Sprawdź się
Przyporządkuj konkretną ideę do odpowiedniego jej rodzaju.
rozciągliwość, sprawiedliwość, długość
| idea matematyczna | |
| idea fizyczna | |
| idea moralna |
Platon opisuje zależność, w której przeciwstawne idee ustępują sobie miejsca. Ciepło i zimno nigdy nie występuje razem, a gdy rośniemy, idea bycia małym ustępuje miejsca idei bycia wysokim. Podaj własny przykład tej zależności.
Wskaż stwierdzenia, które poprawnie odnoszą się do greckiego pojęcia psyche.
- W dzisiejszych czasach określilibyśmy psyche jako jaźń, psychikę czy samoświadomość.
- Platon jako pierwszy użył tego pojęcia.
- Od tego pojęcia pochodzą nazwy takie jak „psychologia” czy „psychika”.
- Psyche jest odpowiedzialne za poznawanie i doznawanie świata.
W Fedonie jednym z dowodów na nieśmiertelność duszy było przyrównanie jej do dźwięku muzyki. Opisz ten dowód własnymi słowami.
FedonTo, moim przynajmniej zdaniem: zupełnie tak samo przecież mógłby ktoś mówić o harmonii, o lirze i o strunach, że harmonia jest czymś niewidzialnym i bezcielesnym, i przepięknym, i boskim w lirze dobrze nastrojonej, a lira sama i jej struny to ciała i rzeczy cielesne, złożone i do ziemi zbliżone, i spokrewnione z tym, co śmiertelne. Więc gdyby ktoś albo lirę połamał, albo poprzecinał czy pozrywał struny, i potem by ktoś dowodził tak samo jak ty, że koniecznie musi jeszcze istnieć ta harmonia i nie mogła zginąć, bo niby to nie sposób, żeby lira jeszcze istniała, mimo że struny zerwane, te struny śmierci podległe, a harmonia, spokrewniona i z natury swej podobna do tego, co boskie i nieśmiertelne, miałażby ginąć prędzej niż to, co umiera? Nie, powiedziałby; musi jeszcze gdzieś istnieć harmonia sama i prędzej to drewno i te struny pogniją, zanim jej się cokolwiek stanie. A tu, Sokratesie, ja przynajmniej mam wrażenie, że i ty sam masz to na myśli, że my duszę uważamy za coś w tym rodzaju. Podczas gdy ciało nasze trzyma w napięciu i spaja ciepło, zimno, suchość, wilgoć i inne tym podobne rzeczy, dusza nasza jest mieszaniną i harmonią tych czynników; o ile one są dobrze ze sobą zmieszane i w pewnej mierze.
Źródło: Platon, Fedon, [w:] tegoż, Uczta, Eutyfron, Obrona Sokratesa, Kriton, Fedon, tłum. W. Witwicki, Warszawa 1982, s. 425.
Cecha idei, która nie jest cechą duszy, to...
- wieczne trwanie.
- posiadanie materialnej manifestacji.
- możliwość odwzorowania przez wiele przedmiotów równocześnie.
- posiadanie psyche.
Uzupełnij poniższy tekst dotyczący platońskiej teorii nieśmiertelnej duszy.
niematerialnym, Filon, zmysłowym, Timajos, Fedon, inteligibilnym, Tyberiusz, Konstruktora, Budowniczego, Architekta, Rzemieślnika, Teajtet, Fajdros
Udowadniając nieśmiertelność duszy ludzkiej, Platon porównywał ją z ideą. Podobnie jak idea, dusza jest czymś ............................ i niemożliwym do zaobserwowania. Najwięcej dowodów na jej nieśmiertelność znajdujemy w dialogu ............................, gdzie postawiona przez Platona teza jest udowadniana na trzy różne sposoby. Z kolei inny dialog, noszący tytuł ............................ dostarcza problemów interpretacyjnych, gdyż zgodnie z jego treścią dusze nie są odwieczne jak idee, lecz zostały stworzone wraz ze światem przez boskiego .............................
W poniższej tabeli znajdują się tezy dotyczące pitagorejczyków i Platona. Oceń ich prawdziwość.
| twierdzenie | prawda | fałsz |
| Pitagorejczycy przypominali bardziej sektę niż klasyczną szkołę filozoficzną. | □ | □ |
| Ich twierdzenia były wiedzą tajemną, dostępną tylko dla członków ruchu. | □ | □ |
| Platon zdobył tajemne nauki pitagorejczyków dzięki Filonowi, który sprzedał mu trzy kartki z ich twierdzeniami. | □ | □ |
| Pitagorejczykom zawdzięczał Platon m.in. teorię wędrówki dusz przez kolejne wcielenia. | □ | □ |
Wyjaśnij własnymi słowami na czym polega teoria anamnezy.