Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
Rob3u077GP2qk1
Ćwiczenie 1
Przyporządkuj poszczególne ruchy roślin do odpowiadających im kategorii. Tropizmy Możliwe odpowiedzi: 1. Są to reakcje zależne od kierunku działania bodźca, 2. Zaliczamy do nich ruchy wzrostowe i turgorowe, 3. Są to reakcje niezależne od kierunku działania bodźca, 4. Zaliczamy do nich ruchy polegające na zmianie szybkości wzrostu komórek, 5. Są to reakcje roślin, niższych zwierząt i niektórych kręgowców (np. węży), 6. Są to reakcje roślin i niższych zwierząt Nastie Możliwe odpowiedzi: 1. Są to reakcje zależne od kierunku działania bodźca, 2. Zaliczamy do nich ruchy wzrostowe i turgorowe, 3. Są to reakcje niezależne od kierunku działania bodźca, 4. Zaliczamy do nich ruchy polegające na zmianie szybkości wzrostu komórek, 5. Są to reakcje roślin, niższych zwierząt i niektórych kręgowców (np. węży), 6. Są to reakcje roślin i niższych zwierząt
Ćwiczenie 2
R1Xi9fZX4MaQT1
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Źródło: Tangopaso, Christopher Meloche, Wikimedia Commons, Pixabay , licencja: CC BY-SA 3.0.
R6lCuRjTkgKwC
Fototropizm Możliwe odpowiedzi: 1. Winorośl, 2. Mimoza, 3. Szczawik trójkątny Sejsmonastia Możliwe odpowiedzi: 1. Winorośl, 2. Mimoza, 3. Szczawik trójkątny Tigmotropizm Możliwe odpowiedzi: 1. Winorośl, 2. Mimoza, 3. Szczawik trójkątny
RpoDBA7JPuCqJ1
Ćwiczenie 3
Przyporządkuj nazwom ruchów roślin odpowiadające im opisy. Chemonastie Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym. Fotonastie Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym. Nyktynastie Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym. Sejsmonastie Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym. Geotropizm Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym. Hydrotropizm Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym. Tropizm ujemny Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym. Epinastie Możliwe odpowiedzi: 1. Ruchy roślin związane z cyklem nocy i dnia., 2. Wygięcie rośliny w kierunku przeciwnym do działania bodźca., 3. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane obecnością substancji chemicznej., 4. Reakcje ruchowe roślin będące odpowiedzią na bodziec mechaniczny, np. dotyk lub wstrząs., 5. Rodzaj chemotropizmu polegający na wzroście kierunkowym części rośliny, wywołanym działaniem wody., 6. Ruchy odbywające się ku górze lub ku dołowi, ale niezwiązane z reakcjami geotropicznymi, a spowodowane intensywnym wzrostem wewnętrznej strony organu roślinnego., 7. Bezkierunkowe, turgorowe reakcje ruchowe wywołane działaniem światła., 8. Ruchy roślin wywołane bodźcem grawitacyjnym.
R16mVUlTiwNl92
Ćwiczenie 4
Zaznacz prawidłowe sformułowania. U roślin wyróżniamy różne typy ruchów. Mogą być one spowodowane wzrostemwstrząsem organów roślinnych lub zmianą jędrności niektórych komórek. Jeśli roślina wykazuje reakcję na bodziec o określonym kierunku, mówimy o tropizmienastii. Ruch nazywany tropizmemnastią jest natomiast niezależny od kierunku bodźca. Do modelowych przykładów tego typu ruchów należą liście mimozy wstydliwej (Mimosa pudica) oraz zamykanie pułapek roślin trawiących owady, takich jak muchołówka (Dionaea muscipula) czy rosiczka (Drosera). Podane przykłady roślin wykazują termonastięsejsmonastię, czyli ruchy wywołane działaniem bodźca mechanicznegowstrząsu sejsmicznego.
R1bTXncKQHLQE2
Ćwiczenie 5
Zaznacz wszystkie ruchy roślin opisane w poniższym zadaniu:
Do rzadziej spotykanych ruchów roślin należą m.in. reakcja ruchowa rośliny wywołana zranieniem organów roślinnych, wygięcie rośliny wskutek kontaktu z określoną barwą światła lub ruch wzrostowy, który sprawia, że niezależnie od swojego położenia, korzenie danej rośliny zawsze będą rosnąć ku ziemi, a pęd- ku niebu. Możliwe odpowiedzi: 1. fototropizm, 2. chemotropizm, 3. geotropizm, 4. traumatropizm, 5. hydrotropizm, 6. chromotropizm, 7. elektrotropizm
RBAzO3i7knlA12
Ćwiczenie 6
Łączenie par. Wskaż zdania prawdziwe i zdania fałszywe.. Tropizmy są ruchami nieodwracalnymi, których nie da się zmienić zmianą kierunku działania bodźca na organizm roślinny.. Możliwe odpowiedzi: Fałsz. Za najbardziej trwałe uważa się ruchy wzrostowe, natomiast ruchy turgorowe są mniej trwałe.. Możliwe odpowiedzi: Fałsz. Ruchy nastyczne są tymczasowe i odwracalne. Dowodzi tego fakt, że po złożeniu liści mimozy pod wpływem dotyku za jakiś czas liście te ponownie się otwierają.. Możliwe odpowiedzi: Fałsz
31
Ćwiczenie 7

