Sprawdź się
Połącz neuroprzekaźniki z odpowiadającymi im opisami.
Histamina, Adrenalina, Glicyna, Acetylocholina
Substancja ta jest neuroprzekaźnikiem i czynnikiem biorącym udział w powstawaniu stanu zapalnego. | |
Substancja ta jest aminokwasem biogennym i powoduje hiperpolaryzację błony postsynaptycznej. | |
Substancja ta łączy się z receptorami synapsy nerwowo‑mięśniowej (płytki motorycznej). | |
Substancja ta nie jest aminokwasem biogennym, a jej produkcja następuje m.in. w rdzeniu nadnerczy. |
Molekułą roku 1992 według czasopisma „Science” był tlenek azotu(II). W 1998 r. Robert F. Furchgott otrzymał Nagrodę Nobla z dziedziny medycyny za opisanie działania NO na organizm ludzki. Ten niewielki lipofilny związek potrafi oddziaływać zarówno na błonę presynaptyczną, jak i postsynaptyczną neuronu.
Receptorem dla NO jest enzym katalizujący przekształcenie nukleotydu GMP (guanozyno‑5′-monofosforanu) do cGMP (jego cyklicznej formy). Powstanie cGMP powoduje aktywację białka synaptofizyny, niezbędnego do fuzji pęcherzyków wypełnionych kwasem glutaminowym z błoną presynaptyczną.
Cykliczny GMP w sposób pośredni może też kontrolować przepuszczalność kanałów jonowych na błonie postsynaptycznej, co skutkuje zahamowaniem hiperpolaryzacji błony postynaptycznej.
Indeks dolny Źródło: Eleonora Džoljić, Ivan Grabatinić, Vladimir Kostić, Why is Nitric Oxide Important for our Brain?, „Functional Neurology”, 2015, nr 30 (3), s. 159–163. Indeks dolny koniecŹródło: Eleonora Džoljić, Ivan Grabatinić, Vladimir Kostić, Why is Nitric Oxide Important for our Brain?, „Functional Neurology”, 2015, nr 30 (3), s. 159–163.
Liczne badania wskazują na szkodliwy wpływ alkoholu etylowego na układ nagrody mózgu. Układ nagrody jest zbiorem struktur w mózgu odpowiedzialnym za motywację organizmu do konkretnego zachowania. Na błonach postsynaptycznych układu znajdują się głównie receptory dla kwasu glutaminowego, dopaminy i GABA. Pewne czynności pobudzają ośrodek (układ) nagrody, powodując uczucie przyjemności, a nawet euforii. Jednym z takich czynników jest spożywanie alkoholu etylowego – uzależnienie od niego jest prawdopodobnie spowodowane notorycznym pobudzaniem układu nagrody.
Od wielu lat przeprowadza się badania na szczurach uzależnionych od alkoholu w poszukiwaniu substancji lub schematu zachowań mogących pomóc w wyjściu z choroby alkoholowej (także u ludzi). W 2019 r. przeprowadzono eksperyment polegający na zastosowaniu u badanych szczurów diety wysokotłuszczowej. Dwie grupy szczurów badano przez 2 tygodnie. Grupa 1 otrzymywała posiłki bogate w tłuszcze, podczas gdy dieta grupy 2 była standardowa (o niskiej zawartości tłuszczu). W klatkach każdej z grup zamontowane były dwa poidełka: z wodą i roztworem etanolu. Po dwóch tygodniach eksperymentu odnotowano spadek spożycia alkoholu w grupie 1. Szczury z grupy 2 spożywały etanol w takiej samej ilości jak przed eksperymentem.
Po eksperymencie odnotowano także spadek produkcji mRNA, kodującego receptory neurotransmiterów na błonach postsynaptycznych układu nagrody mózgów u szczurów z grupy 1.Indeks dolny Źródło: Starr Villavasso, Cemilia Shaw, Elena Skripnikova i in., Nutritional Contingency Reduces Alcohol Drinking by Altering Central Neurotransmitter Receptor Gene Expression in Rats, „Nutrients”, 2019, nr 11 (11), s. E2731. Indeks dolny koniecŹródło: Starr Villavasso, Cemilia Shaw, Elena Skripnikova i in., Nutritional Contingency Reduces Alcohol Drinking by Altering Central Neurotransmitter Receptor Gene Expression in Rats, „Nutrients”, 2019, nr 11 (11), s. E2731.
Na podstawie powyższego tekstu i własnej wiedzy oceń prawdziwość poniższych zdań.
Prawda | Fałsz | |
Na błonach postsynaptycznych układu nagrody znajdują się głównie trzy rodzaje receptorów, z którymi łączą się jedynie neurotransmitery pobudzające. | □ | □ |
Skutkiem przyłączenia neuroprzekaźnika do receptora w układzie nagrody jest zawsze depolaryzacja dendrytu kolejnego neuronu. | □ | □ |
Dwa spośród trzech głównych neuroprzekaźników układu nagrody są pod względem chemicznym aminokwasami. | □ | □ |
Alkohol etylowy jest jednym z najczęściej zażywanych agonistów kwasu gamma‑aminomasłowego (GABA). Oznacza to, że zwiększa on powinowactwo GABA do jego receptorów na błonie postsynaptycznej. Podobnie (lecz silniej) działa depresant o nazwie kwas 4‑hydroksybutanowy. Z kolei tujon jest związkiem występującym m.in. w bylicy piołunie (Artemisia absinthium) i napojach alkoholowych wytwarzanych z udziałem tej rośliny. Tujon sam łączy się z receptorami GABA.
Indeks dolny Źródło: Karin M. Höld, Nilantha S. Sirisoma, Tomoko Ikeda i in., alfa-Thujone (the Active Component of Absinthe): gamma-Aminobutyric Acid Type A Receptor Modulation and Metabolic Detoxification, „Proceedings of the National Academy of Sciences”, 2000, nr 97 (8), s. 3826–3831. Indeks dolny koniecŹródło: Karin M. Höld, Nilantha S. Sirisoma, Tomoko Ikeda i in., alfa-Thujone (the Active Component of Absinthe): gamma-Aminobutyric Acid Type A Receptor Modulation and Metabolic Detoxification, „Proceedings of the National Academy of Sciences”, 2000, nr 97 (8), s. 3826–3831.