E-materiały do kształcenia zawodowego

Wirtualna sesja nagraniowa

AUD.09 Realizacja nagrań dźwiękowych- Technik realizacji nagrań 352123

Słownik pojęć

1
Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik pojęć do e‑zasobu zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑zasobu, w których zostały użyte.

Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli Ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej w materiale w e‑zasobie.

1
aliasing
aliasing

To nakładanie się widm powstające w procesie próbkowania, podczas którego powstają kopie widm oddalonych od siebie o odległość równą częstotliwości próbkowaniaczęstotliwość próbkowaniaczęstotliwości próbkowania. Jeśli częstotliwość próbkowaniaczęstotliwość próbkowaniaczęstotliwość próbkowania będzie się zmniejszać, to w końcu widma zaczną się ze sobą stykać, a potem nachodzić na siebie. To skutkuje tym, że nie można wówczas określić jaką wartość przyjmie sygnał.

bęben basowy
bęben basowy

To instrument zestawu perkusyjnegozestaw perkusyjnyzestawu perkusyjnego, membranofon, o niskiej wysokości dźwiękudźwiękdźwięku. Jest również nazywany bębnem taktowym, stopą, centralą. Składa się z korpusu w kształcie pustej tuby, o średnicy najczęściej od 16 cali do 24 cali. Na ogół korpus jest wykonany z drewna, choć spotyka się również konstrukcje z innych materiałów. Oba wyloty, czyli przedni i tylni, są zwykle zamknięte błonami, tak zwanymi naciągami, z tworzyw sztucznych, ale stosowanie tylnego naciągu nie jest obligatoryjne.

RBboOCeKcr8NW
bęben centralny
Źródło: https://pixabay.com/, domena publiczna.
bit
bit

To najmniejsza jednostka informacji cyfrowej, która przybiera dwa stany, zero lub jeden. W audio jest używany do określenia zdolności rozdzielczej konwerterów, np. 16 bitów, 24 bity.

Źródło: Strona internetowa AUDIO, Vademecum, Bit, https://audio.com.pl/vademecum/slownik/19423-bit [dostęp 26.04.2023 r.].

blachy
blachy

Potoczna nazwa talerzy perkusyjnych, które są wykonane z różnych rodzajów metalu. To instrumenty o nieokreślonej wysokości dźwiękudźwiękdźwięku.

R1ef4YnUUSjMy
blachy
Źródło: https://pixabay.com/, domena publiczna.
brzmienie
brzmienie

To zbiór cech dźwiękowych danego instrumentu.

częstotliwość harmoniczna
częstotliwość harmoniczna

Część składowa dźwiękudźwiękdźwięku muzycznego o przebiegu sinusoidalnym i częstotliwości będącej jedną z wielokrotności dźwięku podstawowego (np. dla częstotliwości podstawowej 60 Hz harmoniczną będzie częstotliwość 120 Hz).

częstotliwość próbkowania
częstotliwość próbkowania

Ang. sample rate. W świecie cyfrowego audio częstotliwość próbkowania określa liczbę próbek na sekundę, które są pobierane z analogowego sygnału ciągłego. W celu odtworzenia danej częstotliwości za pomocą dyskretnego zapisu cyfrowego konieczne jest zastosowanie dwukrotnie większej częstotliwości próbkowania (np. przy częstotliwości próbkowania wynoszącej 44100 Hz można zapisać dźwiękdźwiękdźwięk o maksymalnej częstotliwości wynoszącej 22050 Hz).

RatJLMMhlRZfj
częstotliwość próbkowania
Źródło: https://pl.wikipedia.org, licencja: CC BY-SA 3.0.
częstotliwość rezonansowa
częstotliwość rezonansowa

Częstotliwość wynikająca z właściwości układu drgającego, w której drganie wynikające z jego właściwości (masy, gęstości, sprężystości) osiąga maksymalną amplitudę.

częstotliwość subharmoniczna
częstotliwość subharmoniczna

To częstotliwość będąca ułamkową wartością tonu podstawowego, pozostającą w nim w zależności 1/2, 1/4, 1/8. Przykładowo dla tonu podstawowego 1000 Hz subharmoniczną będzie częstotliwość 500, 250, 125 Hz.

dead room
dead room

Inaczej kabina wokalnakabina wokalnakabina wokalna. Pomieszczenie o bardzo krótkim, niemal zerowym, czasie pogłosu, który uzyskuje się dzięki zastosowaniu materiałów i ustrojów chłonących dźwiękdźwiękdźwięk. Jest przeznaczone do nagrywania wokali i innych instrumentów, gdzie wskazany jest brak tła akustycznego pomieszczenia.

