Sprawdź się
Zaznacz, kiedy została uchwalona Konstytucja RP.
- 5 kwietnia 1997 r.
- 17 października 1997 r.
- 3 maja 1791 r.
- 2 kwietnia 1997 r.
Zaznacz, które wolności i prawa mają charakter praw osobistych dla jednostki.
- prawna ochrona życia
- prawo do zrzeszania się
- wolność sumienia i religii
- prawo do własności
Zaznacz, które stwierdzenie jest prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Artykuł 34 Konstytucji RP zawiera kwestie związane z obywatelstwem i sposobami jego nabycia. | □ | □ |
| Katalog podstawowych wolności, praw i obowiązków człowieka i obywatela jest zapisany już w I rozdziale Konstytucji RP, zaraz po naczelnych zasadach ustrojowych. | □ | □ |
| Konstytucja w artykułach 57–63 skupia się na prawach i wolnościach ekonomicznych. | □ | □ |
| Artykuł 74 Konstytucji RP dotyczy ekologii i stanu środowiska. | □ | □ |
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.Art. 72
1. Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.
2. Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych.
3. W toku ustalania praw dziecka organy władzy publicznej oraz osoby odpowiedzialne za dziecko są obowiązane do wysłuchania i w miarę możliwości uwzględnienia zdania dziecka.
Źródło: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., dostępny w internecie: sejm.gov.pl [dostęp 12.07.2020 r.].
Materiał źródłowy do ćwiczeń 6–7.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.Rozdział XI
Stany nadzwyczajne
Art. 228
1. W sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające, może zostać wprowadzony odpowiedni stan nadzwyczajny: stan wojenny, stan wyjątkowy lub stan klęski żywiołowej.
2. Stan nadzwyczajny może być wprowadzony tylko na podstawie ustawy, w drodze rozporządzenia, które podlega dodatkowemu podaniu do publicznej wiadomości.
3. Zasady działania organów władzy publicznej oraz zakres, w jakim mogą zostać ograniczone wolności i prawa człowieka i obywatela w czasie poszczególnych stanów nadzwyczajnych, określa ustawa.
4. Ustawa może określić podstawy, zakres i tryb wyrównywania strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela.
5. Działania podjęte w wyniku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego muszą odpowiadać stopniowi zagrożenia i powinny zmierzać do jak najszybszego przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa.
6. W czasie stanu nadzwyczajnego nie mogą być zmienione: Konstytucja, ordynacje wyborcze do sejmu, senatu i organów samorządu terytorialnego, ustawa o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej oraz ustawy o stanach nadzwyczajnych.
7. W czasie stanu nadzwyczajnego oraz w ciągu 90 dni po jego zakończeniu nie może być skrócona kadencja sejmu, przeprowadzane referendum ogólnokrajowe, nie mogą być przeprowadzane wybory do sejmu, senatu, organów samorządu terytorialnego oraz wybory Prezydenta Rzeczypospolitej, a kadencje tych organów ulegają odpowiedniemu przedłużeniu. Wybory do organów samorządu terytorialnego są możliwe tylko tam, gdzie nie został wprowadzony stan nadzwyczajny.
Art. 233
1. Ustawa określająca zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela w czasie stanu wojennego i wyjątkowego nie może ograniczać wolności i praw określonych w art. 30 (godność człowieka), art. 34 i art. 36 (obywatelstwo), art. 38 (ochrona życia), art. 39, art. 40 i art. 41 ust. 4 (humanitarne traktowanie), art. 42 (ponoszenie odpowiedzialności karnej), art. 45 (dostęp do sądu), art. 47 (dobra osobiste), art. 53 (sumienie i religia), art. 63 (petycje) oraz art. 48 i art. 72 (rodzina i dziecko).
2. Niedopuszczalne jest ograniczenie wolności i praw człowieka i obywatela wyłącznie z powodu rasy, płci, języka, wyznania lub jego braku, pochodzenia społecznego, urodzenia oraz majątku.
3. Ustawa określająca zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela w stanie klęski żywiołowej może ograniczać wolności i prawa określone w art. 22 (wolność działalności gospodarczej), art. 41 ust. 1, 3 i 5 (wolność osobista), art. 50 (nienaruszalność mieszkania), art. 52 ust. 1 (wolność poruszania się i pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej), art. 59 ust. 3 (prawo do strajku), art. 64 (prawo własności), art. 65 ust. 1 (wolność pracy), art. 66 ust. 1 (prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy) oraz art. 66 ust. 2 (prawo do wypoczynku).
Źródło: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., dostępny w internecie: sejm.gov.pl [dostęp 12.07.2020 r.].
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Prawa i wolności człowieka i obywatela w świetle Konstytucji RPW ujęciu Konstytucji RP przez pojęcie wolności i praw osobistych należy rozumieć uprawnienia i swobody jednostki, które umożliwiają jej nieskrępowany rozwój na wszystkich płaszczyznach, wolnych od pozaprawnych działań w postaci ingerencji z zewnątrz. (…)
Wolności i prawa polityczne, to grupa wolności i praw, dzięki którym uprawniony może wpływać na losy swojej społeczności. Zazwyczaj zastrzeżone są one wyłącznie dla obywateli. (…)
Wolności i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne zaliczamy do wolności i praw tzw. drugiej generacji. (…) Celem stworzenia tej kategorii praw była chęć zapewnienia jednostce podstaw godziwej egzystencji.
Źródło: Sylwia Stecko, Prawa i wolności człowieka i obywatela w świetle Konstytucji RP, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2018, nr 1 (41), s. 182.