Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

Ćwiczenie 1

R1PHa5mBzU4Sv

Uzupełnij tekst właściwymi nazwami.

Liczba .............. określa, ile jest protonów w jądrze atomowym.

Liczba ............ określa, ile jest nukleonów w jądrze atomowym.

Atomy tego samego pierwiastka różniące się liczbą neutronów w jądrze nazywamy ...................

.............. mają taką samą liczbę masową, ale różną liczbę atomową.

RBsZ1lVehixVv

R10gkHtcfTys1

R1Y1pFJZZaXAi

RX1ruVe54BYSz

RKfsV5FeIxKRQ

Ro2eRfMV4VLzs1

Ćwiczenie 2

Złoto, o symbolu Au, jest 79. pierwiastkiem w układzie okresowym. Jedynym naturalnie występującym w przyrodzie izotopem złota jest $^{197} Au$ . Uzupełnij brakujące informacje na jego temat:

Liczba masowa $A$ = .............

Liczba atomowa $Z$ = .............

Liczba neutronów $N$ = .............

Ćwiczenie 3

R1FihMM4l3le3

Rys. 1. Rysunek przedstawia układ okresowy pierwiastków. Piątym pierwiastkiem w układzie okresowym jest bor o symbolu wielkie B. Szóstym pierwiastkiem w układzie okresowym jest węgiel o symbolu wielkie C. Siódmym pierwiastkiem w układzie okresowym jest azot o symbolu wielkie N. Ósmym pierwiastkiem w układzie okresowym jest tlen o symbolu wielkie O. Dziewiątym pierwiastkiem w układzie okresowym jest fluor o symbolu wielkie F. Dziesiątym pierwiastkiem w układzie okresowym jest neon o symbolu wielkie N małe e. W celu skorzystania w pełni z układu okresowego pierwiastków rekomendujemy korzystanie z dostępnych w internecie źródeł, na przykład: https://www.acs.org/education/students/highschool/olympiad/prepare‑for‑exams/accessible‑periodic‑table..html — Rys. 1. Układ okresowy pierwiastków
Źródło: dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Periodic_table.svg [dostęp 21.04.2022 r.], domena publiczna.

R1Bl1C26rkju9

Niezjonizowany izotop pewnego pierwiastka posiada 7 elektronów na powłokach elektronowych oraz taką samą liczbę neutronów w jądrze. Ustal liczbę atomową i liczbę masową izotopu oraz jego symbol. Skorzystaj z załączonego układu okresowego pierwiastków.

Symbol izotopu to .............

Liczba atomowa izotopu to .............

Liczba masowa izotopu to .............

R1B31OZZFW1nA1

Ćwiczenie 4

Wapń, o symbolu Ca, jest 20. pierwiastkiem w układzie okresowym. Znanych jest 25 izotopów wapnia o liczbach masowych w przedziale od 34 do 58. Większość izotopów wapnia jest nietrwała i ulega przemianom promieniotwórczym. W przyrodzie występuje pięć stabilnych izotopów wapnia o liczbach masowych: 40, 42, 43, 44, 46. Do stabilnych izotopów, z racji bardzo długiego czasu życia, zaliczany jest również

^{48} Ca

. Określ liczbę neutronów

N

dla każdego z podanych izotopów wapnia.

^{40} Ca

N

= Tu uzupełnij

^{42} Ca

N

= Tu uzupełnij

^{43} Ca

N

= Tu uzupełnij

^{44} Ca

N

= Tu uzupełnij

^{46} Ca

N

= Tu uzupełnij

^{48} Ca

N

= Tu uzupełnij

$^{40} Ca$ , $N$ = ............
$^{42} Ca$ , $N$ = ............
$^{43} Ca$ , $N$ = ............
$^{44} Ca$ , $N$ = ............
$^{46} Ca$ , $N$ = ............
$^{48} Ca$ , $N$ = ............

Ćwiczenie 5

R1VgIkZ8gGcff

Rysunek przedstawia Układ Okresowy Pierwiastków. W celu skorzystania w pełni z układu okresowego pierwiastków rekomendujemy korzystanie z dostępnych w internecie źródeł, na przykład: https://www.acs.org/education/students/highschool/olympiad/prepare‑for‑exams/accessible‑periodic‑table..html

R18MGQ3VAVuV3

W wyniku przemiany promieniotwórczej

α

z jądra atomowego

^{235} U

emitowane jest jądro helu o 2 neutronach i 2 protonach. Ustal liczbę atomową, liczbę masową i symbol powstałego w wyniku przemiany

α

izotopu. Skorzystaj z załączonego układu okresowego pierwiastków. Symbol powstałego izotopu to Tu uzupełnij. Liczba atomowa powstałego izotopu to Tu uzupełnij. Liczba masowa powstałego izotopu to Tu uzupełnij.

