R7Ss2VtOgKMcf
Pierwsze zdjęcie przedstawia bojownika wspaniałego. Jego ciało ma srebrny kolor, na jego powierzchni są widoczne liczne łuski oraz plamy koloru czerwonego, najwięcej w okolicach głowy. Ryba posiada rozłożystą, barwną, postrzępioną płetwę ogonową oraz płetwy grzbietowe i brzuszne. Tylna część ogona ma kolor czerwony, a fragment znajdujący się bliżej ciała kolor niebieski. Drugie zdjęcia przedstawia traszkę. Jej ciało jest podłużne, masywne i walcowate. Szeroka i płaska głowa jest wyraźnie oddzielona od reszty ciała. Pysk jest duży i mocno zaokrąglony. Powierzchnia ciała (grzbiet i boki) pokryta jest licznymi brodawkami. Spód ciała jest gładki. Wierzch ciała jest ciemny z licznymi, czarnymi plamkami. Na szczytach brodawek znajdują się białe kropki, a na grzbiecie czarno‑żółte prążki. Na spodzie jej ciała znajduje się pomarańczowy wzór. Trzecia fotografia przedstawia kameleona siedzącego na gałęzi. Zwrócony jest przodem do obiektywu aparatu. Głowa kameleona jest kanciasta, o nieregularnym kształcie. Oczy są okrągłe i wypukłe; pokryte powiekami zrośniętymi tak, że pozostaje jedynie mały otwór na źrenicę. Ma bocznie spłaszczone ciało, widoczne zza głowy. Jego skóra pokryta jest zrogowaciałym naskórkiem, ma nieregularną, wypukłą strukturę. Kolory skóry są zielono‑czerwone.

Kręgowce zmiennocieplne - ryby, płazy i gady

Bojownik wspaniały, traszka i kameleon to przykładowi przedstawiciele ryb, płazów i gadów.
Źródło: Pixabay, Frank Winkler, domena publiczna.

Słownik

bezkręgowce
bezkręgowce

grupa zwierząt należących do różnych taksonów; wspólną cechą ich budowy jest brak wewnętrznego osiowego szkieletu (kręgosłupa); zalicza się do nich m.in. parzydełkowce, płazińce, obleńce, pierścienice, mięczaki, stawonogi

bioindykator
bioindykator

organizm mający ściśle określone wymagania siedliskowe, wykorzystywany jako wskaźnik stanu środowiska naturalnego

błona pławna
błona pławna

fałd skórny rozpięty między palcami, obecny u zwierząt silnie związanych ze środowiskiem wodnym, takich jak żaby, traszki, niektóre żółwie, ptaki wodne i nieliczne ssaki

błony płodowe
błony płodowe

struktury, które otaczają zarodek owodniowców i zapewniają mu odpowiednie warunki do rozwoju poza środowiskiem wodnym

dyfuzja
dyfuzja

samorzutny proces, którego rezultatem jest mieszanie się materii; dyfuzja towarzyszy procesom fizycznym i chemicznym; jednym z jej rodzajów jest samorzutne, bezładne mieszanie się gazów

ewolucja
ewolucja

proces zachodzący w przyrodzie w ciągu wielu pokoleń, polegający na zmianach budowy organizmów i powstawaniu nowych

galanteria
galanteria

drobne przedmioty używane jako dodatki do ubrania

ikra
ikra

komórki jajowe ryb

jajorodność
jajorodność

najbardziej rozpowszechniona forma rozrodu płciowego zwierząt, polegająca na rozwoju zarodkowym w jaju wydalonym z organizmu matki przed zapłodnieniem (u wielu bezkręgowców, ryb) lub tuż po zapłodnieniu (u gadów, ptaków)

jajożyworodność
jajożyworodność

forma rozrodu polegająca na rozwoju zarodka w ciele matki w błonach jajowych; w jej wyniku osobnik może przyjść na świat po wykluciu z jaja lub po urodzeniu wraz z błonami jajowymi; występuje u niektórych płazów i gadów

kawior
kawior

solona ikra niektórych ryb, jadana jako przekąska

kijanka
kijanka

larwa płazów bezogonowych (m.in. żaby, ropuchy, rzekotki, kumaka)

kosmówka
kosmówka

najbardziej zewnętrzna błona płodowa osłaniająca zarodek i pozostałe błony płodowe; jej zadaniem jest pośredniczenie w wymianie substancji, np. gazów oddechowych

kręgowce
kręgowce

zwierzęta dwubocznie symetryczne, mające szkielet wewnętrzny chrzęstny lub kostny; jego część osiowa to kręgosłup biegnący po grzbietowej stronie ciała

