Sposoby budowania tolerancji

Celem lekcji jest zapoznanie uczniów z zagadnieniami dotyczącymi różnych aspektów tolerancji i związanych z tym problemów w procesie jej budowania. Omówienie niektórych kwestii, na które należy zwrócić uwagę podczas wyrabiania sobie nawyku postępowania tolerancyjnego. Omówienie problemów w sposobach eliminowania błędnych sądów o innych (w procesie błędnych uproszczeń i uogólnień), tematu życia w empatii (utożsamianiu się z inną osobą), potrzeby określenia tożsamości społecznej w warunkach szacunku dla drugiego człowieka (zagadnienie personalizmu). Przedstawienie wymogów kultury prawdziwie pluralistycznej (szczególnie w aspekcie nowego sposobu poszukiwania prawdy).

Umiejętności

Uczeń potrafi:

1. Wyjaśnić, na co należy zwrócić uwagę w procesie budowania nawyku tolerancji.

2. Omówić niektóre sposoby eliminowania błędnych sądów o innych.

3. Przedstawić zagadnienie życia w empatii.

4. Przedstawić zagadnienie personalizmu.

5. Wyjaśnić pojęcia: pluralizm, personalizm, empatia.

Metoda i forma pracy

Metoda pogadanki z elementami opisu.

3. 1. Haring B., Salvoldi V., Tolerancja, Verbinum Wydawnictwo Księży Werbistów, Warszawa 2000.

   2. Podsiad A., Więckowski Z., Mały słownik terminów i pojęć filozoficznych, PAX, Warszawa 1983.

   3. Karta pracy ucznia.

4. 3. 4. Sprawdzenie obecności.

      5. Sprawdzenie zadania domowego.

      6. Przypomnienie metodą pogadanki najważniejszych wiadomości z poprzedniej lekcji.

(10 min.)

4. 7. Przedstawienie metodą opisu problematyki nawyku postępowania tolerancyjnego (z uwzględnieniem wagi szukania tego, co łączy, a nie tego, co dzieli).

   8. Omówienie metodą opisu zagadnienia przezwyciężenia zachowania instynktownego na drodze budowania tolerancji (postrzeganie przetrwania ze zbiorowego punktu widzenia).

   9. Metodą opisu, na przykładzie uczuciowego utożsamiania się z drugą osobą (empatii), przedstawienie potrzeby poczucia bezpieczeństwa i sposobu jego osiągnięcia przez zwracanie większej uwagi na uczucia, a nie na rzeczy.

   10. Przedstawienie metodą opisu roli świadomości, powiązanej z akceptacją własnych ograniczeń, jako warunkiem refleksji nad zagadnieniem poznania drugiego człowieka, a tym samym wyzbycie się przekonania o posiadaniu całej prawdy.

   11. Omówienie metodą opisu problemu zamykania się w obszarze danej społeczności i jej przezwyciężenia (przez poszerzanie obszaru od „ja” do „ty” otwartego na „my”, a więc przejście do autentycznego personalizmu).

   12. Przedstawienie metodą opisu zagadnienia szczególnej dynamiki w pluralizmie jako nowyego sposobu szukania prawdy (np. przez środki masowego przekazu).

(20 min.)

Faza podsumowująca

Zapisanie przez uczniów notatki do zeszytu.

• Notatka:

Na drodze budowania nawyku postępowania tolerancyjnego można wymienić kilka najważniejszych aspektów, na które należy zwrócić szczególną uwagę.

1. Postrzeganie otaczającej nas rzeczywistości ze zbiorowego (a nie indywidualnego) punktu widzenia, Myślimy wtedy o przetrwaniu wszystkich, całej ludzkości (a przynajmniej tej jej części, na którą mamy wpływ).

2. Wychowanie w zaufaniu do drugiego człowieka i zrozumieniu go, a więc życie w empatii (uczuciowym utożsamianiu się z inną osobą). Stawianie bardziej na uczucia niż na rzeczy.

3. Wyzbycie się przekonania o posiadaniu całej prawdy i zaakceptowanie własnych ograniczeń (zwłaszcza poznawczych), przyjęcie postawy otwartej na drugiego człowieka.

4. Prawidłowe zrozumienie przynależności do grupy w duchu otwarcia i życzliwości na innych. Przejście od jednostki do wspólnoty wymaga przejścia od „ja” do „ty” otwartego na „my”, na grupę, która wyraża prawdziwy personalizm (gdzie zagadnienia etyczne koncentrują się wokół pojęcia osoby ludzkiej).

(15 min.)

5. 13. Haring B., Salvoldi V., Tolerancja, Verbinum Wydawnictwo Księży Werbistów, Warszawa 2000.

   14. Podsiad A., Więckowski Z., Mały słownik terminów i pojęć filozoficznych, PAX, Warszawa 1983.

Najważniejsze zagadnienia związane z tematem lekcji Sposoby budowania tolerancji.