W wyniku przemiany promieniotwórczej $α$ z jądra atomowego $^{235} U$ emitowane jest jądro helu o 2 neutronach i 2 protonach. Ustal liczbę atomową, liczbę masową i symbol powstałego w wyniku przemiany $α$ izotopu. Skorzystaj z załączonego układu okresowego pierwiastków.

Symbol powstałego izotopu to .............
Liczba atomowa powstałego izotopu to .............
Liczba masowa powstałego izotopu to .............

RLnQjA1G1e9Qd1

Ćwiczenie 6

Izotonami nazywamy jądra atomowe o takiej samej liczbie neutronów. Nazwa izoton powstała poprzez zmodyfikowanie słowa izotop – literę $p$ sugerującą proton zastąpiono literą $n$ jak neutron. Z podanej listy izotopów węgla (C, $Z$ = 6), azotu (N, $Z$ = 7), tlenu (O, $Z$ = 8) i fluoru (F, $Z$ = 9) zaznacz izotony o liczbie neutronów $N$ = 8.

$^{12} C$
$^{13} C$
$^{14} C$
$^{14} N$
$^{15} N$
$^{16} O$
$^{17} O$
$^{18} O$
$^{19} F$

RYeOwjC8NUMUi2

Ćwiczenie 7

Szczególnym przypadkiem jąder izobarycznych są tzw. jądra lustrzane, czyli jądra dwóch różnych pierwiastków o takiej samej liczbie masowej, w których liczba protonów jednego jest równa liczbie neutronów drugiego. Jądra lustrzane występują tylko w obszarze lekkich pierwiastków, gdyż dla jąder cięższych pierwiastków liczba neutronów jest zawsze większa od liczby protonów (jest to warunek konieczny stabilności jądra).
Połącz podane jądra w pary jąder lustrzanych.

_{14}^{31} Si

Możliwe odpowiedzi: 1.

_{17}^{32} Cl

, 2.

_{18}^{32} Ar

, 3.

_{18}^{35} Ar

, 4.

_{17}^{31} Cl

_{15}^{32} P

Możliwe odpowiedzi: 1.

_{17}^{32} Cl

, 2.

_{18}^{32} Ar

, 3.

_{18}^{35} Ar

, 4.

_{17}^{31} Cl

_{14}^{32} Si

Możliwe odpowiedzi: 1.

_{17}^{32} Cl

, 2.

_{18}^{32} Ar

, 3.

_{18}^{35} Ar

, 4.

_{17}^{31} Cl

_{17}^{35} Cl

Możliwe odpowiedzi: 1.

_{17}^{32} Cl

, 2.

_{18}^{32} Ar

, 3.

_{18}^{35} Ar

, 4.

_{17}^{31} Cl

$_{14}^{31} Si$
$_{15}^{32} P$
$_{14}^{32} Si$
$_{17}^{35} Cl$

Ćwiczenie 8

Około 3500 jąder atomowych zostało dotychczas zbadanych eksperymentalnie. Wśród nich 252 uważa się za stabilne, tj. nieulegające przemianom promieniotwórczym. Dla jąder stabilnych o liczbie masowej $A$ przybliżony stosunek liczby neutronów $N$ do liczby protonów $Z$ jest dany empirycznym wzorem:

\frac{N}{Z} \approx 1 + 0,015 \cdot A^{2 / 3}

RPvyulSGwtRud

Korzystając z podanej zależności określ liczbę atomową stabilnego jądra zbudowanego z 208 nukleonów.

Odpowiedź:
Liczba atomowa szukanego jądra to .............

Podstaw $A$ = 208 do podanego wzoru. Otrzymasz wartość stosunku $\frac{N}{Z} \approx 1,527$ .

Skorzystaj teraz z równania $N + Z = A$ .

Uzyskany stosunek warto oznaczyć symbolem $u$ i zapisać, że $N = u \cdot Z$ . Ostatnie równanie z „Podpowiedzi” możesz wtedy zapisać jako:

u \cdot Z + Z = A

Z tego równania otrzymasz wynik:

(u + 1) \cdot Z = A \Leftrightarrow Z = \frac{A}{u + 1} \approx \frac{208}{2,527} \approx 82,3

Ponieważ liczba atomowa musi być liczbą całkowitą, to zaokrąglij wynik:

Z = 82

i rozpoznaj, korzystając z układu okresowego pierwiastków, izotop ołowiu $^{208} Pb.$

Grafika interaktywna (schemat)

Dla nauczyciela