Sprawdź się
Rys. 2. w części „Przeczytaj” przedstawia praski pomnik Tychona Brahe i Johannesa Keplera. Rozpoznaj przedmiot, trzymany w ręce przez każdą z postaci i na tej podstawie uzupełnij właściwie zdanie:
Tycho Brahe, zwój papieru, cyrkiel, lunetę, sekstant, Johannes Kepler, krócicę, róg z prochem, triquetrum, kwadrant
Postać po stronie lewej na zdjęciu to .............................., oburącz trzymający .............................., zaś po stronie prawej to .............................., który w lewej ręce trzyma ...............................
Wskaż opis, który najlepiej określa epokę działalności naukowej Keplera:
- antyk, w okresie świetności biblioteki aleksandryjskiej
- późne średniowiecze, w ostatnich dekadach wojny stuletniej
- czasy Renesansu, w okresie tzw. wielkich odkryć geograficznych
- czasy po Reformacji, w przededniu wybuchu i w trakcie Wojny Trzydziestoletniej w Europie
- czasy Oświecenia, w trakcie i po zakończeniu tzw. „wojny o sukcesję” austriacko-pruskiej
Kepler korespondował przez wiele lat z pewnym sławnym astronomem. Wymieniali się oni regularnie informacjami o swych pomysłach i odkryciach, w tym o budowie i możliwych zastosowaniach lunet. Tym astronomem był:
- Ahmed al-Farghani
- Tycho Brahe
- Edmond Halleyd
- Giovanni Cassini
- Galileo Galilei
- Mikołaj Kopernik
- Jan Heweliusz
Z astronomem, o którym mowa w poprzednim zadaniu, Kepler korespondował w języku:
- angielskim (podobnie jak współcześni naukowcy)
- arabskim (w którym Almagest Ptolemeusza trafił do uczonych europejskich)
- greckim (będącym klasycznym językiem nauki, znanym zarówno europejczykom jak i arabom)
- łacińskim (obowiązującym ówcześnie językiem porozumiewania się naukowców w Europie)
- niemieckim (będącym ojczystym językiem Keplera)
- włoskim (będącym dominującym językiem epoki renesansu)
Wokół planety P umieszczono trzy sztuczne satelity. Dwa spośród nich krążą po współśrodkowych kołowych orbitach (zaznaczonych na schematach liniami przerywanymi), o różnych promieniach. Eliptyczna orbita trzeciego została zaprojektowana tak, by była styczna do obu orbit kołowych. Wskaż możliwy schemat tego układu.
- a
- b
- c
- d
- e
Ćwiczenie alternatywne. Zaznacz odpowiedź poprawną: Peryhelium to punkt na orbicie eliptycznej planety krążącej wokół gwiazdy, w którym:
- Ciała niebieskie znajdują się w najmniejszej odległości.
- Ciała niebieskie znajdują się w największej odległości.
Planeta krąży wokół gwiazdy G po eliptycznej orbicie o ognisku F, w zaznaczonym kierunku. Punkt P to odpowiednik peryhelium, czyli punktu przysłonecznego; punkt A to odpowiednik aphelium, czyli punktu odsłonecznego. Wyróżniamy na orbicie jeszcze trzy punkty (patrz schemat).
w punkcie ‘2’ jest jednostajny, przyspieszony, opóźniony,
w punkcie ‘3’ jest jednostajny, przyspieszony, opóźniony.
Uzupełnij zdanie:
Ruch planety w punkcie ‘1’ jest {jednostajny}, {przyspieszony}, {#opóźniony},
w punkcie ‘2’ jest {jednostajny}, {przyspieszony}, {#opóźniony},
w punkcie ‘3’ jest {jednostajny}, {#przyspieszony}, {opóźniony}.
Ćwiczenie alternatywne. Zaznacz odpowiedź poprawną: Aphelium to punkt na orbicie eliptycznej planety krążącej wokół gwiazdy, w którym:
- Ciała niebieskie znajdują się w najmniejszej odległości.
- Ciała niebieskie znajdują się w największej odległości.
Planeta krąży wokół gwiazdy G po eliptycznej orbicie; okres pełnego obiegu planety wynosi T. W umownej chwili początkowej planeta znajduje się w punkcie S i orbituje w kierunku zaznaczonym strzałką (patrz rysunek).
Uzupełnij zdanie:
Po upływie połowy okresu T planeta może znaleźć się w {#tylko w punkcie}, {w dowolnym z trzech punktów}, {#2}, {3}, {4}, {1, A lub 2}, {A, 2 lub 3}, {2, 3 lub 4},{3, 4 lub P}.
Ćwiczenie alternatywne. Zaznacz odpowiedź poprawną. Planeta krążąca po eliptycznej orbicie kołowej wokół gwiazdy centralnej, w chwili przejścia przez położenie peryhelium porusza się z prędkością:
- większą niż w aphelium
- mniejszą niż w aphelium
- taką samą jak w aphelium
Kepler w swym pierwszym traktacie „Misterium Cosmograhicum” napisał: „A były głównie trzy problemy, których przyczyn, dlaczego jest tak, a nie inaczej, szukałem, a mianowicie liczba, wielkość i ruch sfer”. Zapowiadał tym samym zamiar odnalezienia –we współczesnym rozumieniu –„przepisu na promienie orbit planet”. Przepis ten Kepler podał w ramach swego :
- pierwszego prawa
- drugiego prawa
- trzeciego prawa
- nie podał takiego przepisu w żadnym ze swych praw
Zapoznaj się z treścią i rozwiązaniem zad. 8. Przepis, o którym tam mowa jest dziś znany jako:
- prawo przesunięć Fajansa-Sody’ego
- reguła Titiusa-Bodego
- równanie Kleina-Gordona
- transformacja Lorentza
- twierdzenie Noether
- wzór Plancka
- zasada Huygensa