Sprawdź się
Książka, w której Cieszkowski chciał poprawić tylko dwie nieścisłości Heglowskiej filozofii dziejów, nosiła tytuł...
- Wykłady z filozofii dziejów.
- Prolegomena do historiozofii.
- Ojcze nasz.
Cieszkowski na początku chciał poprawić tylko dwa zagadnienia Heglowskiej historiozofii, którymi były...
- apoteoza państwa pruskiego.
- niezastosowanie metody dialektycznej.
- zastąpienie pojęcia Boga pojęciem Absolutu.
- pominięcie w rozważaniach zagadnień dotyczących przyszłości.
„Nie da się zrozumieć, można co najwyżej nauczyć się go na pamięć” — którego filozofa dotyczą te słowa?
- Georga Wilhelma Friedricha Hegla
- Augusta Cieszkowskiego
- Karola Libelta
Poniższa tabela zawiera twierdzenia dotyczące zestawienia koncepcji Hegla i Cieszkowskiego. Wskaż w niej prawdziwe oraz fałszywe zdania.
| Prawda | Fałsz | |
| Cieszkowski zastąpił Heglowski podział dziejów na cztery epoki podziałem na trzy epoki. | □ | □ |
| Cieszkowski utożsamił Heglowski Absolut z Bogiem. | □ | □ |
| Cieszkowski, podobnie jak Hegel, był mesjanistą. | □ | □ |
| Cieszkowski i Mickiewicz byli dwoma największymi polskimi entuzjastami Hegla. | □ | □ |
| Hegel, podobnie jak później Cieszkowski, przypisywał wielką rolę dziejową Polakom. | □ | □ |
Przypomnij sobie tabelę przedstawiającą podział epok zaproponowany przez Cieszkowskiego w Prolegomenach do historiozofii. Na jej podstawie przyporządkuj podane elementy odpowiednim epokom
Epoka antytetyczna, Epoka Woli, Epoka Sztuki, „średniowiecze”, Przyszłość, „starożytność”, Epoka syntetyczna, Epoka Czynu, Synteza, Epoka Myśli, Epoka Uczucia, Teza, Epoka Nauki (Filozofii), Antyteza, Epoka tetyczna
| Epoka pierwsza | |
|---|---|
| Epoka druga | |
| Epoka trzecia |
Przyporządkuj trzem kolejnym epokom historiozofii Cieszkowskiego nazwy, jakimi określa je w dziele Ojcze nasz:
Piękna, Królestwa Bożego, Adama, Chrystusa, Prawdy, Bytu, Dobra, Ducha świętego, Czynu, Syna Bożego, Myśli, Boga Ojca
| Epoka pierwsza | |
|---|---|
| Epoka druga | |
| Epoka trzecia |
Przeczytaj poniższy fragment Ojcze nasz, a następnie wskaż zdanie, które poprawnie oddaje jego treść.
Zapoznaj się z poniższym fragmentem Ojcze nasz, a następnie wybierz zdanie, które poprawnie oddaje jego treść.
Ojcze naszSzczep to ogromny, rozległy i silny, – niezmierną przestrzeń świata zalegający, – a przecież odpowiedniego w dziejach świata udziału dotąd pozbawiony, owszem nad podziw poniżony i sponiewierany, – jakby umyślnie przez Opatrzność do przyszłych powołań zachowany. (…)
Szczep do nowej sprawy powołany, już z natury nie swawolny, ale wolny, nie walczący, ale waleczny – do boju zawsze gotów, ale nie łaknący tego, – nie napastujący sąsiadów, choćby bez ustanku przez nich napastowany, ale ludom bliźnim z zapałem i z poświęceniem w pomoc nadbiegający nie tylko bez własnej, ale nawet wbrew własnej korzyści, (…).
Raczej obronny, niż zaczepny, nie nosił on nigdy w potocznem życiu owej nieodstępnej u Germana broni, ale owszem, ilekroć mu sąsiad pozwolił, żeleźce dzid swoich przekuwał na lemiesze. Ani zbrojny, ani rozbrojony, ani awanturniczy, ani koczujący, – ani podbojów, ani łupów chciwy, – ale owszem, pobożny i spokojny, – dobrowolny i gościnny, – wesoły i śpiewny, – w domu zamiłowany, a do ziemi nad wyraz przywiązany.
Źródło: A. Cieszkowski, Ojcze nasz, t. I, tłum. Fiszer i Majewski, Poznań 1922, s. 145–147.
- Cieszkowski wskazuje w tekście cechy, przez które Polacy są predestynowani do odegrani dziejowej misji, która polega na zainicjowaniu trzeciej epoki.
- Cieszkowski wskazuje w tekście cechy narodu niemieckiego, przez które Hegel uznał swój kraj za taki, który w pełni zrealizował cel dziejów.
- Cieszkowski wskazuje w tekście, dlaczego naród niemiecki króluje na polu teorii, lecz nie jest w stanie przekuć jej w praktyczne i skuteczne działanie.
- Cieszkowski opisuje w tekście, dlaczego naród francuski jest narodem ze wszech miar praktycznym, ale w działaniu brakuje mu dobrze przemyślanej teorii, którą winien realizować.
Własnymi słowami wyjaśnij, na czym – w interpretacji Cieszkowskiego – miała polegać różnica pomiędzy historiozofią a filozofią dziejów.