Sprawdź się
Zaznacz instytucję odpowiedzialną za cenzurę w PRL.
- Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego
- Rada Państwa
- Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk
- Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej
Porównaj mechanizmy cenzury funkcjonujące w NRD i PRL. Uzupełnij wniosek.
Cenzura w Polsce Ludowej miała charakter wyspecjalizowany instytucjonalnie, partia rządząca zdecydowała się na stworzenie w tym celu odrębnej instytucji, w postaci GUKPPiW, której zadaniem było m.in. kontrolowanie piśmiennictwa. Punkt wyjścia do takiej decyzji (poza uzusem ZSRR) stanowiło prawdopodobnie przekonanie, że wyspecjalizowane ośrodki cenzury lepiej poradzą sobie z tym zadaniem niż struktury partyjne. Władze NRD przyjęły odmienną strategię − postanowiono zadaniem tym obarczyć wydawców, którzy pod nadzorem partii komunistycznej będą cenzurować twórców, by w efekcie wywołać w nich odruchy samokontrolne. [...]
Dość powiedzieć, że do przełomu lat 1949/1950 istniały w Polsce Ludowej wydawnictwa i księgarnie prywatne, nad którymi kontrola cenzorska była zdecydowanie słabsza. Co jednak najbardziej ciekawe, nigdy nie znacjonalizowano największych oficyn kościelnych, takich jak Księgarnia św. Wojciecha, Pallottinum, Ars Christiana, Instytut Wydawniczy PAX oraz Społeczny Instytut Wydawniczy ZNAK. Wiemy, że w NRD proces nacjonalizacji przebiegł sprawnie, szybko i raczej bezwyjątkowo.
Źródło: Piotr Nowak, Uwarunkowania cenzuralne w PRL i NRD. Paralele i (niepodobieństwa), w: Piętno władzy. Studia nad cenzurą i zakresem wolności słowa, red. Wanda Ciszewska-Pawłowska, Barbara Centek, Toruń 2020, s. 100−101.
nacjonalizacji, propagandą, NRD, autocenzurą, RFN, prywatyzacji, PRL
Wydaje się, że w ............................ literatura, jak i wszelki inny publiczny przekaz informacyjny skażone były najgorszym, paraliżującym twórcze myślenie rodzajem kontroli, czyli ............................ w mniejszym stopniu niż miało to miejsce w ............................. Ponadto w Polsce proces ............................ wydawnictw był znacznie powolniejszy niż w NRD, a niektórych nigdy nie objął, co dawało wydawcom i twórcom większe pole manewru.
Opisz wiarygodność poniższych źródeł.
Podkreśl zdanie, które wyjaśnia cel przyświecający autorom poniższego artykułu.
Wskaż zdanie, które wyjaśnia cel przyświecający autorom poniższego artykułu.
[...] Inwazja Coca‑Cola na Francję i Europę Zachodnią jest przemyślana według stref geograficznych, jest po prostu dublowaniem sieci amerykańskiej centrali szpiegowskiej.
Rozumiem teraz, dlaczego prezes centrali Coca‑Cola p. Farley, był niedawno tak serdecznie podejmowany przez papieża. Chodziło nie tylko o sute napiwki za reklamę Coca‑Coli, ale również o zbożną wspólną pracę na rzecz amerykańskiej centrali szpiegowskiej.
Franciszkanie − szpiedzy Coca‑Cola − nic się w świecie imperialistycznym nie dobywa dziś bez papieskiego błogosławieństwa.
cel przyświecający autorom artykułu
Władze PRL chciały zniechęcić Polaków do spożywania Coca-Coli.
Zamiarem komunistów było ukazanie Amerykanów, a przy okazji również Kościoła katolickiego jako wrogów państw socjalistycznych.
Celem komunistów było ostrzeżenie obywateli przed realnym zagrożeniem.
Na podstawie materiału ilustracyjnego wymień wartości, które chciały zaszczepić władze PRL w Polakach.
Wymień powody, dla których w okresie stalinizmu Polacy uczestniczyli w kulcie jednostki.
A
[…] Pragnę uczcić człowieka, który sięgnął po światło,
Żeby w walce prowadzić lud przez drogę niełatwą,
Pragnę uczcić człowieka, który wierny jest Partii,
Który, tworząc ją w ogniu, przejął mądrość i hart jej.
Taki żywot w swych sercach niech utrwalą współcześni.
Jest on godny pamięci, poematu i pieśni!
Wypalona w płomieniu i w kamieniu wyryta
Droga życia i walki Bolesława Bieruta.Źródło: 13 kwietnia 1952 r., Warszawa, Fragment wiersza Jana Brzechwy, cyt. za: Propaganda Polski Ludowej. Materiały dla ucznia, Teka edukacyjna IPN, Łódź 2007, s. 35.
B
Zapoznaj się z fragmentem Kroniki Filmowej i sformułuj wniosek dotyczący celów propagandy komunistycznej w PRL.
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DSL7PSdoU
Nagranie filmowe lekcji pod tytułem Polska Kronika Filmowa. Proces zbrodniarzy z Wolbromia.
Propaganda komunistyczna przenikała wszystkie dziedziny życia. Znajdź trzy argumenty na poparcie tak sformułowanej tezy.