Przyporządkuj podanym długościom wiązań chemicznych ich typ (rząd/krotność) oraz podaj przykład związku, który zawiera takie wiązanie. Następnie wybierz wyraz w nawiasie, tak aby powstało poprawne zdanie.
Im wyższa krotność wiązania pomiędzy dwoma atomami, tym znajdują się one (bliżej/dalej) względem siebie.
R10oolPjcmDke
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
139,7, 120,3, 133,9, 153,6
Długość wiązania [pm]
Krotność wiązania
Związek
139,7
120,3
133,9
153,6
Im „mocniejsze” wiązanie, a więc wyższa jego krotność, tym mniejsza staje się jego długość.
Im wyższa krotność wiązania pomiędzy dwoma atomami, tym znajdują się one (bliżej/dalej) względem siebie.
1
Ćwiczenie 3
Zapisz równanie reakcji ozonu z amoniakiem, jeżeli o powstających produktach wiadomo że:
A. jeden zawiera tlen na zerowym stopniu utlenienia;
B. drugi zaliczany jest do związków nazywanych potocznie saletrami;
C. trzeci produkt zawiera w swojej budowie wodór i tlen.
R1X6CuGWjLyL1
Saletry to inaczej azotany(V). Zerowy stopień utlenienia spotyka się w cząsteczkach zbudowanych z tych samych atomów.
1
Ćwiczenie 4
Reakcja ozonolizy alkenów prowadzi do zerwania wiązania podwójnego w ich szkielecie węglowym. W jej wyniku cząsteczka zostaje podzielona na dwa mniejsze fragmenty, każdy zawierający grupę karbonylową albo w postaci ketonu, albo aldehydu. Schemat reakcji przedstawiono poniżej:
R1TN7IYuimgxP
Narysuj wzór półstrukturalny oraz podaj nazwę systematyczną produktów ozonolizy:
propenu;
3,4‑dimetyloheks‑3-en.
Jaki węglowodór nienasycony uległ reakcji ozonolizy, jeżeli w jej wyniku uzyskano aldehyd mrówkowy (metanal) oraz keton dimetylowy (propanon)? Narysuj jego wzór półstrukturalny oraz podaj nazwę systematyczną.
RePiDR339wfVZ
RWseEQPGRiglb
Przerwanie łańcucha węglowego następuje „na” wiązaniu podwójnym. Pamiętaj, że podstawnikami R mogą być także atomy wodoru – produktem ozonolizy będzie wówczas aldehyd.
R1cYtTYojO2WE
2
Ćwiczenie 5
Elektryczny moment dipolowy [] jest wielkością wektorową, zdefiniowaną jako iloczyn wartości rozsuniętych względem siebie ładunków elektrycznych [] oraz odległości [] pomiędzy nimi:
Na podstawie powyższej definicji uzupełnij poniższe zdanie.
Spodziewać się można, że wielkość momentu dipolowego będzie zależeć od [teza], ponieważ [uzasadnienie], co potwierdzają dane z serii [potwierdzenie].
Wykorzystaj w tym celu tabelę i podane poniżej hasła oraz fragmenty zdań. Ułóż dwa takie sformułowania, przeciągając odpowiednie fragmenty do tabeli.
Seria danych (wartości liczbowe momentów dipolowych podane w [10Indeks górny -30-30 ]):
R12alUHwBdkZw
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
1, 2, elektroujemności pierwiastków;, liczby elektronów w cząsteczce., określa ona tendencję do przyciągania elektronów przez każdy z pierwiastków, który tworzy związek chemiczny, co ma wpływ na rozmieszczenie elektronów w cząsteczce, a tym samym również na moment dipolowy., każdy z elektronów niesie ze sobą ładunek elektryczny, który – wg definicji – zwiększa wartość momentu dipolowego., Seria C: = 1,91; = 1,87; = 3,77., Seria D: = 0,00; = 3,47; = 5,40.
L.p.
Teza
Uzasadnienie
Potwierdzenie
1
2
Zwróć uwagę na definicję momentu dipolowego, będącego wielkością wektorową, i rodzaj ładunku, którego dotyczy. Na podstawie podanych zestawów danych sprawdź, jak zmieniają się wartości momentów dipolowych w zależności od podanych zmiennych (parametrów).
2
Ćwiczenie 6
Uzgodnij poniższe równanie reakcji metodą bilansu jonowo‑elektronowego. Zapisz równania połówkowe utlenienia i redukcji. Wskaż utleniacz i reduktor.
R1K1JQJoV8Kx5
Ozon posiada silne właściwości utleniające. VI stopień utlenienia jest najwyższym dla atomu siarki.
2
Ćwiczenie 7
Na podstawie poniższych potencjałów standardowych półogniw określ, dla których z poniższych mieszanin reakcyjnych substratów spodziewać się można zajścia reakcji, zaznaczając odpowiednie pole w tabeli.
