Sprawdź się

1
Pokaż ćwiczenia:
1
Ćwiczenie 1
R6IIuqCdUehTD
Ułóż podane wydarzenia w odpowiedniej kolejności chronologicznej. Elementy do uszeregowania: 1. bitwa pod Issos, 2. bitwa nad Granikiem, 3. wyprawa armii Aleksandra do Indii, 4. zdobycie przez Aleksandra Persepolis, 5. bitwa pod Gaugamelą
1
Ćwiczenie 2
RarzPTHk53Aj3
Zaznacz, które z poniższych stwierdzeń są prawdziwe, a które fałszywe. Aleksander Wielki przegrał tylko jedną bitwę. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Dariusz III ani razu nie uciekł z pola bitwy. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Aleksander zawsze traktował z pogardą pobitych Persów. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Aleksander wymagał proskynesis wyłącznie od poddanych perskich. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Aleksander, aby uzupełnić braki w wojsku, szkolił Persów na modłę macedońską. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Aleksander wprowadził całkiem nowy sposób zarządzania terenami, które przed podbojem były pod wodzą Dariusza III. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz

Zaznacz, które z poniższych stwierdzeń są prawdziwe, a które fałszywe.

Stwierdzenie Prawda Fałsz
Aleksander Wielki przegrał tylko jedną bitwę. □ □
Dariusz III ani razu nie uciekł z pola bitwy. □ □
Aleksander zawsze traktował z pogardą pobitych Persów. □ □
Aleksander wymagał proskynesis wyłącznie od poddanych perskich. □ □
Aleksander, aby uzupełnić braki w wojsku, szkolił Persów na modłę macedońską. □ □
Aleksander wprowadził całkiem nowy sposób zarządzania terenami, które przed podbojem były pod wodzą Dariusza III. □ □
11
Ćwiczenie 3

Zapoznaj się z fragmentami tekstów źródłowych, a następnie wykonaj polecenie.

Tekst A

1
Plutarch Aleksander

Aleksander […] udawał, że robi to ze względu na swoich sprzymierzeńców, czyniąc zadość skargom, jakie przeciw Tebom zanosili od niego mieszkańcy Fokidy i Platejczycy. Ludność całą, łącznie około 30 tysięcy, sprzedał w niewolę, z wyjątkiem kapłanów i wszystkich związanych z Macedończykami […], a nadto z wyjątkiem potomków Pindara [wielkiego poety] oraz ludzi, którzy sprzeciwili się uchwale o zerwaniu związków z Macedonią. Zabitych było ponad sześć tysięcy.

A Źródło: Plutarch, Aleksander, tłum. M. Brożek, rozdz. 12.

Tekst B

1
Arrian Flawiusz Wyprawa Aleksandra Wielkiego

Aleksander pozwolił sprzymierzeńcom [ze Związku Korynckiego], którzy uczestniczyli w walce, rozstrzygnąć losy Teb. Postanowili więc […] kobiety i dzieci, i pozostałych przy życiu mężczyzn tebańskich oprócz kapłanów i kapłanek i prócz tych, co reprezentowali sprawy Filipa czy Aleksandra, czy też byli orędownikami Macedończyków, postanowili sprzedać w niewolę. Dom poety Pindara i jego potomków kazał rzekomo Aleksander zachować, gdyż wysoko cenił poetę.

B Źródło: Arrian Flawiusz, Wyprawa Aleksandra Wielkiego, tłum. H. Gesztoft-Gasztold, ks. I, rozdz. 9.
R1RCSsjni5YBk
Powyższe fragmenty mówią o losie Teb, które zbuntowały się w 335 r. p.n.e., na początku panowania Aleksandra Wielkiego. Na podstawie analizy źródeł wskaż różnicę między nimi i wyjaśnij jej istotę. Następnie odpowiedz, dlaczego Teby potraktowano tak brutalnie. Odwołaj się do wiedzy na temat planów Aleksandra u progu jego panowania. (Uzupełnij).
Powyższe fragmenty mówią o losie Teb, które zbuntowały się w 335 r. p.n.e., na początku panowania Aleksandra Wielkiego. Na podstawie analizy źródeł wskaż różnicę między nimi i wyjaśnij jej istotę. Następnie odpowiedz, dlaczego Teby potraktowano tak brutalnie. Odwołaj się do wiedzy na temat planów Aleksandra u progu jego panowania.
21
Ćwiczenie 4
Zapoznaj się z opisem ilustracji oraz notatkami i wykonaj polecenie.
Zapoznaj się z opisem ilustracji oraz notatkami i wykonaj polecenie.

