Tadeusz Olszański, Arkadiusz Sarna, Agata Wierzbowska-Miazga Konsekwencje aneksji Krymu

16 marca [2014 r.] na terytorium Autonomicznej Republiki Krym oraz miasta wydzielonego Sewastopola odbyło się (…) referendum, w którym 96,8% głosujących przy frekwencji 83,1% miało opowiedzieć się za ich przyłączeniem do Federacji Rosyjskiej jako podmiotów federacji. Ogłoszone wyniki referendum, w trakcie którego dochodziło do znaczących nadużyć, nie mają żadnego znaczenia. Miało ono jedynie dostarczyć „listka figowego” dla podjętej już przez Rosję decyzji o oderwaniu Krymu od Ukrainy. 18 marca w Moskwie proklamowano aneksję Krymu (tak Republiki, jak i Sewastopola) do Federacji Rosyjskiej jako dwóch jej podmiotów. Decyzja ta nie została uznana przez Kijów.

2 Źródło: Tadeusz Olszański, Arkadiusz Sarna, Agata Wierzbowska-Miazga, Konsekwencje aneksji Krymu, dostępny w internecie: osw.waw.pl [dostęp 9.07.2021 r.].

Wojciech Ufel Największy naród bez państwa. Kwestia kurdyjska w Turcji

Kurdowie to grupa etniczna niegdyś zamieszkująca region Imperium Osmańskiego zwany Kurdystanem. Jednak po I wojnie światowej oraz niepowodzeniu w ustanowieniu własnego państwa zostali rozdzieleni i w skutek tego żyją teraz w różnych państwach. Konkretna liczba Kurdów nie jest łatwa do ustalenia, a różne źródła podają odmienne wartości: (…) 7 milionów Kurdów może żyć w  Turcji, 6 milionów w Iranie, 3 miliony w Iraku i 800 tys. w Syrii.

(…) Najnowsze dane CIA The World Factbook wskazują na jeszcze większą ich liczbę: 18% w Turcji (ponad 14 milionów); 10% w Iranie (prawie 8 milionów); 15–20% w Iraku (4.5–6 milionów). Różne wyniki są spowodowane dynamicznym wzrostem liczby ludności kurdyjskiej, zmieniającą się identyfikacją etniczną oraz różnymi metodami stosowanymi przez badaczy. Dobitnie pokazuje to, jak trudno jest ustalić dokładną liczbę Kurdów na świecie. Niemniej jednak uprawnia nas to do uznania ich za największy naród bez państwa.

Jak widać powyżej, Kurdowie zamieszkują głównie tereny czterech państw: Turcji, Iranu, Iraku oraz Syrii. Mniejsze skupiska tej ludności mieszkają również w wielu innych państwach Bliskiego Wschodu. Istnieje też liczna diaspora kurdyjska w Europie oraz w Stanach Zjednoczonych. Fakt życia w wielu krajach, a także struktura plemienna mocno wpływa na obecną sytuację Kurdów:

„struktura plemienna odegrała podwójną rolę: hamowanie kształtowania się kurdyjskiej jedności przez utrzymywanie podziału wśród Kurdów oraz utrwalanie zwiększonego kurdyjskiego partykularyzmu względem Turków, Irańczyków czy Arabów (…) Zróżnicowane kurdyjskie dialekty zdominowały regiony (…) i aż do niedawna sub‑etniczne tożsamości były silniejsze niż świadomość kurdyjska”.

Co więcej, „grupy kurdyjskie zamieszkujące różne kraje doświadczyły zróżnicowanych procesów modernizacji, demokratyzacji i integracji kulturowej, zgodnie z tym, jakie doświadczenia modernizacyjne miały różne kraje świata”. W tym świetle uznanie Kurdów za homogeniczną grupę etniczną byłoby błędem. Można więc przypuszczać, iż kurdyjska świadomość wspólnotowa skonstruowana przeciw „innym”, to jest Turkom, Arabom itd., jest nietrwała i kryją się za nią liczne, znaczące różnice.

3 Źródło: Wojciech Ufel, Największy naród bez państwa. Kwestia kurdyjska w Turcji, [w:] Nacjonalizm. Historyczne i współczesne oblicza, red. Piotr Eckhardy, Macin Kaliński, Jacek Malczewski, Kraków 2012, s. 199–213.

