące do schładzania wody przemysłowej w zakładach energetycznych

chłodnia wentylowana
chłodnia wentylowana

urządzenie służące do obniżenia temperatury wody obiegowej poprzez kontakt z powietrzem atmosferycznym

doziemienie
doziemienie

zwarcie przewodu fazowego z ziemią, które stanowi podstawowy typ uszkodzenia występujący w przemysłowych i komercyjnych systemach zasilania. Zależnie od układu sieci doziemienie może wywoływać różnorakie skutki. W każdym jednak przypadku doziemienie powoduje pojawienie się potencjału sieci na uziemionych elementach przewodzących co może z kolei wywoływać zagrożenie: porażeniem osób znajdujących się w pobliżu, pożarem, zakłóceniem w pracy sąsiednich urządzeń

drgania
drgania

okresowe lub prawie okresowe zmiany stanu układu fizycznego (np. wahadła, struny, obwodu elektrycznego), zachodzące dokoła pewnego położenia równowagi pod wpływem dostarczonej do układu energii; ruch danego punktu, cząstki, ciała lub elementu względem punktu odniesienia

drgania bezwzględne
drgania bezwzględne

rodzaj drgań, których pomiaru dokonuje się bez żdnego punktu odniesienia

drgania względne
drgania względne

rodzaj drgań mierzonych względem nieruchomego punktu odniesienia, np. łożyska względem zespołu mocowania czujnika elektrodynamicznego

dwutlenek siarki, SOIndeks dolny 2
dwutlenek siarki, SOIndeks dolny 2

nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków siarki, w którym siarka znajduje się na IV stopniu utlenienia. W warunkach normalnych jest to bezbarwny gaz o ostrym, gryzącym i duszącym zapachu, silnie drażniący drogi oddechowe. Jest trujący dla zwierząt i szkodliwy dla roślin. Ma własności bakteriobójcze i pleśniobójcze. Jest produktem ubocznym spalania paliw kopalnych, przez co przyczynia się do zanieczyszczenia atmosfery (smog)

elektrociepłownia
elektrociepłownia

zakład przemysłowy realizujący proces skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej

elektrofiltr (odpylacz)
elektrofiltr (odpylacz)

urządzenie pomocnicze kotłów, używane do usuwania pyłów pochodzących ze spalin

elektrownia cieplna
elektrownia cieplna

zakład przemysłowy realizujący proces wytwarzania energii elektrycznej w wyniku przemian energetycznych, w których znaczącą rolę odgrywa ciepło

elektrownia podstawowa
elektrownia podstawowa

rodzaj elektrowni, które z niezmienną intensywnością dostarczają do obiegu znaczną część energii elektrycznej; za podstawowe uważa się najczęściej elektrownie atomowe, elektrociepłownie oraz elektrownie parowe, których energetyczny koszt utrzymania jest niski

elektrownia podszczytowa
elektrownia podszczytowa

rodzaj elektrowni, które radykalnie muszą zmniejszać swoje obciążenia; są to zazwyczaj stare, niezmodernizowane zakłady oraz elektrownie wodne

elektrownia szczytowa
elektrownia szczytowa

rodzaj elektrowni, którą uruchamia się w szczytowych momentach zapotrzebowania energetycznego w ciągu doby; należą do nich m.in. elektrownie wodne pompowe, elektrownie gazowe i parowe; elektrownie te mają możliwość szybkiego uruchomienia, a koszt ich paliwa jest wysoki

energia cieplna
energia cieplna

jedna z form energii, która powstaje w wyniku ruchu cząsteczek lub atomów składających się na dany układ fizyczny, wytwarzana w procesie spalania

energia mechaniczna
energia mechaniczna

energia odnosząca się do ruchu i położenia danego obiektu fizycznego

energia paliwa
energia paliwa

energia, która uwalnia się przy intensywnym utlenianiu

erozja
erozja

proces zużycia materiału powierzchniowego w wyniku tarcia, zużycia i smarowania; materiał ulega stopniowemu ścieraniu pod wpływem powtarzających się kontaktów i ruchów między powierzchniami. Jest to powszechne zjawisko w mechanice, szczególnie w przypadku tarcia ślizgowego

fala uderzeniowa ujemna i dodatnia
fala uderzeniowa ujemna i dodatnia

zakłócenie w przepływie medium, np. gazu, cieczy, które porusza się z prędkością przekraczającą prędkość fal dźwiękowych w danym medium. Fale uderzeniowe mogą być sklasyfikowane jako fale ujemne (odbite) i dodatnie (przechodzące)

