Sprawdź się
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r.Rozdział III
Źródła prawa
Art. 87
1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.
2. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego.
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.
Wawrykiewicz: Warto szanować prawo jak w common lawSystem common law ukształtował prawo w całym świecie anglosaskim na zasadzie tradycji i precedensu. W największym uproszczeniu: tworząc normy prawne i opierając rozstrzygnięcia sądowe na wcześniejszych wyrokach. W ten sposób, w przeciwieństwie do systemów kontynentalnych, anglosaski common law nie oddziela stanowienia prawa od jego stosowania. Sądy i sędziowie bowiem jednocześnie prawo stosują, opierając się na rozstrzygnięciach swoich kolegów sprzed niekiedy kilkuset lat, i tworzą je, wydając wyroki, które modyfikują dotychczasowe orzeczenia, formułując przy okazji zupełnie nowe normy. Stąd w krajach anglosaskich tak wysoka pozycja sędziów. Ale nie tylko sędziów, bo także wszystkich prawników tworzących system wymiaru sprawiedliwości – barristerów, solicitorów i prokuratorów. Oni wszyscy bowiem od setek lat wspólnie tworzą cały system prawa, który, jak pokazuje praktyka, funkcjonuje bez zarzutu. Oni też nieustannie dbają, aby system ten zachował jak najwyższy poziom merytoryczny, a to leży zarówno w ich interesie, jak i w interesie całego społeczeństwa. Tak tworzy się naturalny balans.
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.
W poszukiwaniu sensu życiaW myśl poglądów szkoły historycznej prawo stanowione jest rezultatem woli prawodawcy. Jest prawem niższego rzędu w porównaniu z prawem zwyczajowym ściśle związanym z narodową tradycją. Prawa zwyczajowego nie tworzy się, lecz odkrywa. Zdaniem Friedricha Savigny'ego, tworzenie prawa zwyczajowego zachodzi w każdym narodzie żywiołowo i wyraża jego ducha. Rozwija się – jak twierdził wspomniany wyżej ojciec szkoły historycznej – podobnie jak język czy obyczaje. Prawo zwyczajowe jest rezultatem sił działających w narodzie i takiemu prawu naród pragnie być posłuszny. W myśl tych poglądów prawu pozytywnemu obywatele podporządkowują się niechętnie.
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.
Prawo zwyczajowe w Albanii: honor ponad wszystko i krwawa wendetaAlbania wciąż jest krajem tajemniczym dla wielu Europejczyków. Coraz częściej jednak staje się celem dla turystów – wskazują oni, jak gościnni i serdeczni są Albańczycy. Są jednak takie aspekty lokalnego kolorytu, które nie wzbudzają entuzjazmu.
Należy do nich owiany złą sławą system prawa zwyczajowego. W Albanii zasady lokalnego prawa zwyczajowego utrwalone zostały w kodeksie, tzw. Kanunie Leki Dukagjiniego. Reguluje on wiele różnorakich kwestii, np. rolę kobiet i mężczyzn w życiu rodziny i społeczności.
Głową rodziny zawsze jest mężczyzna. Wybiera się tego, który jest najstarszy bądź wyróżnia się zaradnością. Tym samym cieszy się różnymi przywilejami, zarządza budżetem i inwentarzem, dba o interesy rodziny, chroni ich.
Prawa kobiet są natomiast ograniczone. Nie mogą one wtrącać się do zadań męskich czy udzielać się w sferze publicznej. Ich obowiązki skupiają się głównie wokół gospodarstwa domowego.
Zgodnie z albańskim prawem zwyczajowym ojciec może zabić swoje dzieci, jeśli ściągną hańbę na rodzinę. Nie może jednak zabić swojej żony, grozi za to zemsta. Albańskie władze walczą z tym procederem, jednak prawo krwawej zemsty przetrwało i funkcjonuje na niektórych obszarach.
Kanun bardzo szczegółowo reguluje zasady dokonywania wendety. Określa to, kto, na kim, gdzie i kiedy może dokonać zemsty. Co więcej, odróżnia odwet od zemsty. Dokonanie tej drugiej może odbyć się tylko w przypadku popełnionego wcześniej morderstwa lub w wyniku pozbawienia kogoś honoru. Osoba, która dokonała krwawej zemsty, musi być obecna na pogrzebie swojej ofiary.