Połącz wydarzenia z odpowiednimi datami. 1740 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1748 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1765 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1772 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1773 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1776 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1780 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1781 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1782 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1790 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1791 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1793 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1795 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur
Połącz wydarzenia z odpowiednimi datami. 1740 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1748 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1765 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1772 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1773 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1776 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1780 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1781 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1782 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1790 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1791 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1793 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur 1795 Możliwe odpowiedzi: 1. II rozbiór Polski, 2. śmierć cesarza Franciszka Stefana; początek wspólnych rządów Marii Teresy i Józefa II, 3. bezpotomna śmierć Karola VI Habsburga i początek wojny o sukcesję austriacką, 4. pokój w Akwizgranie; Austria utraciła Śląsk na rzecz Prus, 5. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 6. I rozbiór Polski, 7. kasata zakonów kontemplacyjnych, 8. kasata zakonu jezuitów i powołanie Funduszu Edukacyjnego, 9. początek samodzielnych rządów Józefa II, 10. zniesienie poddaństwa chłopów i ogłoszenie tolerancji religijnej, 11. III rozbiór Polski, 12. śmierć Józefa II i objęcie władzy przez jego brata, Leopolda II, 13. zakaz stosowania tortur
1
11
Ćwiczenie 2
Dopasuj podpisy do ilustracji.
R15rdUIWD1urO
Wskaż monarchinie europejskie, które żyły w latach: 1. 1665-1714, 2. 1717-1780, 3. 1729-1796.
Wskaż monarchinie europejskie, które żyły w latach: 1. 1665-1714, 2. 1717-1780, 3. 1729-1796.
Zaznacz mapę przedstawiającą granice monarchii Habsburgów pod koniec panowania Józefa II.
RCMmxUfqGtypN
Podaj przebieg granic monarchii Habsburgów pod koniec panowania Józefa II.
Podaj przebieg granic monarchii Habsburgów pod koniec panowania Józefa II.
Indeks górny Źródło map: autor Alphathon, Wikimedia Commons, CC BY‑SA 3.0. Indeks górny koniecŹródło map: autor Alphathon, Wikimedia Commons, CC BY‑SA 3.0.
R1XW200HiTUDD1
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 4
Zapoznaj się z opisami ilustracji, a następnie wykonaj polecenie.
Zapoznaj się z opisami ilustracji, a następnie wykonaj polecenie.
Zapoznaj się z opisami ilustracji, a następnie wykonaj polecenie.
Zapoznaj się z ilustracjami, a następnie wykonaj polecenie.
Źródło A
R1cfng8rsayzB
Rycina przedstawia cesarza Józefa II siedzącego na tronie, otoczonego dworzanami. Przed tronem klęczy dwóch mężczyzn. Są ubrani w podarte ubrania. Cesarz wręcza jednemu z mężczyzn złożoną kartkę papieru.
Rysunek, który w 1770 r. ukazał się w jednej z angielskich gazet. Podpis pod ilustracją brzmi: „Obecny cesarz Niemiec przyjmujący petycje od swoich najnędzniejszych poddanych i wynagradzający im krzywdy, którym [to poddanym] poświęca jeden dzień w każdym tygodniu. Jakże szczęśliwi byliby inni książęta, gdyby mogli i gdyby robili tak samo”.
Rycina przedstawia Józefa II orzącego osobiście pole. Król trzyma w rękach pług ciągnięty przez dwa konie. Przygląda się temu dwóch dworzan i chłop z batem w dłoni, który uchyla czapki przed cesarzem.
Rycina przedstawiająca Józefa II we wsi Slavikovice na Morawach w 1769 r. Powóz, w którym jechał, popsuł się i w czasie, kiedy służba go naprawiała, cesarz zbliżył się do miejscowych chłopów, chwycił za pług i pomagał im orać pole; ilustracja z 1799 r.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Rk4TTlVZi6hGj
Zaznacz odpowiednie miejsce w tabeli, jeżeli dane stwierdzenie dotyczy źródła A i/lub B.. Autor to osoba z zewnątrz, niebędąca poddanym cesarza Józefa II.. Możliwe odpowiedzi: A, B. Autor należał do niemieckiego kręgu kulturowego albo pracował na zlecenie takiej osoby.. Możliwe odpowiedzi: A, B. Źródło utrwala wizerunek władcy działającego w myśl zasady „wszystko dla ludu, nic poprzez lud”.. Możliwe odpowiedzi: A, B. Rysunek ma charakter satyryczny.. Możliwe odpowiedzi: A, B. Istnieje prawdopodobieństwo, że Józef II widział tę ilustrację.. Możliwe odpowiedzi: A, B
Zaznacz odpowiednie miejsce w tabeli, jeżeli dane stwierdzenie dotyczy źródła A i/lub B.. Autor to osoba z zewnątrz, niebędąca poddanym cesarza Józefa II.. Możliwe odpowiedzi: A, B. Autor należał do niemieckiego kręgu kulturowego albo pracował na zlecenie takiej osoby.. Możliwe odpowiedzi: A, B. Źródło utrwala wizerunek władcy działającego w myśl zasady „wszystko dla ludu, nic poprzez lud”.. Możliwe odpowiedzi: A, B. Rysunek ma charakter satyryczny.. Możliwe odpowiedzi: A, B. Istnieje prawdopodobieństwo, że Józef II widział tę ilustrację.. Możliwe odpowiedzi: A, B
21
Ćwiczenie 5
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Przeczytaj tekst i wykonaj polecenie.
