Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAW
AUD.09. Realizacja nagrań dźwiękowych - Technik realizacji nagrań 352123
Słownik pojęć dla e‑materiału
Jest to zmiana parametrów w czasie. W cyfrowych stacjach roboczych zapis automatyzacji na ścieżkach można programować lub nagrywać za pomocą kontrolerów MIDI, jak np. ruchy tłumików wirtualnej konsolety.
Sekwencje filmowe, Zmiana tempa projektuSekwencje filmowe, Zmiana tempa projektu
Pomocnicza ścieżka sesji oprogramowania DAW, która jest wykorzystywana jako wirtualna szyna do obsługi m.in. efektów pogłosowych.
Sekwencje filmowe, Tworzenie ścieżki pomocniczej (AUX)Sekwencje filmowe, Tworzenie ścieżki pomocniczej (AUX)
Inaczej tembr. Cecha dźwięku pozwalająca odróżnić brzmienie różnych źródeł dźwięku o tej samej wysokości i natężeniu. Barwa zależy od kształtu fali dźwiękowej.
Atlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAWAtlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAW
Jest to wielkość bloku danych, która aplikacji komputerowej wyznacza czas na przetworzenie porcji danych. Im większa wartość bufora, tym więcej czasu komputer będzie miał na realizację zadań i tym większe będzie opóźnienie od polecania do wygenerowania dźwięku. Mniejsze wartości bufora pozwalają ograniczyć opóźnienie kosztem większego wykorzystania mocy obliczeniowej CPU.
Sekwencje filmowe, Zmiana bufora programowego (latencja)Sekwencje filmowe, Zmiana bufora programowego (latencja)
Określa liczbę cykli zjawiska okresowego występujących w jednostce czasu. Częstotliwość wyrażamy w Hz lub inaczej cyklach na sekundę, czyli 1 cykl na sekundę to 1 Hz.
Sekwencje filmowe, Wybór częstotliwości próbkowania projektuSekwencje filmowe, Wybór częstotliwości próbkowania projektu
Ang. sample rate. W świecie cyfrowego audio częstotliwość próbkowania określa liczbę próbek na sekundę, które są pobierane z analogowego sygnału ciągłego. W celu odtworzenia danej częstotliwości za pomocą dyskretnego zapisu cyfrowego, konieczne jest zastosowanie dwukrotnie większej częstotliwości próbkowania (np. przy częstotliwości próbkowania wynoszącej 44100 Hz można zapisać dźwięk o maksymalnej częstotliwości wynoszącej 22050 Hz).
Sekwencje filmowe, Wybór częstotliwości próbkowania projektuSekwencje filmowe, Wybór częstotliwości próbkowania projektu
Skrót od ang. Digital Audio Workstation, czyli cyfrowa stacja robocza audio.
Jest to zazwyczaj bardzo rozbudowany program komputerowy, który jest przeznaczony do wszelkich prac dźwiękowych, w tym rejestracji i nieliniowej edycji nagrań audio oraz MIDI, post‑produkcji dźwięku do obrazu itd. DAW jest wyposażony we wtyczkowe procesory audio, służące obróbce dźwięku. Jest to podstawowe narzędzie pracy realizatora dźwięku, montażysty audio, a także niemal każdego twórcy muzyki wykorzystującego komputer do nagrań. Do DAW zaliczamy przykładowo: Avid Pro Tools, PreSonus Studio One, Steinberg Cubase, Cockos Reaper, Apple Logic Pro, Ableton Live, Image Line FL Studio.

Atlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAWAtlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAW
To ruch fali w powietrzu lub w innym ośrodku sprężystym, który powstaje na skutek wibracji obiektu (źródła dźwięku) i pobudza znajdujące się w pobliżu cząsteczki powietrza lub innego ośrodka sprężystego. Z punktu widzenia psychologii dźwięk jest wrażeniem słuchowym.
Atlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAWAtlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAW
To szereg czynności polegających na obróbce pliku audio, do których należą: przecinanie pliku, sklejanie pliku (ang. glue), płynne zgłaśnianie (ang. fade in), płynne wyciszanie (ang. fade out), płynne przejście (ang. crossfade), zmiana wysokości dźwięku pliku (ang. pitch), zmiana tempa pliku (ang. time stretch), odtworzenie pliku od tyłu (ang. reverse), normalizacja pliku oraz automatyczne usuwanie ciszy z nagrania.
