Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

Ćwiczenie 1

RGHjYOxUJeAfQ1

Grafika przedstawia szereg rybosomów związanych mRNA.

Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., na postawie: Bruce Alberts i in., Podstawy biologii komórki. Wprowadzenie do biologii molekularnej, tłum. J. Augustyniak i in., Wydawnictwo PWN, Warszawa 1999, licencja: CC BY-SA 3.0.

R1dFCvRwZZq0g

Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.

RBRQji9a6lzc91

Ćwiczenie 2

Uzupełnij tekst właściwymi określeniami. Rybosomy zbudowane są z dwóch 1. dużą, 2. struktury drugorzędowej, 3. litery L, 4. podjednostek, 5. wiązań kowalencyjnych, 6. jonów Mg²⁺, 7. wielkość, 8. resztą fosforanową. Ze względu na ich 1. dużą, 2. struktury drugorzędowej, 3. litery L, 4. podjednostek, 5. wiązań kowalencyjnych, 6. jonów Mg²⁺, 7. wielkość, 8. resztą fosforanową wyróżniamy podjednostkę małą oraz 1. dużą, 2. struktury drugorzędowej, 3. litery L, 4. podjednostek, 5. wiązań kowalencyjnych, 6. jonów Mg²⁺, 7. wielkość, 8. resztą fosforanową. Łączą się one w obecności 1. dużą, 2. struktury drugorzędowej, 3. litery L, 4. podjednostek, 5. wiązań kowalencyjnych, 6. jonów Mg²⁺, 7. wielkość, 8. resztą fosforanową, które są niezbędne w stabilizacji przestrzennej struktury rybosomów.

Czteroramienna cząsteczka tRNA nosi nazwę 1. dużą, 2. struktury drugorzędowej, 3. litery L, 4. podjednostek, 5. wiązań kowalencyjnych, 6. jonów Mg²⁺, 7. wielkość, 8. resztą fosforanową. Pierwszorzędowa struktura tRNA składa się z nukleotydów połączonych ze sobą za pomocą 1. dużą, 2. struktury drugorzędowej, 3. litery L, 4. podjednostek, 5. wiązań kowalencyjnych, 6. jonów Mg²⁺, 7. wielkość, 8. resztą fosforanową pomiędzy cukrem jednego nukleotydu i 1. dużą, 2. struktury drugorzędowej, 3. litery L, 4. podjednostek, 5. wiązań kowalencyjnych, 6. jonów Mg²⁺, 7. wielkość, 8. resztą fosforanową kolejnego nukleotydu. Struktura trzeciorzędowa tRNA ma kształt 1. dużą, 2. struktury drugorzędowej, 3. litery L, 4. podjednostek, 5. wiązań kowalencyjnych, 6. jonów Mg²⁺, 7. wielkość, 8. resztą fosforanową, co umożliwia wpasowanie się tRNA w strukturę rybosomu.

R1FwcljrtpfTA1

Ćwiczenie 3

Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.

Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 3

R163rfbHuA2Nl

(Uzupełnij).

Ćwiczenie 4

RbmDWmrftpLiL

Określ funkcję, jaką pełni mRNA w procesie biosyntezy białka. (Uzupełnij).

Przypomnij sobie, co oznacza „m” w nazwie „mRNA”. Jaki jest biologiczny sens procesu transkrypcji?

W mRNA zapisana jest informacja w postaci trójek nukleotydów, tzw. kodonów. Ich sekwencja odpowiada kolejności aminokwasów w polipeptydzie syntetyzowanym w procesie biosyntezy białka.

Ćwiczenie 5

RBmtM80iC4sm3

Ilustracja — Tabela kodu genetycznego.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R1616P8BYGoNK

Wysłuchaj nagrania abstraktu i zastanów się, czego jeszcze chciałbyś się dowiedzieć w związku z tematem lekcji.

Odczytywanie informacji genetycznej podczas biosyntezy białka bazuje na interakcji antykodonu w tRNA oraz kodonu w mRNA zgodnie z zasadą komplementarności Watsona–Cricka. Przyporządkuj do podanych kodonów mRNA odpowiednie antykodony tRNA.

R15fvqQ9i5leF

AUA Możliwe odpowiedzi: 1. AUC, 2. UAU, 3. UAG, 4. UAC, 5. CAU, 6. AUG, 7. GAU, 8. GUA AUC Możliwe odpowiedzi: 1. AUC, 2. UAU, 3. UAG, 4. UAC, 5. CAU, 6. AUG, 7. GAU, 8. GUA AUG Możliwe odpowiedzi: 1. AUC, 2. UAU, 3. UAG, 4. UAC, 5. CAU, 6. AUG, 7. GAU, 8. GUA UAC Możliwe odpowiedzi: 1. AUC, 2. UAU, 3. UAG, 4. UAC, 5. CAU, 6. AUG, 7. GAU, 8. GUA UAG Możliwe odpowiedzi: 1. AUC, 2. UAU, 3. UAG, 4. UAC, 5. CAU, 6. AUG, 7. GAU, 8. GUA CAU Możliwe odpowiedzi: 1. AUC, 2. UAU, 3. UAG, 4. UAC, 5. CAU, 6. AUG, 7. GAU, 8. GUA CUA Możliwe odpowiedzi: 1. AUC, 2. UAU, 3. UAG, 4. UAC, 5. CAU, 6. AUG, 7. GAU, 8. GUA GUA Możliwe odpowiedzi: 1. AUC, 2. UAU, 3. UAG, 4. UAC, 5. CAU, 6. AUG, 7. GAU, 8. GUA

RCMVhMPlsq5dU2

Ćwiczenie 6

Rybosomy są kompleksami złożonymi z rRNA i białek. Składają się z dwóch podjednostek: dużej i małej, które łączą się w procesie translacji. Mechanizm działania niektórych antybiotyków polega na ich wiązaniu się z rybosomami. Na przykład gentamycyna trwale wiąże się z miejscem A w rybosomie, do którego zazwyczaj przyłączają się cząsteczki aminoacylo-tRNA, transportujące do rybosomu kolejne aminokwasy. W komórkach prokariotycznych rybosomy powstają w cytoplazmie, a w komórkach eukariotycznych – w jądrze komórkowym.