Służebny status poddanych zostaje niniejszym całkowicie zniesiony, a w życie wchodzą następujące dyspozycje:
1. Każdy poddany ma prawo do zawarcia małżeństwa, pod warunkiem uprzedniego zawiadomienia i uzyskania zaświadczenia, które ma być wydane nieodpłatnie.
2. Może on, pod warunkiem przestrzegania przepisów o poborze do służby wojskowej, opuścić obecny majątek ziemski i osiedlić się lub odbyć służbę w innym miejscu na terenie prowincji; jeśli jednak chce osiedlić się jako rolnik lub chałupnik w innym majątku, musi poprosić [lokalne władze] o wydanie zaświadczenia o odejściu, które również ma być wydane nieodpłatnie, ażeby móc je pokazać władzom w nowym miejscu. […]
3. Każdy poddany może swobodnie uczyć się wszelkiego rzemiosła, handlu itp. i szukać środków do życia tam, gdzie zechce. Aby to uczynić, nie musi posiadać zezwolenia na opuszczenie miejsca zamieszkania.
4. Poddani nie są już zobowiązani do pełnienia służby domowej na rzecz swoich panów, z wyjątkiem sierot, które mogą być obligowane do takiej służby przez okres nie dłuższy niż trzy lata.
5. Żadne służebności nie powinny być nakładane na i wymagane od poddanych oprócz robót lub czynszu płatnego w naturze i gotówce, związanych z użytkowaniem przez nich gospodarstw. Poddani są zobowiązani do posłuszeństwa wobec swoich panów na mocy obowiązujących praw.
c4 Źródło: Patent znoszący pańszczyznę z 1781 r., tłum. Dorota Wiśniewska, na podstawie: German History in Documents and Images.
RTcQ5NITQAzVB
Dopasuj opisy do odpowiedniej grupy: za lub przeciw.Raczej za wprowadzeniem dekretu Możliwe odpowiedzi: 1. 50-letni chłop z 6-osobową rodziną na utrzymaniu. Przez ostatnie dwa lata zbiory były o połowę mniejsze niż zwykle, dlatego z trwogą patrzył w przyszłość., 2. Był szlachcicem, którego rodzina zubożała na początku stulecia. W młodości wiele podróżował do Francji, gdzie nawiązał liczne kontakty. Chciał je wykorzystać i sprowadzać z Paryża modne stroje, aby następnie sprzedawać je wiedeńskim elitom., 3. Arystokratka z Budapesztu, której przodkowie niegdyś zasiadali na tronie węgierskim. Podczas spotkań towarzyskich w jej pałacu zmieniała temat rozmowy za każdym razem, gdy któryś z gości wspominał o Habsburgach., 4. Posiadacz ziemski. W jego wsiach, w większości położonych blisko miast, pańszczyznę odrabiało niemal tysiąc chłopów., 5. Pochodził ze średniozamożnej czeskiej rodziny szlacheckiej. Po śmierci ojca majątek niemal w całości przypadł najstarszemu bratu, a on otrzymał roczną pensję, która ledwo pokrywała jego miesięczne wydatki. Czytał dzieła Woltera i subskrybował Wielką Encyklopedię Francuską. Został wysokim urzędnikiem państwowym i osiadł w Pradze. Ze względu na pełniony urząd był częstym gościem na dworze w Wiedniu., 6. 25-latek mieszkający we wsi w pobliżu Grazu. Urodził się w wielodzietnej, biednej rodzinie chłopskiej. Nienawidził pracy na roli i marzył o życiu w mieście, gdzie mógłby zostać np. krawcem., 7. Polka, właścicielka kilku wsi w Galicji. Po 1772 r. przeniosła się do Warszawy, nie mogąc znieść „panoszenia się” austriackich urzędników. Jej zdaniem dwór wiedeński zrobi wszystko, aby osłabić i tak nie najlepszą pozycję szlachty. Zdecydowanie wolała przebywać w Rzeczpospolitej, gdzie szlachta współrządziła z królem i broniła kraju przed wojną, mieszczanie zajmowali się handlem i rzemiosłem, a chłopi uprawiali ziemię na starych (feudalnych) zasadach., 8. Służąca. Właściciel rezydencji, w której służyła, regularnie stosował wobec niej przemoc. Kilkukrotnie próbowała uciec, jednak nigdy jej się to nie udało., 9. Posiadacz ziemski, zwolennik oświecenia. Odbył podróż do Anglii, gdzie miał okazję nauczyć się nowych metod gospodarowania. Już dawno zamienił w swoich majątkach pańszczyznę na czynsz i nadał wolność chłopom. Mobilizował swoich zarządców, aby uczyli ludność wiejską zasad nowoczesnego rolnictwa., 10. Proboszcz ze wsi położonej niedaleko Wiednia. Nie rozumiał, dlaczego cesarz próbował wywrócić do góry nogami życie, które od wieków płynęło w rytmie wyznaczonym przez Boga. Jest przekonany, że chłopi nie poradzą sobie w nowej sytuacji, w której będą zdani wyłącznie na siebie. Raczej przeciwko wprowadzeniu dekretu Możliwe odpowiedzi: 1. 