Sprawdź się
Rozstrzygnij, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.
Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
Namiestnikami prowincji zostawali najczęściej pretorzy. | □ | □ |
Rola senatu w okresie tworzenia systemu prowincjonalnego rosła. | □ | □ |
Zdzierstwa dokonywane przez namiestników w prowincjach były rzadkością. | □ | □ |
Ludność prowincji miała inny status niż ludność Italii. | □ | □ |
Prokonsul to konsul, któremu przedłużono imperium poza standardowy okres roku. | □ | □ |
Namiestnicy korzystali z pomocy niewolników podczas wykonywania swoich obowiązków. | □ | □ |
Wpisz termin odpowiadający definicji.
[…] w starożytnym Rzymie wykonawcy kontraktów państwowych, w prowincjach rzymskich […]; eksploatowali w połowie II w. p.n.e. należące do państwa kopalnie w Hiszpanii i Macedonii; w 122 p.n.e. otrzymali prawo ściągania dochodów państwa (w tym podatków) w prowincji Azja; podboje w I w. rozszerzyły ich działalność na kolejne prowincje Wschodu. | |
[…] w starożytnym Rzymie początkowo określenie sfery działania wyższych urzędników […], następnie nazwa opanowywanych (od 241 p.n.e.) przez Rzym terenów pozaitalskich, którym nadano określone formy organizacyjne. | |
[…] w starożytnym Rzymie samoopodatkowanie obywateli, wprowadzone 405 p.n.e. podczas ostatniej wojny z Wejami, na [wynagrodzenie dla] legionistów; […] [później] podatek bezpośredni mieszkańców prowincji. | |
[…] w starożytnym Rzymie ogół uprawnień przysługujących najwyższym urzędnikom państwa, później także określenie władzy Rzymu nad ludami podbitymi i z czasem (w okresie cesarstwa) określenie całości państwa rzymskiego […]. | |
[…] w starożytnym Rzymie początkowo oficjalny poseł, potem również senator, mianowany pomocnikiem [urzędnika] w prowincji, któremu ten mógł przekazać część władzy, zwłaszcza w sprawach militarnych. |
Indeks dolny Źródło: Definicje pochodzą z Internetowej Encyklopedii PWN Indeks dolny koniecŹródło: Definicje pochodzą z Internetowej Encyklopedii PWN
Przeczytaj poniższy fragment Biblii i wykonaj polecenie.
Potem wszedł do Jerycha i przechodził przez miasto. A pewien człowiek, imieniem Zacheusz, który był zwierzchnikiem celników Indeks górny [1][1] i był bardzo bogaty, chciał koniecznie zobaczyć Jezusa, któż to jest, ale sam nie mógł z powodu tłumu, gdyż był niskiego wzrostu.
Indeks górny [1][1]Indeks dolny w oryginale teleonai od telos – podatek, cło. Indeks dolny koniecw oryginale teleonai od telos – podatek, cło.
Poniżej znajduje się fragment przemowy Marka Porcjusza Katona Starszego. Na podstawie tekstu źródłowego wskaż nadużycia, jakich mogli się dopuszczać urzędnicy podczas sprawowania swoich funkcji.
Nigdy nie zakwaterowałem dowódców garnizonu w miastach waszych sprzymierzeńców, by zagarnąć dobra ich i ich rodzin. Nigdy nie rozdzieliłem zdobyczy ani niczego, co by pochodziło od wroga, ani łupów pomiędzy moich przyjaciół, tak by pozbawić tego tych, którzy zdobyli to jako nagrodę. Nigdy nie wydałem pozwolenia na rekwizycję do woli, tak by moi przyjaciele mogli się wzbogacić, wykorzystując podobne uprawnienie. Nigdy nie rozdzieliłem pieniędzy na zakup wina dla żołnierzy wśród moich towarzyszy i przyjaciół, ani nie uczyniłem ich bogatymi na koszt publiczny.
Wskaż poprawną odpowiedź, dlaczego Polibiusz, grecki historyk piszący w II w. p.n.e., zmienił zdanie co do uczciwości rzymskich urzędników.
Fragment A, zapisany w końcu lat 40. II w. p.n.e.
U Kartagińczyków jawnie uprawia się przekupstwo, aby otrzymać urząd państwowy, natomiast u Rzymian grozi za to kara śmierci.
Fragment B, zapisany prawdopodobnie pod koniec życia Polibiusza (zmarł w 118 r. p.n.e.)
W obecnych czasach [w przeciwieństwie do dawnych] natomiast nie śmiałbym powiedzieć tego o wszystkich. Jednakże nie bałbym się twierdzić w odniesieniu do wielu ludzi w Rzymie, że potrafią zachować pod tym względem uczciwość.
Na podstawie tekstu źródłowego i własnej wiedzy podaj argument na poparcie tezy zawartej w opracowaniu historycznym.
Fragment tekstu źródłowego
Kartagińczycy uważali, że Iberia należy już do nich bezspornie. Z bezwzględną więc butą zaczęli traktować tamtejszych mieszkańców. Oczywiście zamiast przyjaciół i sprzymierzeńców narobili sobie z tych poddanych wrogów. I słusznie doczekali się tego. Uważali bowiem, że inaczej należy zdobywać panowanie, a inaczej je utrzymywać.
Fragment opracowania historycznego
Polibiusz, rozważając fakt porzucenia Kartaginy przez jej hiszpańskich sprzymierzeńców, prawdopodobnie sformułował pouczenie dla Rzymu.
Na podstawie fragmentu opracowania historycznego podaj argumenty na poparcie tezy, że celem ustawy Kalpurniusza o zdzierstwach nie była ochrona mieszkańców prowincji, lecz obywateli. Następnie podaj kontrargument.
Lex Calpurnia de reptundis [prawo Kalpurniusza o zdzierstwach] ustanawiała stały trybunał (quaestio perpetua) do sądzenia namiestników oskarżanych o przestępstwa popełniane w prowincjach […]. Przyjęta procedura […] mogła tylko zasądzić zwrot [zagrabionych przez namiestnika] dóbr, a w trybunale zasiadali senatorzy, którzy sprawowali już namiestnictwa lub spodziewali się je sprawować.
Poniższy tekst źródłowy dotyczy procedowania senatu w 188 r. p.n.e. Zapoznaj się z nim, a następnie wykonaj polecenie.
Marek Waleriusz Messala i Gajusz Liwiusz Salinator objęli konsulat […] i przeprowadzili w senacie naradę nad sytuacją w państwie i przydziałem zadań i wojsk. Z konsulów jednemu przydzielono jako teren operacyjny Pizę z Ligurią, a drugiemu Galię, pozostawiając im rzecz do uzgodnienia między sobą lub do losowania. Polecono im również powołać pod broń nowe wojska […]. Potem zadania swe losowali pretorzy. Kwitus Marcjusz [wylosował] Sycylię; Gajusz Sertyniusz Sardynię; Lucjusz Manliusz Hiszpanię Bliższą; Gajusz Atyniusz Hiszpanię Dalszą.