Prezentacja pt. „Ilja Riepin jako pieriedwiżnik” zawiera trzy obrazy malarza, które zostały przedstawione jako dzieła reprezentatywne dla okresu, w którym malarz związany był z pieriedwiżnikami. Kolejne dzieła przedstawione są na tle podkładu muzycznego i zawierają specjalny komentarz. Kolejno ukazują się: „Nie oczekiwany” - obraz nawiązujący do rosyjskiego ruchu rewolucyjnego, następnie „Lew Tołstoj przy orce”, przedstawiający pisarza podczas prac polowych oraz „Procesja w guberni kurskiej”, pokazujące życie religijne w społeczeństwie rosyjskim. Slajd 1. Symbioza dwóch światów w sztuce Ilji Riepina Światy rosyjskiej arystokracji i chłopstwa w XIX wieku przenikały się w twórczości rodzimych malarzy i pisarzy, tematów tych nie omijał także Riepin. Na obrazie pt. Nie oczekiwali (ros. Не ждали), znanym także jako Powrót zesłańca lub Nieoczekiwany gość, namalowanym w latach 1884–1887, malarz porusza tematykę rosyjskiego ruchu rewolucyjnego. Członkowie antycarskich organizacji często karani byli zesłaniami w odległe zakątki Imperium. Riepin przedstawia powrót jednego z zesłańców: do skromnego salonu mieszkania lub domu na prowincji wkracza wynędzniały, obdarty mężczyzna. Slajd 2. Malarz starał się uchwycić moment, w którym pojawienie się przybysza wprawia w osłupienie wszystkich domowników. Drzwi otworzyła przybyszowi służąca – na twarzy młodej kobiety w dalszym ciągu maluje się zaskoczenie. Na pierwszym planie została ukazana zrywająca się z krzesła matka zesłańca. Kobieta jest odwrócona od widza i ubrana w żałobny strój, co dodatkowo podkreśla jej brak wiary w powrót syna. Przybyciu zesłańca nie dowierza także ukazana w głębi obrazu, siedząca przy fortepianie, żona. Slajd 3. Dwójka siedzących przy stole dzieci zdaje się poznawać ojca, na twarzy dziewczynki maluje się jednak nieufność. Z twarzy chłopca łatwo zaś wyczytać można radość. Główny bohater sceny stoi w najbardziej oświetlonym miejscu obrazu. Jego twarz wyraża nadzieję. Widz może odczuć, iż lada chwila w salonie wybuchnie ogólna radość z powodu powrotu mężczyzny do domu. Slajd 4. Ciekawym przykładem przenikania się dwóch równoległych światów rosyjskiego społeczeństwa - szlachty i chłopstwa, jest portret Lwa Tołstoja przy orce. Znany pisarz i arystokrata zdecydował się żyć na wsi i pracować w polu jak zwykły chłop. Elementy apoteozy prostego wiejskiego życia odnaleźć można chociażby w najbardziej znanych dziełach Tołstoja, takich, jak Wojna i pokój czy Anna Karenina. Riepin poznał Tołstoja w 1880 roku. Podczas dwudziestoletniej znajomości z pisarzem Riepin stworzył kilka portretów pisarza. Slajd 5. Portret chłopa przy orce miał powstać w 1887 roku we włościach rodziny Tołstojów – Jasnej Polanie. Pisarz został sportretowany podczas pomocy w pracy na gospodarstwie miejscowej wdowy. Ukazany na obrazie Tołstoj nie ma w sobie nic z arystokraty, przemierza bowiem pole z pługiem i dwoma posłusznymi końmi. Ubrany jest w prostą koszulę i skoncentrowany jest na ciężkiej pracy, a twarz pisarza cechuje typowa dla pracujących w polu ogorzałość. Slajd 6. Panoramę społeczną rosyjskiej prowincji prezentuje Procesja w guberni kurskiej z lat 1880-1883. Jest to zróżnicowana i żywa kompozycja przedstawiająca dynamiczny, nieco chaotyczny zespół postaci reprezentujący życie rosyjskiej wsi końca XIX wieku. Barwna masa ludzi uczestniczących w wydarzeniu religijnym stanowi zbiór indywidualności pełniących swoje społeczne funkcje, które portretuje i komentuje artysta: W centrum obrazu pokazany został lekko już siwiejący kapłan dość potężnej postury – odziany w odświętny ornat duchowny kroczy ciężko, a jego twarz – w przeciwieństwie do wielu innych uczestników procesji, nie wyraża rozmodlenia. Slajd 7. Za kapłanem idą ziemianie – wyróżnia się ubrana w przesadnie ozdobną suknię z kokardami włościanka niosąca ikonę, obok niej kroczą elegancko odziani mężczyźni. Wszechobecne na obrazie chłopstwo cechuje widoczne zaangażowanie w procesję. Na przedzie korowodu znajduje się grupa mężczyzn dumnie dźwigających ciężki feretron. Podążają za nimi kobiety niosące z największym przejęciem pusty okład/skrzynię ikony. Niektórzy z uczestników procesji śpiewają. Postaci na koniach oraz piesi ukazani z lewej strony obrazu to straż chłopska i tłum pobożnej biedoty. Slajd 8. Straż zapobiega zbytniemu przybliżaniu się do procesji nędznie odzianych wędrowników, żebraków i kalek, takich, jak ukazany na pierwszym planie garbaty chłopiec okładany kijem. Nad ukazanym w tej części płótna tłumem góruje siedzący na koniu żandarm. Drugi żandarm znajduje się z prawej strony – wymachuje nahajką na zasłaniającego twarz ręką chłopa. Widziany oczyma Riepina tłum kotłujących się postaci jest nasycony kolorami i spowity żarem ciepłego dnia oraz pyłem i kurzem wiejskiej drogi.