RP16E8KJRLZmt
dead room
Źródło: https://en.wikipedia.org/, licencja: CC BY 4.0.
dźwięk
dźwięk

To ruch fali w powietrzu lub w innym ośrodku sprężystym, który powstaje na skutek wibracji obiektu (źródła dźwiękuźródło dźwiękuźródła dźwięku) i pobudza znajdujące się w pobliżu cząsteczki powietrza lub innego ośrodka sprężystego.

finalne miksy
finalne miksy

Etap pracy nad materiałem dźwiękowym (muzycznym) poprzedzającym zgrania. W trakcie jego trwania ustawia się proporcje między gotowymi ścieżkamisynchroniczne ścieżki dźwiękoweścieżkami wszystkich instrumentów czy głosu, dokonuje wszelkich poprawek, przetwarzania procesorami, dążąc do uzyskania finalnego obrazu dźwiękowego – np. płyty danego artysty.

RQCgk0Pud9zj8
finalne miksy / mastering
Źródło: https://unsplash.com/, domena publiczna.
fortepian
fortepian

To instrument strunowy młoteczkowy, w którym mechanizmy młoteczków uderzających w struny są wyzwalane za pomocą klawiszy. Struny są ustawione poziomo w pudle rezonansowym. Skala pianina obejmuje dźwiękidźwiękdźwięki w zakresie od A2 do c5.

RtwR8mSHRqFIz
fortepian
Źródło: https://pl.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 3.0.
gitara akustyczna
gitara akustyczna

To instrument strunowy szarpany, podobny do gitary klasycznej. Jest zbudowana z pudła rezonansowego, gryfu z główką, a jej podstrunnica jest wyposażona w metalowe progi. W gitarze akustycznej stosuje się struny metalowe. Jest strojona w kwintachkwintakwintach E, A, d, g, h, e1.

R1Jzo78Fomm0w
gitara akustyczna
Źródło: https://pixabay.com/, domena publiczna.
gitara elektryczna
gitara elektryczna

To instrument strunowy szarpany. Struny gitary są metalowe, pudło akustyczne zazwyczaj zastąpione jest drewnianą deską, a dodatkowo jest wyposażona w przetworniki elektryczneprzetwornik elektroakustycznyprzetworniki elektryczne.

R1VYjocCGzwxr
gitara elektryczna
Źródło: https://pixabay.com/, domena publiczna.
głębia bitowa
głębia bitowa

Liczba bitówbitbitów (jednostek danych cyfrowych) opisujących jedną próbkę dźwiękudźwiękdźwięku.

hi‑hat
hi‑hat

To podstawowy element zestawu blachblachyblachzestawie perkusyjnymzestaw perkusyjnyzestawie perkusyjnym, idiofon. Zbudowany z dwóch wypukłych talerzy, najczęściej o średnicy 12 do 14 cali, wykonanych z metalu, ułożonych przeciwstawnie względem siebie na statywie nazywanym brake‑machine, lub skrótowo „brejk”. Górny talerz jest umocowany na ruchomym pręcie, sterowanym ruchem stopy perkusisty, zaś dolny jest zamocowany na stałe. DźwiękdźwiękDźwięk wydobywa się za pomocą stopy i mechanizmu „brejka” lub uderzając pałkami bezpośrednio w blachyblachyblachy.

R1A8ae20y54QP
hi‑hat
Źródło: https://de.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 2.5.
idiofon
idiofon

To odmiana instrumentów, w których dźwiękdźwiękdźwięk jest uzyskiwany dzięki rezonansowi własnemu ciała stałego o określonej sprężystości własnej. Za ich brzmieniebrzmieniebrzmienie odpowiada wiele różnych czynników, jednak wysokość tonu jest uzależniona przede wszystkim od masy. W idiofonach perkusyjnychzestaw perkusyjnyperkusyjnych, których dźwiękdźwiękdźwięk wydobywa się np. poprzez uderzanie w rozmaite elementy wibracyjne, takie jak kawałki metalu, drewna i innych materiałów. Należą do nich np. wibrafony, ksylofony. Idiofonami to również instrumenty, w których drgania elementów wibracyjnych wywołuje np. strumień powietrza - harmonijka ustna i inne.

interfejs audio
interfejs audio

Urządzenie przeznaczone do współpracy z komputerem, którego główną funkcją jest zamiana cyfrowego dźwiękudźwiękdźwięku z komputera na sygnał analogowy i odwrotnie. Zamienione dźwiękidźwiękdźwięki mogą zostać zarejestrowane i poddawane dalszej obróbce w środowisku komputerowym. Interfejs audio może przyjąć postać karty dźwiękowej, która jest zintegrowana z płytą główną komputera, lub samodzielnego urządzenia podłączanego do komputera za pośrednictwem złącz USB czy Thunderbolt. Interfejs audio jest zwykle wyposażony w różnego typu wejścia/wyjścia analogowe i cyfrowe, w tym także porty MIDI.

kabina wokalna
kabina wokalna

Z ang. dead‑roomdead roomdead‑room. Pomieszczenie o bardzo krótkim, niemal zerowym, czasie pogłosu, który uzyskuje się dzięki zastosowaniu materiałów i ustrojów chłonących dźwiękdźwiękdźwięk. Jest przeznaczone do nagrywania wokali i innych instrumentów, gdzie wskazany jest brak tła akustycznego pomieszczenia.

