Sprawdź się
Przyporządkuj określenia do właściwego rodzaju osady.
zakładany/-a na terenach niekontrolowanych przez silne organizmy państwowe, faktoria handlowa, zakładany/-a na terenach kontrolowanych przez silne organizmy państwowe, kolonia, niezależna <em>polis</em>, Kyme, Naukratis, „osada z dala od domu”
| Emporion | |
|---|---|
| Apoikia |
Przyporządkuj odpowiednie zjawiska do przyczyn albo skutków wielkiej kolonizacji.
ogólny wzrost dobrobytu, głód ziemi, wzrost nierówności między bogatymi a biednymi, <em><span lang="el">staseis</span></em>, katastrofy naturalne, wymiana kulturowa, poszukiwanie surowców, poszerzenie wiedzy o świecie, zwiększenie mobilności społecznej, chęć wzbogacenia się
| Przyczyny | |
|---|---|
| Skutki |
Na podstawie własnej wiedzy i analizy poniższych źródeł archeologicznych wykonaj zadania.
Na podstawie fragmentu Dziejów Herodota wymień powody, dla których wyprawa kolonizacyjna Dorieusa się nie powiodła. Następnie rozstrzygnij, który z tych powodów Herodot uważał za decydujący. Uzasadnij odpowiedź.
DziejeOtóż Kleomenes, jak opowiadają, był niespełna rozumu i prawie niepoczytalny, Dorieus natomiast był pierwszym wśród wszystkich swoich rówieśników i mocno wierzył, że dzięki swym zaletom on otrzyma władzę królewską. […] Kiedy więc […] Lacedemończycy wedle prawa mianowali królem najstarszego, Kleomenesa, Dorieus […] poprosił o załogę i powiódł Spartiatów na kolonię. Jednakże ani nie zapytał wyroczni w Delfach, […] ani nie uczynił zadość żadnemu z przyjętych zwyczajów, tylko w gniewie odpłynął do Libii […]. Po przybyciu […] osiedlił się w najpiękniejszej okolicy Libii, w pobliżu rzeki Kinyps. Ale stamtąd wypędzili go w trzecim roku libijscy Makowie i Kartagińczycy.
Źródło: Herodot, Dzieje, tłum. S. Hammer, księga 5, rozdział 42.
Na podstawie analizy tekstów źródłowych wykonaj zadania.
Tekst nr 1
Uchwała zgromadzenia obywateli Thery o wysłaniu kolonistów do KyreneUchwała zgromadzenia obywateli Thery o wysłaniu kolonistów do Kyrene „Postanowione przez zgromadzenie. Kiedy Apollo polecił Battosowi i Therejczykom założyć kolonię w Kyrenie, Therejczycy postanowili posłać Battosa do Libii jako wodza i króla, i tych Therejczyków jako jego towarzyszy. Na równych i sprawiedliwych warunkach z każdej rodziny jeden syn będzie wciągnięty na listę […] spośród młodych i wolnych Therejczyków […] i popłynie. Jeśli osadnikom uda się założyć kolonię, każdy z ojczyzny, który popłynie do Libii później, będzie mógł zostać obywatelem i pełnić urzędy oraz otrzyma działkę ziemi, która do tej pory nie miała jeszcze pana. Jeśli jednak nie uda się im założyć kolonii, a Therejczycy nie będą w stanie udzielić im pomocy i będą w wielkich kłopotach przez pięć lat, będą mogli opuścić tamten kraj i bezpiecznie wrócić do własnych majątków w Therze i będą mogli być tutaj obywatelami. Każdy, kto odmówi popłynięcia, kiedy zostanie wysłany przez państwo, będzie podlegał karze śmierci, a majątek jego zostanie skonfiskowany. Każdy, kto udzieli schronienia i opieki takiemu człowiekowi, nawet jeśli to ojciec będzie pomagał synowi czy brat bratu, będzie podlegał takiej samej karze jak człowiek, który odmówił popłynięcia”.
Źródło: Uchwała zgromadzenia obywateli Thery o wysłaniu kolonistów do Kyrene, [w:] S. Sprawski, G. Chomicki, Starożytność, Teksty źródłowe, komentarze i zagadnienia do historii w szkole średniej,, Kraków 1999, s. 78–79.
Tekst nr 2
Herodot o przyczynie założenia KyreneHerodot o przyczynie założenia Kyrene „Przez siedem lat nie padał deszcz na Therze; w ciągu nich uschły wszystkie drzewa prócz jednego”.
Źródło: Herodot o przyczynie założenia Kyrene, [w:] Herodot, Dzieje Herodota księga 4, rozdział 151, tłum. S. Hammer, s. 151.
Każda kolonia miała swojego założyciela (oikistes), który przewodniczył wyprawie kolonizacyjnej. Na podstawie analizy materiałów źródłowych z poprzedniego zadania [tekst nr 1] i poniższych scharakteryzuj pozycję, jaką Battos cieszył się w nowo założonej polis i rozstrzygnij, czy twierdzenie o deifikacji założycieli Tarentu jest uzasadnione.
Wędrówki po Helladzie[1] „Tarent jest kolonią Lacedemończyków [Spartan], a jego założycielem był Falantos ze Sparty”.
Źródło: [w:] Pauzaniasz, Wędrówki po Helladzie, tłum. H. Podbielski, księga 10, rozdział 10, ustęp 6.
Wędrówki po Helladzie[2] „Mieszkańcy Tarentu wysłali do Delf […] dary, [które] są dziełem Onatasa z Eginy i Agedalasa z Argos. Są to posągi […] króla Japygów Opisa, który […] został przedstawiony jako poległy w bitwie. Nad jego rozciągniętym ciałem stoją herosi Taras [syn Posejdona i miejscowej nimfy, od jego imienia Tarent wziął swoją nazwę] i Falantos Lacedemończyk, obok którego znajduje się delfin. Przed dotarciem bowiem do Italii okręt Falantosa miał się rozbić w Zatoce Kryzajskiej, a bohatera uratować delfin, który go wyniósł na ląd”.
Źródło: [w:] Pauzaniasz, Wędrówki po Helladzie, tłum. H. Podbielski, księga 10, rozdział 13, ustęp 10.