Sekwencje filmowe, Zmiana wysokości dźwięku pliku (Pitch)Sekwencje filmowe, Zmiana wysokości dźwięku pliku (Pitch)
Edytor graficzny w programach DAW, który służy wprowadzaniu zapisu MIDI i jego edycji, w szczególności komunikatów nutowych na tle wirtualnej klawiatury w funkcji czasu.
Sekwencje filmowe, Wybór kontrolera MIDI dla ścieżki z wirtualnym instrumentemSekwencje filmowe, Wybór kontrolera MIDI dla ścieżki z wirtualnym instrumentem
Narzędzie służące do sklejania i łączenia ze sobą plików.
Sekwencje filmowe, Sklejanie pliku (Glue)Sekwencje filmowe, Sklejanie pliku (Glue)
Z ang. bit depth, to liczba bitów, która definiuje jedną próbkę dźwięku, czyli liczbę odwzorowującą chwilową wartość sygnału. Zmiana głębi bitowej dźwięku wpływa na poziom szumu kwantyzacji, czyli jednocześnie oddziaływuje na stosunek sygnału do szumu oraz na zakres dynamiki dźwięku.
Sekwencje filmowe, Wybór głębi bitowej projektu (bit depth)Sekwencje filmowe, Wybór głębi bitowej projektu (bit depth)
Z ang. graphical user interface (GUI). Jest dostarczany przez oprogramowanie DAW i dzięki niemu użytkownik na ekranie monitora może wykonywać różnorodne operacje na plikach audio.
Atlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAWAtlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAW
W programach DAW to miejsce w torze kanału wirtualnego, które służy uruchamianiu w trybie szeregowym wirtualnych efektów wtyczkowych, takich jak korektory barwy dźwięku, kompresory dynamiki czy efekty przestrzenne.
Sekwencje filmowe, Insertowanie efektów audioSekwencje filmowe, Insertowanie efektów audio
Urządzenie przeznaczone do współpracy z komputerem, którego główną funkcją jest zamiana cyfrowego dźwięku z komputera na sygnał analogowy i odwrotnie. Zamienione dźwięki mogą zostać zarejestrowane i poddawane dalszej obróbce w środowisku komputerowym. Interfejs audio może przyjąć postać karty dźwiękowej, która jest zintegrowana z płytą główną komputera, lub samodzielnego urządzenia podłączanego do komputera za pośrednictwem złącz USB czy Thunderbolt. Interfejs audio jest zwykle wyposażony w różnego typu we/wy analogowe i cyfrowe, w tym także porty MIDI.

Sekwencje filmowe, Wybór urządzenia odtwarzającego i nagrywającego (interface audio)Sekwencje filmowe, Wybór urządzenia odtwarzającego i nagrywającego (interface audio)
Urządzenie wysyłające różnego rodzaju komunikaty MIDI, które są przeznaczone do sterowania urządzeniami sprzętowymi oraz wirtualnymi, a w szczególności instrumentami wtyczkowymi. Kontroler MIDI jest najczęściej wyposażony w klawiaturę fortepianową/syntezatorową, potencjometry, suwaki i/lub pady do wybijania rytmów.

Sekwencje filmowe, Aktywowanie i wybór kontrolera MIDISekwencje filmowe, Aktywowanie i wybór kontrolera MIDI
W programach DAW to funkcja służąca wyrównywaniu zapisu nutowego MIDI do określonych wartości czasowych/z siatką podziału rytmicznego. Funkcja ta poprawia nierównomierności synchronizacji.
Sekwencje filmowe, Kwantyzacja nutSekwencje filmowe, Kwantyzacja nut
Jest to opóźnienie czasowe, które zwykle towarzyszy konwersji cyfrowo‑analogowej (i odwrotnie) oraz przetwarzaniu dźwięku w komputerowych programach dźwiękowych, takich jakich jak DAW.
Sekwencje filmowe, Zmiana bufora programowego (latencja)Sekwencje filmowe, Zmiana bufora programowego (latencja)
To lista, która umożliwia odnalezienie uprzednio zaznaczonego punktu na osi czasu w sesji oprogramowania DAW.
Atlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAWAtlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAW
Końcowy etap procesu postprodukcji nagrania audio, którego zadaniem jest zbalansowanie brzmienia poszczególnych składowych nagrania audio oraz ujednolicenie wszystkich nagrań. Mastering dzielimy na: kreatywny (zwany też pre‑mastering) i techniczny.