RrsvvRYU9ZLXy
kabina wokalna
Źródło: https://en.wikipedia.org/, licencja: CC BY 4.0.
kontrabas
kontrabas

To największy instrument strunowy smyczkowy. Jego wymiary dochodzą do 200 cm wraz z szyjką, pudłem rezonansowym i nóżką. Kontrabas jest instrumentem transponującym. Jest strojony w kwintachkwintakwintach E1, A1, D, G.

R1E8bMjtnUWTk
kontrabas
Źródło: https://pl.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 3.0.
kwinta
kwinta

Interwał, czyli odległość, prosty zawarty między pięcioma kolejnymi stopniami skali muzycznej. To odległość pomiędzy dwoma dźwiękamidźwiękdźwiękami równa sześciu (kwinta zmniejszona - tryton) lub siedmiu półtonom (kwinta czysta).

R1MdM5KQn99iQ
kwinta
Źródło: https://pl.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 3.0.
membranofony
membranofony

To odmiana instrumentów perkusyjnychzestaw perkusyjnyinstrumentów perkusyjnych, w których dźwiękdźwiękdźwięk wydobywa się poprzez uderzanie w rozmaite elementy wibracyjne, takie jak membrany i błony. Należą do nich np. djembe, konga, cajony, darbuki, bęben basowybęben basowybęben basowy.

RlgcuP9pAEIzy
membranofony
Źródło: https://pixabay.com/, domena publiczna.
mikser wirtualny
mikser wirtualny

To cyfrowe urządzenie do sumowania wielu sygnałów/źródeł dźwiękuźródło dźwiękuźródeł dźwięku, ich wzmacniania, equalizacji, obróbki dynamicznej i dystrybucji w postaci liniowej lub cyfrowej do innych urządzeń (nagłaśniających, rejestrujących).

miksy
miksy

Etap kreatywnej pracy nad materiałem dźwiękowym (muzycznym) poprzedzającym zgrania. W trakcie wykonywania miksu ustawia się proporcje między gotowymi ścieżkamisynchroniczne ścieżki dźwiękoweścieżkami wszystkich instrumentów, wykonuje korektę ich barwową, buduje ich współzależności częstotliwościowe, rezonansoweczęstotliwość rezonansowarezonansowe, barwowe, umiejscowienie przestrzenne w wirtualnym (czyli wykreowanym przez realizatora) obrazie muzycznym, nakłada efekty dźwiękowe, psychoakustyczne itp.

przedwzmacniacz
przedwzmacniacz

Urządzenie wzmacniające sygnał przetwornikaprzetwornik elektroakustycznyprzetwornika akustycznego, np. mikrofonu do poziomu liniowego.

R1PfiV7Asclj4
przedwzmacniacz
Źródło: https://pl.wikipedia.org/, domena publiczna.
przetwornik elektroakustyczny
przetwornik elektroakustyczny

Urządzenie przetwarzające prąd elektryczny na fale dźwiękowe i odwrotnie. Najpopularniejszymi wejściowymi przetwornikami elektroakustycznymi, zamieniającymi dźwiękdźwiękdźwięk na sygnał elektryczny są mikrofony.

R1E6YGWbksohn
przetwornik elektroakustyczny
Źródło: https://pl.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 4.0.
saksofon
saksofon

To instrument dęty drewniany. Jego korpus jest wykonany z metalu, ma drewniany stroik, który generuje drgania przenoszone na słup powietrza znajdujący się w korpusie. Saksofon występuje w kilku odmianach: tenorowej, altowej, barytonowej i sopranowej.

R1btUDo6NFNzN
saksofon
Źródło: https://pl.wikipedia.org/, licencja: CC BY 4.0.
sesja trackingowa
sesja trackingowa

Sesja nagraniowa, podczas której nagrywa się poszczególne instrumenty oddzielnie, np. najpierw perkusja, potem bas, gitara, na końcu wokal.