  • fala uderzeniowa dodatnia porusza się w przód, zgodnie z kierunkiem ruchu źródła energii (np. eksplozji). Wytwarza obszar wzrostu ciśnienia w medium, co powoduje wzrost ciśnienia przed nią, następnie nagły spadek ciśnienia (uderzenie) i powrót do równowagi

  • fala uderzeniowa ujemna porusza się w kierunku przeciwnym do kierunku źródła energii, czyli jest odbiciem fali dodatniej. Powstaje w wyniku odbicia fali dodatniej od przeszkody (na przykład od powierzchni ziemi lub innej przeszkody akustycznej

  • Galeria zdjęć „Następstwa awarii w energetyce”D55zfLj6cGaleria zdjęć „Następstwa awarii w energetyce”

filtr workowy
filtr workowy

urządzenie służące do odpylania gazów przemysłowych z wszelkich zanieczyszczeń

generator energii elektrycznej
generator energii elektrycznej

urządzenie, które służy do wytwarzania energii elektrycznej z innych rodzajów energii

kawitacja
kawitacja

zjawisko związane z powstawaniem i implozją pęcherzyków gazów lub par cieczy w obszarze, gdzie występuje silne zmniejszenie ciśnienia; może występować w obszarze kontaktu między dwiema powierzchniami, na przykład w obszarze tarcia, lub w obszarze pracy układów hydraulicznych

kocioł
kocioł

urządzenia, które przy wykorzystaniu spalania zamienia stan skupienia czynnika roboczego z ciekłego na gazowy (gorąca woda w przegrzaną parę wodną)

kocioł odzysknicowy
kocioł odzysknicowy

jest to wymiennik ciepła, który odzyskuje ciepło z czynnika o wysokiej temperaturze

kogeneracja
kogeneracja

skojarzona produkcja energii, łącząca wytwarzanie energii elektrycznej oraz ciepła

kondensat
kondensat

połączenie produktów, jakie powstają w wyniku procesu spalania paliwa i skroplonej pary wodnej

kondensator
kondensator

urządzenie, które zamienia gazy w ciecze, doprowadza je do skroplenia

korozja
korozja

proces stopniowego niszczenia materiałów zachodzący między ich powierzchnią i otaczającym środowiskiem pod wpływem róznych czynników, np. tlenu. Zależnie od rodzaju materiału dominujące procesy mają charakter reakcji chemicznych, procesów elektrochemicznych, mikrobiologicznych lub fizycznych; w przypadku metali jest to mechanizm elektrochemiczny lub chemiczny; W przypadku metali występuje zjawisko korozji ciernej, wystepującej na skutek tarcia

korozja alkaliczna
korozja alkaliczna

rodzaj korozji, który występuje w wyniku działania substancji alkalicznych (zwykle zasadowych) na materiały metalowe. Ten proces ma miejsce, gdy metal reaguje z substancjami chemicznymi charakteryzującymi się właściwościami zasadowymi; przykłady substancji, które mogą wywołać korozję alkaliczną, to wapno, soda kaustyczna, potas

korozja kwasowa
korozja kwasowa

rodzaj korozji, który występuje w wyniku działania kwasów na metale. Kwas może reagować z metalami, powodując rozpuszczanie metalu i tworzenie się soli oraz wodoru. Proces ten może prowadzić do degradacji materiałów metalowych, osłabienia ich struktury i właściwości mechanicznych; przykłady kwasów, które mogą powodować korozję kwasową, to: kwas siarkowy, kwas solny, kwas azotowy

korozja tlenowa
korozja tlenowa

proces chemiczny, w wyniku którego metale reagują z tlenem atmosferycznym, co prowadzi do powstawania tlenków metalu. Jest to rodzaj korozji chemicznej, która może prowadzić do zniszczenia strukturalnego metalu, osłabienia jego właściwości mechanicznych i estetycznych

linia wysokiego napięcia
linia wysokiego napięcia

sieć służąca do przesyłania energii elektrycznej w zakresie napięcia międzyfazowego między 60 a 200 kV