50-letni chłop z 6-osobową rodziną na utrzymaniu. Przez ostatnie dwa lata zbiory były o połowę mniejsze niż zwykle, dlatego z trwogą patrzył w przyszłość., 2. Był szlachcicem, którego rodzina zubożała na początku stulecia. W młodości wiele podróżował do Francji, gdzie nawiązał liczne kontakty. Chciał je wykorzystać i sprowadzać z Paryża modne stroje, aby następnie sprzedawać je wiedeńskim elitom., 3. Arystokratka z Budapesztu, której przodkowie niegdyś zasiadali na tronie węgierskim. Podczas spotkań towarzyskich w jej pałacu zmieniała temat rozmowy za każdym razem, gdy któryś z gości wspominał o Habsburgach., 4. Posiadacz ziemski. W jego wsiach, w większości położonych blisko miast, pańszczyznę odrabiało niemal tysiąc chłopów., 5. Pochodził ze średniozamożnej czeskiej rodziny szlacheckiej. Po śmierci ojca majątek niemal w całości przypadł najstarszemu bratu, a on otrzymał roczną pensję, która ledwo pokrywała jego miesięczne wydatki. Czytał dzieła Woltera i subskrybował Wielką Encyklopedię Francuską. Został wysokim urzędnikiem państwowym i osiadł w Pradze. Ze względu na pełniony urząd był częstym gościem na dworze w Wiedniu., 6. 25-latek mieszkający we wsi w pobliżu Grazu. Urodził się w wielodzietnej, biednej rodzinie chłopskiej. Nienawidził pracy na roli i marzył o życiu w mieście, gdzie mógłby zostać np. krawcem., 7. Polka, właścicielka kilku wsi w Galicji. Po 1772 r. przeniosła się do Warszawy, nie mogąc znieść „panoszenia się” austriackich urzędników. Jej zdaniem dwór wiedeński zrobi wszystko, aby osłabić i tak nie najlepszą pozycję szlachty. Zdecydowanie wolała przebywać w Rzeczpospolitej, gdzie szlachta współrządziła z królem i broniła kraju przed wojną, mieszczanie zajmowali się handlem i rzemiosłem, a chłopi uprawiali ziemię na starych (feudalnych) zasadach., 8. Służąca. Właściciel rezydencji, w której służyła, regularnie stosował wobec niej przemoc. Kilkukrotnie próbowała uciec, jednak nigdy jej się to nie udało., 9. Posiadacz ziemski, zwolennik oświecenia. Odbył podróż do Anglii, gdzie miał okazję nauczyć się nowych metod gospodarowania. Już dawno zamienił w swoich majątkach pańszczyznę na czynsz i nadał wolność chłopom. Mobilizował swoich zarządców, aby uczyli ludność wiejską zasad nowoczesnego rolnictwa., 10. Proboszcz ze wsi położonej niedaleko Wiednia. Nie rozumiał, dlaczego cesarz próbował wywrócić do góry nogami życie, które od wieków płynęło w rytmie wyznaczonym przez Boga. Jest przekonany, że chłopi nie poradzą sobie w nowej sytuacji, w której będą zdani wyłącznie na siebie.
Dopasuj opisy do odpowiedniej grupy: za lub przeciw.Raczej za wprowadzeniem dekretu Możliwe odpowiedzi: 1. 50-letni chłop z 6-osobową rodziną na utrzymaniu. Przez ostatnie dwa lata zbiory były o połowę mniejsze niż zwykle, dlatego z trwogą patrzył w przyszłość., 2. Był szlachcicem, którego rodzina zubożała na początku stulecia. W młodości wiele podróżował do Francji, gdzie nawiązał liczne kontakty. Chciał je wykorzystać i sprowadzać z Paryża modne stroje, aby następnie sprzedawać je wiedeńskim elitom., 3. Arystokratka z Budapesztu, której przodkowie niegdyś zasiadali na tronie węgierskim. Podczas spotkań towarzyskich w jej pałacu zmieniała temat rozmowy za każdym razem, gdy któryś z gości wspominał o Habsburgach., 4. Posiadacz ziemski. W jego wsiach, w większości położonych blisko miast, pańszczyznę odrabiało niemal tysiąc chłopów., 5. Pochodził ze średniozamożnej czeskiej rodziny szlacheckiej. Po śmierci ojca majątek niemal w całości przypadł najstarszemu bratu, a on otrzymał roczną pensję, która ledwo pokrywała jego miesięczne wydatki. Czytał dzieła Woltera i subskrybował Wielką Encyklopedię Francuską. Został wysokim urzędnikiem państwowym i osiadł w Pradze. Ze względu na pełniony urząd był częstym gościem na dworze w Wiedniu., 6. 25-latek mieszkający we wsi w pobliżu Grazu. Urodził się w wielodzietnej, biednej rodzinie chłopskiej. Nienawidził pracy na roli i marzył o życiu w mieście, gdzie mógłby zostać np. krawcem., 7. Polka, właścicielka kilku wsi w Galicji. Po 1772 r. przeniosła się do Warszawy, nie mogąc znieść „panoszenia się” austriackich urzędników. Jej zdaniem dwór wiedeński zrobi wszystko, aby osłabić i tak nie najlepszą pozycję szlachty. Zdecydowanie wolała przebywać w Rzeczpospolitej, gdzie szlachta współrządziła z królem i broniła kraju przed wojną, mieszczanie zajmowali się handlem i rzemiosłem, a chłopi uprawiali ziemię na starych (feudalnych) zasadach., 8. Służąca. Właściciel rezydencji, w której służyła, regularnie stosował wobec niej przemoc. Kilkukrotnie próbowała uciec, jednak nigdy jej się to nie udało., 9. Posiadacz ziemski, zwolennik oświecenia. Odbył podróż do Anglii, gdzie miał okazję nauczyć się nowych metod gospodarowania. Już dawno zamienił w swoich majątkach pańszczyznę na czynsz i nadał wolność chłopom. Mobilizował swoich zarządców, aby uczyli ludność wiejską zasad nowoczesnego rolnictwa., 10. Proboszcz ze wsi położonej niedaleko Wiednia. Nie rozumiał, dlaczego cesarz próbował wywrócić do góry nogami życie, które od wieków płynęło w rytmie wyznaczonym przez Boga. Jest przekonany, że chłopi nie poradzą sobie w nowej sytuacji, w której będą zdani wyłącznie na siebie. Raczej przeciwko wprowadzeniu dekretu Możliwe odpowiedzi: 1. 