Przyporządkuj poszczególne ruchy roślin do odpowiadających im kategorii. Tropizmy Możliwe odpowiedzi: 1. Są to reakcje zależne od kierunku działania bodźca, 2. Zaliczamy do nich ruchy wzrostowe i turgorowe, 3. Są to reakcje niezależne od kierunku działania bodźca, 4. Zaliczamy do nich ruchy polegające na zmianie szybkości wzrostu komórek, 5. Są to reakcje roślin, niższych zwierząt i niektórych kręgowców (np. węży), 6. Są to reakcje roślin i niższych zwierząt Nastie Możliwe odpowiedzi: 1. Są to reakcje zależne od kierunku działania bodźca, 2. Zaliczamy do nich ruchy wzrostowe i turgorowe, 3. Są to reakcje niezależne od kierunku działania bodźca, 4. Zaliczamy do nich ruchy polegające na zmianie szybkości wzrostu komórek, 5. Są to reakcje roślin, niższych zwierząt i niektórych kręgowców (np. węży), 6. Są to reakcje roślin i niższych zwierząt
Przyporządkuj poszczególne ruchy roślin do odpowiadających im kategorii. Tropizmy Możliwe odpowiedzi: 1. Są to reakcje zależne od kierunku działania bodźca, 2. Zaliczamy do nich ruchy wzrostowe i turgorowe, 3. Są to reakcje niezależne od kierunku działania bodźca, 4. Zaliczamy do nich ruchy polegające na zmianie szybkości wzrostu komórek, 5. Są to reakcje roślin, niższych zwierząt i niektórych kręgowców (np. węży), 6. Są to reakcje roślin i niższych zwierząt Nastie Możliwe odpowiedzi: 1. Są to reakcje zależne od kierunku działania bodźca, 2. Zaliczamy do nich ruchy wzrostowe i turgorowe, 3. Są to reakcje niezależne od kierunku działania bodźca, 4. Zaliczamy do nich ruchy polegające na zmianie szybkości wzrostu komórek, 5. Są to reakcje roślin, niższych zwierząt i niektórych kręgowców (np. węży), 6. Są to reakcje roślin i niższych zwierząt
Przyporządkuj poszczególne opisy ruchów roślin do odpowiadających im kategorii.
Są to reakcje niezależne od kierunku działania bodźca., Są to reakcje zależne od kierunku działania bodźca., Zaliczamy do nich ruchy wzrostowe i turgorowe., Zaliczamy do nich ruchy polegające na zmianie szybkości wzrostu komórek.
Tropizmy
Nastie
Ćwiczenie 2
R1Xi9fZX4MaQT1
R6lCuRjTkgKwC
RpoDBA7JPuCqJ1
Ćwiczenie 3
Przyporządkuj nazwom ruchów roślin odpowiadające im opisy. Chemonastie Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym. Fotonastie Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym. Nyktynastie Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym. Sejsmonastie Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym. Geotropizm Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym. Hydrotropizm Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym. Tropizm ujemny Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym. Epinastie Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym.
Przyporządkuj nazwom ruchów roślin odpowiadające im opisy. Chemonastie Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym. Fotonastie Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym. Nyktynastie Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym. Sejsmonastie Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym. Geotropizm Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym. Hydrotropizm Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym. Tropizm ujemny Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym. Epinastie Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym.
Przyporządkuj do nazw ruchów roślin odpowiadające im opisy.
Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym.
Chemonastie
Fotonastie
Nyktynastie
Sejsmonastie
Geotropizm
Hydrotropizm
Tropizm ujemny
Epinastie
R16mVUlTiwNl92
Ćwiczenie 4
R1bTXncKQHLQE2
Ćwiczenie 5
RBAzO3i7knlA12
Ćwiczenie 6
Łączenie par. Wskaż zdania prawdziwe i zdania fałszywe.. Tropizmy są ruchami nieodwracalnymi, których nie da się zmienić zmianą kierunku działania bodźca na organizm roślinny.. Możliwe odpowiedzi: Fałsz. Za najbardziej trwałe uważa się ruchy wzrostowe, natomiast ruchy turgorowe są mniej trwałe.. Możliwe odpowiedzi: Fałsz. Ruchy nastyczne są tymczasowe i odwracalne. Dowodzi tego fakt, że po złożeniu liści mimozy pod wpływem dotyku za jakiś czas liście te ponownie się otwierają.. Możliwe odpowiedzi: Fałsz
Łączenie par. Wskaż zdania prawdziwe i zdania fałszywe.. Tropizmy są ruchami nieodwracalnymi, których nie da się zmienić zmianą kierunku działania bodźca na organizm roślinny.. Możliwe odpowiedzi: Fałsz. Za najbardziej trwałe uważa się ruchy wzrostowe, natomiast ruchy turgorowe są mniej trwałe.. Możliwe odpowiedzi: Fałsz. Ruchy nastyczne są tymczasowe i odwracalne. Dowodzi tego fakt, że po złożeniu liści mimozy pod wpływem dotyku za jakiś czas liście te ponownie się otwierają.. Możliwe odpowiedzi: Fałsz
Wskaż zdania prawdziwe i zdania fałszywe.
