To był konflikt, który drogo kosztował Amerykę. Oficjalne dane mówią o 58 318 poległych lub zaginionych amerykańskich żołnierzach w czasie wojny wietnamskiej. Wliczeni są w ten rachunek Amerykanie, którzy mogli znaleźć się w komunistycznej niewoli w Wietnamie, Laosie i Kambodży, a których los jest nieznany. 153 303 żołnierzy sił zbrojnych USA odniosło rany, około 20 tys. popełniło samobójstwo po zakończeniu konfliktu. Nigdy się nie dowiemy, ilu uzależniło się od narkotyków. Straty ponosili też sojusznicy USA: Korea Południowa, Australia, Nowa Zelandia i przede wszystkim Wietnam Południowy, który mógł stracić 100–250 tys. żołnierzy. Socjalistyczny Wietnam skrupulatnie milczał o swych stratach, choć szacuje się, że wojna kosztowała go od 400 tys. do miliona zabitych żołnierzy armii regularnej i partyzantów Wietkongu. Jeszcze trudniej ustalić liczbę zabitych wietnamskich cywilów. Może wynosić od 300 tys. do 2 mln. A trzeba też pamiętać o komunistycznych represjach po upadku Sajgonu. Gdy płk Le Xuan Chuyen, wielokrotnie odznaczany północnowietnamski bohater, zbiegł do USA, zeznał, że 5 mln ludzi z Wietnamu Południowego znalazło się na czarnych listach Hanoi. Mówił, że 10–15 proc. z nich zostanie zabitych, 40 proc. uwięzionych, a inni będą „reedukowani”. Przytoczone dane nie uwzględniają kosztów finansowych, społecznych i psychologicznych konfliktu.

c2 Cytat za: Artykuł Wojna wietnamska: Konflikt, który był do wygrania, H. Kozieł, 2019 r., rp.pl .

Wojna w Wietnamie. Militarne zwycięstwo i propagandowa klęska USA

Pomimo sukcesu w postaci praktycznie całkowitego zniszczenia infrastruktury, jak i sił zbrojnych Vietkongu, na skutek porozumień paryskich, w styczniu 1973 roku wojska USA wycofały się z Wietnamu. Powodem nie była porażka armii amerykańskiej na ryżowych polach Wietnamu, bo US Army klęski w żadnej bitwie nie poniosła, ale całkowita klęska poniesiona w Stanach Zjednoczonych na polu propagandowym. Po raz pierwszy wojna, dzięki nowoczesnym środkom przekazu, jak np. telewizja, trafiła do domów Amerykanów. Państwo nie podjęło żadnego wysiłku kontroli przepływu informacji, wykazując kompletny brak zainteresowania kwestią społecznego poparcia dla toczącego się konfliktu. Doprowadziło to do narastania w USA tendencji antywojennych, a gdy owładnęły one prawie połową obywateli, żadna z głównych sił politycznych nie chciała im się przeciwstawić, obawiając się wyborczej porażki i intensyfikacji protestów społecznych zagrażających ładowi publicznemu. W efekcie w dwa lata później, na skutek całkowitej inercji Białego Domu, Republika Wietnamu została zmiażdżona przez agresję militarną Komunistycznej Demokratycznej Republiki Wietnamu, której USA przeciwstawić się już nie chciały, podważając tym samym sens ofiary złożonej przez 58 tys. poległych w Wietnamie Amerykanów.

c Źródło: Wojna w Wietnamie. Militarne zwycięstwo i propagandowa klęska USA, A. Karbowiak, dostępny online dorzeczy.pl.

Masakra w My Lai. Amerykańscy żołnierze nie umieli wytłumaczyć, dlaczego strzelali do kobiet, starców i dzieci. I dlaczego się śmiali, gdy zabijali (fragmenty):