Sekwencje filmowe, Wybór formatu i parametrów eksportowanego pliku (Master mix)Sekwencje filmowe, Wybór formatu i parametrów eksportowanego pliku (Master mix)
To urządzenie/instrument, które generuje sygnał dźwiękowy służący do precyzyjnego podawania tempa utworu. Jest wykorzystywane np. podczas komponowania.
Sekwencje filmowe, Zmiana metrumSekwencje filmowe, Zmiana metrum
To schemat rytmiczny taktu, który definiuje z ilu i jakich jednostek rytmicznych składa się takt, a także w którym miejscu pada akcent. Metrum to para cyfr znajdująca się na początku taktu.
Sekwencje filmowe, Zmiana metrumSekwencje filmowe, Zmiana metrum
Skrót od ang. Musical Instrument Digital Interface. Jest to szeregowy protokół cyfrowy służący głównie do przesyłania komunikatów nutowych i komunikatów ciągłych pomiędzy urządzeniami sterującymi (np. kontrolerami MIDI z klawiaturą) a instrumentami muzycznymi lub procesorami efektów, a nawet konsoletami mikserskimi (zarówno sprzętowymi, jak i wirtualnymi).
Sekwencje filmowe, Aktywowanie i wybór kontrolera MIDISekwencje filmowe, Aktywowanie i wybór kontrolera MIDI
To moduł, który umożliwia miksowanie poszczególnych części utworu/utworów poprzez ustawiania poziomów głośności lub panoramy ścieżki.
Sekwencje filmowe, Wybór formatu i parametrów eksportowanego pliku (Master mix)Sekwencje filmowe, Wybór formatu i parametrów eksportowanego pliku (Master mix)
To zabieg polegający na mieszaniu poszczególnych części utworu/utworów poprzez ustawianie poziomów głośności lub panoramy ścieżki.
Sekwencje filmowe, Wyeksportowanie projektu do gotowego pliku audio (Master mix)Sekwencje filmowe, Wyeksportowanie projektu do gotowego pliku audio (Master mix)
Ang. change velocity. To funkcja, która umożliwia modyfikowanie wartości dynamiki nut, czyli pozwala na kontrolowanie dynamiki utworu.
Sekwencje filmowe, Zmiana dynamiki nut (Velocity)Sekwencje filmowe, Zmiana dynamiki nut (Velocity)
To funkcja w sesji oprogramowania DAW służąca do skokowego wyciszenia dźwięku na ścieżce.
Atlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAWAtlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAW
To zabieg polegający na wyrównaniu poziomu głośności dźwięku do określonej wartości szczytowej (względem próbki o największej wartości w całym pliku audio). Zwykle to funkcja cyfrowego edytora audio.
Sekwencje filmowe, Normalizacja plikuSekwencje filmowe, Normalizacja pliku
Kontroler oscylatora, opisywany jako pitch lub coarse, umożliwia ustawienie z dokładnością do półtonu wysokości dźwięku generowanego przez oscylator w relacji do granej nuty.
Sekwencje filmowe, Zmiana wysokości dźwięku pliku (Pitch)Sekwencje filmowe, Zmiana wysokości dźwięku pliku (Pitch)
To przyciski na kontrolerze, reagujące na siłę nacisku palca, służące do kontrolowania obsługi np. gry, programu.
Sekwencje filmowe, Zmiana wysokości dźwięku pliku (Pitch)Sekwencje filmowe, Zmiana wysokości dźwięku pliku (Pitch)
Ang. crossfade. Funkcja umożliwiająca płynne przejście pomiędzy strefami podziału.
Sekwencje filmowe, Płynne przejście (Crossfade)Sekwencje filmowe, Płynne przejście (Crossfade)
Potocznie to „wysyłka po tłumiku”. Proporcje sygnału ze ścieżki i sygnału kierowanego z tej ścieżki na kanał pomocniczy (aux/send) pozostają niezmienne.
Sekwencje filmowe, Przypisywanie potencjometrów/faderów kontrolera MIDI do parametrów instrumentu wirtualnego (MIDI CC LEARN)Sekwencje filmowe, Przypisywanie potencjometrów/faderów kontrolera MIDI do parametrów instrumentu wirtualnego (MIDI CC LEARN)
Potocznie to „wysyłka przed tłumikiem”. W takiej konfiguracji tłumik na ścieżce nie ma wpływu na poziom sygnału kierowanego ze ścieżki na kanał pomocniczy (aux/send).