Rosiczka (Drosera), tak jak inne rośliny owadożerne, rośnie na glebach ubogich w azot. Niedobór tego pierwiastka uzupełnia, pobierając go z ciał swoich ofiar – owadów, które łapie przy pomocy specjalnie zmodyfikowanych liści pułapkowych. Na liściach tych występują gruczoły wydzielające słodką i lepką ciecz, która wabi owady. Gdy ofiara siada na liściu, przykleja się do niego. Zawarte w ciele ofiary związki azotowe pobudzają ruch włosków czuciowych liścia. Dodatkowo ruchy wykonywane przez szamoczącego się owada powodują, że włoski czuciowe znajdujące się na brzegach liści szybko wydłużają się w części podstawy i powoli zginają, zamykając się nad ofiarą. Jednocześnie liście składają się klapowato, zamykając owada w pułapce. Włoski czuciowe nakrywają ofiarę główkami gruczołowymi, a następnie ją trawią.

RSMoetsKAezgW
Na przykładzie ruchów liści pułapkowych rosiczki, wykaż, że jeden rodzaj ruchów roślin może występować jednocześnie w różnych kombinacjach z innymi typami ruchów. W odpowiedzi uwzględnij trzy typy ruchów liści pułapkowych rosiczki, związanych ze zdobywaniem azotu. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

„Liście mimozy (Mimosa pudica) składają się i opuszczają pod wpływem dotyku lub bodźca elektrycznego, chemicznego czy termicznego. Reakcja ta pojawia się po upływie kilku sekund i rozprzestrzenia się, nawet jeśli tylko jeden listek został podrażniony. Podrażnienie sprawia, że impuls elektryczny przepływa do podstawy liścia, gdzie specjalna grupa komórek tworzy tzw. poduszeczkę. Jest ona w stanie pełnego turgoru i działa jak zawias. Impuls elektryczny indukuje sygnał chemiczny, który zwiększa przepuszczalność błon komórkowych dla niektórych jonów. Spadek turgoru w komórkach części poduszeczki jest skutkiem wydostawania się z komórki jonów potasowych (KIndeks górny +) i chlorkowych (ClIndeks górny −), co z kolei powoduje wypływ wody w wyniku osmozy (...). Nagła zmiana turgoru powoduje zmianę położenia liścia. Takie ruchy nastyczne (nastie) są odpowiedzią na działanie zewnętrznego bodźca, ale ich kierunek nie zależy od kierunku działania bodźca. Ruchy nastyczne są chwilowe i odwracalne. Powrotny transport KIndeks górny +, ClIndeks górny − i wody do komórek poduszeczki przywraca liściowi poprzednią pozycję. Powrót liści do pozycji wyjściowej jest jednak znacznie powolniejszy, gdyż najczęściej trwa od kilku do kilkunastu minut”.

Indeks górny L. R. Berg, D. W. Martin, E. P. Solomon, Biologia, Multico, Warszawa 2005, s. 694. Indeks górny koniec

R1HDsu4Y5f9Gn
Na podstawie tekstu źródłowego wyjaśnij mechanizm będący przyczyną ruchów nastycznych. (Uzupełnij).