50-letni chłop z 6-osobową rodziną na utrzymaniu. Przez ostatnie dwa lata zbiory były o połowę mniejsze niż zwykle, dlatego z trwogą patrzył w przyszłość., 2. Był szlachcicem, którego rodzina zubożała na początku stulecia. W młodości wiele podróżował do Francji, gdzie nawiązał liczne kontakty. Chciał je wykorzystać i sprowadzać z Paryża modne stroje, aby następnie sprzedawać je wiedeńskim elitom., 3. Arystokratka z Budapesztu, której przodkowie niegdyś zasiadali na tronie węgierskim. Podczas spotkań towarzyskich w jej pałacu zmieniała temat rozmowy za każdym razem, gdy któryś z gości wspominał o Habsburgach., 4. Posiadacz ziemski. W jego wsiach, w większości położonych blisko miast, pańszczyznę odrabiało niemal tysiąc chłopów., 5. Pochodził ze średniozamożnej czeskiej rodziny szlacheckiej. Po śmierci ojca majątek niemal w całości przypadł najstarszemu bratu, a on otrzymał roczną pensję, która ledwo pokrywała jego miesięczne wydatki. Czytał dzieła Woltera i subskrybował Wielką Encyklopedię Francuską. Został wysokim urzędnikiem państwowym i osiadł w Pradze. Ze względu na pełniony urząd był częstym gościem na dworze w Wiedniu., 6. 25-latek mieszkający we wsi w pobliżu Grazu. Urodził się w wielodzietnej, biednej rodzinie chłopskiej. Nienawidził pracy na roli i marzył o życiu w mieście, gdzie mógłby zostać np. krawcem., 7. Polka, właścicielka kilku wsi w Galicji. Po 1772 r. przeniosła się do Warszawy, nie mogąc znieść „panoszenia się” austriackich urzędników. Jej zdaniem dwór wiedeński zrobi wszystko, aby osłabić i tak nie najlepszą pozycję szlachty. Zdecydowanie wolała przebywać w Rzeczpospolitej, gdzie szlachta współrządziła z królem i broniła kraju przed wojną, mieszczanie zajmowali się handlem i rzemiosłem, a chłopi uprawiali ziemię na starych (feudalnych) zasadach., 8. Służąca. Właściciel rezydencji, w której służyła, regularnie stosował wobec niej przemoc. Kilkukrotnie próbowała uciec, jednak nigdy jej się to nie udało., 9. Posiadacz ziemski, zwolennik oświecenia. Odbył podróż do Anglii, gdzie miał okazję nauczyć się nowych metod gospodarowania. Już dawno zamienił w swoich majątkach pańszczyznę na czynsz i nadał wolność chłopom. Mobilizował swoich zarządców, aby uczyli ludność wiejską zasad nowoczesnego rolnictwa., 10. Proboszcz ze wsi położonej niedaleko Wiednia. Nie rozumiał, dlaczego cesarz próbował wywrócić do góry nogami życie, które od wieków płynęło w rytmie wyznaczonym przez Boga. Jest przekonany, że chłopi nie poradzą sobie w nowej sytuacji, w której będą zdani wyłącznie na siebie.
311
Ćwiczenie 6
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenia.
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenia.
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenia.
Przeczytaj tekst i wykonaj polecenia.
Patent tolerancyjny Józefa II z 1781 r.
Przekonani z jednej strony o szkodliwości wszelkiego ucisku sumienia, a z drugiej o wielkich korzyściach płynących dla religii i państwa z tolerancji prawdziwie chrześcijańskiej, uczuliśmy się skłonili do zezwolenia wszędzie wyznawcom religii augsburskiej i helweckiej, a także greckiej dyzunickiej, na odpowiadające ich religii prywatne jej wykonywanie, bez względu czy one kiedykolwiek były używane i zaprowadzone. Jednak religia rzymskokatolicka ma zachować przywilej publicznego odprawiania […].
Zezwalamy w szczególności:
1. Poddanym niekatolickim w miejscowościach, gdzie żyje 100 rodzin, chociażby tam nie było świątyni czy duszpasterza, a część tych rodzin mieszkała nawet w odległości paru godzin, wolno zbudować własny dom modlitwy ze szkołą […].
2. Pozostawia się im swobodę ustanawiania własnych nauczycieli, utrzymywanych przez gminy, jednakowoż tamtejsze władze szkolne mają mieć nadzór nad metodą nauczania i porządkiem […].
3. Niekatolickim mieszkańcom jakiejś miejscowości [zezwalamy] na wybór pastorów, o ile ich sami chcą utrzymywać i opłacać […].
4. Sądownictwo w sprawach dotyczących religii niekatolików poruczamy łaskawie sądom protestanckim […] z tym jednak zastrzeżeniem, że od orzeczeń tych przysługuje dalszy rekurs [odwołanie] do państwowych sądów nadwornych […].
