Tlenek magnezu znalazł zastosowanie w produkcji cegieł ogniotrwałych, używanych jako wykładzina wnętrz pieców hutniczych. Podaj główny powód zastosowania tego materiału. Możliwe odpowiedzi: 1. wysoka temperatura topnienia, 2. niska cena, 3. dobra plastyczność, 4. charakter chemiczny.
1
Ćwiczenie 2
Zaznacz poprawną odpowiedź.
R1NUp6L8isctG
Wskaż, jakie prawo określa oddziaływanie pomiędzy dwoma różnie naładowanymi jonami. Możliwe odpowiedzi: 1. prawo Coulomba, 2. prawo Raoulta, 3. prawo Faradaya, 4. prawo Avogadro
2
Ćwiczenie 3
Zaznacz poprawną odpowiedź.
RKy6AECEEELhS
Wybierz, który zestaw zawiera wyłącznie związki mające wiązania jonowe? Możliwe odpowiedzi: 1. Ka dwa es, en a ce el, em gie o, 2. I dwa, el i trzy en, ce a ce el dwa, 3. A el dwa o trzy, ce o dwa, en a i, 4. Ce a es, ha dwa o
2
Ćwiczenie 4
Zaznacz poprawne odpowiedzi.
R1B1rQfG7r88n
Z podanych poniżej właściwości wybierz te, które charakteryzują związki o budowie jonowej. Możliwe odpowiedzi: 1. kryształy jonowe wykazują dużą twardość oraz wysokie temperatury topnienia, 2. rozpuszczają się w rozpuszczalnikach niepolarnych, a w niektórych przypadkach w polarnych, 3. w stanie stopionym są zdolne do przewodzenia prądu, 4. twardość kryształów jest związana z wartościowością metalu względem tlenu
2
Ćwiczenie 5
RyrhMybZtSm7x2
Podaj, z jakich kationów i anionów jest zbudowany chlorek sodu.
Podaj, z jakich kationów i anionów jest zbudowany chlorek sodu.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RchDK8sxDdLZl
R8o52yzFRZY1w2
Ćwiczenie 6
Podaj, jaki rodzaj energii najlepiej reprezentuje siłę wiązania jonowego? Odpowiedź: Tu uzupełnij
Podaj, jaki rodzaj energii najlepiej reprezentuje siłę wiązania jonowego? Odpowiedź: Tu uzupełnij
2
Ćwiczenie 7
Zapoznaj się z przedstawionymi wzorami substancji chemicznych i wykonaj zadania.
Wzory: PClIndeks dolny 55, , ,
RUM2hXVlT3drw
Wskaż zbiór, w którym substancje są uszeregowane według wzrostu różnicy elektroujemności pomiędzy tworzącymi je pierwiastkami. Możliwe odpowiedzi: 1. , , PCl5, , 2. , , PCl5, , 3. , PCl5, , , 4. , PCl5, ,
21
Ćwiczenie 8
Temperatury topnienia wybranych związków chemicznych.
związek
temperatura topnienia [°C]
845
795
300
747
−132,8
1713
kwas acetylosalicylowy
136
HF
−83,6
Elektroujemność wg Paulinga na podstawie układu okresowego pierwiastków
R1Jb4Ooh0taVB
Na ilustracji elektroujemność według Paulinga. Zgodnie z tą skalą największą elektroujemność ma fluor (E = 4), najmniejszą – cez i frans (E = 0,7), pozostałe pierwiastki są umieszczone pomiędzy (na przykład lit 1.0, beryl 1.5, bor 2.0, węgiel 2.5, azot 3.0, tlen 3.5, fluor : 4.0). Elektroujemność rośnie wraz ze wzrostem liczby atomowej w okresach i maleje w grupach układu okresowego. Wartość na skali Paulinga jest wielkością uśrednioną lub ograniczoną i dotyczącą tylko pewnej grupy połączeń pierwiastka.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Na podstawie powyższych informacji wybierz substancje, w których występuje wiązanie jonowe.
Korzystając z dostępnych źródeł wiedzy, między innymi z tabeli elektroujemności według Paulinga, podaj wzory substancji, w których występuje wiązanie jonowe.
RRxaE610IVi51
Odpowiedź: (Uzupełnij).
