Sprawdź się
Rozważ, czy wprowadzanie immunitetów feudalnych było korzystne dla władzy książęcej oraz dokończ zdanie pod tekstem.
Rozwój immunitetów feudalnych w XII-wiecznej PolscePrawny wyraz wzrostu znaczenia możnowładztwa stanowiły przede wszystkim immunitety gospodarcze i sądowe, tj. przywileje zwalniające dobra feudalne od obowiązków na rzecz państwa i dające im różne uprawnienia. Właściciel dóbr – np. arcybiskup gnieźnieński – sam ściągał opłaty z rozpraw sądowych (posiadając immunitet sądowy) lub posiadając immunitet gospodarczy sam egzekwował powinności i usługi, które przedtem ludność świadczyła na rzecz państwa. (…) Jednocześnie wraz z rozwojem immunitetów możni w coraz większym stopniu uzyskiwali prawa do działalności zastrzeżonej wcześniej dla księcia jako właściciela ziemi księstwa: prawo do zakładania targów, prawo do eksploatowania kopalin itp.
Źródło: Rozwój immunitetów feudalnych w XII-wiecznej Polsce, [w:] H. Samsonowicz, Historia Polski do roku 1795, Warszawa 1985.
Nazwa uprawnień gospodarczych księcia, których przykłady pogrubiono w tekście to .............. .
Podaj odpowiednie nazwy schematów zabudowy wsi lokowanych na prawie niemieckim.
Rodzaj wsi przedstawionej na schemacie A to ................ .
Rodzaj wsi przedstawionej na schemacie B to .................. .
Rodzaj wsi przedstawionej na schemacie C to ................ .
Oceń, czy polityka Bolesława Kędzierzawego wpływała korzystnie na jedność kraju.
Mistrz Wincenty Kadłubek o polityce Bolesława KędzierzawegoŚwiętość tego zalecenia niemal zabobonnie czcił Bolesław, brat i następca Władysława. Chociaż bowiem zwyczajem synów Adama jest pogoń za zyskiem, on jednak rozważniej sobie postanowił raczej usuwać powody do obudzenia się chciwości niż czyhać na sposobność popisania się okazałością. Przeto pierwociny swego panowania uświęcił w stosunku do braci więcej niż braterską miłością, oddając nie tylko to, czego wymagał wzgląd na następstwo, lecz z świętą łaskawością obdarzając ich, to znaczy Mieszka i Henryka, także tymi dzielnicami, które im się nie należały. Albowiem Kazimierza, który był młodzieniaszkiem, czas jakiś wychowywał w swoim domu jak syna, nie jakoby zupełnie żałował mu łaski współuczestnictwa, lecz aby delikatnej winnej latorośli, pozbawionej podpierającego palika, nie narażać na podmuchy lekkomyślności.
Źródło: Mistrz Wincenty Kadłubek o polityce Bolesława Kędzierzawego, [w:] Mistrz Wincenty Kadłubek, Kronika polska, t. III, 30, tłum. B. Kurbis, Wrocław 2008, s. 167.
Na podstawie źródeł z ćwiczenia 3 wskaż prawdziwe stwierdzenia.
- Książęta przedstawieni w obu źródłach pochodzili z tej samej linii Piastów.
- Zarówno Bolesław Kędzierzawy, jak i Władysław Laskonogi byli książętami krakowskimi.
- Za życia wymienionych książąt największym prestiżem cieszył się tron krakowski.
Rozstrzygnij, czy któraś z postaci przedstawionych na pierwszej ilustracji. brała udział w wydarzeniu z drugiej. Odpowiedź uzasadnij.
Uzasadnienie:
Wyjaśnij, jakie znaczenie dla procesu jednoczenia kraju miało wybicie monety, przedstawionej w źródle.
Rozstrzygnij, czy wydarzenie, którego artystyczną wizję przedstawia obraz, miało miejsce przed niepokojami, o których wspomina „Latopis kijowski”. Odpowiedź uzasadnij.
Fragment „Latopisu ruskiego”I było zaburzenie wielkie na ziemiach polskich i powstawszy ludzie pozabijali biskupów i kapłanów, i panów swoich (…).
Źródło: Fragment „Latopisu ruskiego”, [w:] Sz. Kobyliński, M. Siuchniński, Ilustrowana kronika Polaków, Warszawa 1967, s. 17.
Uzasadnienie:
Na podstawie tekstu i drzewa genealogicznego, wskaż Piasta, o którym jest mowa.
Problemy osobiste jednego z PiastówTu jednak ujawnił się początek nieszczęść młodego księcia. Wyniosła księżniczka węgierska zdecydowała się w roku 1271 poniżyć Leszka. Jak to zapisał franciszkański kronikarz krakowski, „publicznie zdjęła czepek [małżeński], ponieważ [jak] powiedziała, jest dziewicą nietkniętą […] z powodu jego impotencji. Opuściła męża i wyjechała do swej ciotki, Kingi, do Krakowa. Być może powodem wystąpienia Gryfiny był motyw polityczny: kara obozu prowęgierskiego za przejście Leszka do obozu stronników króla czeskiego, właśnie w 1271 roku. Być może powód nie był polityczny, tylko istotnie – małżeński. Czy inaczej – wizerunek księcia, zawsze ważny dla władcy, poniósł trwały uszczerbek.
Leszek oficjalnie pogodził się z Gryfiną i poddał się także publicznej kuracji, wedle receptury ówczesnego mistrza medycyny, Mikołaja Polaka, jedząc jaszczurki, węże i żaby, które miały przywrócić jego potencję.
Źródło: Problemy osobiste jednego z Piastów, [w:] A. Nowak, Dzieje Polski. Tom II 1202-1340. Od rozbicia do nowej Polski, Kraków 2015, s. 201.
Władca, o którym mowa to ............ ............ .
Korzystając ze źródła w ćwiczeniu 8 wskaż prawdziwe stwierdzenia.
- Ziemomysł był starszym bratem przyszłego króla Polski.
- Kazimierz I kujawski należał do potomków księcia, odpowiedzialnego za sprowadzenie zakonu krzyżackiego do Ziemi Chełmińskiej.
- Przemysł był bratankiem Władysława Łokietka.