łącznik
łącznik

inaczej: styk lub przekaźnik – element elektryczny służący do zamykania lub przerwania obwodu elektrycznego w odpowiedzi na sygnał sterujący; rodzaje łączników to m.in.: łączniki elektromagnetyczne (przekaźniki) – urządzenia wykorzystujące elektromagnesy do sterowania przewodnością elektryczną; łączniki zwierające i rozłączające – elementy służące do łączenia i przerywania obwodów elektrycznych; przełączniki krańcowe – wykorzystywane do sygnalizowania osiągnięcia określonego punktu w danym obwodzie, na przykład dla sterowania ruchem urządzeń elektrycznych lub do monitorowania położenia elementów w systemach elektroenergetycznych

łożysko toczne
łożysko toczne

rodzaj łożyska zbudowanego z dwóch pierścieni, zewnętrznego oraz wewnętrznego, oraz elementów tocznych. Pierścień zewnętrzny umieszczany jest na wale, a wewnętrzny – w obudowie. Łożyska toczne często wyposażone są w koszyki, które utrzymują elementy toczne w odpowiedniej odległości względem siebie. Uszczelnienia zapobiegają zabrudzeniu wnętrza łożyska i chronią przed wypłynięciem środka smarnego na zewnątrz. Typy łożysk tocznych to np.: kulkowe, stożkowe, walcowe, baryłkowe, igiełkowe

łożysko ślizgowe
łożysko ślizgowe

rodzaj łożyska, w którym nie występują ruchome części pośredniczących. W ich budowie występuje jeden element obrotowy, czyli cylindryczna panewka, która może się swobodnie poruszać. Czop wału lub inny obrotowy element jest umieszczony w cylindrycznej lub stożkowej panewce łożyska. Typy łożysk ślizgowych to np.: hydrostatyczne, hydrodynamiczne, olejowe, suche, powietrzne

mimośrodowość
mimośrodowość

niewspółosiowość; stopień odchylenia od idealnej okrągłej formy; mimośrodowy to niemający wspólnego środka. W dziedzinie techniki mimośród to element w budowie maszyn zastępujący korbę o małym ramieniu; ma postać koła ujętego w pierścieniowe prowadzenie

Rx9iAy9JfQOdx
Źródło: ThreeE - Praca własna, Animacja przedstawiająca działanie mimośrodu, dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Mimośród_(technika)#/media/Plik:Eccentric_animation.gif, licencja: CC BY-SA 3.0.
młyn
młyn

układ mielenia i mieszania paliwa z powietrzem; służy do rozdrabniania paliwa i podawania powstałego pyłu do kotła

naparzanie
naparzanie

nagrzanie świeżego betonu parą w celu przyspieszenia procesu dojrzewania betonu

obieg Rankine’a
obieg Rankine’a

cykl zasilania pary; obieg, który wykorzystuje ciepło do wytwarzania pracy; wykorzystuje energię cieplną pochodzącą z węgla, ropy naftowej lub gazu ziemnego, a następnie przekształca ją w energię mechaniczną i elektryczną

odazotowanie spalin
odazotowanie spalin

redukcja emisji szkodliwych pyłków azotu, które powstają podczas spalania paliw w kotłach elektrowni

odczyn
odczyn

transformacja chemiczna, w której jedne substancje chemiczne przekształcają się w inne, co następuje pod wpływem określonych warunków, takich jak temperatura, ciśnienie, ilość substancji reakcyjnych, czas reakcji, a także obecność np. katalizatorów

odczyn tlenu
odczyn tlenu

zdolność tlenu do reagowania z innymi substancjami chemicznymi i tworzenia związków chemicznych

odgazowywacz
odgazowywacz

urządzenie, którego głównym zadaniem jest odgazowanie wody zasilającej kocioł

odłącznik
odłącznik

łącznik, który wykonuje czynności łączeniowe w stanie bezprądowym oraz stwarza widoczną przerwę izolacyjną