Lektura raportów i przesłuchania żołnierzy kompanii C nie wykazały uchybień. Owszem, podczas operacji zginęło dwudziestu paru cywilów, lecz była to liczba do przyjęcia (Anglosasi mają na to określenie „collateral damage”, czyli „niezamierzone zniszczenia”). Dzień po incydencie Henderson poleciał śmigłowcem nad My Lai, gdzie dostrzegł „pięć, może sześć” ciał. „Cywile czasem giną podczas wojny” – zeznawał później. Ponadto kompania przez pierwsze trzy miesiące w Wietnamie w ogóle nie nawiązała kontaktu z przeciwnikiem, w połowie marca zaś w wyniku wybuchu min pułapek straciła nagle 28 ludzi. Żołnierzom miały zatem prawo puścić nerwy, a skoro prócz przypadkowych mieszkańców wioski zabili również 128 partyzantów Wietkongu przy braku strat własnych, Henderson uznał operację za sukces. (…) Lokalne władze wojskowe miały inne liczby ofiar, niż to wynikało z ustaleń Hendersona. Kilkanaście dni po wydarzeniach dowodzący w prowincji Quang Ngai płk Thon That Khien otrzymał sporządzoną przez sołtysa Son My listę niemal 500 zabitych w My Lai i okolicach. Przez te kilkaset nazwisk znalazł się w niewygodnym położeniu. Darzony zaufaniem przez Amerykanów wiedział, że nie pozostanie ich przyjacielem długo, gdy upomni się o sprawiedliwość dla ofiar kompanii „Charlie”. Głos Khiena współbrzmiałby z propagandą Wietkongu, który już rozprowadzał ulotki o okrucieństwie Amerykanów. Zwierzchnik prowincji zdecydował się milczeć. Nie był to pierwszy przypadek tuszowania masakry miejscowej ludności podczas tej wojny. Binh Hoa, Ha My, Phong Nhi i Phong Nhat to nazwy nie tylko wiosek w Wietnamie, ale i czarnych kart historii armii Korei Południowej zaangażowanej w konflikt na żądanie Amerykanów. Sporządzony w sierpniu 1967 r. z polecenia sekretarza obrony Stanów Zjednoczonych Roberta McNamarę 200‑stronicowy raport „Rzekome okrucieństwo sił zbrojnych USA w Wietnamie Południowym” oględnie stwierdza, że wielu żołnierzy nie rozumie w pełni konwencji genewskich”.

t Źródło: Masakra w My Lai. Amerykańscy żołnierze nie umieli wytłumaczyć, dlaczego strzelali do kobiet, starców i dzieci. I dlaczego się śmiali, gdy zabijali (fragmenty):, M. Czajkowski, dostępny w online wyborcza.pl.

Dwa lata izolatki i niewyobrażalny ból na torturach. Mało kto przeżyłby to, co McCain w niewoli.

Wietnamczycy długo starali się nakłonić McCaina do współpracy. Zależało im zwłaszcza na deklaracjach skruchy i potępienia USA, które miałyby szczególny wydźwięk propagandowy wobec faktu, że jego ojciec był wysokiej rangi oficerem. Nieustannie cierpiał bicie, głód i choroby. Ze swojej normalnej wagi około 75 kg schudł do około 50 kg. Całkowicie posiwiał. Praktycznie nie był w stanie chodzić, jedynie z dużym trudem i przy pomocy kuli. Kiedy po kilku miesiącach trafił do celi z dwoma innymi Amerykanami, ci byli pewni, że nie przeżyje dwóch tygodni. Niedługo później trafił jednak do izolatki, w której spędził następne dwa lata. - Moja cela miała około trzech metrów na trzy, bez żadnych okien. Tylko dwa małe otwory na suficie do wentylacji. Dach był metalowy i latem było nieprawdopodobnie gorąco. Zawsze panował półmrok, bo jedynym źródłem światła była słaba żarówka przy drzwiach, dzięki której mogli mnie obserwować - wspominał. Największym wyzwaniem było nie zwariować z samotności. Komunikował się z kolegami pukając w ściany. W myślach ponownie czytał kiedyś przeczytane książki i analizował je na różne sposoby. Po około dwóch latach Wietnamczycy zaproponowali, że go uwolnią. McCain jednak się nie zgodził, ponieważ wiedział, że zostałoby to wykorzystane propagandowo. Zażądał, żeby najpierw uwolniono wszystkich tych, którzy trafili do niewoli przed nim. Odmowa współpracy zaowocowała najgorszymi torturami. - Wytrzymałem cztery dni i dotarłem do najgorszego momentu. Rozważałem samobójstwo, bo wiedziałem, że dłużej nie wytrzymam. W końcu powiedziałem, że napiszę oświadczenie, którego chcą - wspominał. To, co zgodził się podpisać, nie zadowoliło Wietnamczyków, jednak zaprzestali tortur. Później już nie wznowili ich w takiej samej skali.

t1 Źródło: Dwa lata izolatki i niewyobrażalny ból na torturach. Mało kto przeżyłby to, co McCain w niewoli., M. Kucharczyk, dostępny online wiadomosci.gazeta.pl.