Tekst A
1
Diogenes Laertios Żywoty i poglądy słynnych filozofów

Początkiem wszechrzeczy są atomy i próżnia. […] Atomy są nieskończone pod względem wielkości i ilości, a poruszają się we wszechświecie ruchem wirowym; w ten sposób powstają wszystkie ciała złożone, jak ogień, woda, powietrze, ziemia; albowiem i one są konglomeratami określonych atomów. Atomy dzięki swej masywności nie podlegają jakiemukolwiek oddziaływaniu i są niezmienne. Słońce i księżyc składają się z atomów gładkich i okrągłych, podobnie jak dusza.

dio Źródło: Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, tłum. I. Krońska, Warszawa 1984, s. 532.
1
Pokaż ćwiczenia:
RCOPMmMmiODEn1
Ćwiczenie 1
Rozpoznaj filozofa, którego poglądy omawiane są w tekście A. Jak nazywa się głoszona przez niego teoria budowy materii? Omawiane w tekście poglądy należą do Tu uzupełnij z Tu uzupełnij. Głoszona przez niego teoria budowy materii to Tu uzupełnij.
R1MLgWzecFyxn1
Ćwiczenie 2
Zaznacz odpowiedź. Teoria budowy materii przedstawiona w tekście A stanowi przykład... Możliwe odpowiedzi: 1. pomyłki filozofii spekulatywnej., 2. idei filozoficznej, która została potwierdzona przez naukę., 3. osiągnięcia nowożytnej nauki., 4. żadne z powyższych.
R112CboDwTsvD1
Ćwiczenie 3
Zaznacz odpowiedzi. Jakie były czynniki, które ukierunkowały poszukiwania filozoficzne jońskich filozofów przyrody? Możliwe odpowiedzi: 1. mity, 2. filozofia Wschodu, 3. umiejętności praktyczne, 4. zainteresowania władców
RiqaaeYk9PHUj11
Ćwiczenie 4
Zdecyduj, które z zaprezentowanych twierdzeń jest prawdziwe, a które – fałszywe. Starożytni Grecy samodzielnie stworzyli naukę. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Przejawem myślenia mitycznego był atomizm. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Myśl naukowo-techniczna wpłynęła na spekulatywny charakter greckiej filozofii. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Przejście od religii do filozofii polegało na przyjęciu stanowiska naturalistycznego w wyjaśnianiu przyrody. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
21
Ćwiczenie 5

Czy przedstawiona na ilustracji działalność odegrała jakąś rolę w rozwoju filozofii? Na czym polegała jej rola?

Jaką rolę odegrała żegluga w rozwoju filozofii? Na czym polegała jej rola?

RMRlZczSz7qyj
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
R1R98pYYvzSFa
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 6

Udowodnij tezę, że praktycyzm grecki wpłynął na ontologiczne zainteresowania filozofów.

R9uOi1LTb1UH3
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Porównaj ze sobą mityczne i filozoficzne wyjaśnienie początku wszechświata. Na czym polega różnica w wyjaśnianiu przyrody w tekście B z jednej, a w tekstach C i D z drugiej strony?

R1OZKWKvTZCsn
(Uzupełnij).
Tekst B
1
Nikos Chadzinikolau Mity greckie

Na początku świata był Chaos, panowała mroczna i głucha otchłań. Lata, wieki mijały monotonnie. Aż z tej wielkiej otchłani, w której kotłowała się nieuporządkowana masa z ziemi, ognia, wody i powietrza, wyłoniły się dwa potężne bóstwa: Gaja (Ziemia) i Uranos (Niebo). Gaja była szara, Uranos natomiast błękitny. Ziemia pokochała błękitnookiego Uranosa. Z ich związku przyszedł na świat wielki ród potworów, sturękich Tytanów. Równocześnie nieszczęścia nawiedziły ziemię: trzęsienia, powodzie. Jednak Gaja i Uranos szybko uporali się z nimi. Zamknęli te żywioły w zbudowanym przez siebie mrocznym królestwie Tartaru.

nik Źródło: Nikos Chadzinikolau, Mity greckie, Wrocław 2014, s. 7.
Tekst C
1
Diogenes Laertios Żywoty i poglądy słynnych filozofów

Anaksymenes, syn Eurystratosa, Milezyjczyk, był uczniem Anaksymandra. Niektóre źródła podają, że słuchał też Parmenidesa. Za pierwszą zasadę uważał powietrze i to, co nieograniczone. Dowodził, że gwiazdy poruszają się dookoła ziemi, a nie schodzą pod ziemię.

dio1 Źródło: Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, tłum. I. Krońska, Warszawa 1984, s. 76.
Tekst D
1
Diogenes Laertios Żywoty i poglądy słynnych filozofów

Anaksagoras, syn Hegezibulosa albo Eubulosa, pochodził z Kladzomen. Był uczniem, Anaksymenesa i pierwszym filozofem, który materii przydał rozum. Dzieło jego, napisane stylem pięknym i wzniosłym, tak się rozpoczyna: „Wszystkie rzeczy były razem pomieszane; aż doszedł rozum, który dopiero nadał im porządek”.

dio2 Źródło: Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, tłum. I. Krońska, Warszawa 1984, s. 78.
31
Ćwiczenie 8

Stwórz własne definicje pojęć naturalizm i materializm, w oparciu o ich przeciwieństwa: mityczne wyjaśnienie początków wszechświata i spirytualizm.

R1T1j72xOq0N5
mityczne wyjaśnienie przyrody opowieść o powstaniu rzeczywistości, w której żyjemy poprzez odwołanie do nadnaturalnych, świętych sił lub istot. naturalizm (Uzupełnij). idealizm ontologiczny stanowisko, które wyjaśnia funkcjonowanie przyrody – i całej rzeczywistości – odwołując się do przyczyn duchowych, które są od niej niezależne; rzeczywistość materialna jest w tym świetle jedynie wtórnym przejawem, tworem lub pochodną pierwotnej rzeczywistości idealnej. materializm (Uzupełnij).