odpylacz
odpylacz

urządzenie odpowiedzialne za wydzielenie pyłu ze spalin

odsiarczanie spalin
odsiarczanie spalin

redukcja emisji szkodliwych pyłków siarki, które powstają podczas spalania paliw w kotłach elektrowni

odwadniacz
odwadniacz

urządzenie umożliwiające odprowadzenie powietrza i kondensatu z instalacji parowej przy uruchamianiu i wyłączaniu; odwadniacze chronią także instalację przed zamarznięciem

otwarty obieg chłodzenia
otwarty obieg chłodzenia

pobór wody bezpośrednio z pokaźnego zbiornika wodnego; woda po przebyciu drogi przez skraplacze turbin powraca z powrotem do zbiornika; w skład obiegu wchodzą: odpowiednie ujęcie wody razem z szeregiem urządzeń do jej oczyszczania, rurociągi lub kanały odpływowe i dopływowe, pompownia

para wodna
para wodna

gazowy stan skupienia wody; w elektrowni cieplnej jest czynnikiem napędzającym turbinę

parownik
parownik

zespół urządzeń, w którym powstaje para nasycona

podajnik węgla
podajnik węgla

urządzenie przesyłające węgiel do młynów

podgrzewacz wody
podgrzewacz wody

część kotła, w którym woda nagrzewana jest do temperatury nasycenia

pompa ciepła sprężarkowa
pompa ciepła sprężarkowa

powszechna pompa ciepła, gdzie centralną część stanowi sprężarka mechaniczna; charakteryzuje się wysoką wydajnością energetyczną

pompa ciepła sorpcyjna
pompa ciepła sorpcyjna

pompa wykorzystywana podczas pozyskiwania energii odpadowej; zaletą jest brak ruchomych części, co przekłada się na jej bezawaryjność oraz cichą pracę

pompa wody chłodzącej
pompa wody chłodzącej

urządzenie wchodzące w skład obiegu chłodzenia elektrowni cieplnej, ma za zadanie podanie wody ze zbiornika do skraplacza

pompa wody zasilającej
pompa wody zasilającej

urządzenie, które ma za zadanie wtłoczenie wody ze zbiornika zasilającego do kotła

poziome zbiorniki wody zasilającej do kotłów
poziome zbiorniki wody zasilającej do kotłów

urządzenie stabilizujące pracę całych centrali cieplnych, w tym m.in. kotłów parowych

prąd obciążenia roboczego
prąd obciążenia roboczego

prąd elektryczny, który płynie przez obwód elektryczny, kiedy urządzenie lub system pracuje normalnie i obsługuje swoje standardowe obciążenie

prąd zwarciowy
prąd zwarciowy

zwany również prądem krótkozamkowym – prąd, który płynie w obwodzie elektrycznym w wyniku zwarcia, czyli bezpośredniego połączenia elektrycznego pomiędzy dwoma punktami o różnym potencjale elektrycznym (napięciu). Zwarcie może powstać w wyniku uszkodzenia izolacji, usterki w sprzęcie elektrycznym lub innych sytuacji, które powodują połączenie dwóch przewodzących części obwodu

przegrzewacz wody
przegrzewacz wody

zespół urządzeń służących do przegrzania pary i doprowadzenia do turbiny

przemiana energii
przemiana energii

zjawisko, w którym jedna postać energii zmienia się na inną

przesunięcie osiowe
przesunięcie osiowe

rodzaj przesunięcia odnoszącego się do ruchu względnego między dwoma powierzchniami, który jest wywołany siłami osiowymi działającymi prostopadle do powierzchni obu powierzchni

przewodność
przewodność

zdolność przewodzenia lub prowadzenia różnych rodzajów substancji, takich jak ciepło, elektryczność, dźwięk lub światło

pyły zawieszone PM 2,5
pyły zawieszone PM 2,5

drobne pyły zawieszone, których cząsteczka jest równa bądź mniejsza niż 2,5 mum, są niemozliwe do dodstrzeżenia ani wyczucia, dlatego z łatwością przedostają się do układu oddechowego, a następnie do krwiobiegu. Dopuszczalne średnioroczne stężenie pyłów PM 2,5 to 10 mug/mIndeks górny 3. W ciągu doby nie może ono przekroczyć 25 mug/mIndeks górny 3. Ich źródłem są różnego rodzaju procesy spalania, np. w przydomowych kotłowniach