Sekwencje filmowe, Przypisywanie potencjometrów/faderów kontrolera MIDI do parametrów instrumentu wirtualnego (MIDI CC LEARN)Sekwencje filmowe, Przypisywanie potencjometrów/faderów kontrolera MIDI do parametrów instrumentu wirtualnego (MIDI CC LEARN)
Rozdzielczość bitowa, w której są zapisywane pliki audio. Zazwyczaj jest to 24 bit, chociaż w niektórych programach może być też 32 bit.
Sekwencje filmowe, Włączenie nagrywaniaSekwencje filmowe, Włączenie nagrywania
To opcja w programie DAW, która służy do zmiany częstotliwości próbkowania sygnału w pliku audio.
Atlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAWAtlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAW
Z ang. time‑streching, to rodzaj cyfrowego algorytmu służącego do zmiany czasu trwania nagrania dźwiękowego bez zmiany jego wysokości, zwykle poprzez podział nagrania na mniejsze części i ich powielanie, nakładanie itd.
Sekwencje filmowe, Zmiana tempa pliku (Time stretch)Sekwencje filmowe, Zmiana tempa pliku (Time stretch)
Wysyła zaprogramowane sygnały sterujące do syntezatora.
Sekwencje filmowe, Aktywowanie i wybór kontrolera MIDISekwencje filmowe, Aktywowanie i wybór kontrolera MIDI
Określenie odległości (interwałów) między poszczególnymi, następującymi po sobie dźwiękami.
Sekwencje filmowe, Wybór wartości siatki (skala muzyczna/skala czasowa)Sekwencje filmowe, Wybór wartości siatki (skala muzyczna/skala czasowa)
To funkcja dostępna na ścieżkach w sesji oprogramowania DAW, która umożliwia podsłuchanie materiału audio z wybranej ścieżki.
Atlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAWAtlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAW
To przesunięcie wybranego i zaznaczonego fragmentu do ustalonej wcześniej lokalizacji.
Atlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAWAtlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAW
Oprogramowanie umożliwiające efektywną współpracę interfejsu audio z komputerowym systemem operacyjnym, w szczególności przetwarzanie dźwięku z niewielkim opóźnieniem (latencją) i bez zniekształceń. Wybór sterowników to kluczowy etap konfiguracji programu DAW do pracy.
Atlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAWAtlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAW
W programach DAW to funkcja wykorzystywana do wprowadzenia odchyleń czasowych zapisu nutowego na siatce rytmicznej, zwykle poprzez opóźnienie (czasem też przyspieszenie) występowania co drugiego komunikatu w ramach danego podziału rytmicznego. Przypomina to sposób gry w muzyce jazzowej, który polega na wykonywaniu przebiegów ósemkowych jako triol ósemkowych z połączonymi dwiema pierwszymi ósemkami.
Sekwencje filmowe, Wybór rodzaju kwantyzacji (prosta/z triolą/z kropką/ze swingiem)Sekwencje filmowe, Wybór rodzaju kwantyzacji (prosta/z triolą/z kropką/ze swingiem)
Technika generowania dźwięku od podstaw z użyciem sprzętu elektronicznego lub oprogramowania, której celem jest imitowanie brzmienia istniejących instrumentów muzycznych i dźwięków niemuzycznych lub tworzenie nowych brzmień, których nie można uzyskać w sposób inny, niż za pomocą syntezatora.
Atlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAWAtlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAW
To stopień szybkości wykonywania danego utworu, który jest określany słownie (np. largo - wolno), za pomocą metronomu lub określeń porównawczych.
Sekwencje filmowe, Zmiana tempa projektuSekwencje filmowe, Zmiana tempa projektu
W programach DAW to pomocnicza ścieżka w wirtualnej konsoli, która jest wykorzystywana do przetwarzania sygnałów z wybranych innych ścieżek przez umieszczony na niej określony efekt lub zestaw efektów wirtualnych. Do kierowania sygnału z innych ścieżek na tor aux/tor wysyłkowy służy zwykle potencjometr oznaczony jako aux lub send (pot. „wysyłka”).
