zróżnicowanie żywej przyrody na wszystkich poziomach jej organizacji (materiału genetycznego, populacji i gatunków oraz ekosystemów)

zjawisko fizyczne polegające na wzroście temperatury powierzchni planety przez obecne w jej atmosferze gazy cieplarniane

oíkos – mieszkanie; sýstēma – zestawienie); układ ekologiczny, który składa się z zespołów organizmów (biocenozy) i  ze środowiska (biotopu), w którym zachodzi przepływ energii i obieg materii; biocenoza i biotop powinny funkcjonować w harmonii ze sobą (gr.

gatunek zasiedlający niewielki obszar i niewystępujący poza nim; często na obszarach izolowanych geograficznie (wyspy, jeziora), o specyficznych warunkach środowiskowych

energia pochodząca z wnętrza Ziemi, zaliczana do odnawialnych źródeł energii

energia, do uzyskania której wykorzystano zasoby przyrody, które nie ulegają wyczerpaniu, np. energię promieniowania słonecznego, energię wiatru, energię wody i energię geotermalną

grupa osobników o podobnych cechach, które mogą się swobodnie ze sobą krzyżować i dawać płodne potomstwo

gatunek, który rozprzestrzenia się naturalnie lub z udziałem człowieka i stanowi zagrożenie dla fauny i flory danego ekosystemu, konkurując z gatunkami rodzimymi o niszę ekologiczną, a także przyczyniając się do wyginięcia gatunków miejscowych

obszar (np. pas lasu, zadarniony pas wzdłuż drogi lub rzeki) łączący ze sobą większe kompleksy dzikiej roślinności, tworzący sieć stanowiącą schronienie dla zwierząt i pozwalającą im na swobodne migracje, umożliwiającą rozsiewanie się nasion roślin, a tym samym zapewniającą swobodny przepływ genów między populacjami

system rolniczy polegający na długotrwałym uprawianiu na tym samym obszarze roślin jednego gatunku (pszenicy, ryżu, kukurydzy, bawełny, trzciny cukrowej itp.); monokultura leśna to sadzony sztucznie drzewostan jednogatunkowy, np. monokultura sosnowa

zrównoważone użytkowanie oraz odnawianie zasobów, tworów i składników przyrody takich jak:

• dziko występujące rośliny, zwierzęta i grzyby,

• rośliny, zwierzęta i grzyby objęte ochroną gatunkową,

• siedliska przyrodnicze,

• twory przyrody żywej i nieożywionej oraz kopalnych szczątków roślin i zwierząt,

• krajobraz,

• zieleń w miastach i na wsiach,

• zadrzewienia

ochrona wszystkich elementów środowiska przed niekorzystnym wpływem działalności człowieka i zachowanie ich możliwie naturalnego charakteru

organizacja międzynarodowa z siedzibą w Nowym Jorku, powstała 24 października 1945 r.; jej cele to zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego, rozwój współpracy między narodami oraz popieranie przestrzegania praw człowieka

paliwa powstałe w wyniku beztlenowych procesów zachodzących pod ogromnym ciśnieniem we wnętrzu Ziemi; zaliczamy do nich m.in. węgiel kamienny, węgiel brunatny, ropę naftową oraz gaz ziemny

grupa osobników należąca do jednego gatunku, która występuje w danym czasie na danym terenie, mogąca się ze sobą swobodnie krzyżować, wydając na świat płodne potomstwo

powtórne wprowadzenie osobników chronionego gatunku na tereny, na których ten gatunek wyginął

działania mające na celu odtworzenie liczebności populacji chronionego gatunku

inaczej zwana bioróżnorodnością; zróżnicowanie organizmów na całej kuli ziemskiej na wszystkich poziomach złożoności życia: w obrębie gatunku, pomiędzy gatunkami oraz w obrębie ekosystemów

minerał zawierający związki metali, wykorzystywany w celach przemysłowych

środowisko, w którym występuje dany gatunek

skała osadowa; jest stosowana m.in. jako materiał budowlany, drogowy i rzeźbiarski

składa osadowa, jest stosowana m.in. jako kamień budowlany, do wyrobu wapna palonego, cementu, szkła, w przemyśle papierniczym i chemicznym

forma zmienności ekosystemu w czasie; sukcesja ekologiczna jest procesem kierunkowym, podczas którego dochodzi do stopniowych zmian w składzie gatunkowym i w warunkach biotycznych danego ekosystemu

odległość kątowa pomiędzy wybranym przez nas punktem na Ziemi a równikiem; szerokość geograficzna może być północna (N) lub południowa (S)

sposób pomiaru ilości wody zużywanej przez daną osobę dla zaspokojenia potrzeb; szacunki te obejmują wodę potrzebną do picia, zabiegów higienicznych, produkcji kupowanych przedmiotów i żywności, a także zużywaną podczas budowy i eksploatacji maszyn czy budowy gmachów, z których dana osoba korzysta

ogół elementów nieożywionych i ożywionych, zarówno naturalnych, jak i powstałych w wyniku działalności człowieka, występujących na określonym obszarze, a także ich wzajemne powiązania, oddziaływania i zależności

wykorzystywane przez człowieka elementy przyrody