Sole
SCENARIUSZ ZAJĘĆ „Sole”
Chemia, III etap edukacyjny
Temat: Sole.
Treści kształcenia
Podstawa programowa: Punkt (7.6) [uczeń] wymienia zastosowania najważniejszych soli: węglanów, azotanów (V), siarczanów (VI), fosforanów (V) i chlorków.
Dodatkowy punkt podstawy programowej: Punkt (7.4) [uczeń] pisze równania reakcji otrzymywania soli (reakcje: kwas + wodorotlenek metalu, kwas + tlenek metalu, kwas + metal, wodorotlenek metalu + tlenek niemetalu);
Cele zoperacjonalizowane
UCZEŃ | umie przyporządkować danej soli wzór, nazwę systematyczną, nazwę zwyczajową; |
zna i wyjaśnia metody otrzymywania soli; | |
potrafi zaplanować reakcję otrzymywania soli podstawowymi metodami na podstawie jej budowy; | |
potrafi zapisać przebieg reakcji otrzymywania soli podstawowymi metodami; | |
wie, jakie sole wykorzystywane są w życiu codziennym; | |
określa, które sole spożywane zagrażają życiu człowieka; | |
określa, które sole zagrażają środowisku naturalnemu; | |
omawia zastosowania najważniejszych soli: węglanów, azotanów (V), siarczanów (VI), fosforanów (V) i chlorków. |
Nabywane umiejętności
UCZEŃ | poznaje zasady tworzenia wzorów chemicznych soli; |
potrafi ustalić wzór soli na podstawie wartościowości metalu i wartościowości reszty kwasowej; | |
poprawnie stosuje nomenklaturę soli; | |
zapisuje wzory soli na podstawie nazwy; | |
poznaje znaczenie najważniejszych soli w rolnictwie, w przemyśle chemicznym, budownictwie, gospodarstwie domowym. |
Kompetencje kluczowe
porozumiewanie się w języku ojczystym
umiejętność uczenia się
podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne
Etapy lekcji
Wstęp:
Przypomnienie w formie krótkiej pogadanki informacji na temat soli. Przypomnienie wiadomości z ostatnich lekcji o poznanych reakcjach tlenków, kwasów i zasad.
Przebieg zajęć:
Nauczyciel podaje przykładowe nazwy chemiczne soli, zadaniem uczniów jest zapisanie wzoru sumarycznego, wskazanie metalu i reszty kwasowej oraz podanie wartościowości. Wspólne sprawdzenie wyników i podanie prawidłowych odpowiedzi.
Nauczyciel przedstawia 4 metody otrzymywania soli, wykorzystując prezentację multimedialną.
Następnie dzieli klasę na cztery grupy. Każda grupa otrzymują po jednym z poleceń:
- Napisz równanie reakcji kwasu z wodorotlenkiem metalu.
- Napisz równanie reakcji tlenku metalu z kwasem.
- Napisz równanie reakcji metalu z kwasem.
- Napisz równanie reakcji wodorotlenku metalu z tlenkiem niemetalu.
Przedstawiciele grup zapisują równania reakcji na tablicy. Na podstawie materiałów dostarczonych przez nauczyciela lub korzystając z Internetu uczniowie podają przykłady zastosowania soli, powstałych w wyniku zapisanych reakcji.
W kolejnej części nauczyciel przedstawia zastosowanie najczęściej wykorzystywanych soli w rolnictwie, w przemyśle chemicznym, budownictwie, gospodarstwie domowym, posługując się prezentacją multimedialną.
Podsumowanie:
Uczniowie na podstawie zdobytych informacji wymieniają w rozmowie kierowanej zastosowania najważniejszych soli: węglanów, azotanów (V), siarczanów (VI), fosforanów (V) i chlorków.
Zadanie domowe
Napisz, jakie sole są stosowane w gospodarstwie domowym. Do czego je się wykorzystuje?
Środki dydaktyczne
prezentacja multimedialna „Metody otrzymywania soli”
prezentacja multimedialna „Zastosowania soli”
komputer z dostępem do Internetu
podręcznik, encyklopedia
Metody nauczania
pogadanka
rozmowa kierowana
Formy pracy
praca zbiorowa
praca grupowa
praca indywidualna
Zadanie dla chętnych
Podaj nazwy systematyczne (chemiczne) następujących substancji: gips, anhydryt, alabaster, saletra potasowa i sodowa, kreda, soda oczyszczona, szkło wodne, soda kalcynowana, kalcyt, lapis, sól glauberska, sól gorzka. Do czego można zastosować wymienione substancje?