pyły zawieszone PM 10
pyły zawieszone PM 10

niewielkie drobiny, których średnica nie przekracza 10 mum; większość tego rodzaju pyłów powstaje wskutek ogrzewania domów, a także ruchu drogowego (w przypadku samochodów z silnikami wysokoprężnymi). Duża ilość pyłów PM 10 przedostaje się do powietrza poprzez spalanie drewna, biomasy, a także węgla. Średnie stężenie roczne pyłów zawieszonych PM to 20 mug/mIndeks górny 3. Dopuszczalne stężenie w ciągu dwudziestu czterech godzin to 50 mug/mIndeks górny 3. W ciągu roku przekroczenie 24‑godzinnego stężenia jest dopuszczalne nie częściej niż trzydzieści pięć razy

regulacja całkująca
regulacja całkująca

jedna z trzech podstawowych form regulacji w systemach regulacyjnych, obok regulacji proporcjonalnej (P) i regulacji całkującej (I). W regulatorze PID (Proporcjonalno‑Integracyjno‑Różniczkującym) wprowadza element całkowania, który reaguje na kumulację błędu w czasie. Jest to użyteczne w sytuacjach, gdy regulacja proporcjonalna (P) nie eliminuje uchybów ustalonych (stałych różnic między wartością zadaną a rzeczywistym stanem procesu)

regulacja proporcjonalna
regulacja proporcjonalna

rodzaj regulacji oparty na proporcji między różnicą między wartością zadaną (wartością, którą chcemy osiągnąć) a aktualnym stanem procesu i wielkością sterowania; im większa różnica, tym większa siła sterująca

regulacja różniczkująca
regulacja różniczkująca

jedna z trzech podstawowych form regulacji w systemach regulacyjnych, obok regulacji proporcjonalnej (P) i regulacji całkującej (I). W regulatorze PID (Proporcjonalno‑Integracyjno‑Różniczkującym) regulacja różniczkująca wprowadza element różniczkowania do procesu sterowania. Regulator różniczkujący reaguje na tempo zmian wartości błędu w czasie. Jego celem jest hamowanie wzrostu błędu, jeżeli ten rośnie zbyt szybko. Różniczkowanie pozwala na zastosowanie większej siły sterującej, gdy obserwuje się gwałtowne zmiany w procesie, co może pomóc w utrzymaniu systemu w stabilnym stanie

rozdzielnia
rozdzielnia

zespół urządzeń służących do rozdzielania zasilania elektrycznego

rozdzielnica energii elektrycznej
rozdzielnica energii elektrycznej

urządzenie służące do rozdzielenia energii elektrycznej dostarczonej z generatora; podstawowymi elementami rozdzielnicy są urządzenia rozdzielcze, zabezpieczeniowe, sterujące i sygnalizacyjne

rozpuszczalność tlenu
rozpuszczalność tlenu

zdolność tlenu do rozpuszczania się w cieczy lub substancji; może zależeć od kilku czynników, takich jak temperatura, ciśnienie, rodzaj cieczy oraz obecność innych substancji chemicznych. W wielu przypadkach rozpuszczalność tlenu maleje wraz ze wzrostem temperatury, co oznacza, że więcej tlenu może być rozpuszczone w cieczy przy niższych temperaturach

rozłącznik
rozłącznik

łącznik, który służy do załączania i wyłączania prądów roboczych

stacja przygotowania wody
stacja przygotowania wody

stacja wykorzystywana do redukcji zawartości wapnia i magnezu przez wymiennik kationowy; jony wapnia i magnezu są wymieniane na jony sodu w procesie wymiany jonowej, a woda zmiękczona jest w kotłach parowych, obiegach ciepłowniczych, chłodniach kominowych

stacja transformatorowa
stacja transformatorowa

stacja elektroenergetyczna, w której odbywa się dystrybucja i rozdział energii elektrycznej przy różnych poziomach napięć; w skład stacji wchodzą: transformator, rozdzielnia średniego i niskiego napięcia, urządzenia pomocnicze

