1
Pokaż ćwiczenia:
R1ehDdVbmo8So1
Ćwiczenie 1
Zaznacz możliwy łaciński źródłosłów słowa „religia”. Możliwe odpowiedzi: 1. religare – przywiązywać się lub relegere – skrupulatnie rozważać, 2. relegere – skrupulatnie rozważać lub relinquere – pozostawiać, 3. religare – przywiązywać się lub relagere – zabierać, 4. relinquere – pozostawiać lub relagere – zabierać
R1Zp1rNy1xDed1
Ćwiczenie 2
Zaznacz elementy, które nie należą do definicji religii. Możliwe odpowiedzi: 1. postawa ludzi względem boga lub bóstw, 2. określony zespół wierzeń, 3. formy kultu i obrzędowość, 4. normy prawne i etyczne, 5. uwarunkowania klimatyczne, 6. zwyczaje żywieniowe, 7. poziom wykształcenia
R18AVxSSXQggN1
Ćwiczenie 3
Zdecyduj, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe. Do czasów nowożytnych religia była utożsamiana z chrześcijaństwem. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Sobór watykański II podkreślił wspólny charakter wszystkich religii, pomagając tym samym chrześcijanom w akceptacji religii niechrześcijańskich. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Religia zawsze była elementem, wokół którego budowane były struktury społeczne i państwowe. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Większość grup wiernych wyznających doktryny chrześcijańskie należy do wspólnot nazywanych kościołami. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
21
Ćwiczenie 4

Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.

1
Karol Jasiński Religia w państwie demokratycznym

[K]westia rozdziału państwa od religii jest często przedmiotem wielu nieporozumień. Rozdział ów bywa z reguły pojmowany jako separacja religii od życia publicznego. Tymczasem w wielu sferach życia (m.in. edukacji, lecznictwie, opiece nad starszymi) inicjatywy podejmowane przez wspólnoty religijne stanowią główną, a niekiedy wręcz jedyną kontrpropozycję dla programów państwowych. Wszelkie zatem próby separacji państwa i religii mogą w konsekwencji prowadzić do szkód zadanych społeczeństwu. Zasada rozdziału leży jednak u samych podstaw stosunku państwa do religii, co jest uwarunkowane pluralizmem światopoglądowym oraz duchowym charakterem samej religii. Obie strony rozwijają ponadto swoją działalność na różnych płaszczyznach życia ludzkiego. (…) Relacja między państwem a religią nie powinna być (…) antagonistyczna. Obie społeczności mają bowiem wspólny przedmiot zainteresowania, jakim jest dobro człowieka.

1 Źródło: Karol Jasiński, Religia w państwie demokratycznym, „NURT SVD”, nr 1 (2017), dostępny w internecie: cejsh.icm.edu.pl [dostęp 29.06.2021 r.].
RqulOniRjpJzi
Rozstrzygnięcie: (Wybierz: tak, nie) Uzasadnienie: (Uzupełnij).
211
Ćwiczenie 5

Zapoznaj się z materiałem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.

Jak Pan(i) ocenia, czy przed ostatnimi wyborami parlamentarnymi Kościół katolicki w Polsce angażował się w politykę?

Deklarowane poglądy polityczne

Angażował się, stał po stronie jakichś partii politycznych

Pozostawał neutralny, nie sympatyzował z żadną partią polityczną

Trudno powiedzieć / odmowa odpowiedzi

Lewica

66%

27%

7%

Centrum

48%

39%

13%

Prawica

27%

65%

8%

Trudno powiedzieć

21%

47%

31%

Indeks górny Źródło: CBOS, Kościół i wybory, „Komunikat z badań”, nr 149/2019, dostępny w internecie: cbos.pl [dostęp 29.06.2021 r.]. Indeks górny koniec

RPdFB747ncqYd
Podaj zależność między sympatiami politycznymi respondentów, a ich oceną zaangażowania Kościoła katolickiego w wyborach parlamentarnych Polsce. Odwołaj się do właściwych danych z tabeli. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 6

Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.