Należy wziąć pod uwagę zarówno wartość energii sieciowej jak i obliczoną różnicę elektroujemności pomiędzy atomami tworzącymi związek.
, RbF, ,
2
Ćwiczenie 9
Uzupełnij równanie reakcji dysocjacji kwasu acetylosalicylowego, z zastosowaniem jego wzoru strukturalnego.
R1IG2Qwpg9qUv
Wyjaśnij, jakie związki otrzymasz, gdy kwas acetylosalicylowy wejdzie w reakcję z wodą.
Wyjaśnij, jakie związki otrzymasz, gdy kwas acetylosalicylowy wejdzie w reakcję z wodą.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R19oMrnjXjyTm
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
R59bzERvm2JmT3
Ćwiczenie 10
Odpowiedz na pytania: 1. Jak jest zbudowana sieć krystaliczna en a ce el?, 2. Jakim przewodnikiem jest en a ce el?
Odpowiedz na pytania: 1. Jak jest zbudowana sieć krystaliczna en a ce el?, 2. Jakim przewodnikiem jest en a ce el?
R1c3kLMv8ra3O3
Ćwiczenie 11
Dokończ zdania, wybierając odpowiednie wyrażenia.
1. Atomy z silną tendencją do przyciągania elektronów innego atomu mają {uzupełnij}.
2. Im większa różnica elektroujemności między dwoma związanymi ze sobą atomami, tym większy procent {uzupełnij}.
3. W krysztale związku jonowego każdy kation jest otoczony wieloma {uzupełnij}.
Możliwe odpowiedzi: 1. wiązania metalicznego, 2. wysoką elektroujemność, 3. charakteru niepolarnego, 4. cząsteczkami, 5. jonami ujemnymi, 6. elektroujemność Lewisa, 7. jonami dodatnimi, 8. dipolami, 9. zerową elektroujemność, 10. niską elektroujemność, 11. wiązania jonowego.
Dokończ zdania, wybierając odpowiednie wyrażenia.
1. Atomy z silną tendencją do przyciągania elektronów innego atomu mają {uzupełnij}.
2. Im większa różnica elektroujemności między dwoma związanymi ze sobą atomami, tym większy procent {uzupełnij}.
3. W krysztale związku jonowego każdy kation jest otoczony wieloma {uzupełnij}.
Możliwe odpowiedzi: 1. wiązania metalicznego, 2. wysoką elektroujemność, 3. charakteru niepolarnego, 4. cząsteczkami, 5. jonami ujemnymi, 6. elektroujemność Lewisa, 7. jonami dodatnimi, 8. dipolami, 9. zerową elektroujemność, 10. niską elektroujemność, 11. wiązania jonowego.
RoGjvfQPild5M3
Ćwiczenie 12
Energia sieciowa związku A jest większa niż związku B. Zdecyduj, jakie można wyciągać z tego wnioski. Możliwe odpowiedzi: 1. trudniej będzie rozbić wiązania w związku A niż w związku B, 2. związek B ma większe kryształy niż związek A, 3. związek A nie jest związkiem jonowym, 4. związek A ma większe kryształy niż związek B
31
Ćwiczenie 13
R1UfVAm4QWvX93
Przyporządkuj kryształom podanych substancji opis ich właściwości. lód Możliwe odpowiedzi: 1. w temperaturze pokojowej jest bezbarwnym, krystalicznym ciałem stałym o silnie redukujących właściwościach; w reakcji tego kryształu z wodą wydziela się wodór, 2. w temperaturze pokojowej jest zdolny do tworzenia bezbarwnych, rozpuszczalnych w wodzie kryształów, silnie higroskopijnych o nieprzyjemnym zapachu, 3. tworzy kruche kryształy o temperaturze topnienia 0 stopni Celsjusza; występuje w wielu odmianach polimorficznych, 4. białe, bezwonne ciało stałe; występuje w wielu odmianach polimorficznych, z których najtrwalsza nosi nazwę korund i jest stosowana do wytwarzania materiałów szlifierskich, 5. substancja stała barwy białej, drobnokrystaliczna, słabo rozpuszczalna w wodzie; wchodzi w skład kamienia kotłowego tlenek glinu Możliwe odpowiedzi: 1. w temperaturze pokojowej jest bezbarwnym, krystalicznym ciałem stałym o silnie redukujących właściwościach; w