Sprawdź się
Podaj nazwę i dwie cechy przedstawionego poniżej gatunku praczłowieka.
Rozstrzygnij, czy gatunek przedstawiony w poprzednim ćwiczeniu posiadał umiejętność, opisaną w poniższych tekście. W uzasadnieniu odwołaj się do elementów graficznych wizualizacji wspomnianego praczłowieka.
O umiejętnościach hominidówDzieje ludzkości dzielą się naszym zdaniem na dwie epoki przeciwstawne, przedogienną i ogienną. Są to epoki epok! Dokądkolwiek sięgnęło odkrycie ognia, przeinaczyło radykalnie warunki bytu. (…) Godnym jest uwagi fakt, że obecnie istnieje dziewięć sposobów wytwarzania ognia u ludów prymitywnych, a być może, że było ich więcej, gdyż tradycja innych sposobów mogła była zaginąć.
Źródło: O umiejętnościach hominidów, [w:] F. Koneczny, O wielości cywilizacji, Warszawa 2015, s. 70–77.
Uzasadnienie:
Na podstawie przeczytanych tekstów źródłowych wskaż prawdziwe stwierdzenia.
Assurnasirpal II (883-859) o swoich podbojachPrzed bramą ustawiłem słup, obdarłem ze skóry wszystkich przywódców buntu, a skóry ułożyłem na słupie. Niektórych zamurowałem w słupie, innych wbijałem na pale. Wiele skór zdjąłem w mym kraju, a okryłem nimi mury... Wielu jeńców spaliłem. Wielu żołnierzy pojmałem żywcem. Niektórym obciąłem ręce lub dłonie; innym nos, uszy i kończyny. Wielu wojownikom wyłupiłem oczy. Ułożyłem stos z żywych, a drugi z głów. Rozwiesiłem je na drzewach wokół miasta. Spaliłem ich młodzież, chłopców i dziewczęta. (…) Bojaźń przed moją władzą sięgnęła aż do krainy Karduniasz, a mrożący krew w żyłach strach przed moim orężem powalił na kolana krainę Kaldu.
Źródło: Assurnasirpal II (883-859) o swoich podbojach, [w:] G. Roux, Mezopotamia, Warszawa 1998, s. 247.
Polityka Hetytów wobec pokonanych ludówOsiągnięciem Suppiluliumasa nie mniejszym niż jego zwycięstwa militarne było zorganizowanie zdobyczy syryjskich w sposób, który sprawił, że panowanie hetyckie miało tam przeżyć o kilka wieków małoazjatyckie imperium Hatti. Traktaty z miejscowymi władcami, szczegółowo określające zobowiązania obu stron, zawierał z ceremoniałem podobnym do średniowiecznej inwestytury. (…) Konsekwencją dwustronności zobowiązań była ściślejsza kontrola suwerena nad wasalami, tym bardziej że kontrowersje pomiędzy nimi podlegały jego arbitrażowi; jednocześnie jednak był on gwarantem ich władzy.
Źródło: Polityka Hetytów wobec pokonanych ludów, [w:] A. Ziółkowski, Historia powszechna. Starożytność, Warszawa 2009, s. 223.
Wyjaśnij, jaką rolę pełnił w sumeryjskim mieście obiekt, którego przykład przedstawiono na fotografii.
Model państwa sumeryjskiego według A. Deimela i A. Falkensteina(…) w Lagasz – i zapewne w innych miastach – mamy do czynienia z gospodarką zorganizowaną dookoła świątyń, co pozwala mówić o sumeryjskim mieście‑państwie jako o państwie świątynnym. Monopol świątyń na ziemię uprawną szedł w parze z wielością form jej eksploatacji. Deimel ustalił, że ziemia świątynna dzieliła się na trzy kategorie: ziemię „pana” (en), uprawianą bezpośrednio przez świątynię, nadziały ziemi przyznawane jako gratyfikacja niektórym członkom „personelu”, w praktyce dziedziczone z ojca na syna (w tym działy władcy i jego rodziny) oraz ziemie marginalne, wynajmowane w użytkowanie jednostkom.
Źródło: Model państwa sumeryjskiego według A. Deimela i A. Falkensteina, [w:] A. Ziółkowski, Historia powszechna. Starożytność, Warszawa 2009, s. 80.
