Sprawdź się
Wskaż, które z poniższych zdań dotyczących Arystotelesa jest prawdziwe.
- Był uczniem Sokratesa oraz nauczycielem Platona i Aleksandra Wielkiego.
- Był uczniem Platona i nauczycielem Aleksandra Wielkiego.
- Razem z Aleksandrem Wielkim byli uczniami Platona.
- Platon i Aleksander Wielki byli jego uczniami.
Sprawdź, czy dobrze zapamiętałeś podział nauk Arystotelesa. Przyporządkuj dyscypliny do dziedzin.
matematyka, retoryka, sztuka, logika, polityka, metafizyka, rzemiosło, etyka, fizyka, poetyka, psychologia
| nauki czyste | |
|---|---|
| nauki wychowawcze | |
| nauki wytwórcze | |
| nauki pozostałe |
Spośród poniższych zdań dotyczących relacji poszczególnych nauk zaznacz te prawdziwe.
- Fizyka i metafizyka praktycznie mówią o tym samym.
- Psychologia jest osobną nauką, choć formalnie przynależy do fizyki.
- Logika i matematyka nie są tą samą nauką.
- Etyka i polityka traktują o wiedzy pojetycznej.
- Nauka teoretyczna to taka, którą możemy zastosować czysto praktycznie i stąd ta nazwa.
- Arystoteles wyżej cenił nauki teoretyczne od praktycznych.
Krótko opisz, czym zajmują się według Arystotelesa poniższe dziedziny nauki.
Arystoteles wymienia tylko dwie nauki praktyczne, które różnią się od siebie, choć są do siebie pod pewnym względem podobne. Opisz, na czym polega różnica między nimi.
Zastanów się, o których naukach traktują poszczególne cytaty. Swoje odpowiedzi uzasadnij.
FizykaPewne rozważania nasuwają podejrzenie, iż czas albo w ogóle nie istnieje, albo jest pojęciem bardzo mglistym i niewyraźnym. Bo oto jedna jego część przeminęła i już jej nie ma podczas gdy inna dopiero będzie i jeszcze jej nie ma. Z takich to części składa się wszelki czas.(…) Jednakże może się wydawać, iż to, co się składa z nieistniejących części, nie może uczestniczyć w bycie.
Źródło: Arystoteles, Fizyka, tłum. K. Leśniak, Warszawa 1962, s. 129.
PolitykaNa to, by obywatele stawali się dobrymi i cnotliwymi, wpływają trzy czynniki; są nimi: natura, przyzwyczajenie, rozum. Przede wszystkim bowiem trzeba się urodzić człowiekiem, a nie jakąś inną istotą żyjącą, z odpowiednimi właściwościami ciała i duszy. Co do pewnych cech i urodzenie niczego nie przesądza, bo przyzwyczajenie powoduje ich zmianę. Są mianowicie pewne właściwości przyrodzone, które przez przyzwyczajenie ulegają zmianie tak w jedną, jak i w drugą stronę: na gorsze i na lepsze. Inne istoty żyjące przeważnie wedle swej natury, niektóre w drobniejszych szczegółach urabia i przyzwyczajenie, ale tylko człowiek kształtuje się pod wpływem rozumu, bo on tylko rozum posiada. Toteż wszystkie te trzy czynniki muszą być u niego zharmonizowane.
Źródło: Arystoteles, Polityka, [w:] tegoż, Dzieła wszystkie , t. I, tłum. L. Piotrowicz, Warszawa 2003, s. 179.
PoetykaPrzez naśladowanie zdobywa podstawy swej wiedzy, a dzieła sztuk naśladowczych sprawiają mu prawdziwą przyjemność.
Źródło: Arystoteles, Poetyka, tłum. H. Podbielski, Warszawa 1988, s. 315.
Analityki PierwszeSylogizm jest to wypowiedź, w której, gdy coś się założy, coś innego, niż się założyło, musi wynikać dlatego, że się założyło.
Źródło: Arystoteles, Analityki Pierwsze, tłum. K. Leśniak, Warszawa 2003.
Arystoteles wymienia trzy nauki, których nie uwzględnia w swoim podziale, gdyż mają one służyć wszystkim pozostałym naukom, bez względu na ich rodzaj. W przypadku jednej z nich to się jednak nie sprawdza, gdyż służy jedynie naukom wytwórczym. Wskaż, o której z trzech nauk mowa, i napisz, dlaczego tak jest.