^{Na podstawie: Biologia, red. Andrzej Czubaj, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1999.}

Spośród odpowiedzi A–D wybierz te dwa etapy powstawania rybosomów, które zachodzą w jądrze komórkowym eukariontów. Możliwe odpowiedzi: 1. Synteza rRNA, 2. Synteza białek rybosomowych, 3. Składanie białek i rRNA w dużej i małej podjednostce rybosomu, 4. Łączenie się małej i dużej jednostki rybosomu

R1GSSuqsflHsU2

Ćwiczenie 7

Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.

Ćwiczenie 7

RD3anI6440KxD

Wskaż wszystkie cechy rybosomów eukariotycznych. Możliwe odpowiedzi: 1. Stosunek RNA : białko, 1:1, 2. Stosunek RNA : białko, 2:1, 3. Wielkość rybosomu: 70S, 4. Wielkość rybosomu: 80S, 5. Współczynnik sedymentacji S podjednostek rybosomów: 50S, 30S, 6. Współczynnik sedymentacji S podjednostek rybosomów: 60S, 40S, 7. Średnica: 21 - 29 nm, 8. Średnica: 22 - 32 nm

Ćwiczenie 8

R1dmyPc3jvWoy

Przedstaw definicję polisomu (polirybosomu) i określ, jaką pełni on funkcję. (Uzupełnij).

Przedrostek poli- w nazwie „polirybosom” wskazuje na wielość, mnogość rybosomów w tej strukturze.

Polisom (polirybosom) to struktura uczestnicząca w biosyntezie białek, złożona z jednej cząsteczki mRNA oraz połączonych z nią wielu rybosomów – taka struktura zwiększa wydajność produkcji białka: jednocześnie syntetyzowanych jest wiele takich samych łańcuchów polipeptydowych.

RbJcPoduZ3UXX2

Ćwiczenie 9

Oceń prawdziwość zdań dotyczących budowy i funkcji tRNA. Każda cząsteczka tRNA ma wolny koniec, do którego przyłączany jest aminokwas. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Kolejność kodonów mRNA umiejscowionego w rybosomie decyduje o kolejności aminokwasów wytwarzanych w białku. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Pętla antykodonowa w tRNA odpowiada za umiejscowienie cząsteczki tRNA w rybosomie.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Aminoacylacja tRNA to przyłączenie aminokwasu do tRNA przez wiązanie estrowe. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Biosynteza białka zachodzi w rybosomach komórek eukariotycznych, które umiejscowione są w jądrze komórkowym. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Miejsce przyłączenia się tRNA transportującego nowy aminokwas to miejsce P w rybosomie. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Etap elongacji łańcucha polipeptydowego zachodzi w miejscu E w rybosomie. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Podjednostki rybosomu tworzone są w jądrze komórkowym komórek eukariotycznych z rRNA oraz białek rybosomowych. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz

Ćwiczenie 10

R1Xsk1xHA0R3n

Określ dwie funkcje, jakie pełni tRNA w procesie biosyntezy białka. (Uzupełnij).

Przypomnij sobie, jak zbudowana jest cząsteczka tRNA. Które z jej fragmentów są szczególnie ważne w procesie translacji?

tRNA transportuje aminokwas do rybosomu (aminokwas przyłącza się do końca 3’ ramienia akceptorowego tRNA w procesie aminoacylacji – powstaje aminoacylo‑tRNA).
Cząsteczka tRNA w procesie biosyntezy białka przyłącza się do podjednostki dużej rybosomu i odczytuje informację zawartą w mRNA na zasadzie antykodon–kodon. Dzięki odpowiedniemu dopasowaniu możliwe jest dostarczenie właściwego aminokwasu.

Ćwiczenie 11

RKcG3oqe1sTjW

Podaj przykład organelli komórki eukariotycznej, która zawiera rybosomy podobne do bakteryjnych. (Uzupełnij).

Zastanów się, które organelle mają własne rybosomy.

Są to organelle półautonomiczne: plastydy i mitochondria.

Ćwiczenie 12

R1S4iSLHQIpfZ

Wyjaśnij termin „aminoacylo‑tRNA”, uwzględniając rodzaj wiązania, jaki powstaje w tej cząsteczce. Pomiędzy jakimi grupami chemicznymi tworzy się to wiązanie? (Uzupełnij).

Aminoacylo‑tRNA to tRNA, do którego przyłączony jest aminokwas za pomocą wiązania estrowego.

Wiązanie estrowe powstaje pomiędzy grupą karboksylową (–COOH) aminokwasu oraz grupą hydroksylową (–OH) cukru pochodzącego od nukleotydu adeninowego w tRNA.

Grafika interaktywna

Dla nauczyciela

Sprawdź się