Równanie reakcji
Potencjał standardowy
Eº = +2,08 V
Eº = +1,69 V
Eº = +2,17 V
Eº = +1,21 V
R1MUqnL1nIY1P
Łączenie par. . ozon + manganian(VII) potasu. Możliwe odpowiedzi: Reakcja zachodzi, Reakcja nie zachodzi. difluorek tlenu (OF2) + tlen. Możliwe odpowiedzi: Reakcja zachodzi, Reakcja nie zachodzi. ozon + jodan(V) sodu. Możliwe odpowiedzi: Reakcja zachodzi, Reakcja nie zachodzi. tlenek manganu(IV) + ozon. Możliwe odpowiedzi: Reakcja zachodzi, Reakcja nie zachodzi. ozon + jod. Możliwe odpowiedzi: Reakcja zachodzi, Reakcja nie zachodzi. tlenek manganu(IV) + jodan(V) potasu. Możliwe odpowiedzi: Reakcja zachodzi, Reakcja nie zachodzi
Łączenie par. . ozon + manganian(VII) potasu. Możliwe odpowiedzi: Reakcja zachodzi, Reakcja nie zachodzi. difluorek tlenu (OF2) + tlen. Możliwe odpowiedzi: Reakcja zachodzi, Reakcja nie zachodzi. ozon + jodan(V) sodu. Możliwe odpowiedzi: Reakcja zachodzi, Reakcja nie zachodzi. tlenek manganu(IV) + ozon. Możliwe odpowiedzi: Reakcja zachodzi, Reakcja nie zachodzi. ozon + jod. Możliwe odpowiedzi: Reakcja zachodzi, Reakcja nie zachodzi. tlenek manganu(IV) + jodan(V) potasu. Możliwe odpowiedzi: Reakcja zachodzi, Reakcja nie zachodzi
Substraty
Reakcja zachodzi
Reakcja nie zachodzi
ozon + manganian(VII) potasu
□
□
difluorek tlenu (OF2) + tlen
□
□
ozon + jodan(V) sodu
□
□
tlenek manganu(IV) + ozon
□
□
ozon + jod
□
□
tlenek manganu(IV) + jodan(V) potasu
□
□
Utleniacz powinien cechować się wyższym potencjałem standardowym półogniwa od reduktora. Zwróć też uwagę na stopnie utlenienia substratów (w szczególności maksymalne i minimalne).
31
Ćwiczenie 8
Wyjaśnij, dlaczego w ozonie, złożonym z identycznych atomów, występuje niezerowy moment dipolowy, podczas gdy w cząsteczce , zbudowanej z atomów pierwiastków o zdecydowanie różnej elektroujemności, a więc o silnej polaryzacji wiązań, moment dipolowy jest równy zeru?
RPpOwMDqwkfyT
Zwróć uwagę na symetrię cząsteczki tetrafluorometanu. Pamiętaj, że wypadkowy moment dipolowy jest wielkością wektorową, stanowiącą sumę poszczególnych składowych. W przypadku ozonu, uwzględnij ładunki formalne atomów tlenu bądź „przesunięcie” elektronów tworzących wiązanie (wiążących).
W cząsteczce tetrafluorometanu wszystkie wiązania kowalencyjne są silnie spolaryzowane – ładunek jest przesunięty za każdym razem w stronę atomu fluoru. Cząsteczka ta posiada jednak symetrię tetraedryczną, przez co jej wypadkowy moment dipolowy wynosi zero. Jest on bowiem sumą wektorową poszczególnych cząstkowych momentów dipolowych (tzw. moment dipolowych wiązań), powstałych na skutek wytworzenia każdego z wiązań węgiel‑fluor. Te z kolei ulegają wzajemnemu wyzerowaniu ze względu na przeciwne zwroty, wynikające z symetrii tetraedru. Analogiczna sytuacja obserwowana jest dla liniowej cząsteczki tlenku węgla(IV). W przypadku ozonu, atom centralny, do wytworzenia wiązań ze skrajnymi atomami, poświęca dwa swoje elektrony, podczas gdy pozostałe atomy tylko jeden. Ładunek jest więc rozłożony nierównomiernie, przez co indukowany jest niezerowy moment dipolowy. Poszczególne składowe nie ulegają wyzerowaniu, ponieważ cząsteczka nie jest liniowa, tylko zgięta.
31
Ćwiczenie 9
Wyjaśnij, dlaczego kąt pomiędzy wiązaniami tlen‑tlen w cząsteczce ozonu nie jest równy 120°, tak jakby to przewidywała teoria VSEPR, a jest mniejszy i wynosi „tylko” 117°?
R4m7L3vDbPFTZ
W przestrzeni atomu centralnego „zmieścić” muszą się nie tylko elektrony tworzące wiązanie, ale też wolna para elektronowa.
Kąt jest mniejszy ze względu na obecność wolnej pary elektronowej, która objętościowo zajmuje więcej miejsca niż elektrony tworzące wiązania pomiędzy atomami. Obrazowo rzecz ujmując, mieści w sobie dwa skondensowane elektrony, podczas gdy elektrony, ulokowane jako wiązania, są rozciągnięte w przestrzeni pomiędzy połączonymi atomami. Wolne pary elektronowe rozpychają się zatem nieco bardziej od par tworzących wiązania, przez co kąt pomiędzy tymi drugimi ulega zmniejszeniu.