Adam Payne Atak hakerów na Stany Zjednoczone. Władze USA oskarżają Rosję

Rosyjscy hakerzy są podejrzewani o przeprowadzenie niedawnego ataku na administrację USA. (…) Departamenty Skarbu oraz Handlu padły ofiarą „wysoce skompilowanych i przeprowadzonych na dużą skalę” działań hakerskich pochodzących z Rosji. Wyciek danych był na tyle poważny, że zajęła się nim Narodowa Rada Bezpieczeństwa, organ składający się z członków amerykańskiego gabinetu i doradców ds. bezpieczeństwa narodowego (…). Według trzech źródeł, znających kulisy sprawy, o działania przeciwko Stanom Zjednoczonym podejrzewa się Rosję. Pozostałe informacje wskazują, że ostatnie wydarzenia są elementem szeroko zakrojonej operacji, obejmującą m.in. niedawny atak na FireEye, amerykańskiego giganta z branży cyberbezpieczeństwa. Według prezesa Kevina Mandia schemat działań hakerów wskazuje na „kraj z dużym doświadczeniem w przeprowadzaniu takich akcji” nie określając jednakże, o które państwo chodzi (…). Na te doniesienia zareagowała rosyjska ambasada w USA, publikując w mediach społecznościowych oświadczenie zaprzeczające doniesieniom mediów i przedstawicieli sektora IT, krytykujące „próbę powiązania Federacji Rosyjskiej z atakami hakerskimi na administrację USA”.

4 Źródło: Adam Payne, Atak hakerów na Stany Zjednoczone. Władze USA oskarżają Rosję, dostępny w internecie: businessinsider.com.pl [dostęp 9.07.2021 r.].

momo/kab Dwa rosyjskie myśliwce naruszyły przestrzeń powietrzną Litwy. „Żądamy wyjaśnień”

We wtorek dwa rosyjskie [samoloty wojskowe] Su‑24 wleciały nad Bałtykiem w litewską przestrzeń powietrzną na głębokość jednego kilometra i pozostawały tam przez około minutę.

„Litwa żąda od Rosji wyjaśnień w sprawie tego incydentu i podjęcia wszelkich niezbędnych środków, aby zapobiec powtórzeniu się takich przypadków” - napisano w oświadczeniu resortu spraw zagranicznych.

5 Źródło: momo/kab, Dwa rosyjskie myśliwce naruszyły przestrzeń powietrzną Litwy. „Żądamy wyjaśnień”, dostępny w internecie: tvn24.pl [dostęp 9.07.2021 r.].

Prawo międzynarodowe publiczne. Zagadnienia wstępne

W kwietniu 1982 r. należące do Wielkiej Brytanii wyspy (Falklandy) zostały zaatakowane przez Argentynę. Odpowiedź zbrojna Wielkiej Brytanii [była natychmiastowa]. W ciągu niecałych trzech miesięcy Falklandy zostały całkowicie odzyskane, a argentyńska marynarka wojenna i lotnictwo rozbite.

6 Źródło: Prawo międzynarodowe publiczne. Zagadnienia wstępne, dostępny w internecie: grocjusz.edu.pl [dostęp 9.07.2021 r.].

Karta Narodów Zjednoczonych

Art. 2 

(…) Wszyscy członkowie załatwiać będą swe spory międzynarodowe środkami pokojowymi w taki sposób, aby nie dopuścić do zagrożenia międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa oraz sprawiedliwości.

Wszyscy członkowie powstrzymają się w swych stosunkach międzynarodowych od groźby użycia siły lub użycia jej przeciwko integralności terytorialnej lub niezawisłości politycznej któregokolwiek państwa bądź w jakikolwiek inny sposób niezgodny z celami Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Art. 51

(…) [Każdemu Państwu przysługuje] niepozbywalne prawo do samoobrony indywidualnej lub zbiorowej w przypadku napaści zbrojnej któregokolwiek członka Narodów Zjednoczonych, zanim Rada Bezpieczeństwa nie podejmie niezbędnych zarządzeń w celu utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. (…)

7 Źródło: Karta Narodów Zjednoczonych, dostępny w internecie: unic.un.org.pl [dostęp 9.07.2021 r.].

Deklaracja zasad prawa międzynarodowego dotyczących przyjaznych stosunków i współdziałania państw zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych

Wszystkie państwa korzystają z suwerennej równości. Mają one równe prawa i obowiązki oraz są równymi członkami wspólnoty międzynarodowej, niezależnie od różnic gospodarczych, społecznych, politycznych lub innego rodzaju.

W szczególności suwerenna równość obejmuje następujące składniki:

(a) Państwa są równe pod względem prawnym,

(b) Każde państwo korzysta z praw związanych z pełną suwerennością,

(c) Każde państwo ma obowiązek szanowania osobowości innego państwa,

(d) Integralność terytorialna i niepodległość polityczna państwa są nienaruszalne.

(e) Każde państwo ma prawo swobodnie wybrać i rozwijać swój system polityczny, społeczny, gospodarczy i kulturalny,

(f) Każde państwo ma obowiązek w pełni stosować się w dobrej wierze do swych międzynarodowych zobowiązań oraz współżyć w pokoju z innymi państwami.

8 Źródło: Deklaracja zasad prawa międzynarodowego dotyczących przyjaznych stosunków i współdziałania państw zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych, dostępny w internecie: grocjusz.edu.pl [dostęp 9.07.2021 r.].