1
Piotr Burgoński Modele relacji między religią i polityką

Problem wzajemnej relacji religii i polityki pojawił się dopiero wraz z chrześcijaństwem. Przed i poza chrześcijaństwem religia tworzyła jedną z gałęzi aktywności państwa lub wręcz pokrywała się ze sferą polityczną i społeczną. Religijno‑polityczny monizm, czyli utożsamienie religii i polityki, spotykany był przede wszystkim w starożytności. W modelu tym władza polityczna i religijna została skoncentrowana w jednym podmiocie. Tym podmiotem był najczęściej monarcha, którego postrzegano jako inkarnację bóstwa (w starożytności np. w Egipcie czy imperium Inków, a współcześnie do chwili proklamowania republiki w 2007 roku w Nepalu, gdzie król był uważany za reinkarnację hinduskiego boga Wisznu), emanację bóstwa (np. w Imperium Rzymskim za czasów Aureliana), kogoś podobnego do bogów, posiadającego boskie cechy (np. w Babilonii, Persji) czy też pośrednika między bogami i ludźmi, najwyższego kapłana (np. w Mezopotamii).

2 Źródło: Piotr Burgoński, Modele relacji między religią i polityką, 2014 r., dostępny w internecie: researchgate.net [dostęp 29.06.2021 r.].
RWBvaDCfq2aJn
Wyjaśnij, na czym polegała zmiana relacji między państwem a religią po pojawieniu się chrześcijaństwa. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.

1
Piotr Burgoński Modele relacji między religią i polityką

Szczególny przypadek „powiązania” religii i polityki stanowi religia polityczna (political religion). Swoistość tego fenomenu polega na tym, iż nie mamy tu do czynienia ze splotem tradycyjnej religii z polityką, lecz chodzi tu o takie ujęcie polityki i takie działanie polityczne, które w efekcie tworzy ekwiwalent tradycyjnej religii w jej aspekcie funkcjonalnym. (…) Religia polityczna opiera się na wizji doskonałego urzeczywistnienia na ziemi tego, co w koncepcji chrześcijańskiej może być w pełni zrealizowane jedynie w wieczności. Dokonuje ona immanentyzacji chrześcijańskiego eschaton, gdy tymczasem chrześcijaństwo rozdzieliło to, co eschatologiczne, i to, co polityczne. Wnosząc dualistyczną koncepcję relacji między religią i polityką, chrześcijaństwo politykę odbóstwiło, podczas gdy istnienie religii politycznych oznacza sakralizację polityki (sacralisation of politics).

3 Źródło: Piotr Burgoński, Modele relacji między religią i polityką, 2014 r., dostępny w internecie: researchgate.net [dostęp 29.06.2021 r.].
R2U0SgZ3rxiyh
Wykaż, że Trzecia Rzesza Adolfa Hitlera jest przykładem funkcjonowania tzw. religii politycznej. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.

Źródło I

1
Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

Artykuł 114

Wyznanie rzymsko‑katolickie, będące religią przeważającej większości narodu, zajmuje w Państwie naczelne stanowisko wśród równouprawnionych wyznań.

4 Źródło: Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, dostępny w internecie: isap.sejm.gov.pl [dostęp 29.06.2021 r.].

Źródło II

1
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.

Art. 25

1. Kościoły i inne związki wyznaniowe są równouprawnione.
2. Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażania w życiu publicznym.
3. Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są kształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim zakresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego.
4. Stosunki między Rzecząpospolitą Polską a Kościołem katolickim określają umowa międzynarodowa zawarta ze Stolicą Apostolską i ustawy.
5. Stosunki między Rzecząpospolitą Polską a innymi kościołami oraz związkami wyznaniowymi określają ustawy uchwalone na podstawie umów zawartych przez Radę Ministrów z ich właściwymi przedstawicielami.

6 Źródło: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., dostępny w internecie: isap.sejm.gov.pl [dostęp 20.07.2021 r.].
RXGh4onEVVZoG
Rozstrzygnięcie: (Wybierz: tak, nie) Uzasadnienie: (Uzupełnij).
R5cIn7vjFQeIA
2. Wyjaśnij, jaka jest różnica między podejściem państwa polskiego do religii w konstytucjach z 1921 i 1997 r. (Uzupełnij).