R1NrMm4jmDt6w
sesja trackingowa
Źródło: https://unsplash.com/, domena publiczna.
skala dźwiękowa
skala dźwiękowa

To szereg dźwiękówdźwiękdźwięków, które są ułożone według stałego schematu. Kolejne dźwiękidźwiękdźwięki skali są oznaczane cyframi rzymskimi i tworząc stopnie.

skala tonalna
skala tonalna

Skala jest szeregiem dźwiękówdźwiękdźwięków ułożonych w określonej kolejności. Skala tonalna to skala złożona z tonów związanych z tzw. dźwiękiemdźwiękdźwiękiem centralnym – toniką, która definiuje kolejne jej stopnie. Wysokości tych dźwiękówdźwiękdźwięków są uwarunkowane wzajemnym, harmonijnym współbrzmieniem. W wąskim rozumieniu sprowadza się ją do współbrzmień molowych i durowych. Warto zwrócić uwagę, że w tradycji muzycznej cywilizacji azjatyckich i arabskich, współbrzmienia odbierane jako harmonijne mieszczą się w europejskiej definicji skal atonalnych.

sygnał mikrofonowy
sygnał mikrofonowy

Sygnał elektryczny odwzorowujący przebieg fali akustycznej o poziomie -60 a -40 dBu (dBu, dBV – to jednostki pomiaru decybeli w odniesieniu do napięcia).

synchroniczne ścieżki dźwiękowe
synchroniczne ścieżki dźwiękowe

To ścieżki zsynchronizowane ze sobą czasowo, np. kolejne powtórzenia tej samej partii wokalnej, zmiksowane ze sobą mające za zadanie stworzyć wrażenie przestrzeni w wokalach. Ale także ścieżki podkładane w studio przez aktorów pod dźwiękdźwiękdźwięk nagrany na planie w sytuacji, gdy jest przykładowo zaszumiony i nie nadaje się do użycia w postprodukcji.

ścieżka audio
ścieżka audio

Fragment materiału audio lub tor audio w wielościeżkowej sesji programie DAW.

RROM8UOgJFjQs
ścieżka audio
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.
tomy
tomy

Inaczej bębny przejściowe, membranofony, przypominające swoją budową bęben centralnybęben basowybęben centralny w mniejszej wersji. DźwiękdźwiękDźwięk tomów wydobywa się poprzez uderzenie pałkami lub szczotkami w górną membranę. Stosowanie dolnej membrany nie jest obowiązkowe, ale zazwyczaj jest ona montowana.

R1Kv7V5gz60yk
tomy
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.
werbel
werbel

Inaczej bęben mały, membranofon, o nieokreślonej wysokości dźwiękudźwiękdźwięku. DźwiękdźwiękDźwięk wydobywa się poprzez uderzenie rozmaitymi pałkami lub specjalnymi szczotkami w górną membranę. Jest zbudowany z korpusu w kształcie pustej tuby, zamkniętej z obu stron naciągami. Korpus jest najczęściej wykonany z drewna lub metalu, a czasami z innych materiałów. Na dolnym naciągu umieszczona jest sprężyna przymocowana do rantów werbla. Ma ona postać falowanych naciągniętych drucików, w liczbie od kilku do kilkunastu, leżących na naciągu i wydobywających z werbla charakterystyczny szum dolnej membrany.

RS6Ja2uhE4d3i
werbel
Źródło: https://pl.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 4.0.
właściwości brzmieniowe instrumentów
właściwości brzmieniowe instrumentów

Właściwości brzmieniowe instrumentów wynikają z ich budowy, materiałów, z których są wykonane poszczególne ich elementy, często również z mechanizmów i/lub układów elektrycznych/elektronicznych użytych do ich budowy oraz sposobu wydobywania z nich dźwiękówdźwiękdźwięków. Wzajemne zależności tych czynników sprawiają, że każdy instrument, poza typowo elektronicznymi tego samego typu i modelu, brzmi inaczej, ma inną barwę, inny zakres częstotliwościowy, generują inne częstotliwości podstawowe, harmoniczneczęstotliwość harmonicznaharmoniczne, subharmoniczneczęstotliwość subharmonicznasubharmoniczne itd.

zestaw perkusyjny
zestaw perkusyjny

Zestaw instrumentów perkusyjnych, używany głównie w muzyce rozrywkowej; w skład podstawowego i typowego zestawu wchodzą zazwyczaj: bęben centralny (basowy)bęben basowybęben centralny (basowy), werbelwerbelwerbel, tomytomytomy (bębny przejściowe), hi‑hathi‑hathi‑hat, ride, crash. Zestawy perkusyjne mogą oczywiście diametralnie się różnić i być rozbudowywane o dziesiątki innych instrumentów perkusyjnych.

R1AUzRfSgUxLt
zestaw perkusyjny
Źródło: https://pixabay.com/, domena publiczna.
źródło dźwięku
źródło dźwięku

Oznacza ośrodek emitujący drgania, które wywołują falę akustyczną; w wymiarze ludzkiej percepcji są to drgania wywołujące wrażenia słuchowe.