reakcji tego kryształu z wodą wydziela się wodór, 2. w temperaturze pokojowej jest zdolny do tworzenia bezbarwnych, rozpuszczalnych w wodzie kryształów, silnie higroskopijnych o nieprzyjemnym zapachu, 3. tworzy kruche kryształy o temperaturze topnienia 0 stopni Celsjusza; występuje w wielu odmianach polimorficznych, 4. białe, bezwonne ciało stałe; występuje w wielu odmianach polimorficznych, z których najtrwalsza nosi nazwę korund i jest stosowana do wytwarzania materiałów szlifierskich, 5. substancja stała barwy białej, drobnokrystaliczna, słabo rozpuszczalna w wodzie; wchodzi w skład kamienia kotłowego siarczek sodu Możliwe odpowiedzi: 1. w temperaturze pokojowej jest bezbarwnym, krystalicznym ciałem stałym o silnie redukujących właściwościach; w reakcji tego kryształu z wodą wydziela się wodór, 2. w temperaturze pokojowej jest zdolny do tworzenia bezbarwnych, rozpuszczalnych w wodzie kryształów, silnie higroskopijnych o nieprzyjemnym zapachu, 3. tworzy kruche kryształy o temperaturze topnienia 0 stopni Celsjusza; występuje w wielu odmianach polimorficznych, 4. białe, bezwonne ciało stałe; występuje w wielu odmianach polimorficznych, z których najtrwalsza nosi nazwę korund i jest stosowana do wytwarzania materiałów szlifierskich, 5. substancja stała barwy białej, drobnokrystaliczna, słabo rozpuszczalna w wodzie; wchodzi w skład kamienia kotłowego wodorek litu Możliwe odpowiedzi: 1. w temperaturze pokojowej jest bezbarwnym, krystalicznym ciałem stałym o silnie redukujących właściwościach; w reakcji tego kryształu z wodą wydziela się wodór, 2. w temperaturze pokojowej jest zdolny do tworzenia bezbarwnych, rozpuszczalnych w wodzie kryształów, silnie higroskopijnych o nieprzyjemnym zapachu, 3. tworzy kruche kryształy o temperaturze topnienia 0 stopni Celsjusza; występuje w wielu odmianach polimorficznych, 4. białe, bezwonne ciało stałe; występuje w wielu odmianach polimorficznych, z których najtrwalsza nosi nazwę korund i jest stosowana do wytwarzania materiałów szlifierskich, 5. substancja stała barwy białej, drobnokrystaliczna, słabo rozpuszczalna w wodzie; wchodzi w skład kamienia kotłowego wodorotlenek magnezu Możliwe odpowiedzi: 1. w temperaturze pokojowej jest bezbarwnym, krystalicznym ciałem stałym o silnie redukujących właściwościach; w reakcji tego kryształu z wodą wydziela się wodór, 2. w temperaturze pokojowej jest zdolny do tworzenia bezbarwnych, rozpuszczalnych w wodzie kryształów, silnie higroskopijnych o nieprzyjemnym zapachu, 3. tworzy kruche kryształy o temperaturze topnienia 0 stopni Celsjusza; występuje w wielu odmianach polimorficznych, 4. białe, bezwonne ciało stałe; występuje w wielu odmianach polimorficznych, z których najtrwalsza nosi nazwę korund i jest stosowana do wytwarzania materiałów szlifierskich, 5. substancja stała barwy białej, drobnokrystaliczna, słabo rozpuszczalna w wodzie; wchodzi w skład kamienia kotłowego
Przyporządkuj kryształom podanych substancji opis ich właściwości. lód Możliwe odpowiedzi: 1. w temperaturze pokojowej jest bezbarwnym, krystalicznym ciałem stałym o silnie redukujących właściwościach; w reakcji tego kryształu z wodą wydziela się wodór, 2. w temperaturze pokojowej jest zdolny do tworzenia bezbarwnych, rozpuszczalnych w wodzie kryształów, silnie higroskopijnych o nieprzyjemnym zapachu, 3. tworzy kruche kryształy o temperaturze topnienia 0 stopni Celsjusza; występuje w wielu odmianach polimorficznych, 