Sprawdź się
Wybierz możliwy łaciński źródłosłów słowa „religia”.
- religare – przywiązywać się lub relegere – skrupulatnie rozważać
- relegere – skrupulatnie rozważać lub relinquere – pozostawiać
- religare – przywiązywać się lub relagere – zabierać
- relinquere – pozostawiać lub relagere – zabierać
Zdecyduj, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Do czasów nowożytnych religia była utożsamiana z chrześcijaństwem. | □ | □ |
| Sobór watykański II podkreślił wspólny charakter wszystkich religii, pomagając tym samym chrześcijanom w akceptacji religii niechrześcijańskich. | □ | □ |
| Religia zawsze była elementem, wokół którego budowane były struktury społeczne i państwowe. | □ | □ |
| Większość grup wiernych wyznających doktryny chrześcijańskie należy do wspólnot nazywanych kościołami. | □ | □ |
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.
Religia w państwie demokratycznym[K]westia rozdziału państwa od religii jest często przedmiotem wielu nieporozumień. Rozdział ów bywa z reguły pojmowany jako separacja religii od życia publicznego. Tymczasem w wielu sferach życia (m.in. edukacji, lecznictwie, opiece nad starszymi) inicjatywy podejmowane przez wspólnoty religijne stanowią główną, a niekiedy wręcz jedyną kontrpropozycję dla programów państwowych. Wszelkie zatem próby separacji państwa i religii mogą w konsekwencji prowadzić do szkód zadanych społeczeństwu. Zasada rozdziału leży jednak u samych podstaw stosunku państwa do religii, co jest uwarunkowane pluralizmem światopoglądowym oraz duchowym charakterem samej religii. Obie strony rozwijają ponadto swoją działalność na różnych płaszczyznach życia ludzkiego. (…) Relacja między państwem a religią nie powinna być (…) antagonistyczna. Obie społeczności mają bowiem wspólny przedmiot zainteresowania, jakim jest dobro człowieka.
Źródło: Karol Jasiński, Religia w państwie demokratycznym, „NURT SVD”, nr 1 (2017), dostępny w internecie: cejsh.icm.edu.pl [dostęp 29.06.2021 r.].
Zapoznaj się z materiałem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.
Deklarowane poglądy polityczne | Angażował się, stał po stronie jakichś partii politycznych | Pozostawał neutralny, nie sympatyzował z żadną partią polityczną | Trudno powiedzieć / odmowa odpowiedzi |
|---|---|---|---|
Lewica | 66% | 27% | 7% |
Centrum | 48% | 39% | 13% |
Prawica | 27% | 65% | 8% |
Trudno powiedzieć | 21% | 47% | 31% |
Indeks górny Źródło: CBOS, Kościół i wybory, „Komunikat z badań”, nr 149/2019, dostępny w internecie: cbos.pl [dostęp 29.06.2021 r.]. Indeks górny koniecŹródło: CBOS, Kościół i wybory, „Komunikat z badań”, nr 149/2019, dostępny w internecie: cbos.pl [dostęp 29.06.2021 r.].
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.
Modele relacji między religią i politykąProblem wzajemnej relacji religii i polityki pojawił się dopiero wraz z chrześcijaństwem. Przed i poza chrześcijaństwem religia tworzyła jedną z gałęzi aktywności państwa lub wręcz pokrywała się ze sferą polityczną i społeczną. Religijno‑polityczny monizm, czyli utożsamienie religii i polityki, spotykany był przede wszystkim w starożytności. W modelu tym władza polityczna i religijna została skoncentrowana w jednym podmiocie. Tym podmiotem był najczęściej monarcha, którego postrzegano jako inkarnację bóstwa (w starożytności np. w Egipcie czy imperium Inków, a współcześnie do chwili proklamowania republiki w 2007 roku w Nepalu, gdzie król był uważany za reinkarnację hinduskiego boga Wisznu), emanację bóstwa (np. w Imperium Rzymskim za czasów Aureliana), kogoś podobnego do bogów, posiadającego boskie cechy (np. w Babilonii, Persji) czy też pośrednika między bogami i ludźmi, najwyższego kapłana (np. w Mezopotamii).
Źródło: Piotr Burgoński, Modele relacji między religią i polityką, 2014 r., dostępny w internecie: researchgate.net [dostęp 29.06.2021 r.].
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.
Modele relacji między religią i politykąSzczególny przypadek „powiązania” religii i polityki stanowi religia polityczna (political religion). Swoistość tego fenomenu polega na tym, iż nie mamy tu do czynienia ze splotem tradycyjnej religii z polityką, lecz chodzi tu o takie ujęcie polityki i takie działanie polityczne, które w efekcie tworzy ekwiwalent tradycyjnej religii w jej aspekcie funkcjonalnym. (…) Religia polityczna opiera się na wizji doskonałego urzeczywistnienia na ziemi tego, co w koncepcji chrześcijańskiej może być w pełni zrealizowane jedynie w wieczności. Dokonuje ona immanentyzacji chrześcijańskiego eschaton, gdy tymczasem chrześcijaństwo rozdzieliło to, co eschatologiczne, i to, co polityczne. Wnosząc dualistyczną koncepcję relacji między religią i polityką, chrześcijaństwo politykę odbóstwiło, podczas gdy istnienie religii politycznych oznacza sakralizację polityki (sacralisation of politics).
Źródło: Piotr Burgoński, Modele relacji między religią i polityką, 2014 r., dostępny w internecie: researchgate.net [dostęp 29.06.2021 r.].
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.
Źródło I
Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej PolskiejArtykuł 114
Wyznanie rzymsko‑katolickie, będące religią przeważającej większości narodu, zajmuje w Państwie naczelne stanowisko wśród równouprawnionych wyznań.
Źródło: Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, dostępny w internecie: isap.sejm.gov.pl [dostęp 29.06.2021 r.].
Źródło II
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.Art. 25
1. Kościoły i inne związki wyznaniowe są równouprawnione.
2. Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażania w życiu publicznym.
3. Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są kształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim zakresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego.
4. Stosunki między Rzecząpospolitą Polską a Kościołem katolickim określają umowa międzynarodowa zawarta ze Stolicą Apostolską i ustawy.
5. Stosunki między Rzecząpospolitą Polską a innymi kościołami oraz związkami wyznaniowymi określają ustawy uchwalone na podstawie umów zawartych przez Radę Ministrów z ich właściwymi przedstawicielami.Źródło: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., dostępny w internecie: isap.sejm.gov.pl [dostęp 20.07.2021 r.].