5. Niekatolicy mogą być w przyszłości dispensando [za dyspensą] dopuszczeni do nabywania domów i majątków, do praw obywatelskich i do godności akademickich i służby cywilnej, przy czym nie wolno ich, o ile sami nie zechcą, skłaniać do innej formuły przysięgi, prócz tej, jaka jest zgodna z zasadami ich religii, ani też do uczestniczenia w procesjach lub obrzędach religii panującej. Tak samo przy wszelkich wyborach i nadawaniu [urzędów] należy jedynie brać pod uwagę uczciwość i zdolności kandydatów i ich chrześcijański i moralny tryb życia, bez względu na wyznawaną przez nich religię, jak to codziennie bez żadnych utrudnień, a z wielkim pożytkiem dzieje się przy wojsku […].
c6 Źródło: Patent tolerancyjny Józefa II z 1781 r., [w:] Wiek XVI–XVIII w źródłach, oprac. S.B. Lenard, M. Sobańska-Bondaruk, Warszawa 1999, s. 392–393.
R1VaF1EacdRlG
Połącz określenia z odpowiednim opisem. dysunici Możliwe odpowiedzi: 1. protestanci należący do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, nawiązującego do tradycji luterańskiej (nauk Marcina Lutra), 2. wyznawcy religii prawosławnej w Rzeczypospolitej, którzy nie przyjęli unii brzeskiej z 1596 r., oraz Ormianie, którzy odrzucili unię zawartą we Lwowie (1635); nie zgadzali się z obowiązującymi dogmatami katolickimi i nie uznali papieża za głowę Kościoła, 3. wyznawcy kalwinizmu, jednego z głównych odłamów protestantyzmu, powstałego pod wpływem myśli Jana Kalwina wyznawcy religii augsburskiej Możliwe odpowiedzi: 1. protestanci należący do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, nawiązującego do tradycji luterańskiej (nauk Marcina Lutra), 2. wyznawcy religii prawosławnej w Rzeczypospolitej, którzy nie przyjęli unii brzeskiej z 1596 r., oraz Ormianie, którzy odrzucili unię zawartą we Lwowie (1635); nie zgadzali się z obowiązującymi dogmatami katolickimi i nie uznali papieża za głowę Kościoła, 3. wyznawcy kalwinizmu, jednego z głównych odłamów protestantyzmu, powstałego pod wpływem myśli Jana Kalwina wyznawcy religii helweckiej Możliwe odpowiedzi: 1. protestanci należący do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, nawiązującego do tradycji luterańskiej (nauk Marcina Lutra), 2. wyznawcy religii prawosławnej w Rzeczypospolitej, którzy nie przyjęli unii brzeskiej z 1596 r., oraz Ormianie, którzy odrzucili unię zawartą we Lwowie (1635); nie zgadzali się z obowiązującymi dogmatami katolickimi i nie uznali papieża za głowę Kościoła, 3. wyznawcy kalwinizmu, jednego z głównych odłamów protestantyzmu, powstałego pod wpływem myśli Jana Kalwina
Połącz określenia z odpowiednim opisem. dysunici Możliwe odpowiedzi: 1. protestanci należący do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, nawiązującego do tradycji luterańskiej (nauk Marcina Lutra), 2. wyznawcy religii prawosławnej w Rzeczypospolitej, którzy nie przyjęli unii brzeskiej z 1596 r., oraz Ormianie, którzy odrzucili unię zawartą we Lwowie (1635); nie zgadzali się z obowiązującymi dogmatami katolickimi i nie uznali papieża za głowę Kościoła, 3. wyznawcy kalwinizmu, jednego z głównych odłamów protestantyzmu, powstałego pod wpływem myśli Jana Kalwina wyznawcy religii augsburskiej Możliwe odpowiedzi: 1. protestanci należący do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, nawiązującego do tradycji luterańskiej (nauk Marcina Lutra), 2. wyznawcy religii prawosławnej w Rzeczypospolitej, którzy nie przyjęli unii brzeskiej z 1596 r., oraz Ormianie, którzy odrzucili unię zawartą we Lwowie (1635); nie zgadzali się z obowiązującymi dogmatami katolickimi i nie uznali papieża za głowę Kościoła, 3. wyznawcy kalwinizmu, jednego z głównych odłamów protestantyzmu, powstałego pod wpływem myśli Jana Kalwina wyznawcy religii helweckiej Możliwe odpowiedzi: 1. protestanci należący do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, nawiązującego do tradycji luterańskiej (nauk Marcina Lutra), 2. wyznawcy religii prawosławnej w Rzeczypospolitej, którzy nie przyjęli unii brzeskiej z 1596 r., oraz Ormianie, którzy odrzucili unię zawartą we Lwowie (1635); nie zgadzali się z obowiązującymi dogmatami katolickimi i nie uznali papieża za głowę Kościoła, 3. wyznawcy kalwinizmu, jednego z głównych odłamów protestantyzmu, powstałego pod wpływem myśli Jana Kalwina
R1Az0SXkt5F0j
Rozstrzygnij, czy postanowienia patentu tolerancyjnego nawiązywały do idei oświecenia. Uzasadnij odpowiedź. (Uzupełnij)
Wykaż, że akt wydany przez Józefa II nie skutkował zrównaniem wyznawców wszystkich religii w prawach. (Uzupełnij).