sterownik PLC (ang. Programmable Logic Controller – programowalny sterownik logiczny
sterownik PLC (ang. Programmable Logic Controller – programowalny sterownik logiczny

element systemu automatyki przemysłowej, który pełni rolę centralnej jednostki kontrolującej procesy produkcyjne; zaprogramowany jest do wykonywania określonych funkcji sterowania i monitorowania różnych aspektów produkcji, takich jak sterowanie maszynami, monitorowanie czujników, przetwarzanie danych i podejmowanie decyzji

system DCS (ang. Distributed Control System)
system DCS (ang. Distributed Control System)

system rozproszonego sterowania, który umożliwia centralną kontrolę i monitorowanie procesów przemysłowych w różnych lokalizacjach w zakładzie przemysłowym

={system SCADA (ang. Supervisory Control and Data Acquisition)

system do nadzoru i kontroli procesów przemysłowych. Służy do monitorowania i sterowania procesami przemysłowymi, takimi jak produkcja, dystrybucja, przesyłanie lub przetwarzanie energii, kontrola procesów chemicznych

transformator
transformator

urządzenie odpowiedzialne za przekształcanie energii elektrycznej; służy do manipulowania napięciem elektrycznym: do zwiększenia, zmniejszenia lub utrzymania na obecnym poziomie

trójtlenek siarki, SOIndeks dolny 3
trójtlenek siarki, SOIndeks dolny 3

nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków kwasowych, w którym siarka występuje na VI stopniu utlenienia. Trójtlenek siarki jest związkiem reaktywnym i silnie higroskopijnym, co oznacza, że łatwo wchłania wilgoć z otoczenia, tworząc kwas siarkowy

turbina gazowa
turbina gazowa

silnik cieplny, w którym turbina gazowa wykorzystuje tlen jako utleniacz; w środku zachodzą procesy sprężania i rozprężania

turbina parowa
turbina parowa

silnik cieplny przetwarzający energię cieplną pary w energię mechaniczną napędzającą generator elektryczny

twardość
twardość

zdolność materiału do oporu przeciwko trwałemu odkształceniu, zarysowaniu, ścieraniu lub innym rodzajom uszkodzeń mechanicznych. Twardość jest jednym z istotnych parametrów charakteryzujących właściwości mechaniczne materiałów stałych. User zdefiniuj zbiornik ciśnieniowy ChatGPT Zbiornik ciśnieniowy to struktura lub pojemnik zaprojektowany do przechowywania substancji (gazów lub cieczy) pod wyższym ciśnieniem niż atmosferyczne. Ten rodzaj zbiornika jest konstrukcją umożliwiającą przechowywanie substancji w warunkach ciśnienia, które są wyższe niż otaczające środowisko. Zbiorniki ciśnieniowe są powszechnie stosowane w różnych dziedzinach, takich jak przemysł chemiczny, petrochemiczny, energetyka, czy przemysł spożywczy. Twardość materiałów zależy od struktury krystalicznej, wiązań chemicznych i innych czynników

uderzenie hydrauliczne
uderzenie hydrauliczne

zjawisko nagłego zatrzymania przepływu płynu, które może wystąpić, gdy płyn napotyka na przeszkodę, taką jak zamknięty zawór lub nagła zmiana przekroju przewodu

układ chłodzenia elektrowni cieplnej
układ chłodzenia elektrowni cieplnej

układ współpracujących urządzeń służących do odprowadzenia ciepła pozostałego po przejściu przez proces wytwarzania energii elektrycznej

układ gazowo‑parowy
układ gazowo‑parowy

połączenie otwartego obiegu turbiny gazowej z zamkniętym obiegiem parowym

urządzenia potrzeb własnych
urządzenia potrzeb własnych

zespół urządzeń, które służą do zapewnienia prawidłowej pracy elektrowni; do urządzeń tworzących układ potrzeb własnych elektrowni zalicza się pompy zasilające, wentylatory, młyn, elektrofiltr

uziarnienie pyłów lotnych
uziarnienie pyłów lotnych

(skład granulometryczny, granulacja) – rozkład wielkości ziaren pyłów lotnych, czyli drobnych cząsteczek popiołu rozproszonych w spalinach, powstających w rezultacie spalania paliw lub innych materiałów

