Sprawdź się
Rozstrzygnij, czy przewidywania niemieckich elektorów sprawdziły się.
Koniec Wielkiego Bezkrólewia.
Historia powszechna. ŚredniowieczeKiedy po śmierci Ryszarda z Kornwalii (1272) zdecydowano się w Niemczech przystąpić do wyboru króla, Przemysł Ottokar począł zabiegać o koronę. W interesie książąt Rzeszy nie leżało jednak oddawanie jej najpotężniejszemu spośród siebie. Toteż w elekcji przeprowadzonej 29 września 1273 r. został wybrany na króla jeden ze skromniejszych feudałów niemieckich, landgraf górnej Alzacji – Rudolf z Habsburga. (…) Elektorzy nie przypuszczali więc, aby było go stać na rządy silnej ręki i rewindykację obszarów oraz uprawnień zdobytych przez nich nie zawsze w drodze legalnej.
Źródło: T. Manteuffel, Historia powszechna. Średniowiecze, Warszawa 1998, s. 307.
Uzasadnienie:
Wskaż dwie cechy architektury bizantyńskiej.
Rozważ, czy pieczęć w sposób zgodny z rzeczywistością przedstawiała uprawnienia i pozycję władcy Niemiec.
Pozycja króla i elektorów.
Historia powszechna. ŚredniowieczeElekcję przeprowadzano większością głosów. Złota Bulla zakazywała przy tym wyraźnie dokonywania jej za życia panującego monarchy. Określała przy tym uprawnienia elektorów potwierdzając, że przysługują im na obszarach posiadłości elektorskich prawa suwerenne i możność dysponowania wszystkimi regaliami. Było to więc zalegalizowanie istniejących w łonie Niemiec siedmiu w istocie rzeczy zupełnie niezależnych państw, powiązanych ze sobą słabym poczuciem jedności Rzeszy. Elektorowie mieli zastrzeżony udział w rządzie Rzeszy oraz możność zbierania się na zjazdach elektorów. Wprawdzie król pozostał najwyższym sędzią i zwierzchnim seniorem całego obszaru Niemiec, ale uprawnienia te nie dotyczyły posiadłości elektorskich.
Źródło: T. Manteuffel, Historia powszechna. Średniowiecze, Warszawa 1998, s. 316.
Uzasadnienie:
Złota Bulla Karola IV została wydana przed
- wybuchem wojny stuletniej
- powstaniem Związku Wieczystego
- śmiercią Wata Tylera
- upadkiem Cesarstwa Łacińskiego
Na podstawie źródeł wskaż prawdziwe stwierdzenia.
- Kazimierz IV Jagiellończyk był po kądzieli potomkiem Władysława I Łokietka.
- Tablica przedstawia królową Polski, zwaną „matką królów”.
- Władysław II Jagiełło doczekał się męskiego potomstwa dopiero w czwartym małżeństwie.
Wyjaśnij, sens określenia: „ahistoryczna pokusa” w kontekście analizy warunków II pokoju toruńskiego.
Problem krzyżacki
Dzieje Polski. Tom III. 1340-1468. Królestwo zwycięskiego orłaNiektórzy publicyści, a nawet historycy, ulegają ahistorycznej pokusie, by spoglądać na ten rezultat wojny 13‑letniej przez pryzmat tragicznych dla Polski doświadczeń rozbiorów i XX‑wiecznego problemu „korytarza” przez polskie Pomorze. Tak np. pomstuje na to społeczeństwo polskie (zwłaszcza – małopolskie) Henryk Łowmiański, uznając, że „przy dobrych chęciach” mogło się ono „zdobyć na większe ofiary” - i w połowie XV w. zlikwidować całkowicie Zakon oraz ów fatalny problem terytorialny Prus Wschodnich.
Źródło: A. Nowak, Dzieje Polski. Tom III. 1340-1468. Królestwo zwycięskiego orła, Kraków 2017, s. 428–429.
Odwołując się do dziejów wojen husyckich, wskaż dwie zalety i dwie wady przedstawionego sposobu walki.
Wady:
Udowodnij, że zacytowane postanowienie było korzystne dla rozwoju gospodarki folwarczno‑pańszczyźnianej.
Fragment statutów piotrkowskich 1496 roku.
Wiek V-XV w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniówPostanowiliśmy, aby żegluga na rzekach Królestwa naszego, w górę i na dół, z wszelkiego rodzaju towarami była wolna dla wszystkich ludzi jakiegokolwiek stanu, zakazując wszelkie przeszkody i cła.
Źródło: M. Sobańska-Bondarczuk, Wiek V-XV w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, red. S.B. Lenard, Warszawa 1999, s. 194.
Wyjaśnij, jakie nowe elementy sztuk plastycznych pojawiły się na ziemiach polskich w związku z rozpowszechnieniem stylu, w którym tworzył Wit Stwosz.