4. białe, bezwonne ciało stałe; występuje w wielu odmianach polimorficznych, z których najtrwalsza nosi nazwę korund i jest stosowana do wytwarzania materiałów szlifierskich, 5. substancja stała barwy białej, drobnokrystaliczna, słabo rozpuszczalna w wodzie; wchodzi w skład kamienia kotłowego tlenek glinu Możliwe odpowiedzi: 1. w temperaturze pokojowej jest bezbarwnym, krystalicznym ciałem stałym o silnie redukujących właściwościach; w reakcji tego kryształu z wodą wydziela się wodór, 2. w temperaturze pokojowej jest zdolny do tworzenia bezbarwnych, rozpuszczalnych w wodzie kryształów, silnie higroskopijnych o nieprzyjemnym zapachu, 3. tworzy kruche kryształy o temperaturze topnienia 0 stopni Celsjusza; występuje w wielu odmianach polimorficznych, 4. białe, bezwonne ciało stałe; występuje w wielu odmianach polimorficznych, z których najtrwalsza nosi nazwę korund i jest stosowana do wytwarzania materiałów szlifierskich, 5. substancja stała barwy białej, drobnokrystaliczna, słabo rozpuszczalna w wodzie; wchodzi w skład kamienia kotłowego siarczek sodu Możliwe odpowiedzi: 1. w temperaturze pokojowej jest bezbarwnym, krystalicznym ciałem stałym o silnie redukujących właściwościach; w reakcji tego kryształu z wodą wydziela się wodór, 2. w temperaturze pokojowej jest zdolny do tworzenia bezbarwnych, rozpuszczalnych w wodzie kryształów, silnie higroskopijnych o nieprzyjemnym zapachu, 3. tworzy kruche kryształy o temperaturze topnienia 0 stopni Celsjusza; występuje w wielu odmianach polimorficznych, 4. białe, bezwonne ciało stałe; występuje w wielu odmianach polimorficznych, z których najtrwalsza nosi nazwę korund i jest stosowana do wytwarzania materiałów szlifierskich, 5. substancja stała barwy białej, drobnokrystaliczna, słabo rozpuszczalna w wodzie; wchodzi w skład kamienia kotłowego wodorek litu Możliwe odpowiedzi: 1. w temperaturze pokojowej jest bezbarwnym, krystalicznym ciałem stałym o silnie redukujących właściwościach; w reakcji tego kryształu z wodą wydziela się wodór, 2. w temperaturze pokojowej jest zdolny do tworzenia bezbarwnych, rozpuszczalnych w wodzie kryształów, silnie higroskopijnych o nieprzyjemnym zapachu, 3. tworzy kruche kryształy o temperaturze topnienia 0 stopni Celsjusza; występuje w wielu odmianach polimorficznych, 4. białe, bezwonne ciało stałe; występuje w wielu odmianach polimorficznych, z których najtrwalsza nosi nazwę korund i jest stosowana do wytwarzania materiałów szlifierskich, 5. substancja stała barwy białej, drobnokrystaliczna, słabo rozpuszczalna w wodzie; wchodzi w skład kamienia kotłowego wodorotlenek magnezu Możliwe odpowiedzi: 1. w temperaturze pokojowej jest bezbarwnym, krystalicznym ciałem stałym o silnie redukujących właściwościach; w reakcji tego kryształu z wodą wydziela się wodór, 2. w temperaturze pokojowej jest zdolny do tworzenia bezbarwnych, rozpuszczalnych w wodzie kryształów, silnie higroskopijnych o nieprzyjemnym zapachu, 3. tworzy kruche kryształy o temperaturze topnienia 0 stopni Celsjusza; występuje w wielu odmianach polimorficznych, 4. białe, bezwonne ciało stałe; występuje w wielu odmianach polimorficznych, z których najtrwalsza nosi nazwę korund i jest stosowana do wytwarzania materiałów szlifierskich, 5. substancja stała barwy białej, drobnokrystaliczna, słabo rozpuszczalna w wodzie; wchodzi w skład kamienia kotłowego
Spośród wymienionych substancji wybierz te, w których występuje wiązanie jonowe.