ławica
ławica

skupisko ryb lub zwierząt wodnych w morzach

łuski ryb
łuski ryb

wytwory skóry ryb; cienkie płytki kostne, osadzone w kieszonkach, zachodzące na siebie dachówkowato; stanowią ochronę ciała; wraz z pokrywającym je śluzem zmniejszają opór wody

metamorfoza
metamorfoza

inaczej: przeobrażenie; proces zmian postaci, budowy i fizjologii organizmu młodocianego prowadzący do wytworzenia z larwy (niekiedy poprzez kilka etapów) osobnika dorosłego; występuje m.in. u stawonogów, ryb, płazów

narybek
narybek

młode ryby, które po zużyciu substancji pokarmowych zawartych w jaju rozpoczęły samodzielne zdobywanie pokarmu

narząd linii nabocznej
narząd linii nabocznej

narząd zmysłu ryb i larw płazów położony wzdłuż boków ciała, pozwalający na odbieranie ruchów oraz zmian ciśnienia wody

naskórek
naskórek

zewnętrzna warstwa skóry kręgowców

nienasycone kwasy tłuszczowe
nienasycone kwasy tłuszczowe

składniki tłuszczów wytwarzanych przez rośliny i ryby morskie; są wśród nich niezbędne składniki diety człowieka o działaniu przeciwnowotworowym, obniżające ryzyko chorób serca i układu krążenia

omocznia
omocznia

błona płodowa tworząca przestrzeń, w której magazynowane są zbędne i szkodliwe produkty przemiany materii

owodnia
owodnia

najbardziej wewnętrzna błona płodowa; bezpośrednio otacza zarodek; wypełniona jest płynem owodniowym; chroni zarodek przed wysychaniem i odwodnieniem oraz amortyzuje wstrząsy

owodniowce
owodniowce

zwierzęta, które w rozwoju płodowym wytwarzają błony płodowe zapewniające im optymalne warunki rozwoju aż do momentu przyjścia na świat; należą do nich gady, ptaki i ssaki

pęcherz pławny
pęcherz pławny

wypełniony gazem narząd wewnętrzny ryb, pozwalający na regulację głębokości zanurzenia w toni wodnej

pęcherzyk żółtkowy
pęcherzyk żółtkowy

jedna z błon płodowych, zawierająca u gadów i ptaków żółtko, u ssaków płyn surowiczy

planktonożerny organizm
planktonożerny organizm

organizm żywiący się drobnymi organizmami unoszącymi się w toni wodnej, czyli planktonem

płetwy
płetwy

narząd zwierząt wodnych służący do utrzymywania pożądanej pozycji ciała oraz do poruszania się

płuca
płuca

narząd wymiany gazowej występujący u dorosłych płazów, gadów, ptaków i ssaków, umożliwiający oddychanie tlenem atmosferycznym

pokrywy skrzelowe
pokrywy skrzelowe

struktury, którymi są osłonięte skrzela ryb kostnoszkieletowych; ich rytmiczne otwieranie się i zamykanie umożliwia stały przepływ wody przez skrzela

przylga
przylga

narząd czepny zlokalizowany na odnóżach niektórych owadów albo na kończynach kręgowców, takich jak płazy czy gady, a także na pędach czepnych niektórych roślin

receptor
receptor

narząd lub komórka odbierająca informacje z otoczenia

refleks kumaka
refleks kumaka

zachowanie obronne kumaka polegające na odsłonięciu jaskrawo ubarwionego podbrzusza poprzez wygięcie ciała w łuk