Rozstrzygnij, czy postanowienia patentu tolerancyjnego nawiązywały do idei oświecenia. Uzasadnij odpowiedź. Zwolennicy oświecenia kierowali się racjonalizmem, odrzucali autorytety, wierzyli w postęp cywilizacji, który można osiągnąć dzięki inwestowaniu w edukację i naukę. Głosili hasła tolerancji, równości, braterstwa i dążyli do zniesienia zależności międzystanowych. Przekonywali, że każdy ma prawo do wolności, a w życiu społecznym powinny liczyć się talent i pracowitość jednostki, a nie jej przynależność do uprzywilejowanej grupy, do której dostęp gwarantowało urodzenie.
Wykaż, że akt wydany przez Józefa II nie skutkował zrównaniem wyznawców wszystkich religii w prawach. Czy różnowiercy cieszyli się takimi samymi prawami jak katolicy?
Rozstrzygnij, czy postanowienia patentu tolerancyjnego nawiązywały do idei oświecenia. Uzasadnij odpowiedź. Oświeceniowe idee miały wpływ na postanowienia zawarte w patencie Józefa II. Akt ten wprowadził tolerancję religijną, o której rozpisywali się filozofowie, oraz docenił znaczenie ciężkiej pracy i talentu, niezależnie od pochodzenia i wyznania, przewidując (chociaż tylko w niektórych przypadkach) włączenie różnowierców do życia publicznego, przyznanie im prawa własności i umożliwienie awansu społecznego.
Wykaż, że akt wydany przez Józefa II nie skutkował zrównaniem wyznawców wszystkich religii w prawach. Józef II ogłosił dekret nadający różnowiercom prawo do swobodnego praktykowania religii, jednak cesarz nie zrównał wszystkich Kościołów w prawach: pierwszoplanową rolę miała bowiem odgrywać religia rzymskokatolicka. Co prawda nie‑katolicy otrzymali własne sądownictwo, możliwość robienia kariery w życiu publicznym oraz prawa obywatelskie i prawo do własności prywatnej, ale tylko nieliczni (utalentowani i/lub zasłużeni) różnowiercy mogli otrzymać urząd czy nabyć nieruchomość.
31
Ćwiczenie 7
Zapoznaj się z ilustracją, przeciągnij podpisy w odpowiednie miejsca na obrazie, a następnie wykonaj kolejne polecenia.
R1Ho6wdphse5f
Obraz przedstawia scenę rodzajową. Na placu znajduje się duży budynek w stylu klasycystycznym. Mieści się w nim księgarnia Pod Egidą Minerwy (francuski: À l’Égide de Minerve). Nad jej wejściem widoczna jest płaskorzeźba przedstawiająca Minerwę, rzymską boginię nauki i mądrości oraz patronkę sztuki i rzemiosła. Obok wejścia do księgarni widać umieszczone na ścianach strony tytułowe dzieł Woltera i Helwecjusza (filozofów oświecenia i antyklerykałów), a także fragmenty kazań. Jest także powieszony patent tolerancyjny Józefa II. Przed księgarnią leżą liczne paczki z książkami, które mają trafić do Portugalii, Hiszpanii, Rzymu, Neapolu. Przed księgarnią dyskutują: ksiądz katolicki i duchowny protestancki. W pobliżu nich widać miejscowych kupców, a także chłopów. Na drugim planie widoczny jest posąg cesarza rzymskiego. Nieopodal niego stoi kareta, z której wysiadają arystokraci.
Obraz przedstawia scenę rodzajową. Na placu znajduje się duży budynek w stylu klasycystycznym. Mieści się w nim księgarnia Pod Egidą Minerwy (francuski: À l’Égide de Minerve). Nad jej wejściem widoczna jest płaskorzeźba przedstawiająca Minerwę, rzymską boginię nauki i mądrości oraz patronkę sztuki i rzemiosła. Obok wejścia do księgarni widać umieszczone na ścianach strony tytułowe dzieł Woltera i Helwecjusza (filozofów oświecenia i antyklerykałów), a także fragmenty kazań. Jest także powieszony patent tolerancyjny Józefa II. Przed księgarnią leżą liczne paczki z książkami, które mają trafić do Portugalii, Hiszpanii, Rzymu, Neapolu. Przed księgarnią dyskutują: ksiądz katolicki i duchowny protestancki. W pobliżu nich widać miejscowych kupców, a także chłopów. Na drugim planie widoczny jest posąg cesarza rzymskiego. Nieopodal niego stoi kareta, z której wysiadają arystokraci.
Zapoznaj się z opisem ilustracji, a następnie wykonaj kolejne polecenia.
Obraz przedstawia scenę rodzajową. Na placu znajduje się duży budynek w stylu klasycystycznym. Mieści się w nim księgarnia Pod Egidą Minerwy (francuski: À l’Égide de Minerve). Nad jej wejściem widoczna jest płaskorzeźba przedstawiająca Minerwę, rzymską boginię nauki i mądrości oraz patronkę sztuki i rzemiosła. Obok wejścia do księgarni widać umieszczone na ścianach strony tytułowe dzieł Woltera i Helwecjusza (filozofów oświecenia i antyklerykałów), a także fragmenty kazań. Jest także powieszony patent tolerancyjny Józefa II. Przed księgarnią leżą liczne paczki z książkami, które mają trafić do Portugalii, Hiszpanii, Rzymu, Neapolu. Przed księgarnią dyskutują: ksiądz katolicki i duchowny protestancki. W pobliżu nich widać miejscowych kupców, a także chłopów. Na drugim planie widoczny jest posąg cesarza rzymskiego. Nieopodal niego stoi kareta, z której wysiadają arystokraci.