RnxhjV70p31BX
Odpowiedź: (Uzupełnij).
Wiązania jonowe występują między atomami, których różnica elektroujemności jest nie mniejsza niż 1,7 w skali Paulinga. W celu wykonania tego zadania należy obliczyć tą różnicę.
,
31
Ćwiczenie 14
Zastanów się i odpowiedz, jak można wykorzystać elektroujemność do rozróżnienia wiązania jonowego od kowalencyjnego.
RaBHqGHe33pMm
Jak można wykorzystać elektroujemność do rozróżnienia wiązania jonowego od kowalencyjnego?
Odpowiedź (Uzupełnij).
Zastanów się, przy jakiej wartości różnicy elektroujemności mamy do czynienia z wiązaniem jonowym, a przy jakiej z kowalencyjnym.
Należy obliczyć różnicę elektroujemności pomiędzy atomami w związku. Jeśli różnica ta jest większa niż 1,7 to mamy do czynienia z wiązaniem jonowym. Jeśli wartość różnicy elektroujemności jest mniejsza niż 1,7 to wiązanie jest kowalencyjne.
31
Ćwiczenie 15
W tabeli poniżej umieszczono właściwości kryształów kowalencyjnych i jonowych. Spośród wymienionych substancji wybierz te, które mogą tworzyć kryształy kowalencyjne albo jonowe.
właściwości
kryształy kowalencyjne
kryształy jonowe
mechaniczne
duża wytrzymałość, twarde
duża wytrzymałość, twarde, ale kruche
termiczne
wysokie temperatury topnienia
wysokie temperatury topnienia
elektryczne
w stanie czystym nie przewodzą prądu
przewodzą prąd stopione oraz w roztworze
R19RBrnyAmcuP
Przeanalizuj tabelkę powyżej i zdecyduj, które z następujących substancji mogą tworzyć kryształy kowalencyjne, a które jonowe. Możliwe odpowiedzi: 1. krzem, 2. wodorek sodu, 3. fluorek litu, 4. german, 5. diament, 6. tlenek sodu.
Przeanalizuj tabelkę powyżej i zdecyduj, które z następujących substancji mogą tworzyć kryształy kowalencyjne, a które jonowe. Możliwe odpowiedzi: 1. krzem, 2. wodorek sodu, 3. fluorek litu, 4. german, 5. diament, 6. tlenek sodu.
Spośród związków podanych w tabeli wybierz ten, w którym występuje największy udział wiązania jonowego. Podaj jego wzór.
Spośród wybranych powyżej substancji tworzących kryształy jonowe, wybierz ten, w którym występuje największy udział wiązania jonowego. Podaj jego wzór.
RBx7xo4Qo6nBL
Odpowiedź: (Uzupełnij).
Należy obliczyć różnicę elektroujemności pomiędzy atomami tworzącymi związek i wybrać ten, dla którego ta różnica będzie największa.
Możesz zasugerować się znajomością położenia poszczególnych pierwiastków w układzie okresowym i oszacować różnicę elektroujemności pomiędzy nimi. Największa różnica będzie odznaczała związek o największej elektroujemności.
31
Ćwiczenie 16
Korzystając z układu okresowego pierwiastków, oblicz różnicę elektroujemności w cząsteczce HF. Jaki rodzaj wiązania występuje w cząsteczce? Odpowiedź uzasadnij.
Oblicz różnicę elektroujemności w cząsteczce (elektroujemność wodoru wynosi 2,1, fluoru 4,0). Jaki rodzaj wiązania występuje w cząsteczce? Odpowiedź uzasadnij.
RtzCoUYodkzwl
Odpowiedź: (Uzupełnij).
Zastanów się, czy wiązanie nie ulega polaryzacji. Czy cząsteczki HF są zdolne do tworzenia wiązań wodorowych?
Różnica elektroujemności: ΔdeltaE = 1,9, a jednak klasyfikujemy go do związków kowalencyjnych, a nie jonowych. W związku występuje wiązanie kowalencyjne spolaryzowane, a para elektronowa jest przesunięta w kierunku atomu bardziej elektroujemnego. Stąd na atomie wodoru pojawia się cząstkowy ładunek dodatni, a na atomie fluoru cząstkowy ładunek ujemny.
