Weź pod uwagę potencjał militarny mocarstw, nastroje społeczne po I wojnie światowej oraz skutki Wielkiego Kryzysu.

Wojna prewencyjna

Za:

• Niemcy w porównaniu z krajami zachodnimi wciąż są militarnie słabe, co daje szanse na zwycięstwo;

• kraje zachodnie mogły liczyć na wsparcie Polski.

Przeciw:

• ostudzenie zapędów Hitlera w kierunku realizacji agresywnych planów w polityce międzynarodowej;

• obawy przed kolejną wojną światową;

• pacyfistyczne nastroje na Zachodzie;

• Hitler doszedł do władzy w sposób legalny, więc wojna oznaczałaby napaść.

Masowe zbrojenia

Za:

• mogłyby zadziałać odstraszająco;

• rozwój przemysłu zbrojeniowego dałby zatrudnienie wielu ludziom;

• wzmocnienie potencjału bojowego Zachodu, gdyby mimo wszystko doszło do konfrontacji zbrojnej.

Przeciw:

• wymagałyby ogromnych nakładów finansowych;

• trudności z przekonaniem opinii publicznej do wydatków na wojsko;

• mogły sprowokować Hitlera do wojny.

Oparcie się na Lidze Narodów

Za:

• Liga stanowiła właściwą instytucję do rozwiązywania sporów między państwami;

• umocnienie autorytetu pokojowej organizacji;

• włączenie do procesu pokojowego wielu krajów‑członków Ligi Narodów.

Przeciw:

• Liga Narodów nie posiadała możliwości militarnego nacisku;

• nie cieszyła się wielkim autorytetem;

• brakowało jej wsparcia ze strony USA, które nie przystąpiły do Ligi Narodów.

Ustępstwa względem Hitlera

Za:

• ustępstwa wobec Hitlera mogą uchronić świat przed kolejną wojną;

• uznanie zasadności niektórych roszczeń Hitlera;

• uzyskanie czasu na przygotowanie się do ewentualnej konfrontacji w przyszłości.

Przeciw:

• ustępstwa mogą skłonić Hitlera do wysuwania kolejnych roszczeń, naziści mogą zinterpretować je jako dowód słabości Zachodu;

• ustępliwość wobec nazistów może skłonić innych dyktatorów w Europie do agresywnych działań.

Zastanów się nad zasadniczymi celami polityki brytyjskiej: utrzymaniem równowagi sił oraz imperium kolonialnego. Weź pod uwagę powojenne nastroje w Wielkiej Brytanii po I wojnie światowej.

Odpowiedź powinna zawierać wskazanie strategicznych celów imperium brytyjskiego: utrzymanie równowagi sił, które nie wyklucza pewnych ustępstw wobec Niemiec, oraz przewagi na morzach, która gwarantuje panowanie brytyjskie w koloniach. Uwzględnij niechętny stosunek Brytyjczyków do angażowania się w kolejny konflikt militarny po ciężkich doświadczeniach I wojny światowej. Używaj chwytów retorycznych, odwołuj się do emocji słuchaczy, postaraj się ich zainteresować

Przypomnij sobie, jakie roszczenia zgłaszały Niemcy wobec Polski po I wojnie światowej w wyniku postanowień wersalskich oraz walk o granicę zachodnią.

Przykładowa odpowiedź

Wojna prewencyjna u boku Francji. Argumenty: Niemcy konsekwentnie dążą do odzyskania ziem utraconych na rzecz Polski po I wojnie światowej: Pomorza Gdańskiego, Wielkopolski, Górnego Śląska; Hitler nie kryje się ze swoimi agresywnymi planami; dotychczasowe ustępstwa wobec Hitlera nie przynoszą rezultatów, jedynie prowokują go do dalszych agresywnych działań na arenie międzynarodowej; mocarstwa zachodnie, zwłaszcza Francja, same mogą stać się w przyszłości obiektem agresji, należy je zatem przekonać do wspólnej akcji militarnej przeciwko Niemcom.

Formułuj pytania w sposób otwarty, aby skłonić rozmówcę do obszernych odpowiedzi. Koncentruj się na ówczesnej sytuacji międzynarodowej oraz nastrojach społecznych w III Rzeszy.

Przykładowe pytania:

1. W jaki sposób uzasadni pan wkroczenie wojsk niemieckich do Nadrenii?
2. Jakiej reakcji ze strony Francji pan się spodziewa i dlaczego?
3. Jakie korzyści odniosą Niemcy z remilitaryzacji Nadrenii?
4. Jakie nastroje wzbudziła w III Rzeszy remilitaryzacja Nadrenii?
5. Jakie reakcje lokalnej społeczności wywołało wkroczenie oddziałów niemieckich do Nadrenii?
6. Jakie będą dalsze poczynania Niemiec na arenie międzynarodowej?

Przypomnij sobie, czego dotyczył układ w Locarno, oraz zastanów się nad konsekwencjami remilitaryzacji Nadrenii dla mocarstw zachodnich.

Gałązka oliwna w dziobie symbolizuje rzekomo pokojowe zamiary nazistów.

Kartka z napisem Locarno pod lewą łapą – remilitaryzacja Nadrenii.

Swastyka przy pasie – symbol ruchu nazistowskiego.

Karabiny maszynowe – wielka ilość broni stoi w sprzeczności z rzekomo pokojowymi intencjami nazistów.

Uwzględnij interesy mocarstw zachodnich, Europy jako całości oraz szansę ich realizacji, biorąc pod uwagę sytuację polityczną, militarną oraz nastroje społeczne w poszczególnych krajach. Pamiętaj o podsumowaniu swoich rozważań.

Odpowiedź powinna uwzględnić sprzeczne interesy Francji i Anglii. Francji zależało na bezpieczeństwie ze strony Niemiec. Wielka Brytania natomiast koncentrowała się na utrzymaniu przewagi na morzach oraz zapewnieniu kontroli nad swoim imperium kolonialnym. W obu krajach rządzący musieli się liczyć z silnymi pacyfistycznymi nastrojami. Zachód miał nadzieję, że ustępstwa wobec Niemiec w sprawie traktatu wersalskiego uratują pokój. W rzeczywistości jednak w oczach Hitlera stanowiły dowód słabości mocarstw i zachęcały go do kolejnych agresywnych działań na arenie międzynarodowej. Praca powinna składać się z tezy, argumentów i podsumowania.