R1V3nktLYEfs4
Wskaż słowa klucze, których można użyć przy oznaczaniu (tagowaniu) poniższego zabytku w internetowej bazie danych. Możliwe odpowiedzi: 1. handel, 2. religia, 3. oświecenie, 4. konwersacja, 5. miasto, 6. tolerancja, 7. opinia publiczna, 8. XVIII wiek, 9. Habsburgowie, 10. Józef II, 11. druk, 12. książka, 13. XVII wiek, 14. prześladowania, 15. uniwersytet, 16. Burbonowie, 17. dwór monarszy, 18. zamki i pałace, 19. wieś, 20. manufaktura
RcvfGLfehEvdN
Wskaż zdania prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. W mieście ukazanym na obrazie ludzie mieli styczność z co najmniej dwoma językami., 2. Miasto znajdowało się na terenie Francji., 3. Ściany budynków w centrum miasta pełniły funkcje tablic ogłoszeniowych., 4. Za pośrednictwem obrazu artysta wyraził swoje przekonania., 5. Léonard Defrance miał krytyczny stosunek do reform wprowadzonych przez Józefa II., 6. Malarz był zwolennikiem oświecenia., 7. Autor obrazu udowadnia, że czytelnictwo i kontakty bezpośrednie (konwersacja) odgrywały ważną rolę w propagowaniu oświeceniowej myśli w całej Europie.
311
Ćwiczenie 8
Zapoznaj się ze źródłami i wykonaj polecenia.
Źródło A
R15iGLaCsm738
Obraz przedstawia miejski plac otoczony kamienicami. Stoi na nim pomnik mężczyzny. Na placu widać licznie zgromadzonych mieszczan, którzy rozmawiają ze sobą, handlują towarami.
Obraz z 1782 r.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Źródło B
R1T3I26wjYDn5
13.10.1781 Patent tolerancyjny Ogłoszenie patentu tolerancyjnego przez cesarza Józefa II. 24.11.1781 Obawy Rzymu Nuncjusz apostolski w Wiedniu, Giuseppe Garampi, w czasie oficjalnej audiencji wyraża niepokój co do reform wprowadzanych przez Józefa II. 1.1782 Kasata józefińska Wprowadzenie dekretu o kasacie (likwidacji) kontemplacyjnych zgromadzeń zakonnych (żyjących w odosobnieniu, poświęcających się modlitwie). Ich majątki mają zostać skonfiskowane i przeznaczone na cele edukacyjne lub charytatywne. 27.2.1782 Papież wyrusza z Rzymu Papież Pius VI wyrusza do Wiednia; po raz pierwszy od 1533 r. papież udaje się w podróż poza granice Włoch. 3.1782 Antypapieskie wystąpienia W Wiedniu zwolennicy oświecenia krytykują prymat papieża w Kościele rzymskokatolickim. Joseph Valentin Eybel wydaje broszurę Co to jest papież? (Was ist der Papst?). 22.3.1782 Serdeczne powitanie Pomimo problemów zdrowotnych Józef II wita papieża na przedmieściach Wiednia i wspólnie udają się do Hofburgu (wiedeńskiej rezydencji austriackich władców). 31.3.1782 Papież przyciąga tłumy Pius VI odprawia mszę świętą w Wielkanoc. W i przed Katedrą św. Szczepana w Wiedniu gromadzą się tysiące wiernych. 4.1782 Ostatnia próba Józef II, pod naciskiem swoich ministrów i doradców, Wenzela Antona von Kaunitza, Johanna Ludwiga von Cobenzla i Josepha von Sonnenfelsa, nie daje się przekonać papieżowi do wycofania dekretu o kasacie zakonów. Nie myśli też rezygnować ze zwierzchnictwa nad duchownymi rzymskokatolickimi: księża dalej będą mieć zakaz porozumiewania się ze stolicą apostolską bez uprzedniej zgody dworu oraz będą zobligowani do składania przysięgi na wierność cesarzowi. 22.4.1782 Wyjazd z Wiednia Papież wyrusza w podróż powrotną do Rzymu. 13.6.1782 Powrót Pius VI dociera do Rzymu.
13.10.1781 Patent tolerancyjny Ogłoszenie patentu tolerancyjnego przez cesarza Józefa II. 24.11.1781 Obawy Rzymu Nuncjusz apostolski w Wiedniu, Giuseppe Garampi, w czasie oficjalnej audiencji wyraża niepokój co do reform wprowadzanych przez Józefa II. 1.1782 Kasata józefińska Wprowadzenie dekretu o kasacie (likwidacji) kontemplacyjnych zgromadzeń zakonnych (żyjących w odosobnieniu, poświęcających się modlitwie). Ich majątki mają zostać skonfiskowane i przeznaczone na cele edukacyjne lub charytatywne. 27.2.1782 Papież wyrusza z Rzymu Papież Pius VI wyrusza do Wiednia; po raz pierwszy od 1533 r. papież udaje się w podróż poza granice Włoch. 3.1782 Antypapieskie wystąpienia W Wiedniu zwolennicy oświecenia krytykują prymat papieża w Kościele rzymskokatolickim. Joseph Valentin Eybel wydaje broszurę Co to jest papież? (Was ist der Papst?). 22.3.1782 Serdeczne powitanie Pomimo problemów zdrowotnych Józef II wita papieża na przedmieściach Wiednia i wspólnie udają się do Hofburgu (wiedeńskiej rezydencji austriackich władców). 31.3.1782 Papież przyciąga tłumy Pius VI odprawia mszę świętą w Wielkanoc. W i przed Katedrą św. Szczepana w Wiedniu gromadzą się tysiące wiernych. 4.1782 Ostatnia próba Józef II, pod naciskiem swoich ministrów i doradców, Wenzela Antona von Kaunitza, Johanna Ludwiga von Cobenzla i Josepha von Sonnenfelsa, nie daje się przekonać papieżowi do wycofania dekretu o kasacie zakonów. Nie myśli też rezygnować ze zwierzchnictwa nad duchownymi rzymskokatolickimi: księża dalej będą mieć zakaz porozumiewania się ze stolicą apostolską bez uprzedniej zgody dworu oraz będą zobligowani do składania przysięgi na wierność cesarzowi. 22.4.1782 Wyjazd z Wiednia Papież wyrusza w podróż powrotną do Rzymu. 13.6.1782 Powrót Pius VI dociera do Rzymu.