Źródło A

RiTmwIeHhk0fO
Obraz przedstawia wojownika w trakcie walki. W tle widoczny jest tłum wojska na koniach. Wojownicy mają długie oszczepy i tarcze. Na powierzchni tarczy Aleksandra znajdują się rysunki ludzi grających na harfie.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Źródło B

1
Encyklopedia PWN

Issos, gr. Issós, łac. Issus, starożytna miejscowość w Azji Mniejszej, w Cylicji (obecnie Dörtyol w Turcji, nad zatoką İskenderun); w jej pobliżu XI 333 p.n.e. Aleksander III Wielki odniósł zwycięstwo nad armią perską pod wodzą Dariusza III Kodomanusa; prawe skrzydło perskie zostało rozbite przez jazdę tesalską, a następnie sam Aleksander Wielki rozbił skrzydło lewe; duża część armii perskiej zdołała się jednak wycofać; według niektórych autorów późnoantycznych Issos przemianowano po bitwie na Nikopolis.

C Źródło: Encyklopedia PWN.

Źródło C

1
Encyklopedia PWN

Gaugamela, m. w starożytnej Asyrii, na północny zachód od Arbeli; obecnie miejscowość Gumal w północnym Iraku; 1 X 331 p.n.e. Aleksander III Wielki zadał tu klęskę królowi perskiemu Dariuszowi III Kodomanusowi, która zadecydowała o ostatecznym upadku królestwa Achemenidów.

C Źródło: Encyklopedia PWN.
RjJ509bYlUr8U
Powyższa ilustracja przedstawia mozaikę odnalezioną w jednym z domostw w Pompejach, które zniszczył wybuch Wezuwiusza w 62 r. p.n.e. Jest ona kopią obrazu zamówionego przez Kassandra, jednego z wodzów Aleksandra, a po jego śmierci króla Macedonii. Przedstawia Aleksandra i Dariusza w trakcie bitwy. Na podstawie analizy ilustracji i poniższych notatek o bitwach rozstrzygnij, którą bitwę przedstawia mozaika. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do elementu ukazanego na mozaice. (Uzupełnij).
Powyższa ilustracja przedstawia mozaikę odnalezioną w jednym z domostw w Pompejach, które zniszczył wybuch Wezuwiusza w 62 r. p.n.e. Jest ona kopią obrazu zamówionego przez Kassandra, jednego z wodzów Aleksandra, a po jego śmierci króla Macedonii. Przedstawia Aleksandra i Dariusza w trakcie bitwy. Na podstawie analizy ilustracji i poniższych notatek o bitwach rozstrzygnij, którą bitwę przedstawia mozaika. Uzasadnij odpowiedź, odwołując się do elementu ukazanego na mozaice.
21
Ćwiczenie 5

Zapoznaj się z tekstem źródłowym, a następnie wykonaj polecenie.

1
Arrian Flawiusz Wyprawa Aleksandra Wielkiego

A Dariusz, gdy tylko ujrzał, że jego lewe skrzydło zostało rozbite […], natychmiast tak, jak stał, uciekł na swym wozie jako jeden z pierwszych. Dopóki podczas ucieczki mknął po równinach, ratował się na wozie. Gdy jednak natknął się na wąwozy i inne przeszkody terenowe, zostawił wóz i tarczę, i swą wierzchnią szatę i porzucił nawet łuk na wozie, i uciekał dalej na koniu.

D Źródło: Arrian Flawiusz, Wyprawa Aleksandra Wielkiego, tłum. H. Gesztoft-Gasztold, ks. II, rozdz. 10–11.
RU2TvEkzihL1I
Na podstawie analizy ilustracji z poprzedniego ćwiczenia i powyższego tekstu źródłowego wyjaśnij, na czym polega sprzeczność między przekazem źródłowym pisanym a ikonograficznym. Następnie odpowiedz, jakie powody mogły stać za tym, że autor tekstu źródłowego mógł mijać się z prawdą. (Uzupełnij).
Na podstawie analizy ilustracji z poprzedniego ćwiczenia i powyższego tekstu źródłowego wyjaśnij, na czym polega sprzeczność między przekazem źródłowym pisanym a ikonograficznym. Następnie odpowiedz, jakie powody mogły stać za tym, że autor tekstu źródłowego mógł mijać się z prawdą.
21
Ćwiczenie 6

Zapoznaj się z tekstami, a następnie wykonaj polecenie.

Tekst A

1
Arrian Flawiusz Wyprawa Aleksandra Wielkiego

Odesłał [Aleksander] do Aten trzysta kompletnych zbroic perskich jako dar dla bogini Ateny, opiekunki miasta. Do tego kazał dołączyć taki napis: «Aleksander, syn Filipa, i Grecy, oprócz Spartan, od barbarzyńców zamieszkujących Azję».

E Źródło: Arrian Flawiusz, Wyprawa Aleksandra Wielkiego, tłum. H. Gesztoft-Gasztold, ks. I, rozdz. 16.

Tekst B

1
Ewa Wipszycka, Benedetto Bravo Historia starożytnych Greków. Okres hellenistyczny

W zdaniu tym [które przesłał Aleksander jako komentarz do daru] zawarta została podstawowa myśl propagandy stosowanej przez Macedończyka na użytek świata greckiego.