rezonatory
rezonatory

worki głosowe służące samcom płazów bezogonowych do wzmocnienia siły głosu podczas okresu godowego

rozdzielnopłciowe organizmy
rozdzielnopłciowe organizmy

organizmy, u których występują osobniki płci męskiej i żeńskiej, lub (w przypadku roślin naczyniowych) osobniki wytwarzające tylko kwiaty żeńskie albo męskie

rozwój prosty
rozwój prosty

typ rozwoju, w którym młody osobnik jest podobny do postaci dorosłej, ale ma mniejszy rozmiar i jest niezdolny do rozrodu; w rozwoju prostym nie występuje stadium larwy

rozwój złożony
rozwój złożony

typ rozwoju, w którym występują formy pośrednie: larwy lub larwy i poczwarki

skrzek
skrzek

komórki jajowe płazów składane do wody w dużych skupiskach, otoczone galaretową otoczką

skrzela
skrzela

narząd wymiany gazowej organizmów wodnych, takich jak ryby, larwy płazów, a także mięczaki i skorupiaki, umożliwiający oddychanie tlenem rozpuszczonym w wodzie

strzemiączko
strzemiączko

jedna z trzech kosteczek słuchowych znajdujących się w uchu środkowym

symetria dwuboczna
symetria dwuboczna

cecha planu budowy organizmu pozwalająca na wyznaczenie jednej płaszczyzny symetrii; występuje głównie u zwierząt aktywnych, zarówno kręgowców, jak i bezkręgowców

systematyka
systematyka

dziedzina biologii zajmująca się wyróżnianiem, nazywaniem i klasyfikacją grup organizmów

tarczki
tarczki

wytwory naskórka pokrywające fragmenty ciała gadów, np. głowę jaszczurek i węży; pełnią funkcje ochronne

tarło
tarło

okres godowy ryb, podczas którego dojrzałe płciowo samce i samice łączą się w pary, aby się rozmnażać

tran
tran

ciekły tłuszcz otrzymywany z wątroby ryb, bogaty w nienasycone kwasy tłuszczowe, zwłaszcza wyjątkowo zdrowe kwasy omega‑3 i omega‑6, oraz witaminy A, D i E; stosowany profilaktycznie oraz w leczeniu niektórych chorób, np. krzywicy

wskaźniki czystości wód
wskaźniki czystości wód

organizmy wodne żyjące jedynie w wodach o określonej klasie czystości; na podstawie ich obecności można określić stopień zanieczyszczenia wody; zalicza się do nich niektóre gatunki ryb i płazów, gąbki, niektóre owady i ich larwy, pierścienice i mięczaki, a także niektóre grzyby, glony i rośliny wodne

wylinka
wylinka

zewnętrzna część powłoki ciała zwierząt zrzucana w procesie linienia, np. oskórek stawonogów lub zrogowaciałe warstwy naskórka gadów

wymiana gazowa
wymiana gazowa

proces, w czasie którego dochodzi do dyfuzji gazów i ich wymiany pomiędzy całym organizmem a jego otoczeniem (wymiana gazowa zewnętrzna) oraz pomiędzy płynami ustrojowymi a tkankami (wymiana gazowa wewnętrzna)

zapłodnienie wewnętrzne
zapłodnienie wewnętrzne

połączenie komórki jajowej z plemnikiem wewnątrz organizmu samicy

zapłodnienie zewnętrzne
zapłodnienie zewnętrzne

zapłodnienie poza organizmem samicy, występujące u ryb i płazów; wiąże się z wydaleniem plemników i jaj do wody, gdzie następuje zlanie się jaja i plemnika

zmiennocieplne organizmy
zmiennocieplne organizmy

zwierzęta, których temperatura ciała, tempo procesów życiowych i aktywność zależą od temperatury środowiska; zalicza się do nich bezkręgowce, ryby, płazy i gady

żyworodne organizmy
żyworodne organizmy

organizmy, których młode rozwijają się w ciele samicy; odżywiają się substancjami dostarczanymi przez układ krwionośny matki