Źródło C
RwRtu7IKupq80
Mapa prezentująca miasta Europy z co najmniej 50 tysiącami mieszkańców w 1800 roku. Są to między innymi: Londyn, Birmingham, Cardiff, Liverpool, Manchester, Edynburg, Glasgow, Dublin, Cork, Kopenhaga, Moskwa, Królewiec, Gdańsk, Warszawa, Wrocław, Hamburg, Berlin, Drezno, Praga, Wiedeń, Budapeszt, Amsterdam, Rotterdam, Gandawa, Bruksela, Lille, Rouen, Paryż, Nantes, Lyon, Bordeaux, Lyon, Turyn, Genua, Mediolan, Wenecja, Bolonia. Florencja, Livorno, Rzym, Neapol, Palermo, Mesyna, Marsylia, Tuluza, Barcelona, Saragossa, Madryt, Walencja, Grenada, Sewilla, Kadyks, Lizbona, Porto.
Miasta Europy w 1800 r. (powyżej 50 tys. mieszkańców).
Źródło: CC BY-SA 3.0, Contentplus.pl opracowane na podstawie: Emanuel Rostworowski, Historia powszechna. Wiek XVIII, Warszawa 1977, s. 26.
RjpgTcI8bFckA
Oblicz i podaj odpowiedzi:
A. Ile lat upłynęło między podróżą papieża Klemensa VII (1478–1534) do Marsylii a wyprawą Piusa VI (1717–1799) do Wiednia? Tu uzupełnij
B. Ile dni zajęła Piusowi VI podróż z Rzymu do Wiednia? Tu uzupełnij
C. Ile dni zajęła mu podróż powrotna? Tu uzupełnij
Oblicz i podaj odpowiedzi:
A. Ile lat upłynęło między podróżą papieża Klemensa VII (1478–1534) do Marsylii a wyprawą Piusa VI (1717–1799) do Wiednia? Tu uzupełnij
B. Ile dni zajęła Piusowi VI podróż z Rzymu do Wiednia? Tu uzupełnij
C. Ile dni zajęła mu podróż powrotna? Tu uzupełnij
R4DaXsFLG20GG
Zaznacz odpowiedzi fałszywe. Możliwe odpowiedzi: 1. Obraz (źródło A) na pewno nie został namalowany przez Léonarda Defrance’a., 2. Na ilustracji umieszczony został patent tolerancyjny z 1781 r., 3. Źródło ukazuje konsekwencje kasaty zgromadzeń zakonnych., 4. W drodze do Wiednia papież odwiedził Neapol., 5. W drodze do Wiednia papież mógł odwiedzić Bolonię., 6. Piusowi VI spieszyło się do domu.
RJFV7PCD4xIpx
Wyjaśnij, dlaczego Pius VI udał się w podróż do Wiednia w 1782 r. (Uzupełnij).
Wyjaśnij, dlaczego Pius VI udał się w podróż do Wiednia w 1782 r. Sprawdź, jakie wydarzenia poprzedziły decyzję papieża.
Wskaż co najmniej jeden sukces papieża z okresu jego pobytu w Wiedniu. Czego oczekiwał papież po tej podróży? Jakie korzyści przyniosła mu ta wyprawa?
Ustal, na czym polegała porażka Piusa VI. Czego papieżowi nie udało się dokonać? Zwróć uwagę na okoliczności wyjazdu papieża z Wiednia.
Wyjaśnij, dlaczego Pius VI udał się w podróż do Wiednia w 1782 r. Papież obawiał się, że reformy Józefa II, zwłaszcza kasata (likwidacja) zakonów kontemplacyjnych (a więc tych, które nie zajmowały się edukacją albo opieką nad chorymi), konfiskata ich majątków oraz uzależnienie duchowieństwa od władzy świeckiej, doprowadzą do osłabienia katolicyzmu w Austrii oraz podważą jego autorytet jako głowy Kościoła.
Wskaż co najmniej jeden sukces papieża z okresu jego pobytu w Wiedniu. 1. Msza odprawiona w Niedzielę Wielkanocną przyciągnęła tłumy wiernych, co potwierdziło silną pozycję religii rzymskokatolickiej w Austrii oraz wzmocniło autorytet papieża. 2. Józef II okazywał papieżowi szacunek i gościł go w Wiedniu z największymi honorami – oznaczało to, że władcy zależy na dobrych relacjach z Rzymem.
Ustal, na czym polegała porażka Piusa VI. Józef II nie zrezygnował z reform dotyczących funkcjonowania Kościoła katolickiego, a na tym zależało papieżowi.