Fałsz
Prawda
Tropizmy są ruchami nieodwracalnymi, których nie da się zmienić zmianą kierunku działania bodźca na organizm roślinny.
□
□
Za najbardziej trwałe uważa się ruchy wzrostowe, natomiast ruchy turgorowe są mniej trwałe.
□
□
Ruchy nastyczne są tymczasowe i odwracalne. Dowodzi tego fakt, że po złożeniu liści mimozy pod wpływem dotyku za jakiś czas liście te ponownie się otwierają.
□
□
31
Ćwiczenie 7
Rosiczka (Drosera), tak jak inne rośliny owadożerne, rośnie na glebach ubogich w azot. Niedobór tego pierwiastka uzupełnia, pobierając go z ciał swoich ofiar – owadów, które łapie przy pomocy specjalnie zmodyfikowanych liści pułapkowych. Na liściach tych występują gruczoły wydzielające słodką i lepką ciecz, która wabi owady. Gdy ofiara siada na liściu, przykleja się do niego. Zawarte w ciele ofiary związki azotowe pobudzają ruch włosków czuciowych liścia. Dodatkowo ruchy wykonywane przez szamoczącego się owada powodują, że włoski czuciowe znajdujące się na brzegach liści szybko wydłużają się w części podstawy i powoli zginają, zamykając się nad ofiarą. Jednocześnie liście składają się klapowato, zamykając owada w pułapce. Włoski czuciowe nakrywają ofiarę główkami gruczołowymi, a następnie ją trawią.
RSMoetsKAezgW
Analizując tekst, odszukaj rodzaje działających bodźców i zastanów się, jakie typy ruchów powodują.
Ruchy roślin mogą występować w różnych kombinacjach, co można stwierdzić na przykładzie ruchów liści pułapkowych roślin owadożernych, takich jak rosiczka (Drosera). Liście tej rośliny wykazują dwa rodzaje ruchów nastycznych – sejsmonastię i chemonastię: pierwszy z tych ruchów wywołuje bodziec mechaniczny, którym jest ruch szamoczącego się owada, drugi – bodziec chemiczny, czyli związki azotowe zawarte w ciele ofiary.
31
Ćwiczenie 8
„Liście mimozy (Mimosa pudica) składają się i opuszczają pod wpływem dotyku lub bodźca elektrycznego, chemicznego czy termicznego. Reakcja ta pojawia się po upływie kilku sekund i rozprzestrzenia się, nawet jeśli tylko jeden listek został podrażniony. Podrażnienie sprawia, że impuls elektryczny przepływa do podstawy liścia, gdzie specjalna grupa komórek tworzy tzw. poduszeczkę. Jest ona w stanie pełnego turgoru i działa jak zawias. Impuls elektryczny indukuje sygnał chemiczny, który zwiększa przepuszczalność błon komórkowych dla niektórych jonów. Spadek turgoru w komórkach części poduszeczki jest skutkiem wydostawania się z komórki jonów potasowych (KIndeks górny ++) i chlorkowych (ClIndeks górny −−), co z kolei powoduje wypływ wody w wyniku osmozy (...). Nagła zmiana turgoru powoduje zmianę położenia liścia. Takie ruchy nastyczne (nastie) są odpowiedzią na działanie zewnętrznego bodźca, ale ich kierunek nie zależy od kierunku działania bodźca. Ruchy nastyczne są chwilowe i odwracalne. Powrotny transport KIndeks górny ++, ClIndeks górny −− i wody do komórek poduszeczki przywraca liściowi poprzednią pozycję. Powrót liści do pozycji wyjściowej jest jednak znacznie powolniejszy, gdyż najczęściej trwa od kilku do kilkunastu minut”.
Indeks górny L. R. Berg, D. W. Martin, E. P. Solomon, Biologia, Multico, Warszawa 2005, s. 694. Indeks górny koniecL. R. Berg, D. W. Martin, E. P. Solomon, Biologia, Multico, Warszawa 2005, s. 694.
R1HDsu4Y5f9Gn
Przypomnij sobie, na czym polega osmoza i zastanów się, jak zmiana turgoru komórek może wpływać na ruch organu rośliny.
Przyczyną ruchów nastycznych liści i innych organów może być zmiana turgoru komórek poduszeczki liściowej. Na skutek bodźca (np. mechanicznego) następuje wypływ jonów potasu i chloru z komórek poduszeczki, co powoduje obniżenie stężenia roztworu i zwiększenie potencjału wody. Woda wypływa z komórek poduszeczki, w których obniżyło się stężenie roztworu (wzrósł potencjał wody), do komórek sąsiednich, w których stężenie roztworu wzrosło (obniżył się potencjał wody). Komórki, z których wypłynęła woda, tracą turgor, powodując składanie liści.