walczak
walczak

element budowy obiegowego kotła parowego, w którym następuje oddzielenie pary od wody

wentylator
wentylator

podstawowe urządzenie układu doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin; to maszyna wymuszająca obieg gazów

wyłącznik
wyłącznik

łącznik, który służy do załączania i wyłączania prądów roboczych i przetężeniowych

wymiennik ciepła
wymiennik ciepła

urządzenie, którego zadaniem jest wymiana ciepła pomiędzy dwoma płynami

wymiennik regeneracyjny
wymiennik regeneracyjny

urządzenie lub system służący do efektywnej wymiany ciepła pomiędzy dwoma strumieniami fluidów (najczęściej gazów) przy jednoczesnym odzyskiwaniu ciepła z jednego strumienia do drugiego. Proces regeneracji polega na przenoszeniu energii cieplnej z medium o wyższej temperaturze do medium o niższej temperaturze, co pozwala zwiększyć efektywność energetyczną układu

wymiennik rekuperacyjny
wymiennik rekuperacyjny

urządzenie stosowane w systemach wentylacji i klimatyzacji, które umożliwia odzyskiwanie ciepła z powietrza wylotowego i wykorzystanie go do ogrzewania lub chłodzenia świeżego powietrza doprowadzanego do pomieszczeń. Jego głównym zadaniem jest poprawa efektywności energetycznej budynku poprzez minimalizację strat cieplnych związanych z wentylacją. Wymiennik rekuperacyjny działa na zasadzie wymiany ciepła między strumieniem powietrza wylotowego (wydmuchiwanego z pomieszczeń) a strumieniem powietrza świeżego (doprowadzanego do pomieszczeń)

wywrotnica wagonowa
wywrotnica wagonowa

część układu nawęglania elektrowni, służy do wyładunku węgla z węglarek poprzez obrót wagoników

zamknięty obieg chłodzenia
zamknięty obieg chłodzenia

woda chłodząca porusza się w obiegu, więc ciepło przejmowane przez wodę w skraplaczu uchodzi bezpośrednio do atmosfery w urządzeniu chłodzącym; w tym obiegu ilość wykorzystywanej wody jest stała

zasobnik przykotłowy
zasobnik przykotłowy

część układu nawęglania elektrowni, służy do gromadzenia węgla podawanego do młynów kotłowych

zbiornik ciśnieniowy
zbiornik ciśnieniowy

pojemnik przeznaczony do przechowywania substancji (gazów lub cieczy) pod ciśnieniem wyższym niż atmosferyczne; zbiorniki ciśnieniowe są powszechnie stosowane w przemyśle chemicznym, petrochemicznym, energetyce czy przemysle spożywczym

zbiornik podciśnieniowy (próżniowy)
zbiornik podciśnieniowy (próżniowy)

pojemnik przeznaczony do przechowywania substancji przy ciśnieniu niższym niż ciśnienie atmosferyczne

zwarcie międzyfazowe
zwarcie międzyfazowe

połączenie elektryczne pomiędzy dwiema różnymi fazami w układzie trójfazowym. W układach elektrycznych trójfazowych istnieją trzy fazy (A, B, C), a zwarcie międzyfazowe oznacza, że prąd płynie bezpośrednio między dwiema z tych faz. Zwarcia międzyfazowe mogą występować z powodu uszkodzenia izolacji, błędu w konstrukcji urządzenia, niewłaściwego podłączenia przewodów, uszkodzenia mechanicznego czy zużycia sprzętu elektrycznego. Skutki zwarcia międzyfazowego mogą być poważne i obejmować wzrost prądów zwarcia, uszkodzenie sprzętu elektrycznego, utratę zasilania, a w skrajnych przypadkach pożary

źródło chłodzenia
źródło chłodzenia

urządzenia służące do schładzania wody w zakładach przemysłowych, szczególnie tam, gdzie nie ma dostępu do wody z morza, jeziora czy rzeki; przykładowymi źródłami chłodzenia są urządzenia, tj. zbiornik wody powierzchniowy, chłodnia kominowa, chłodnia wentylatorowa