F Źródło: Benedetto Bravo, Ewa Wipszycka, Historia starożytnych Greków. Okres hellenistyczny, t. 3, Warszawa 2010, s. 47.
R9RdoMdiFbOtB
Na podstawie analizy tekstu źródłowego (tekst A) podaj argument za tezą przedstawioną w opracowaniu historycznym (tekst B). (Uzupełnij).
Na podstawie analizy tekstu źródłowego (tekst A) podaj argument za tezą przedstawioną w opracowaniu historycznym (tekst B).
211
Ćwiczenie 7
R8I365nVGTnR8
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
R11E8ezq8TOC8
Uzasadnij decyzję o kolejnych przyporządkowaniach, odwołując się do treści ukazanych na ilustracjach. (Uzupełnij).
Uzasadnij decyzję o kolejnych przyporządkowaniach, odwołując się do treści ukazanych na ilustracjach.
2
Ćwiczenie 7
RQHnvXKi0EOcH
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z tekstami, a następnie wykonaj polecenie.

Tekst A

1
Plutarch Aleksander

W ten sposób Aleksander przebył wreszcie tę pustynię i dotarł do celu wędrówki. Tutaj miejscowy kapłan‑prorok Ammona [utożsamianego przez Greków z Zeusem] powitał go pozdrowieniem od boga jako ojca. Na to Aleksander spytał, czy któryś z winnych śmierci ojca uszedł kary. Kapłan jednak kazał mu nie wypowiadać słów złowieszczych, ponieważ ojcem jego nie jest żaden śmiertelnik! Wtedy Aleksander zmieniając wyrażenie zapytał o morderców Filipa: czy wszystkich już ukarał. Następnie pytał o władzę, czy mu dane będzie zostać panem wszystkich ludzi. W odpowiedzi bóg przepowiedział, że i to osiągnie, i Filip zostanie w pełni pomszczony. Złożył więc bogu wspaniałe dary, a ludzi obdarował pieniędzmi. Tak pisze o tych wydarzeniach boga część pisarzy. Aleksander w liście do matki donosi jednak, że otrzymał tajne wyrocznie, które po powrocie opowie jedynie jej samej.

G Źródło: Plutarch, Aleksander, tłum. M. Brożek, rozdz. 27.

Tekst B

1
Ewa Wipszycka, Benedetto Bravo Historia starożytnych Greków. Okres hellenistyczny

Można podejrzewać, że wiadomości owe [o tym, co miał usłyszeć Aleksander od wyroczni] są w większości efektem pisarskiej fantazji.

H Źródło: Benedetto Bravo, Ewa Wipszycka, Historia starożytnych Greków. Okres hellenistyczny, t. 3, Warszawa 2010, s. 99.
RmygsLKcYmezg
Po bitwie pod Issos Aleksander udał się do słynnej wyroczni Ammona w Siwa w Egipcie. Powyższy tekst źródłowy (tekst A) dotyczy tego, co miało się w niej wydarzyć. Na podstawie analizy tekstu źródłowego wskaż jego fragment, który pozwolił autorce opracowania historycznego (tekst B) postawić przytaczaną tezę. Wyjaśnij, dlaczego Ewa Wipszycka tak twierdzi. (Uzupełnij).
Po bitwie pod Issos Aleksander udał się do słynnej wyroczni Ammona w Siwa w Egipcie. Powyższy tekst źródłowy (tekst A) dotyczy tego, co miało się w niej wydarzyć. Na podstawie analizy tekstu źródłowego wskaż jego fragment, który pozwolił autorce opracowania historycznego (tekst B) postawić przytaczaną tezę. Wyjaśnij, dlaczego Ewa Wipszycka tak twierdzi.
31
Ćwiczenie 9
Zapoznaj się z opisem ilustracji oraz tekstem, a następnie wykonaj polecenie.
Zapoznaj się z opisem ilustracji oraz tekstem, a następnie wykonaj polecenie.

Źródło A

RGksBjmTUiqMy
Zdjęcie przedstawia kameę. To szlachetny kamień ozdobiony płaskorzeźbą. Jest to prawy profil młodego mężczyzny, z przepaską na głowie.
Źródło: World Imaging, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Źródło B

1
Ryszard Kulesza Aleksander Wielki

Baran był świętym zwierzęciem Ammona.

I Źródło: Ryszard Kulesza, Aleksander Wielki, Warszawa 2010, s. 100.
R1eGq8gmIDJU5
Powyższa ilustracja przedstawia Aleksandra (widzisz kameę z ok. 325 r. p.n.e., rodzaj szlachetnego kamienia z płaskorzeźbą). Odwołując się do tekstu źródłowego z poprzedniego ćwiczenia oraz do powyższego fragmentu opracowania, wyjaśnij propagandowy sens przedstawienia. (Uzupełnij).
Powyższa ilustracja przedstawia Aleksandra (widzisz kameę z ok. 325 r. p.n.e., rodzaj szlachetnego kamienia z płaskorzeźbą). Odwołując się do tekstu źródłowego z poprzedniego ćwiczenia oraz do powyższego fragmentu opracowania, wyjaśnij propagandowy sens przedstawienia.
Mapa interaktywna
Dla nauczyciela