Sekwencje filmowe, Tworzenie ścieżki pomocniczej (AUX)Sekwencje filmowe, Tworzenie ścieżki pomocniczej (AUX)
To funkcja, która pozwala na transponowanie danych muzycznych w wyznaczonym obszarze, czyli zmianę tonacji całego regionu lub wybranych nut.
Sekwencje filmowe, Transpozycja nutSekwencje filmowe, Transpozycja nut
Jest to zapis parametrów automatyzacji, który jest uruchamiany w chwili otrzymania przez program informacji o jego zmianie (np. za pomocą kontrolera MIDI), przy czym ostatnia otrzymana wartość jest zapisywana na ścieżce automatyzacji do chwili zatrzymania odtwarzania/rejestracji.
Sekwencje filmowe, Zmiana trybu automatyzacji (read, touch, latch, write)Sekwencje filmowe, Zmiana trybu automatyzacji (read, touch, latch, write)
To funkcja rejestrowania nowych danych muzycznych. W przypadku overdub dogrywa się dane muzyczne do danych istniejących, natomiast w przypadku replace mowa o nagrywaniu nowych danych muzycznych przy jednoczesnym kasowaniu/usuwaniu danych istniejących (jeśli takie są).
Sekwencje filmowe, Wybór trybu nagrywania komunikatów MIDI (overdub/replace)Sekwencje filmowe, Wybór trybu nagrywania komunikatów MIDI (overdub/replace)
Jest to tryb odczytu parametrów automatyzacji, czyli funkcja odczytu aktualnej ścieżki audio, w której rejestrator odtwarza zapisaną uprzednio w wybranym trybie, np. write, sekwencję.
Sekwencje filmowe, Zmiana trybu automatyzacji (read, touch, latch, write)Sekwencje filmowe, Zmiana trybu automatyzacji (read, touch, latch, write)
Pozwala na zapis automatyzacji tylko dla odcinka czasu, w którym program otrzymuje komunikaty o zmianach parametrów (zwykle tylko w chwili, kiedy „dotykamy” jakiegoś regulatora kontrolera MIDI przypisanego do sterowania danym parametrem podlegającym automatyzacji).
Sekwencje filmowe, Zmiana trybu automatyzacji (read, touch, latch, write)Sekwencje filmowe, Zmiana trybu automatyzacji (read, touch, latch, write)
Pozwala na zapis automatyzacji, w którym odbywa się nadpisywanie istniejących krzywych od momentu uruchomienia odtwarzania, aktualnymi wartościami parametrów, bez potrzeby wstępnego poruszenia.
Sekwencje filmowe, Zmiana trybu automatyzacji (read, touch, latch, write)Sekwencje filmowe, Zmiana trybu automatyzacji (read, touch, latch, write)
Jeden z elementów wyposażenia programów DAW, urządzenie wspomagające strojenie instrumentu podłączonego do interfejsu audio, które pokazuje wysokość wydobywanego z instrumentu dźwięku.
Atlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAWAtlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAW
To inaczej głośność nuty MIDI, czyli funkcja, dzięki której jest możliwe kontrolowanie dynamiki utworu.
Sekwencje filmowe, Zmiana dynamiki nut (Velocity)Sekwencje filmowe, Zmiana dynamiki nut (Velocity)
To wtyczki lub programy, które są wykorzystywane do wzbogacania audio dodatkowymi dźwiękami. Do tego celu mogą być używane również pliki MIDI.
Sekwencje filmowe, Wybór kontrolera MIDI dla ścieżki z wirtualnym instrumentemSekwencje filmowe, Wybór kontrolera MIDI dla ścieżki z wirtualnym instrumentem
Instrument lub efekt wirtualny pełniący tę samą rolę w komputerowych programach dźwiękowych, co niegdyś wyłącznie sprzętowe urządzenia, np. syntezatory czy podłogowe efekty gitarowe.
Sekwencje filmowe, Wskazanie folderu docelowego dla zewnętrznych pluginówSekwencje filmowe, Wskazanie folderu docelowego dla zewnętrznych pluginów
Ang. change duration. To funkcja wykorzystywana do zmiany długości (wartości rytmicznej) nut, które zostały zapisane w sekwencji. Funkcję tę można używać w celu stworzenia efektów tenuto i staccato.
Atlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAWAtlas interaktywny – Przewodnik po funkcjach oprogramowania DAW